Κομητεία της Βουργουνδίας
Η κομητεία της Βουργουνδίας (γαλλικά: Franche Comté de Bourgogne), που ονομάζεται επίσης Φρανς Κοντέ της Βουργουνδίας,[1] ή κομητεία της Φρανς-Κοντέ, ήταν μια μεσαιωνική κομητεία (από το 982 έως το 1678), στη σύγχρονη περιοχή Βουργουνδία-Φρανς-Κοντέ της Γαλλίας. Δεν πρέπει να συγχέεται με το πιο δυτικό δουκάτο της Βουργουνδίας, ένα φέουδο της Δυτικής Φραγκίας από το 843.
Κομητεία της Βουργουνδίας 982-1678 | |||||
|
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Η κομητεία της Βουργουνδίας
| |||||
| Πρωτεύουσα | Ντολ | ||||
| Πολίτευμα | Κομητεία των -  Βασίλειο της Αρλ- .svg){kind=small} Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (1032)
| ||||
| Ιστορική εποχή | Μεσαίωνας | ||||
| - | Ίδρυση | ||||
| - | Κατάλυση | ||||
| Σήμερα | Φρανς-Κοντέ | ||||
Το έδαφος της αντιστοιχεί περίπου στην πρώην γαλλική περιοχή Φρανς-Κοντέ. Η πρωτεύουσά της ήταν η Ντολ και κυβερνήθηκε από τον 10ο έως τον 17ο αιώνα από τους παλατινούς κόμητες της Βουργουνδίας.
Δημιουργία της κομητείας Επεξεργασία
Τα εδάφη της κομητείας της Βουργουνδίας αρχικά ανήκαν στα διάφορα βασίλεια της Βουργουνδίας: το πρώτο βασίλειο της Βουργουνδίας (443 - 534), το μεροβιγγειανό βασίλειο της Βουργουνδίας (534-843) των Φράγκων και τα διάφορα βασίλεια που δημιουργήθηκαν από το διαμελισμό της Καρολίγγειας αυτοκρατορίας το 843.
Με τη συνθήκη του Βερντέν του 843, η περιοχή δυτικά του ποταμού Σον αποδόθηκε στη Δυτική Φραγκία, και δημιουργήθηκε το γαλλικό δουκάτο της Βουργουνδίας, ενώ το νότιο και ανατολικό τμήμα του πρώην βασιλείου της Βουργουνδίας περιήλθε στη Μέση Φραγκία υπό τον Λοθάριο Α΄. Αυτό το τμήμα έγινε οι δύο ανεξάρτητες ενότητες της νότιας Κάτω Βουργουνδίας το 879 και της βόρειας Άνω Βουργουνδίας υπό τον βασιλιά Ροδόλφο Α' το 888, στο βορειοδυτικό μέρος της οποίας δημιουργήθηκε η κομητεία της Βουργουνδίας.
Το 933, με την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου, η Κάτω και η Άνω Βουργουνδία επανασυνδέθηκαν υπό τον βασιλιά Ροδόλφο Β' και σχημάτισαν το βασίλειο της Αρλ. Οι διάδοχοι του Ροδόλφου Β' ήταν «κυρίαρχοι αδύναμοι και χωρίς πραγματική εξουσία»,[2] που ασκούσαν μόνο ονομαστική εξουσία. Οι υποτελείς τους ήταν κύριοι του βασιλείου. Ο κόμης του Μακόν ήταν ένας από αυτούς.
Το 982 ο Όθων-Γουλιέλμος, κόμης του Μακόν, έλαβε από τη μητέρα του Γερβέργη την περιοχή γύρω από τη Ντολ. Με το θάνατο του πατριού του δούκα Ερρίκου Α' της Βουργουνδίας το 1002, ο Όθων-Γουλιέλμος διεκδίκησε επίσης το δουκάτο της Βουργουνδίας. Αλλά ο Ροβέρτος Β΄ της Γαλλίας αντιτάχθηκε και στον πόλεμο που ακολούθησε όλο σχεδόν το δουκάτο επέστρεψε στις γαλλικές βασιλικές κτήσεις και στον Όθωνα-Γουλιέλμο έμεινε μόνο η περιοχή της Ντολ, που έγινε ο πυρήνας της κομητείας της Βουργουνδίας. Έτσι, επήλθε ο τεμαχισμός της Βουργουνδίας ανάμεσα στην κομητεία της Βουργουνδίας και το δουκάτο της Βουργουνδίας (1004).[3]
Προσάρτηση στην Αυτοκρατορία Επεξεργασία
.svg)
Στα 1016, κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στο Στρασβούργο, ο αυτοκράτορας Ερρίκος Β ' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, έλαβε την υπόσχεση από τον βασιλιά του βασιλείου της Αρλ Ροδόλφο Γ' της Βουργουνδίας, που ήταν άτεκνος, ότι θα είναι διάδοχός του. Αυτή η υπόσχεση ανανεώθηκε στη Βασιλεία το 1027, στον διάδοχό του, τον αυτοκράτορα Κορράδο Β΄. Ο Όντο Β΄ του Μπλουά, ανεψιός του, εμφανίστηκε ως ο φυσικός διάδοχος και μετά τον θάνατο του Ροδόλφου Γ' το 1032, διεκδίκησε τη διαδοχή. Το 1033, ένας ένοπλος αγώνας ξέσπασε ανάμεσα στους δύο που έληξε με τον θάνατο του Όντο το 1037. Έτσι, η κομητεία της Βουργουνδίας, όπως και όλο το βασίλειο της Αρλ, προσαρτήθηκε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Στα 1037, ο Ρενώ Α΄ κόμης της Βουργουνδίας, γιος του Όθωνα-Γουλιέλμου, ονομάστηκε κόμης παλατινάτος της Βουργουνδίας, τίτλος που δίνονταν στην αυτοκρατορική διοίκηση σε αυτούς που ήταν υπεύθυνοι για τη διαχείριση των αυτοκρατορικών κρατών και για την απόδοση τη δικαιοσύνης στο όνομα του αυτοκράτορα . Η Αγία Αυτοκρατορία αποτελούνταν από υποτελείς αυτόνομες πολιτείες ενός αυτοκράτορα που οι ίδιες εξέλεγαν.
Η ανάπτυξη εμπορικών δρόμων σε ολόκληρη την οροσειρά Ζυρά και η ανάπτυξη των ορυχείων άλατος εξασφάλιζαν την ευημερία της κομητείας και οι πόλεις της διατήρησαν την ελευθερία και την ουδετερότητά τους στις φεουδαρχικές συγκρούσεις.
Ανεξαρτησία-Φρανς-Κοντέ Επεξεργασία
Στον 12ο αιώνα η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν ο εγγυητής της ευημερίας της κομητείας της Βουργουνδίας, αλλά το 1127, μετά τη δολοφονία του κόμη Γουλιέλμου Γ΄, της Βουργουνδίας,[4] ο εξάδελφός του κόμης Ρενώ Γ΄ κόμης της Βουργουνδίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τον αυτοκράτορα Λοθάριο Β΄. Στον πόλεμο που ακολούθησε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις περιοχές του ανατολικά της οροσειράς Ζυρά. Την επικράτειά του, δυτικά της οροσειράς Ζυρά, την ανακήρυξε «Ελεύθερη κομητεία» (Φρανς-Κοντέ), προέλευση του ονόματος της περιοχής Φρανς-Κοντέ .[5]
Οι επόμενοι δύο αιώνες ήταν χρόνια επαναλαμβανόμενης γυναικείας διαδοχής και δυναστικών αλλαγών.
Σύνδεση με το δουκάτο της Βουργουνδίας Επεξεργασία
Το 1361, μετά το θάνατο του Φιλίππου Α ', δούκα της Βουργουνδίας, χωρίς άμεσο κληρονόμο, το δουκάτο της Βουργουνδίας επέστρεψε στις βασιλικές κτήσεις του Ιωάννη Β' της Γαλλίας, που το παραχώρησε στο νεότερο γιο του, Φίλιππο Β 'τον Τολμηρό της Βουργουνδίας. Το 1384, η κληρονόμος Μαργαρίτα της Βαυαρίας έφερε την κομητεία στον Φίλιππο Β 'τον Τολμηρό, δούκα της Βουργουνδίας, με τον οποίο είχε παντρευτεί το 1369.
Οι πλούσιοι και ισχυροί δούκες της Βουργουνδίας των Βαλουά θεωρούσαν σχεδόν για έναν αιώνα τους εαυτούς τους ηγέτες κυρίαρχου κράτους, το πλούσιο και ισχυρό δουκάτο της Βουργουνδίας. Έγιναν ισχυροί αντίπαλοι των Γάλλων βασιλέων και σύμμαχοι των βασιλέων της Αγγλίας.
Η ενότητα της Βουργουνδίας διεκόπη με το θάνατο του Καρόλου του Τολμηρού. Ο δούκας της Βουργουνδίας ηττήθηκε από τους Ελβετούς σε πολλές μάχες και τέλος, από τον δούκα Ρενέ Β' της Λωρραίνης στη μάχη του Νανσύ, το 1477, όπου βρήκε το θάνατο. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΑ' επωφελήθηκε και κατέλαβε το γαλλικό τμήμα του τεράστιου Βουργουνδικού δουκάτου.
Επιστροφή στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Επεξεργασία
Το 1477, η 20χρονη δούκισσα Μαρία της Βουργουνδίας, παντρεύτηκε τον μελλοντικό αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Α' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Από την κληρονομιά του πατέρα της, διατήρησε τις Βουργουνδικές Κάτω Χώρες, οι οποίες περιλάμβαναν και την κομητεία της Βουργουνδίας, και τις οποίες κληρονόμησαν οι απόγονοί της βασιλείς της Ισπανίας του οίκου των Αψβούργων. Για δύο αιώνες διεξήχθησαν σκληρές μάχες μεταξύ του βασιλείου της Γαλλίας, του βασιλείου της Ισπανίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για την κατοχή αυτής της επικράτειας.
Κτήση των Αψβούργων της Ισπανίας Επεξεργασία
Η κομητεία της Βουργουνδίας μεταξύ 1477 και 1678 παρέμεινε υπό τον έλεγχο του οίκου των Αψβούργων της Ισπανίας. Οι βασιλείς της Γαλλίας, από τον Λουδοβίκο ΙΑ' έως τον Λουδοβίκο ΙΔ' έκαναν πολυάριθμους πολέμους προσπαθώντας ανεπιτυχώς να αποκτήσουν την Φρανς-Κοντέ. Υπό τον Φίλιππο Β' της Ισπανίας έλαβε χώρα έντονη καταστολή των Προτεσταντών και ο Ερρίκος Δ' της Γαλλίας, στον πόλεμο εναντίον του Φίλιππου, παραβίασε την ουδετερότητα της Φρανς Κοντέ. Από το 1598 έως το 1635 διατηρήθηκε η ειρήνη. Ωστόσο, το γεγονός ότι η περιοχή ήταν γεωγραφικός σύνδεσμος στην περικύκλωση της Γαλλίας από τους Αψβούργους έκανε τους Γάλλους να θέλουν να την προσαρτήσουν. Κατά τη διάρκεια των πολέμων του Λουδοβίκου ΙΓ' κατά της Ισπανίας, στην Φρανς-Κοντέ εισέβαλαν στρατεύματα και προκαλούσαν καταστροφές κάθε χρόνο, από το 1636 έως το 1639.
Προσάρτηση στο Βασίλειο της Γαλλίας Επεξεργασία
Η κομητεία της Βουργουνδίας κατακτήθηκε προσωρινά το 1668 από τον Μεγάλο Κοντέ στον πόλεμο της Επανάκτησης, αλλά επεστράφη στην Ισπανία με την ειρήνη του Αιξ-λα-Σαπέλ. Η οριστική προσάρτησή της στο βασίλειο της Γαλλίας έγινε από τον Κοντέ το 1674, στον τελευταίο από τους Ολλανδικούς πολέμους του Λουδοβίκου ΙΔ' . Η προσάρτηση αναγνωρίστηκε από την ειρήνη του Ναϊμέχεν (1678) και η περιοχή έγινε γαλλική επαρχία. Η Μπεζανσόν έγινε τότε πρωτεύουσα, στη θέση της Ντολ. Ο πληθυσμός είχε αντιταχθεί βίαια στους Γάλλους εισβολείς και τα φιλο-ισπανικά αισθήματα διήρκεσαν μέχρι τον 18ο αιώνα.
Γαλλική Δημοκρατία Επεξεργασία
Το 1790, μαζί με την υπόλοιπη Γαλλία, η περιοχή χωρίστηκε σε νομούς.
H Γαλλική Δημοκρατία συνένωσε την κομητεία της Βουργουνδίας, την κομητεία του Μονμπελιάρ και το Έδαφος του Μπελφόρ και σχημάτισε την περιοχή Φρανς-Κοντέ.
Με την εδαφική μεταρρύθμιση του 2016, η Φρανς-Κοντέ συγχωνεύθηκε με την Βουργουνδία και αποτελούν πλέον τη νέα διοικητική περιοχή Βουργουνδία-Φρανς-Κοντέ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Φρανς-Κοντέ (γαλλικά)Φρανς-Κοντέ (αγγλικά) Britannica
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Jean Girardot de Nozeroy, , Besançon, J. Chrestin / impr. d'Outhenin-Chalandre, 1651(réimpr. 1843).
- ↑ Lucien Febvre, σύγχρονος Γάλλος ιστορικός
- ↑ Constance Brittain Bouchard, Sword, Miter, and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy, 980-1198 (New York: Cornell University Press, 1987), p. 33
- ↑ . «Alexandre Daguet, Histoire de la Confédération suisse depuis les temps anciens jusqu'en 1864 , 1864, p. 88».
- ↑ Page 48 dans Si la Comté m'était contée [archive] de Jean-Louis Clade (2001)