Βικιπαίδεια

Καρλ Κρουμπάχερ

Ο Καρλ Κρουμπάχερ (γερμανικά: Karl Krumbacher, 23 Σεπτεμβρίου 1856 - 12 Δεκεμβρίου 1909[6]) ήταν Γερμανός ακαδημαϊκός, βυζαντινολόγος και φιλόλογος. Ήταν βαθύς γνώστης του βυζαντινού πολιτισμού και θεμελιωτής της βυζαντινής φιλολογίας ως αυτόνομου επιστημονικού κλάδου[7].

Καρλ Κρουμπάχερ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Karl Krumbacher (Γερμανικά)
Γέννηση23  Σεπτεμβρίου 1856[1][2][3]
Wiggensbach
Θάνατος12  Δεκεμβρίου 1909[1][2][3]
Μόναχο[4][5]
ΥπηκοότηταΒασίλειο της Βαυαρίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Λειψίας και Πανεπιστήμιο του Μονάχου
ΒραβεύσειςΒαυαρικό Μαξιμιλιανό Τάγμα για τις Επιστήμες και Τέχνες (1906)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςβυζαντινές σπουδές
Ιδιότηταβυζαντινολόγος, φιλόλογος, κλασικιστής και διδάσκων πανεπιστημίου
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Κρουμπάχερ γεννήθηκε το 1856 στο Κύρναχ του βασιλείου της Βαυαρίας[8] και σπούδασε φιλολογία στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, καθώς και ινδοευρωπαϊκή γλωσσολογία στο αντίστοιχο της Λειψίας, υπό την εποπτεία των καθηγητών Καρλ Μπρούγκμαν και Γκέοργκ Κούρτιους[9]. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο Μόναχο συνδέθηκε φιλικά με αρκετούς Έλληνες που σπούδαζαν στη Βαυαρία, ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν οι Νικόλαος Πολίτης, Γεώργιος Ιακωβίδης, Χρήστος Τσούντας, Αριστομένης Προβελέγγιος, Αναστάσιος Μάλτος και Δημήτριος Φίλιος[10]. Ο ίδιος επηρεάστηκε σημαντικά από τη δεύτερη γενιά του γερμανικού ρομαντισμού που χαρακτηρίζεται κυρίως από την εξιδανίκευση των περασμένων εποχών και το εθνικιστικό κλίμα που οδήγησε στην περαιτέρω μελέτη της γερμανικής γλώσσας[11].

Το 1883 δημοσίευσε στα λατινικά τη διατριβή του με τίτλο «Περί των ελληνολατινικών διαλόγων του Ψευδοδωσιθέου» και το 1884 νέα διατριβή υπό τον τίτλο «Συμβολαί εις την ιστορίαν της ελληνικής γλώσσης» προκειμένου να γίνει υφηγητής στη μεσαιωνική και νέα ελληνική φιλολογία[9]. Τον Οκτώβριο του ιδίου έτους πραγματοποίησε πολύμηνο ταξίδι στο ελληνικό βασίλειο, τα τουρκοκρατούμενα νησιά του Αιγαίου, τα παράλια της Μικράς Ασίας και την Κωνσταντινούπολη προκειμένου να κάνει επιτόπια γλωσσική, ιστορική και αρχαιολογική έρευνα. Στο πλαίσιο του ταξιδιού του επισκέφτηκε μεταξύ άλλων την Αθήνα, την Πάτμο, τη Χίο, τη Λέσβο, τη Σμύρνη, την Πέργαμο κ.ά[10]. Παράλληλα, μελετώντας στην Πάτμο τα τροπάρια του Ρωμανού του Μελωδού, αποφάσισε να στραφεί προς τη φιλολογική μελέτη των βυζαντινών κειμένων[7]. Οι αναμνήσεις και τα πορίσματά του από το συγκεκριμένο ταξίδι, δημοσιεύθηκαν[12] σε βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1886 με τον τίτλο «Ελληνικό ταξίδι» (γερμ: Griechische Reise).

Το σπουδαιότερο έργο του είναι η «Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας» (γερμ: Geschichte der byzantinischen Literatur von Justinian bis zum Ende des Ostroemischen Reiches), που δημοσιεύτηκε αρχικά[9] το 1891 και επανεκδόθηκε το 1897, με τη συνεργασία του Άλμπερτ Έρχαρτ (απόσπασμα για θεολογία[7]) και του Χάινριχ Γκέλτσερ (γενική σκιαγράφηση της βυζαντινής ιστορίας[7], 395-1453 μ.Χ.)[13]. Το συγκεκριμένο έργο θεωρείται σταθμός στον τομέα των βυζαντινών σπουδών, ενώ η αξία του επαυξάνεται από τις εκτενείς βιβλιογραφίες που εμπεριέχονται στο σώμα του έργου και στο ειδικό παράρτημα, στοιχεία που προκάλεσαν ιδιαιτέρως θετική εντύπωση[7].

Το 1892, ο Κρουμπάχερ ίδρυσε με τη βοήθεια της Βαυαρικής Ακαδημίας το περιοδικό Byzantinische Zeitschrift, που είναι το παλαιότερο ακαδημαϊκό περιοδικό για τη βυζαντινή γραμματεία. Το 1897 διορίστηκε καθηγητής στη νεοϊδρυθείσα τακτική έδρα της μεσαιωνικής και νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, θέση στην οποία διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατό του, ενώ το 1898 ακολούθησε η έκδοση και του περιοδικού Byzantinisches Archiv. Το επόμενο έτος ίδρυσε στα πλαίσια των πανεπιστημιακών του παραδόσεων «Μεσαιωνικό και Νεοελληνικό Φροντιστήριο», το οποίο παρακολούθησαν μεταξύ άλλων οι Σπυρίδων Λάμπρος, Σωκράτης Κουγέας και Αύγουστος Χάιζενμπεργκ[7].

Άλλα έργα του είναι η Kasia (1897), πραγματεία για τη βυζαντινή υμνογράφο του 9ου αι. μ.Χ. Κασσία ή Κασσιανή μαζί με τα σπαράγματα·«Μιχαήλ Γλυκάς» (γερμ: Michael Glykas, 1894)· «Η ελληνική λογοτεχνία του Μεσαίωνα» (γερμ: Die griechische Litteratur des Mittelalters) στο Die Kultur der Gegenwart του Paul Hinneberg, i. 8 (1905), «Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφομένης Ελληνικής» (γερμ: Das Problem der neugriechischen Schriftssprache,1902), στο οποίο αντιτάσσεται στις προσπάθειες των καθαρολόγων για διατήρηση της αρχαΐζουσας γλώσσας στη σύγχρονη ελληνική γραμματεία και λογοτεχνία και, τέλος, οι «Δημοφιλείς εκθέσεις» (γερμ: Populäre Aufsätze, 1900).

Απεβίωσε την 12η Δεκεμβρίου[6] του 1909 στο Μόναχο, καθώς η υγεία του ήταν επιβαρυμμένη λόγω σακχαρώδους διαβήτη[14].

Ανάμιξη στο ελληνικό γλωσσικό ζήτημα Επεξεργασία

Ο Κρουμπάχερ παρατηρούσε με προσοχή όσα διαδραματίζονταν στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα σχετικά με το γλωσσικό ζήτημα, έχοντας ταξιδέψει ο ίδιος στη χώρα, αλλά και μέσω των επαφών του με Έλληνες λογίους. Ο ίδιος έδειχνε σαφή προτίμηση προς τη δημοτική και τον Νοέμβριο[12] του 1901, εκφώνησε ομιλία στην Ακαδημία Επιστημών του Μονάχου με θέμα «Το πρόβλημα της νεωτέρας γραφομένης Ελληνικής»[15], στην οποία τασσόταν υπέρ τής δημοτικής γλώσσας, αναγνωρίζοντας ότι έπρεπε να συμπληρωθεί μορφολογικά και λεξιλογικά από στοιχεία τής καθαρεύουσας. Ομοίως, μετά τα Ορεστειακά (1903), όταν ο Κρουμπάχερ κατηγορήθηκε από τον Γεώργιο Μιστριώτη και τον κύκλο του ότι είναι πληρωμένος σλαβόφιλος[16] και πράκτορας ξένων συμφερόντων[17], απάντησε απορρίπτοντας τις κατηγορίες, δήλωσε ότι είναι μελετητής και όχι οπαδός και ευχήθηκε μάλιστα «να χύνεται για τη γλώσσα μόνο μελάνι και όχι αίμα»[18].

Από την άλλη, η ανάμιξή του στο ελληνικό γλωσσικό ζήτημα δεν αξιολογείται ως επιτυχημένη[7]. Έχοντας υποστηρίξει τη δημοτική γλώσσα με σαφείς επιρροές από τον Γιάννη Ψυχάρη, προκάλεσε τον ενθουσιασμό των φανατικών δημοτικιστών, αλλά και την αντίδραση λογίων και γλωσσολόγων, οι οποίοι με επικεφαλής τον Γεώργιο Χατζιδάκι[7][11] ανέτρεψαν πολλά από τα επιχειρήματά του[7].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb127479626. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Karl-Krumbacher. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. krumbacher-karl. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 Αδαμάντιος Αδαμαντίου, «Κάρολος Κρουμβάχερ: Ο βίος και το έργον του», στο: Κάρολος Κρουμβάχερ, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, εκδ. Πάπυρος, τομ.1ος, Αθήναι (χ.χ) σελ.2
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. 5ος. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1991. σελ. 103-104. 
  8. ↑ Αδαμάντιος Αδαμαντίου, «Κάρολος Κρουμβάχερ: Ο βίος και το έργον του», στο: Κάρολος Κρουμβάχερ, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, εκδ. Πάπυρος, τομ.1ος, Αθήναι (χ.χ) σελ. 2.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Krumbacher, Karl (1994). Πυλαρινός, Θεοδόσης, επιμ. Ελληνικό ταξίδι. Κέρκυρα, Αθήνα, Πειραιάς, Δωδεκάνησα, Σμύρνη, Έφεσος, Αϊδίνιο. Σύρος, Χίος, Λέσβος, Κωνσταντινούπολη. Μετάφραση: Γιώργος Ι. Θανόπουλος. Αθήνα: Κάτοπτρο. σελ. 17. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Krumbacher (1994). σελ. 19.
  11. ↑ 11,0 11,1 Γιακουμάκη, Ελευθερία (2004). «Οι ταξιδιωτικές εντυπώσεις για τις νησιωτικές νεοελληνικές διαλέκτους του Κ. Κρουμπάχερ». Στο: Αργυρίου, Αστέριος. Η Ελλάδα των νησιών από τη Φραγκοκρατία ως σήμερα. Β΄. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. σελ. 721-722. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Krubacher (1994). σελ. 21.
  13. ↑ Αδαμάντιος Αδαμαντίου, «Κάρολος Κρουμβάχερ: Ο βίος και το έργον του», στο: Κάρολος Κρουμβάχερ, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, εκδ. Πάπυρος, τομ. 1ος, Αθήναι: Βιβλιοθήκη Μαρασλή (1897-1900) σελ.3
  14. ↑ Krubacher (1994). σελ. 20.
  15. ↑ Έτσι μεταφράστηκε αργότερα από τον Γεώργιο Χατζιδάκι το έργο τού Κρουμπάχερ Das Problem der neugriechische Schriftssprache και εκδόθηκε σε έναν τόμο με απάντηση του ιδίου: Τὸ πρόβλημα τῆς νεωτέρας γραφομένης Ἑλληνικῆς (ὑπό Καρόλου Κρουμβάχερ) καὶ ἀπάντησις εἰς αὐτὸν ὑπὸ Γεωργίου Χατζιδάκι (Αθήνα 1905: Βιβλιοθήκη Μαρασλή).
  16. ↑ Βλ. Θ. Μωυσιάδη «Το γλωσσικό ζήτημα από την οπτική γωνία των ξένων γλωσσολόγων» (Στον συλλογικό τόμο: Το γλωσσικό ζήτημα. Σύγχρονες προσεγγίσεις, Αθήνα 2011: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, σελ. 522 κ.εξ., επιστημ. επιμέλεια Γ. Μπαμπινιώτη).
  17. ↑ Μαστροδημήτρης, Π.Δ. (1999). Η νεοελληνική σύνθεση. Θέματα και κατευθύνσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αθήνα: Νεφέλη. σελ. 181. 
  18. ↑ Βλ. K. Krumbacher, «Die Äschylos-Revolte in Athen», στον τόμο Populäre Aufsätze, Leipzig 1904, σελ. 49-64.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Αδαμάντιος Αδαμαντίου, «Κάρολος Κρουμβάχερ: Ο βίος και το έργον του», στο: Κάρολος Κρουμβάχερ, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, εκδ. Πάπυρος, τομ.1ος, Αθήναι (χ.χ) σελ. 1-19.
  • Γιακουμάκη, Ελευθερία (2004). «Οι ταξιδιωτικές εντυπώσεις για τις νησιωτικές νεοελληνικές διαλέκτους του Κ. Κρουμπάχερ». Στο: Αργυρίου, Αστέριος, επιμ. Η Ελλάδα των νησιών από τη Φραγκοκρατία ως σήμερα. Β΄. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
  • Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. 5ος. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1991.
  • Krumbacher, Karl (1994). Πυλαρινός, Θεοδόσης, επιμ. Ελληνικό ταξίδι. Κέρκυρα, Αθήνα, Πειραιάς, Δωδεκάνησα, Σμύρνη, Έφεσος, Αϊδίνιο. Σύρος, Χίος, Λέσβος, Κωνσταντινούπολη. Μετάφραση: Γιώργος Ι. Θανόπουλος. Αθήνα: Κάτοπτρο.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καρλ_Κρουμπάχερ&oldid=9657904"