Κορνηλία Σκιπιώνις Αφρικάνα

Η Κορνηλία Σκιπιώνις Αφρικάνα [15] (π. 189 π.Χ.110 π.Χ.) ήταν η δεύτερη κόρη του Πόπλιου Κορνήλιου Σκιπίωνα του Αφρικανού, Ρωμαίου ήρωα του Β' Καρχηδονιακού Πολέμου και της Αιμιλίας Τερτίας. Ήταν η μητέρα των δύο αδελφών Γράκχων, οι οποίοι αμφισβήτησαν τους πολιτικούς θεσμούς της Ρώμης και προσπάθησαν να περάσουν ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις. Οι Ρωμαίοι την θυμούνταν ως τέλειο παράδειγμα ενάρετης Ρωμαίας γυναίκας.

Κορνηλία Σκιπιώνις Αφρικάνα
Η Κορνηλία δείχνει τα παιδιά της ως θησαυρούς της. Αλεσάντρο Βαροτάρι 1620. Κα Ρετσόνικο.
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Cornelia (Λατινικά)
Γέννηση189 π.Χ.
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος110 π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[1]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤιβέριος Σεμπρώνιος Γράκχος (ύπατος το 177 π.Χ.)[2][3][4]
ΤέκναΤιβέριος Σεμπρόνιος Γράκχος[3][5]
Σεμπρωνία (αδελφή των Γράκχων)[3][6]
Γάιος Σεμπρόνιος Γράκχος[3][7]
ΓονείςΣκιπίων ο Αφρικανός[2][3][8] και Αιμίλια Τέρτια
ΑδέλφιαΠόπλιος Κορνήλιος Σκιπίων (γιος του Σκιπίωνα του Αφρικανού)[9][10]
Λεύκιος Κορνήλιος Σκιπίων (πραίτωρ το 174 π.Χ.)[9][11]
Κορνηλία Αφρικανή η πρεσβύτερη[9][12]
Gnaeus Cornelius Scipio[9][13]
ΟικογένειαΚορνήλιοι Σκιπίωνες
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςhonorific statue[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο πατέρας της, Σκιπίων ο Αφρικανός προώθησε την ελληνική κουλτούρα στην Αρχαία Ρώμη. Η ίδια η Κορνηλία μεγάλωσε σε περιβάλλον μορφωμένων ανθρώπων, που προστάτευαν τα γράμματα. Μάλιστα στον κύκλο τους ανήκε ο ποιητής Έννιος, ο ιστορικός Πολύβιος και ο θεατρικός συγγραφέας Τερέντιος.[16]

Η Κορνηλία παντρεύτηκε τον Τιβέριο Σεμπρόνιο Γράκχο. Αν και το ζευγάρι είχε μεγάλη διαφορά ηλικίας -ο Γράκχος ήταν περίπου 45 ετών, ενώ η Κορνηλία μόλις 18- η ένωση αυτή αποδείχτηκε ευτυχισμένη και μαζί απέκτησαν δώδεκα παιδιά,[17] κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο στα ρωμαϊκά δεδομένα. Από αυτά μονάχα τρία επιβίωσαν μέχρι την ενηλικίωση: η Σεμπρονία, που παντρεύτηκε τον εξάδελφό της Πόπλιο Κορνήλιο Σκιπίωνα Αιμιλιανό, καθώς και δύο αγόρια, ο Τιβέριος και ο Γάιος. Μετά το τέλος του συζύγου της, η Κορνηλία επέλεξε να παραμείνει χήρα, παρόλο που το χέρι της διεκδίκησε ο βασιλιάς της Αιγύπτου, Πτολεμαίος Η' Φύσκων, ώστε αυτή να ασχοληθεί εξ ολοκλήρου με την ανατροφή των παιδιών της, χωρίς να χρησιμοποιεί κάποια παραμάνα. Αργότερα στη ζωή της η Κορνηλία μελέτησε την ελληνική και λατινική γλώσσα και λογοτεχνία. Πάντα υποστήριζε τις πράξεις των γιων της, ακόμη κι όταν αυτές εξόργιζαν τις συντηρητικές οικογένειες των πατρικίων, στις οποίες γεννήθηκε και η ίδια. Μετά το βίαιο τέλος τους, έφυγε από τη Ρώμη για να κατοικήσει στο Μισηνόν, ωστόσο εξακολούθησε να δέχεται επισκέπτες.

Ένα ιστορικό ανέκδοτο, που ίσως δεν είναι παρά μία επινόηση, αναδεικνύει την αφοσίωση της Κορνηλίας στους γιους της. Όταν κάποιες φίλες της την ρώτησαν για ποιον λόγο επέλεγε να ντύνεται πολύ απλά, και όχι όπως αρμόζει σε μία πατρικία, η Κορνηλία έδειξε τα δύο αγόρια της λέγοντας: «Αυτά είναι τα κοσμήματά μου!».[18] Σύμφωνα με το Σένεκα, όταν έχασε τους γιους της απαγόρευσε στους οικείους της να καταριούνται τη μοίρα, και δεν εξέφρασε κάποιο παράπονο.[19]

Η Ρώμη έτρεφε μεγάλη εκτίμηση στις αρετές της, και όταν απεβίωσε σε προχωρημένη ηλικία, οι πολίτες αποφάσισαν να στήσουν άγαλμα προς τιμήν της.

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ian Plant: «Women Writers of Ancient Greece and Rome» (Αγγλικά) University of Oklahoma Press. Νόρμαν. 2004. ISBN-13 978-0-8061-3622-6.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Корнелия» (Ρωσικά)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3946. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1182. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1525. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  6. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4091. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  7. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1598. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  8. 8,0 8,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 878. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3946. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  10. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1285. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  11. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1331. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  12. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4228. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  13. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1309. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  14. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: «Naturalis historia» (λατινική γλώσσα) Αρχαία Ρώμη.
  15. Σημειώνεται πως το επώνυμο "Αφρικάνα" είναι σύγχρονη επινόηση. Οι σύγχρονοί της την προσδιόριζαν αναφερόμενοι στους γιους της.
  16. Marcel Le Glay, Rome, Grandeur et Déclin de la République, Ed Perrin, 1990, επανέκδοση το 2005, (ISBN 2-262-01897-9), σελ. 162
  17. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Φυσική Ιστορία, Βιβλίο VII, 11, 13
  18. Βαλέριος Μάξιμος, Factorum et dictorum memorabilium, IV, 4
  19. Σενέκας ο Νεότερος, Διάλογοι, Βιβλίο XII, Ad Helviam Matrem de Consolatione, XVI, 6

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Επιπλέον βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Τάκης Παπανικολάου, Μορφές της Ιστορίας σε ποιητική Μετάπλαση, από τον Αλκιβιάδη και τους Γράκχους ως τον Τόμας Μπέκετ και τον Παύλο Μελά. Εκδόσεις Αντωνίου Ν. Σάκκουλα Ε.Ε, 2021