Ο D/1770 L1, που καθιερώθηκε με την ονομασία Κομήτης του Λέξελ από τον επιστήμονα που υπολόγισε την τροχιά του, τον Άντερς Λέξελ, είναι ένας κομήτης που ανακαλύφθηκε από τον Γάλλο αστρονόμο Σαρλ Μεσιέ[1] τον Ιούνιο του 1770.

Κομήτης του Λέξελ
Ανακάλυψη
Ανακαλύφθηκε απόΣαρλ Μεσιέ
Ανακαλύφθηκε στις14 Ιουνίου 1770
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Εποχή: 1770,8
Αφήλιο5,63232 AU (842,6 εκατομ. km)
Περιήλιο0,674449 AU (100,9 εκατομ. km)
Ημιάξονας τροχιάς3,1533844 AU (471,7 εκατομ. km)
Εκκεντρότητα0,786119
Περίοδος περιφοράς2045,4 ημέρες
Κλίση1,5517 ° (μοίρες)
Μήκος του ανερχόμενου σημείου134,47 °
Όρισμα του περιηλίου225,02 °
Μέση ανωμαλία359,99 °
Φυσικά χαρακτηριστικά
Διαστάσειςάγνωστες
Αστρονομική περίοδος
περιστροφής
2,045,4 d (5,6000 yr)

Ο Κομήτης του Λέξελ είναι αξιοσημείωτος επειδή υπήρξε ο κομήτης που πέρασε πιο κοντά από τη Γη από οποιονδήποτε άλλο στην καταγεγραμμένη ιστορία, πλησιάζοντας σε ελάχιστη απόσταση 0,015 AU (2,24 εκατομμύρια χιλιόμετρα)[2][3][4]. Δεν έχει παρατηρηθεί μετά το 1770 και θεωρείται σήμερα χαμένος κομήτης.

Ανακάλυψη Επεξεργασία

 
Ο Σαρλ Μεσιέ, που ανεκάλυψε τον Κομήτη του Λέξελ.

Ο κομήτης ανακαλύφθηκε στις 14 Ιουνίου 1770 στον αστερισμό Τοξότη από τον Μεσιέ, ο οποίος είχε μόλις ολοκληρώσει μία παρατήρηση του πλανήτη Δία και εξέταζε αρκετά νεφελώματα[2]. Εκείνη τη νύχτα ο κομήτης ήταν πολύ αμυδρός, αλλά οι παρατηρήσεις του κατά τις επόμενες νύχτες έδειξαν ότι οι διαστάσεις του αυξάνονταν γρήγορα, με την κόμη του να φθάνει τα 27 λεπτά στις 24 Ιουνίου ενώ ο κομήτης είχε φθάσει σε φαινόμενο μέγεθος +2. Τον παρατήρησαν αρκετοί άλλοι αστρονόμοι σε διάφορες χώρες, ακόμα και στην Ιαπωνία[5].

Πέρασμα από τη Γη Επεξεργασία

Την 1η Ιουλίου 1770 ο Κομήτης του Λέξελ (ο πυρήνας του) πέρασε σε μία ελάχιστη απόσταση 0,015 AU από τη Γη, ή περίπου 6 φορές τη μέση απόσταση της Σελήνης από τη Γη. Ο Μεσιέ μέτρησε τη φαινόμενη διάμετρο της κόμης ως 2° 23΄, δηλαδή σχεδόν πενταπλάσια της φαινόμενης διαμέτρου της Σελήνης. Τις ίδιες νύχτες ένας Βρετανός αστρονόμος σημείωσε ότι ο κομήτης διέσχιζε πάνω από 42° της ουράνιας σφαίρας μέσα σε 24 ώρες και περιέγραψε τον πυρήνα του ως έχοντα τη φαινόμενη διάμετρο του πλανήτη Δία, «περιβαλλόμενο με μία κόμη από ασημί φως, το φωτεινότερο τμήμα της οποίας φαινόταν μεγάλο όσο και ο δίσκος της Σελήνης»[2].

Ο Μεσιέ υπήρξε και ο τελευταίος αστρονόμος που παρατήρησε τον κομήτη καθώς απομακρυνόταν από τον `Ηλιο, στις 3 Οκτωβρίου 1770.

Τροχιά Επεξεργασία

Αρκετοί υπολογισμοί της τροχιάς του κομήτη έγιναν, κάποιοι από τους οποίους υποδεικνύουν ως ημερομηνία του περιηλίου του την 9η ή τη 10η Αυγούστου και κάποιοι άλλοι τη 13η ή τη 14η, αναλόγως με το αν η τροχιά θεωρείται παραβολική ή Έλλειψη. Ο Άντερς Λέξελ εκτέλεσε 4 ξεχωριστά σύνολα υπολογισμών κατά τη διάρκεια αρκετών ετών και κατέληξε σε μία περίοδο περιφοράς του κομήτη γύρω από τον `Ηλιο ίση με 5,58 έτη[2]. Ο Λέξελ σημείωσε επίσης ότι, παρά τη μικρή αυτή περίοδο (τη μικρότερη γνωστή τότε για κομήτη), ο κομήτης ήταν απίθανο να είχε παρατηρηθεί πρωτύτερα, επειδή η τροχιά του είχε μεταβληθεί εντελώς σε μία προηγούμενη περίσταση από τις βαρυτικές δυνάμεις του Δία[6].

Κανένας δεν είδε ποτέ πια τον Κομήτη του Λέξελ. Ο Άντερς Λέξελ, μετά από μετέπειτα υπολογισμούς σε συνεργασία με τον Πιέρ Σιμόν Λαπλάς, υποστήριξε ότι μία μεταγενέστερη αλληλεπίδραση με τον Δία το 1779 είχε μεταβάλει κι άλλο την τροχιά του, είτε θέτοντάς τον σε τροχιά υπερβολικά μακρινή από τη Γη για να μπορεί να παρατηρηθεί, είτε και εκτοξεύοντάς τον έξω από το Ηλιακό Σύστημα.

Η εργασία του Λέξελ πάνω στην τροχιά του κομήτη θεωρείται ως η αρχή της σύγχρονης κατανοήσεως και προσδιορισμού των τροχιών ουράνιων σωμάτων[7]. Κατά τη δεκαετία του 1840 ο Γάλλος αστρονόμος Υρμπαίν Λεβεριέ εκτέλεσε και άλλους υπολογισμούς σχετικώς με την τροχιά του Κομήτη του Λέξελ και απέδειξε ότι παρά το ότι μπορεί να είχε πλησιάσει τον Δία τόσο κοντά όσο 3,5 ακτίνες του πλανήτη από το κέντρο του, ο κομήτης δεν θα μπορούσε ποτέ να καταστεί δορυφόρος του Δία[8].

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Υπάρχουν άλλοι τρεις κομήτες που πήραν το όνομα του ανθρώπου που υπολόγισε την τροχιά τους, και όχι αυτού που τους ανεκάλυψε (όπως είναι η αστρονομική σύμβαση για την ονοματοδοσία των κομητών): ο 27P/Crommelin, ο Κομήτης του Ένκε και ο Κομήτης του Χάλεϋ.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Kronk, G. Cometography: D/1770 L1 (Lexell), accessed November 20, 2008
  3. Kronk, G. The Closest Approaches of Comets to Earth, accessed 20 November 20, 2008. Είχε θεωρηθεί ότι ο κομήτης C/1491 B1 ίσως να είχε πλησιάσει ακόμα εγγύτερα στη Γη στις 20 Φεβρουαρίου 1491, αλλά ο υπόλογισμός της τροχιάς του αναθεωρήθηκε το 2002 εξαιτίας παρεξηγήσεων των καταγραφών.
  4. Closest Approaches to the Earth by Comets
  5. Hall, John (1955): Tanuma Okitsugu, 1719-1788, σελ. 120.
  6. Leverington, D. Babylon to Voyager and Beyond: A History of Planetary Astronomy, Cambridge University Press, 2003, σελ. 193
  7. Valsecchi, G. '236 Years Ago...' in Near Earth Objects, Our Celestial Neighbors: Opportunity and Risk : Proceedings of the 236th Symposium of the International Astronomical Union, Cambridge University Press, 2006, σελ. xvii-xviii
  8. Valsecchi, G. 'Le Verrier's computations and the concept of Chaos' Αρχειοθετήθηκε 2012-03-26 στο Wayback Machine., in Tumbling Stone Αρχειοθετήθηκε 2012-03-26 στο Wayback Machine., Issue 3, accessed February 11, 2011

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία