Βικιπαίδεια

Κατάλογος αρχηγών κράτους της Σοβιετικής Ένωσης

Το Σύνταγμα της Σοβιετικής Ένωσης αναγνώριζε το Προεδρείο του Ανωτάτου Σοβιέτ και προηγουμένως την Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή (ΚΕΕ) του Συνεδρίου των Σοβιέτ , ως τα υψηλότερα όργανα κρατικής εξουσίας στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). Σύμφωνα με τα συντάγματα του 1924, 1936 και 1977 οι φορείς αυτοί υπηρετούσαν ως συλλογικοί αρχηγοί του κράτους της Σοβιετικής Ένωσης.[1] Ο Πρόεδρος των οργανισμών αυτών προσωπικά εκτελούσε τα κυρίως τελετουργικά καθήκοντα που τους ανατίθονται ως ενιαίοι αρχηγοί κράτους[2] αλλά είχαν λίγη πραγματική δύναμη.

Η Σοβιετική Ένωση ιδρύθηκε το 1922. Ωστόσο, το πρώτο σύνταγμα της χώρας εγκρίθηκε το 1924. Πριν από εκείνη την εποχή, το σύνταγμα της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του 1918 εκδιδόταν ως σύνταγμα της ΕΣΣΔ. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1918, ο πρόεδρος της Πανρωσικής Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής (ΚΕΕ) ήταν αρχηγός κράτους και είχε τη δύναμη να καθορίσει ποια θέματα εισοδήματος και φορολόγησης θα πάνε στον κρατικό προϋπολογισμό και ποια στα τοπικά Σοβιέτ. Η ΚΕΕ μπορούσε επίσης να περιορίσει τους φόρους.[3] Σε περιόδους μεταξύ των συγκλήσεων του Συνεδρίου των Σοβιέτ η ΚΕΕ είχε υπέρτατη δύναμη.[4] Μεταξύ των συνεδριών του Συνεδρίου των Σοβιέτ η ΚΕΕ ήταν υπεύθυνη για όλες τις υποθέσεις του Συνεδρίου των Σοβιέτ.[5] Η ΚΕΕ και το Συνέδριο των Σοβιέτ αντικαταστάθηκε από το Προεδρείο του Ανωτάτου Σοβιέτ μετά από αρκετές τροποποιήσεις στο σύνταγμα του 1936 το 1938.[6]

Το Ανώτατο Σοβιέτ ήταν το ανώτατο όργανο της κρατικής εξουσίας και ήταν το μοναδικό όργανο που κατείχε νομοθετική εξουσία στη Σοβιετική Ένωση.[6] Οι συνεδρίες του Ανωτάτου Σοβιέτ συγκαλούνταν από το Προεδρείο δύο φορές τον χρόνο, ωστόσο ειδικές συνεδρίες θα μπορούσαν να συγκληθούν υπό τις διαταγές μιας οποιαδήποτε Δημοκρατίας της Σοβιετικής Ένωσης.[6] Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και του Σοβιέτ των Εθνικοτήτων το Προεδρείο θα μπορούσε να αποτελέσει μια επιτροπή συνδιαλλαγής. Αν αυτή η επιτροπή αποτύγχανε το Προεδρείο θα μπορούσε να διαλύσει το Ανώτατο Σοβιέτ και να ζητήσει νέες εκλογές.[6] Ο Πρόεδρος του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ, μαζί με τον πρώτο και δεκαπέντε άλλους αντιπροέδρους, σύμφωνα με το σύνταγμα του 1977, εκλέγονταν από τους βουλευτές του Ανωτάτου Σοβιέτ.[7] Όπως και με την ΕΕΚ επί Ιωσήφ Στάλιν, ο Πρόεδρος του Προεδρείου είχε πολύ λίγη εξουσία, επειδή η υπέρτατη εξουσία ήταν στα χέρια του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ).[8]

Η Προεδρία ιδρύθηκε το 1990 και ο Πρόεδρος, σύμφωνα με το τροποποιημένο σύνταγμα, εκλεγόταν από το Σοβιετικό λαό με άμεση και μυστική ψηφοφορία. Ωστόσο, ο πρώτος και μοναδικός Πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, εξελέγη από το δημοκρατικά εκλεγμένο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων του Λαού.[9] Σε σχέση με την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, οι εθνικές εκλογές για το αξίωμα του Προέδρου δεν έγιναν ποτέ. Για να εκλεγεί στο αξίωμα, ένα πρόσωπο θα έπρεπε να ήταν Σοβιετικός πολίτης και μεγαλύτερος από 35 ετών, αλλά μικρότερος από 65 ετών. Το ίδιο άτομο δεν θα μπορούσε να εκλεγεί πρόεδρος για περισσότερες από δύο θητείες.[10] Η Προεδρία ήταν το υψηλότερο κρατικό αξίωμα, και ήταν το πιο σημαντικό αξίωμα στη Σοβιετική Ένωση σε επιρροή και αναγνώριση, επισκιάζοντας τον πρωθυπουργό και το Γενικό Γραμματέα. Με την ίδρυση της Προεδρίας η εκτελεστική εξουσία μοιράστηκε μεταξύ του Προέδρου και του Πρωθυπουργού. Η Προεδρία είχε ευρείες αρμοδιότητες, όπως η ευθύνη για τις διαπραγματεύσεις με την ιδιότητα του μέλους του Υπουργικού συμβουλίου με το Ανώτατο Σοβιέτ;[11] ενώ ο Πρωθυπουργός ωστόσο ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση της νομενκλατούρας και οικονομικών θεμάτων.[12]

Κατάλογος Επεξεργασία

Από τα έντεκα άτομα που διορίστηκαν επικεφαλής κράτους, τρεις πέθαναν εν ώρα υπηρεσίας από φυσικά αίτια (Λεονίντ Μπρέζνιεφ, Γιούρι Αντρόποφ και Κονσταντίν Τσερνιένκο), ένας κατείχε τη θέση σε προσωρινό ρόλο (Βασίλι Κουζνετσόφ), και τέσσερις που κατείχαν το αξίωμα του ηγέτη του κόμματος και αρχηγού κράτους ταυτόχρονα (Μπρέζνιεφ, Αντρόποφ, Τσερνιένκο και Μιχαήλ Γκορμπατσόφ). Ο πρώτος αρχηγός του κράτους ήταν ο Μιχαήλ Καλίνιν, ο οποίος ξεκίνησε το 1922 μετά την Συνθήκη για τη Δημιουργία της ΕΣΣΔ. Μένοντας στο αξίωμα πάνω από είκοσι χρόνια, ο Καλίνιν πέρασε το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο αξίωμα και πέθανε λίγο μετά την παραίτησή του το 1946. Ο Αντρόποφ πέρασε το συντομότερο χρόνο στο αξίωμα.

Αριθμός

[note 1] 		Όνομα (γέννηση-θάνατος) Εικόνα Διάρκεια θητείας Συγκλήσεις

[note 2]
1
Πρόεδρος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Κογκρέσου των Σοβιέτ (1922–1938)
Μιχαήλ Καλίνιν

(1875–1946)[13] 		  30 Δεκεμβρίου 1922 – 12 Ιανουαρίου 1938 1η-8η σύγκληση
Πρόεδρος του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ (1938–1989)
Μιχαήλ Καλίνιν

(1875–1946)[13] 		  17 Ιανουαρίου 1938 – 19 Μαρτίου 1946 1η σύγκληση
2 Νικολάι Σβερνίκ

(1888–1970)[14] 		  19 Μαρτίου 1946 – 15 Μαρτίου 1953 2η-3η σύγκληση
3 Κλιμέντ Βοροσίλοφ

(1881–1969)[15] 		  15 Μαρτίου 1953 – 7 Μαΐου 1960 3η-5η σύγκληση
4 Λεονίντ Μπρέζνιεφ

(1906–1982)[16] 		7 Μαΐου 1960 – 15 Ιουλίου 1964 5η-6η σύγκληση
5 Αναστάς Μικογιάν

(1895–1978)[17] 		  15 Ιουλίου 1964 – 9 Δεκεμβρίου 1965 6η σύγκληση
6 Νικολάι Ποντγκόρνι

(1903–1983)[18] 		  9 Δεκεμβρίου 1965 – 16 Ιουνίου 1977 6η-9η σύγκληση
(4) Λεονίντ Μπρέζνιεφ

(1906–1982)[16] 		16 Ιουνίου 1977 – 10 Νοεμβρίου 1982 9η-10η σύγκληση
— Βασίλι Κουζνετσόφ

(1901–1990)[19] 		  10 Νοεμβρίου 1982 – 16 Ιουνίου 1983 10η σύγκληση
7 Γιούρι Αντρόπωφ

(1914–1984)[20] 		16 Ιουνίου 1983 – 9 Φεβρουαρίου 1984
— Βασίλι Κουζνετσόφ

(1901–1990)[19] 		  9 Φεβρουαρίου 1984 – 11 Απριλίου 1984 11η σύγκληση
8 Κονσταντίν Τσερνιένκο

(1911–1985)[20] 		11 Απριλίου 1984 – 10 Μαρτίου 1985
— Βασίλι Κουζνετσόφ

(1901–1990)[19] 		  10 Μαρτίου 1985 – 27 Ιουλίου 1985
9 Αντρέι Γκρομίκο

(1909–1989)[21] 		  27 Ιουλίου 1985 – 1 Οκτωβρίου 1988
10 Μιχαήλ Γκορμπατσώφ

(1931–2022)[22] 		  1 Οκτωβρίου 1988 – 25 Μαΐου 1989 11η-12η σύγκληση
Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ (1989–1990)[note 3]
Μιχαήλ Γκορμπατσώφ

(1931–2022)[22] 		  25 Μαΐου 1989 – 15 Μαρτίου 1990 12η σύγκληση
Πρόεδρος (1990–1991)
Μιχαήλ Γκορμπατσώφ

(1931–2022)[22] 		  15 Μαρτίου 1990 – 25 Δεκεμβρίου 1991 12η σύγκληση

Κατάλογος αναπληρωτών αρχηγών κρατών Επεξεργασία

Υπάρχουν τέσσερα άτομα που διετέλεσαν αναπληρωτές αρχηγοί κράτους. Με πάνω από οκτώ χρόνια θητείας, ο Βασίλι Κουζνετσόφ πέρασε τον περισσότερο χρόνο στο αξίωμα. Ο Γκενάντι Γιανάγιεφ πέρασε το σύντομο χρόνο της θητείας του.

№



[note 1] 		Όνομα



(Γέννηση–Θάνατος) 		Εικόνα Διάρκεια θητείας Συγκλήσεις



[note 2]
Πρώτος Αντιπρόεδρος του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ (1977-1989)
1 Βασίλ Κουζνετσόφ



(1901-1990)[19] 		  7 Οκτωβρίου 1977 – 18 Ιουνίου 1986 9η–11η σύγκληση
2 Πιότρ Ντεμίτσεφ



(1917-2010)[24] 		— 18 Ιουνίου 1986 – 1 Οκτωβρίου 1988 11η σύγκληση
3 Ανατόλι Λουκιανόφ   1 Οκτωβρίου 1988 – 25 Μαΐου 1989 11η–12η σύγκληση
Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ (1989-1990)
Ανατόλι Λουκιανόφ



(1930–)[25] 		  25 Μαΐου 1989 – 15 Μαρτίου 1990 12η σύγκληση
Αντιπρόεδρος (1990-1991)
4 Γκενάντι Γιανάγιεφ



(1937-2010)[26] 		27 Δεκεμβρίου 1990 – 21 Αυγούστου 1991[note 4] 12η σύγκληση
— Το αξίωμα καταργήθηκε[28] 21 Αυγούστου 1991 – 26 Δεκεμβρίου 1991[note 5]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Οι αρχηγοί κράτους που υπηρέτησαν δύο φορές και οι αναπληρωτές αρχηγοί του κράτους αριθμούνται μόνο μία φορά. Οι επόμενες θητείες σημειώνονται με τον αρχικό τους αριθμό με πλάγια γραφή. Οι προσωρινοί αρχηγοί κρατών δεν είναι αριθμημένοι. Αυτοί οι αριθμοί δεν είναι επίσημοι.
  2. ↑ 2,0 2,1 Μια σύγκληση με τη σοβιετική έννοια της λέξης σήμαινε τα εκλεγμένα μέλη του Κοινοβουλίου μεταξύ των εκλογών.
  3. ↑ Στις 15 Μαρτίου 1990 οι περισσότερες συνταγματικές εξουσίες μεταφέρθηκαν στο νεοσυσταθέν αξίωμα του Προέδρου της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Ανατόλι Λουκιάνοφ εξελέγη Πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ για να αντικαταστήσει τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Παρόλο που το γραφείο του προέδρου διατήρησε το όνομά του, τώρα το αξίωμα ήταν κοινοβουλευτικός ομιλητής και όχι αρχηγός κράτους. Οι πραγματικές εκτελεστικές αρμοδιότητες διατηρήθηκαν από τον Γκορμπατσόφ.[23]
  4. ↑ Ο Γιανάγιεφ ήταν προσωρινός πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης στο αυγουστιάτικο πραξικόπημα του 1991, αλλά φυλακίστηκε με την επιστροφή του Γκορμπατσόφ στο αξίωμα του ως πρόεδρος.[27]
  5. ↑ Μετά το αποτυχημένο αυγουστιάτικο πραξικόπημα του 1991, το Κρατικό Συμβούλιο έλαβε την εξουσία εκλογής αντιπροέδρου υπό την προσωρινή απουσία του Προέδρου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Ideology, Politics, and Government in the Soviet Union: An Introduction– Google Knihy. Books.google.cz. 1 Ιανουαρίου 1978. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2016. 
  2. ↑ Isham, Heyward (1995). Remaking Russia. M.E. Sharpe. σελ. 218. ISBN 978-1-56324-436-0. 
  3. ↑ Всероссийский съезд Советов. Статья №81 от 10 июля 1918 г. «Бюджетное право». (All-Russian Congress of Soviets. Article #81 of 10 July 1918 The Budget. ).
  4. ↑ Всероссийский съезд Советов. Статья №30 от 10 июля 1918 г. «О Всероссийском съезде Советов рабочих, крестьянских, казачьих и красноармейских депутатов». (All-Russian Congress of Soviets. Article #30 of 10 July 1918 The All-Russian Congress of Soviets of Workers', Peasants', Cossacks', and Red Army Deputies. ).
  5. ↑ Всероссийский съезд Советов. Статья №29 от 10 июля 1918 г. «О Всероссийском съезде Советов рабочих, крестьянских, казачьих и красноармейских депутатов». (All-Russian Congress of Soviets. Article #29 of 10 July 1918 The All-Russian Congress of Soviets of Workers', Peasants', Cossacks', and Red Army Deputies. ).
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Съезд Советов СССР. Статья №30–56 от 10 июля1918 г. «Высшие органы государственной власти Союза Советских Социалистических Республик». (Congress of Soviets of the Soviet Union. Article #30–56 of 10 July 1918 The Highest Organs of State Authority of The Union of Soviet Socialist Republics. ).
  7. ↑ Верховный Совет СССР. Статья №120 от 7 октября 1977 г. «Верховный Совет СССР». (Supreme Soviet of the Soviet Union. Article #120  The Supreme Soviet of the USSR. ).
  8. ↑ Service, Robert (2005). Stalin: A Biography. Harvard University Press. σελ. 363. ISBN 978-0-674-01697-2. 
  9. ↑ Kort, Michael (2010). The Soviet Colossus: History and Aftermath. M.E. Sharpe. σελ. 394. ISBN 978-0-7656-2387-4. 
  10. ↑
  11. ↑ Huskey, Eugene (1992). Executive Power and Soviet Politics: The Rise and Decline of the Soviet State. M.E. Sharpe. σελ. 90. ISBN 978-1-56324-059-1. 
  12. ↑ Huskey, Eugene (1999). Presidential Power in Russia. M.E. Sharpe. σελ. 16. ISBN 978-1-56324-536-7. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Shepilov, Dmitri· Austin, Anthony (2007). The Kremlin's Scholar: A Memoir of Soviet Politics under Stalin and Khrushchev. Yale University Press. σελ. 413. ISBN 978-0-300-09206-6. 
  14. ↑ Shepilov, Dmitri· Austin, Anthony (2007). The Kremlin's Scholar: A Memoir of Soviet Politics under Stalin and Khrushchev. Yale University Press. σελ. 441. ISBN 978-0-300-09206-6. 
  15. ↑ Shepilov, Dmitri· Austin, Anthony (2007). The Kremlin's Scholar: A Memoir of Soviet Politics under Stalin and Khrushchev. Yale University Press. σελ. 406. ISBN 978-0-300-09206-6. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Bliss Eaton, Katherine (2004). Daily Life in the Soviet Union. Greenwood Publishing Group. σελ. 29. ISBN 978-0-313-31628-9. 
  17. ↑ Shepilov, Dmitri· Austin, Anthony (2007). The Kremlin's Scholar: A Memoir of Soviet Politics under Stalin and Khrushchev. Yale University Press. σελ. 404. ISBN 978-0-300-09206-6. 
  18. ↑ Ploss, Sidney (2010). The Roots of Perestroika: the Soviet Breakdown in Historical Context. McFarland & Company. σελ. 218. ISBN 978-0-7864-4486-1. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Кузнецов Василий Васильевич [Vasili Vasilyevich Kuznetsov] (στα Russian). World History on the Internet. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2010. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Ploss, Sidney (2010). The Roots of Perestroika: the Soviet Breakdown in Historical Context. McFarland & Company. σελ. 216. ISBN 978-0-7864-4486-1. 
  21. ↑ Ploss, Sidney (2010). The Roots of Perestroika: the Soviet Breakdown in Historical Context. McFarland & Company. σελ. 217. ISBN 978-0-7864-4486-1. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Bliss Eaton, Katherine (2004). Daily Life in the Soviet Union. Greenwood Publishing Group. σελ. 32. ISBN 978-0-313-31628-9. 
  23. ↑ Anderson, John (1994). Religion, state, and politics in the Soviet Union and successor states. Cambridge University Press. σελ. 188. ISBN 978-0-521-46784-1. 
  24. ↑ Петр Демичев : Умер министр культуры СССР Петр Демичев [The Minister of Culture of the USSR Pyotr Demichev dies] (στα Russian). Peoples.ru (Lenta.Ru). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2010. 
  25. ↑ Evtuhov, Catherine· Stites, Richard (2004). A History of Russia: Peoples, Legends, Events, Forces since 1800. Houghton Mifflin Harcourt. σελ. 474. ISBN 978-0-395-66073-7. 
  26. ↑ Schwirz, Michael (24 September 2010). «Gennadi I. Yanayev, 73, Soviet Coup Plotter, Dies». The New York Times. https://www.nytimes.com/2010/09/25/world/europe/25yanayev.html. Ανακτήθηκε στις 8 December 2010. 
  27. ↑ Staff writer (10 Φεβρουαρίου 2011). «Soviet Coup Leader Gennady Yanayev Dies». BBC Online. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2010. 
  28. ↑ Government of the USSR: Gorbachev, Mikhail (5 Σεπτεμβρίου 1991). Закон "Об органах государственной власти и управления Союза ССР в переходный период" [Law: On the bodies of State Authority and Administration of the USSR in the Period of Transition] (στα Russian). Soyuz Sovietskikh Sotsialisticheskikh Respublik. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2011. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κατάλογος_αρχηγών_κράτους_της_Σοβιετικής_Ένωσης&oldid=10213342"