Κομιτάς

Αρμένιος συνθέτης

Ο Σογομόν Σογομονιάν (αρμενικά: Սողոմոն Սողոմոնեան, εκκλησιαστικό όνομα και γνωστότερη ονομασία του: Κομιτάς, γεν. 8 Οκτωβρίου [Π.Η. 26 Σεπτεμβρίου] 1869 - 22 Οκτωβρίου 1935) ήταν Αρμένιος ιερέας, μουσικολόγος, συνθέτης, τραγουδιστής και χορωδός. Θεωρείται ως ο ιδρυτής της εθνικής σχολής μουσικής της Αρμενίας.[11][12] Αναγνωρίζεται ως ένας από τους πρωτοπόρους της εθνομουσικολογίας.[13][14]

Κομιτάς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Կոմիտաս (Αρμενικά)
Γέννηση26 Σεπτεμβρίουιουλ. / 8  Οκτωβρίου 1869γρηγ.[1][2]
Κιουτάχεια[1][2]
Θάνατος22  Οκτωβρίου 1935[3][4][5]
Παρίσι[6][1][2]
Τόπος ταφήςΤάφος του Κομιτάς (40°9′42″ s. š., 44°30′7″ v. d.)[2]
ΕθνικότηταΑρμένιοι[7][1]
ΨευδώνυμοԿոմիտաս[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Ρωσική Αυτοκρατορία
Γαλλία
ΘρησκείαΑρμενική Αποστολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςAρμενικά[8]
τουρκικά
Γαλλικά
ΣπουδέςΓκεβορκιάν Θεολογική Σχολή (1881–1893)[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης[9][1][2]
εθνομουσικολόγος[1]
μουσικολόγος[1][2]
τραγουδιστής[1][2]
διευθυντής ορχήστρας[1][2]
διευθυντής χορωδίας[10]
μουσικός παιδαγωγός[10][1][2]
Βαρταμπέντ
λαογράφος[10]
ΕργοδότηςΓκεβορκιάν Θεολογική Σχολή (από 1893)[1]
Περίοδος ακμής1891 - 1915
Ιστότοπος
komitasmuseum.am
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ορφάνεψε σε μικρή ηλικία. Ο Κομιτάς μεταφέρθηκε στο Ετσμιαντζίν, το θρησκευτικό κέντρο της Αρμενίας, όπου εκπαιδεύτηκε στο Σεμινάριο Γκεβοργκιάν. Μετά την χειροτόνησή του ως βαρνταπέτ (άγαμος ιερέας) το 1895, σπούδασε μουσική στο Πανεπιστήμιο του Φρειδερίκου Ουιλιέλμου στο Βερολίνο. Μετά "χρησιμοποίησε τη Δυτική του εκπαίδευση για να χτίσει μια μουσική παράδοση".[15] Συνέλεξε και απέδωσε γραπτώς πάνω από 3.000 αρμενικά λαϊκά τραγούδια, εκ των οποίων πάνω από τα μισά έχουν χαθεί και περίπου 1.200 τραγούδια έχουν διατηρηθεί. Εκτός από τα αρμενικά λαϊκά τραγούδια, ενδιαφέρθηκε και για άλλους πολιτισμούς και το 1903 δημοσίευσε τη πρώτη συλλογή Κουρδικών λαϊκών τραγουδιών με τίτλο Κουρδικές μελωδίες. Η χορωδία του τραγουδούσε αρμενικά τραγούδια σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις, κερδίζοντας θετικά σχόλια του Κλωντ Ντεμπισϋ, μεταξύ άλλων. Το 1910 μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη για να διαφύγει από την κακή αντιμετώπιση των υπερσυντηρητικών κληρικών στο Ετσμιαντζίν, αλλά και για να προωθήσει την αρμενική λαϊκή μουσική σε μεγαλύτερο κοινό. Οι αρμενικές κοινότητες αντέδρασαν θετικά προς αυτόν. Ο Αρσάγκ Τσομπανιαν τον ονόμασε "σωτήρα της αρμένικης μουσικής".[16]

Κατά την διάρκεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων—μαζί με εκατοντάδες άλλους Αρμένιους διανοούμενους—ο Κομιτάς συνελήφθη και απελάθηκε σε στρατόπεδο φυλακής τον Απρίλιο του 1915 από τις οθωμανικές αρχές. Σύντομα αποφυλακίστηκε υπό άγνωστες περιστάσεις, όπου πέρασε μια ψυχική διαταραχή και ανέπτυξε μια σοβαρή περίπτωση διαταραχής μετατραυματικού στρες. Το εχθρικό περιβάλλον στη Κωνσταντινούπολη και οι αναφορές για πορείες θανάτου Αρμενίων επιδείνωσαν την ήδη εύθραυστη ψυχική υγεία του. Τοποθετήθηκε πρώτα σε τουρκικό στρατιωτικό νοσοκομείο όπου παρέμεινε μέχρι το 1919 και μετά μεταφέρθηκε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο στο Παρίσι, όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του σε αγωνία. Ο Κομιτάς θεωρείται ευρέως ως μάρτυρας της γενοκτονίας και απεικονίζεται ως ένα από τα κύρια σύμβολα της Γενοκτονίας των Αρμενίων στις τέχνες.[17]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 (Aρμενικά) Αρμένικη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια. Armenian Encyclopedia Publishing House. 1974.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 (Aρμενικά) Armenian Concise Encyclopedia. Armenian Encyclopedia Publishing House. 1990.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  4. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Komitas. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. Ara Krikorian, Hraïr Heratchian: «Le dictionnaire biographique» (Γαλλικά) Μαιζόν-Αλφόρ. 2021. σελ. 328. ISBN-13 978-2-905686-93-0.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. pna2015896499. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  9. (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 81349. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  10. 10,0 10,1 10,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. pna2015896499. Ανακτήθηκε στις 17  Δεκεμβρίου 2022.
  11. «Komitas». Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/321606/Komitas. Ανακτήθηκε στις 26 January 2014. «Komitas [...] created the basis for a distinctive national musical style in Armenia.». 
  12. Editorial Board (1969). «Հայ ազգային երաժշտության հիմնադիրը [The Founder of Armenian National Music»] (στα hy). Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (Yerevan: Armenian Academy of Sciences) (11): 3–6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-21. https://web.archive.org/web/20170521082006/http://lraber.asj-oa.am/1552/. Ανακτήθηκε στις 2020-09-25. 
  13. Poladian 1972: "He was among the pioneers in ethnomusicology, a younger contemporary of Carl Stumpf (1848–1936)."
  14. McCollum, Jonathan Ray (2004). «Music, Ritual, And Diasporic Identity: A Case Study Of The Armenian Apostolic Church» (PDF). University of Maryland. σελ. 11. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2014. Komitas Vardapet, considered a pioneer in ethnomusicology, turned his attention to the anthropological, sociological, and historical aspects of comparative musicology. 
  15. Crutchfield, Will (5 October 1987). «Music Noted in Brief; Choir From Armenia at Avery Fisher Hall». The New York Times. https://www.nytimes.com/1987/10/05/arts/music-noted-in-brief-choir-from-armenia-at-avery-fisher-hall.html. Ανακτήθηκε στις 26 January 2014. 
  16. Soulahian Kuyumjian 2001, σελ. 51.
  17. Soulahian Kuyumjian, Rita. Archeology of Madness: Komitas, Portrait of an Armenian Icon. Edition: 2, Reading, England: Taderon Press; Princeton, NJ: Gomidas Institute, 2001, p. 3.