Η κοινωνική υπονόμευση είναι η έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων που στρέφονται προς ένα συγκεκριμένο άτομο ή οι αρνητικές εκτιμήσεις του ατόμου ως ένας τρόπος να αποφευχθεί το άτομο να επιτύχει τους στόχους του. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί συχνά να αποδοθεί σε ορισμένα συναισθήματα, όπως η απέχθεια ή ο θυμός. Η αρνητική αξιολόγηση του προσώπου μπορεί να περιλαμβάνει κριτική ενεργειών, προσπαθειών ή των χαρακτηριστικών τους.[1] Η κοινωνική υπονόμευση παρατηρείται στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας, των φίλων, των προσωπικών σχέσεων και των συναδέλφων. Η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Αυτή η συμπεριφορά θεωρείται κοινωνική υπονόμευση μόνο εάν η αντιληπτή δράση του ατόμου έχει σκοπό να παρεμποδίσει τον στόχο του. Όταν η κοινωνική υπονόμευση παρατηρείται στο περιβάλλον εργασίας, η συμπεριφορά χρησιμοποιείται για να εμποδίσει την ικανότητα του συναδέλφου να δημιουργήσει και να διατηρήσει μια θετική διαπροσωπική σχέση, επιτυχία και καλή φήμη.[2] Παραδείγματα για το πώς ένας εργαζόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει την κοινωνική υπονόμευση στο περιβάλλον εργασίας είναι συμπεριφορές που χρησιμοποιούνται για να καθυστερήσουν το έργο των συναδέλφων, να τους κάνουν να φαίνονται κακοί ή να τους επιβραδύνουν, ανταγωνίζονται τους συναδέλφους για να κερδίσουν καθεστώς και αναγνώριση, και δίνοντας στους συναδέλφους εσφαλμένες ή ακόμα και παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με μια συγκεκριμένη δουλειά.

Ορισμός Επεξεργασία

Σύμφωνα με τους Duffy, Gangster και Pagon, 2002, ο ορισμός της κοινωνικής υπονόμευσης σε ένα χώρο εργασίας είναι η συμπεριφορά που αποσκοπεί στην παρεμπόδιση του χρόνου και δεν επιτρέπει σε ένα άτομο να δημιουργήσει ή να διατηρήσει θετικές διαπροσωπικές σχέσεις.[3]

Στον εργασιακό χώρο Επεξεργασία

Η κοινωνική υπονόμευση υπήρξε πολύ αποτελεσματική στον εργασιακό χώρο.[3] Διάφορες πτυχές της κοινωνικής υπονόμευσης έχουν επηρεάσει τον χώρο εργασίας και συγκεκριμένους αγώνες. Στους χώρους εργασίας, η κοινωνική υπονόμευση συνδέεται με την κοινωνική αλληλεπίδραση. Έρευνες έχουν δείξει ότι εάν ένα άτομο έχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στην εργασία του, είναι πιο πιθανό να έχει μια πιο ικανοποιημένη ζωή. Η έρευνα έχει δείξει ότι η κοινωνική υπονόμευση υπάρχει σε μια ξεχωριστή και διακριτή συνέχεια όταν εξετάζεται η θετική συμπεριφορά στο χώρο εργασίας (π.χ. κοινωνική υποστήριξη).

Η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να προκύψει μέσω αλληλεπιδράσεων με συναδέλφους και εποπτικούς φορείς. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις έχουν αντίκτυπο στους εργαζόμενους που υπονομεύονται και μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση στην εργασίας τους. Ο Vinokur διαπίστωσε ότι όσοι ισχυρίζονται ότι έχουν κοινωνική υπονόμευση στον εργασιακό χώρο, ανέφεραν ότι έχουν φτωχότερη ψυχική υγεία και έχουν υποστεί λιγότερη ευημερία.[4] Η μελέτη δείχνει ότι η υπονόμευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σχέση εργασίας-επιβλέποντος και συναδέλφου και ότι οδηγεί σε διάφορα διαφορετικά αποτελέσματα, όπως αισθήματα ευερεθιστότητας, άγχους, αποπροσωποποίησης και κατάθλιψης. Δείχνει ότι η κοινωνική υπονόμευση επηρεάζει την ηθική εργασίας και την ευημερία ενός ατόμου.

Διάφορες εμπειρικές μελέτες βρήκαν ότι η υπονόμευση έχει τρεις συγκεκριμένους παράγοντες που που αναπτύσσουν αντιφατικές σκέψεις. Για παράδειγμα: "Πώς θα ήταν η ζωή μου αν δεν ήμουν ο στόχος υπονόμευσης;" Τα ευρήματα αυτών των μελετών δείχνουν ότι "αυτό το ρήγμα στις σχέσεις παίζει ρόλο στον προσδιορισμό του μεγέθους της αντίδρασης του εργαζόμενου στο γεγονός, καθιστώντας την υποβαθμισμένη κατάσταση πιο εμφανή".

Οι συμπεριφορές της κοινωνικής υπονόμευσης μπορούν να επηρεάσουν ένα άτομο και τις αντιλήψεις του. Η μελέτη που διεξήγαγε ο Gant et al. κατέγραψε τις αντιλήψεις Αφρο-Αμερικανών εργαζόμενων για συναδέλφους και προϊσταμένους τους.[5] Η έρευνα από Duffy, Gangster, Shaw, Johnson, και Pagon[3] κατέγραψε τη θεωρία δικαιοσύνης που εισήχθηκε από τους Folger και Cropanzano 1998.[6] Η θεωρία δικαιοσύνης δείχνει ότι όταν τα άτομα αντιμετωπίζουν αρνητικές καταστάσεις (όπως η υπονόμευση από συνεργάτες ή προϊσταμένους) κάνουν γνωστικές συγκρίσεις γνωστές ως αντιφατικές σκέψεις. δηλαδή συγκρίνουν τι συνέβη πραγματικά με αυτό που θα μπορούσε να είχε.[7] Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η κοινωνική υπονόμευση συνδέεται στενά με τις στάσεις και τη συμπεριφορά σχετικά με το άτομο που είναι ή το συναίσθημα "ξεχωρίζει".

Ζήλια Επεξεργασία

Ενώ η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά και τη στάση ενός ατόμου στη δουλειά του, μπορεί επίσης να προκαλέσει φθόνο. Η ζήλια μπορεί να έχει θετική ή αρνητική επίδραση: οι θετικές επιδράσεις περιλαμβάνουν αυξημένη επίδοση ή προσπάθειες αυτο-βελτίωσης. Ωστόσο, η ζήλια μπορεί να έχει κάποιες πολύ βλαβερές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της επιθετικότητας ή του εγκλήματος. Μπορεί να οδηγήσει σε υπονόμευση, κουτσομπολιά, παρακράτηση πληροφοριών και να δώσει σε κάποιον τη σιωπηρή θεραπεία.

Καταχρηστική εποπτεία Επεξεργασία

Η καταχρηστική εποπτεία μπορεί να προκύψει σε διαφορετικούς τομείς, όπως στο σπίτι, στο σχολείο και στο χώρο εργασίας. "Η καταχρηστική εποπτεία έχει διερευνηθεί ως προηγούμενο για αρνητικά δευτερεύοντα αποτελέσματα στο χώρο εργασίας".[8][9] "Η βία στο χώρο εργασίας έχει συνδυασμό προσωπικών παραγόντων και καταστάσεων" (π.χ. Barling, 1996). Η μελέτη που διεξήχθη εξέτασε τη σχέση μεταξύ καταχρηστικής εποπτείας και διαφορετικών γεγονότων στο χώρο εργασίας. Η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να προκύψει από καταχρηστική εποπτεία, όπως όταν ο επιβλέπων χρησιμοποιεί αρνητικές ενέργειες και οδηγεί σε "ροή προς τα κάτω". ένας επόπτης θεωρείται καταχρηστικός.

Έρευνες έδειξαν ότι η "καταχρηστική εποπτεία είναι μια υποκειμενική αξιολόγηση που γίνεται από τους υφισταμένους σχετικά με την εποπτεία τους" συμπεριφορά προς τους σε μια χρονική περίοδο.[10] Για παράδειγμα, η καταχρηστική επίβλεψη περιλαμβάνει ένα "αφεντικό απαξίωσης, υπονόμευσης ή εισβολής της ιδιωτικής ζωής του υφισταμένου."[11]

Η νοοτροπία της κατώτατης γραμμής Επεξεργασία

Η κατώτατη γραμμή ορίζεται ως κέρδη ή ζημίες μιας επιχείρησης. Ο Greenbaum και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι ορισμένοι υπάλληλοι τείνουν να επικεντρώνονται σε ένα τελικό αποτέλεσμα, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με την τάση τους να εμπλέκονται σε κοινωνική υπονομευτική συμπεριφορά.[2] Οι εργαζόμενοι με νοοτροπία κατώτατης γραμμής (BLM, Bottom-line mentality) τείνουν να επικεντρωθούν μόνο στην κατώτατη γραμμή και να παραμελούν άλλα αποτελέσματα των ενεργειών τους, συμπεριλαμβανομένων των διαπροσωπικών συνεπειών. Οι έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι μια νοοτροπία από τη βάση προς τα κάτω μπορεί να προκαλέσει ένα πρόβλημα, ειδικά αν ο εργοδότης χρησιμοποιεί το BLM ως αντικειμενικό στόχο για αυτούς ώστε να τον επιδιώξουν. Εάν κάποιος τραυματίζεται από τις ενέργειές του, δεν είναι προτεραιότητα για όσους έχουν BLM.

Ατομικές διαφορές Επεξεργασία

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι το εάν κάποιος συμμετέχει σε κοινωνική στήριξη ή κοινωνική υπονόμευση εξαρτάται από τους δικούς του στόχους . Όσοι έχουν συμπονετικούς στόχους είναι πιο πιθανό να υποστηρίζουν τους άλλους, ενώ όσοι έχουν πιο εγωιστικά κίνητρα πιστεύουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να φροντίζουν τους εαυτούς τους. Όταν οι άνθρωποι έχουν στόχους να διατηρήσουν τη δική τους αυτο-εικόνα, αυτό μπορεί να υπονομεύσει τους συμπονετικούς τους στόχους και να τους κάνει λιγότερο υποστηρικτικούς.[12]

Υγεία Επεξεργασία

Η έρευνα έχει δείξει ότι η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να έχει επίδραση στην υγεία ενός ατόμου. Έχει αποδειχθεί ότι η κοινωνική υπονόμευση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης. Ανάλογα με τη σχέση μεταξύ ενός ασθενούς και του αγαπημένου του, ο αγαπημένος μπορεί να υποστηρίξει ή να υπονομεύσει τον ασθενή και μπορεί να κάνει και τα δύο εντός της ίδιας αλληλεπίδρασης, η οποία μπορεί να αυξήσει τα συμπτώματα κατάθλιψης. Η δημιουργία περισσότερης κοινωνικής υποστήριξης, μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα της θεραπείας ενός ασθενούς, ανάλογα με τον τύπο του επιπέδου στρες που το άτομο διατηρεί.

Διατροφή και άσκηση Επεξεργασία

Έρευνες έδειξαν ότι οι εταίροι που προσφέρουν κοινωνική στήριξη μπορούν επίσης να προσφέρουν κοινωνική υπονόμευση. Ένα παράδειγμα αυτού είναι όταν τα μέλη της οικογένειας προσπαθούν να υπονομεύσουν τα στυλ γονικής μέριμνας για να δημιουργήσουν υγιή παιδιά. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που υπομένουν την κοινωνική υπονόμευση σχετικά με διατροφή και άσκηση συμπεριφορά τους, προσπαθούν να αγνοήσουν την πίεση, και η υπονόμευση επηρεάζει τις αποφάσεις τους για άσκηση περισσότερο από τις αποφάσεις για φαγητό.

Ψυχική υγεία Επεξεργασία

Η κοινωνική υπονόμευση και η κοινωνική υποστήριξη μπορούν να έχουν αντίθετες επιπτώσεις σε ένα άτομο που μπορεί να είναι αρνητικό ή θετικό ανάλογα με το άτομο ή ακόμα και τη σχέση. Η στενή σχέση μπορεί να προσφέρει σε ένα άτομο κοινωνική υπονόμευση και κοινωνική στήριξη. Παράδειγμα αυτών των σχέσεων μπορεί να είναι μια καταχρηστική σχέση που προσφέρει χαμηλή υποστήριξη και υψηλή υπονόμευση. Μια τυπική υγιής στενή σχέση έχει υψηλή υποστήριξη και χαμηλή υπονόμευση. Σε μια σχέση μεταξύ ενός εφήβου και ενός γονέα, η σχέση τους μπορεί να προσφέρει υψηλά επίπεδα υποστήριξης και ακόμη και υπονόμευσης. Ανάλογα με τη σχέση, τα μοτίβα μπορούν να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου με βάση τα χαρακτηριστικά και την κατάσταση της σχέσης. Το εάν μια σχέση είναι θετική ή αρνητική μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.[13]

Συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές αντιδράσεις Επεξεργασία

Η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι, ανάλογα με το πώς το θύμα χειρίζεται την κοινωνική υπονόμευση, μπορεί να έχει επιζήμια αποτελέσματα όταν πρόκειται για αυξημένες αντιπαραγωγικές συμπεριφορές, αμοιβαία κοινωνική υπονόμευση και μειωμένη ικανοποίηση από την εργασία.[14] Αυτά τα αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να προκαλέσουν στο άτομο την κατάθλιψη, τη μειωμένη αυτοεκτίμηση και ακόμη ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. Joseph, N. T., Myers, H. F., Schettino, J. R., Olmos, N. T., Bingham-Mira, C., Lesser, I. M., & Poland, R. E. (2011). Support and undermining in interpersonal relationships are associated with treatment response to a trial of antidepressant medication. Psychiatry: Interpersonal And Biological Processes, 74(3), 240-254.
  2. 2,0 2,1 Greenbaum, R. L.; Mawritz, M.; Eissa, G. (2012). «Bottom-line mentality as an antecedent of social undermining and the moderating roles of core self-evaluations and conscientiousness». Journal of Applied Psychology 97 (2): 343–359. doi:10.1037/a0025217. PMID 22268488. https://archive.org/details/sim_journal-of-applied-psychology_2012-03_97_2/page/343. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Duffy, M.K.; Ganster, D.C.; Pagon, M (2002). «Social undermining in the workplace». Academy of Management Journal 45 (2): 331–352. doi:10.2307/3069350. https://archive.org/details/sim_academy-of-management-journal_2002-04_45_2/page/331. 
  4. Vinokur, A. D.; Van Ryn, M. (1993). «Social support and undermining in close relationships: Their independent effects on the mental health of unemployed persons». Journal of Personality and Social Psychology 65 (2): 350–359. doi:10.1037/0022-3514.65.2.350. https://archive.org/details/sim_journal-of-personality-and-social-psychology_1993-08_65_2/page/350. 
  5. Gant, LM; Nagda, BA; Brabson, HV; Jayaratne, S; Chess, WA; Singh, A (1993). «Effects of social support and undermining on African American workers' perceptions of coworker and supervisor relationships and psychological well-being». Social Work 38 (2): 158–64. PMID 8480245. https://archive.org/details/sim_social-work_1993-03_38_2/page/158. 
  6. Folger, R., & Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management. London: Sage.
  7. Kasimatis, M., & Wells, G. (1995). Individual differences in counter-factual thinking. In N. Roese & J. Olson (Eds.), What might have been: The social psychology of counterfactual thinking (pp. 81–102). New York: Lawrence Erlbaum
  8. Tepper, B. J. (2000). «Consequences of abusive supervision». Academy of Management Journal 43 (2): 178–190. doi:10.2307/1556375. https://archive.org/details/sim_academy-of-management-journal_2000-04_43_2/page/178. 
  9. Hoobler, J. M., Tepper, B. J., & Duffy, M. K. ( 2000). Moderating effects of coworkers' organizational citizenship behavior on relationships between abusive supervision and subordinates' attitudes and psychological distress. Paper presented at the annual meeting of the Southern Management Association, Orlando, FL.
  10. Hoobler, J. M.; Brass, D. J. (2006). «Abusive supervision and family undermining as displaced aggression». Journal of Applied Psychology 91 (5): 1125–1133. doi:10.1037/0021-9010.91.5.1125. PMID 16953773. https://archive.org/details/sim_journal-of-applied-psychology_2006-09_91_5/page/1125. 
  11. Adams, S. H.; John, O. P. (1997). «A hostility scale for the California Psychological Inventory: MMPI, observer Q-sort, and Big-five correlates». Journal of Personality Assessment 69 (2): 408–424. doi:10.1207/s15327752jpa6902_11. PMID 9392898. https://archive.org/details/sim_journal-of-personality-assessment_1997-10_69_2/page/408. 
  12. Crocker, J.; Canevello, A. (2008). «Creating and undermining social support in communal relationships: The role of compassionate and self-image goals». Journal of Personality and Social Psychology 95 (3): 555–575. doi:10.1037/0022-3514.95.3.555. PMID 18729694. https://archive.org/details/sim_journal-of-personality-and-social-psychology_2008-09_95_3/page/555. 
  13. Vinokur, A. D.; Van Ryn, M. (1993). «Social support and undermining in close relationships: Their independent effects on the mental health of unemployed persons». Journal of Personality and Social Psychology 65 (2): 350–359. doi:10.1037/0022-3514.65.2.350. https://archive.org/details/sim_journal-of-personality-and-social-psychology_1993-08_65_2/page/350. 
  14. Crossley, C. D. (2009). «Emotional and behavioral reactions to social undermining: A closer look at perceived offender motives». Organizational Behavior and Human Decision Processes 108 (1): 14–24. doi:10.1016/j.obhdp.2008.06.001. http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=managementfacpub. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Βιβλία
Ακαδημαϊκά άρθρα