Κοσμάς Μπαλάνος
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Κοσμάς Μπαλάνος (1731 - 1808) ήταν Έλληνας κληρικός, λόγιος και συγγραφέας, από τα Ιωάννινα.
| Κοσμάς Μπαλάνος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κοσμάς Μπαλάνος (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1731 Ιωάννινα |
| Θάνατος | 1808 Ιωάννινα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Θρησκεία | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός |
Η ζωή του Επεξεργασία
Ήταν ένας από τους τέσσερις γιους του Μπαλάνου Βασιλόπουλου. Μορφώθηκε από τον πατέρα του και δίδαξε αρχικά σε σχολεία της Θεσσαλίας και της Θεσσαλονίκης. Το 1756 διαδέχτηκε τον πατέρα του στην σχολαρχία της σχολής Γκιούμα (ή Γκιόνμα) των Ιωαννίνων όπου και περέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα (ως το 1799).Παράλληλα,το 1758 χειροτονήθηκε ιερέας. Ανέπτυξε ιδιαίτερη θρησκευτική και κοινωνική δράση που σε συνδυασμό με την διδασκαλία του εξασφάλισαν την καθολική εκτίμηση και αναγνώριση προς το πρόσωπο του, κυρίως από τους μαθητές του, πολλοί από τους οποίους διακρίθηκαν στα γράμματα και τις επιστήμες. Στην σχολή Γκιούμα τον διαδέχτηκε ο μικρότερος αδελφός του Κωνσταντίνος, και κατόπιν ο αδελφός του Αναστασιος. Ο άλλος αδελφός του Δημητριος δίδασκε σε ένα σχολείο της Μολδοβλαχίας. Όταν πέθανε ο Αναστάσιος διαδέχτηκε το σχολείο ο Γρηγοράκος, γιος του Δημητρίου, μέχρι το 1820 όταν το σχολείο και η υπέροχη βιβλιοθήκη του κάηκε στη φωτιά που έβαλε ο Αλή Πασας.
Σύμφωνα με την διαθήκη του αδελφού του Αναστάσιου Μπαλάνου, ο Κόσμας δεν ήταν παντρεμένος και δεν είχε παιδιά, μόνο ο αδελφός τους Δημήτριος Μπαλάνος, που έζησε στη Μολδαβία, είχε απογόνους και κληροδότησε το σχολείο στον γιο του Γρηγόρασκο. Ο Κόσμας έχει αναφερθεί ως πατέρας του Αριστείδη, του Σπυρίδωνος και του Σιμου αλλά και οι τρεις γεννήθηκαν μετά το θάνατό του.
Το έργο του Επεξεργασία
Ο Κοσμάς Μπαλάνος συνέγραψε θεολογικά και επιστημονικά έργα. Πολλά από τα έργα του τυπώθηκαν με δαπάνη των αδελφών Ζωσιμάδων.
Ορισμένα είναι:
- «Έκθεσις συνοπτικής αριθμητικής, αλγέβρης και χρονολογίας», Βιέννη 1798.
- «Περί ελλείψεως των παραλειπομένων φωνών παρά τοις αρίστοις των ποιητών», Βενετία 1803.
Πολλές από τις συγγραφές του (μερικές από αυτές ήταν εθνικού περιεχομένου) έμειναν ανέκδοτες και δυστυχώς χάθηκαν οριστικά όταν η βιβλιοθήκη της σχολής Γκιούμα κάηκε, επί Αλή Πασά.
Πηγές Επεξεργασία
- Το Προτραίτο του Κοσμά Μπαλάνου βρίσκεται στο εξώφυλλο του έργου του Έκθεσις Συνοπτική Αριθμητικής, Άλγεβρας και Χρονολογίας, Βιέννη, 1798
- Μπαλάνος Κοσμάς (1731, Ιωάννινα – 1807/8, Ιωάννινα). Ελληνομνήμων.
- Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό, Εκδοτική Αθηνών
- Κώστα Ν.Νικολαίδη:Τα Γιάννινα-Το κάστρο-Η λίμνη-Το νησί,15 αιώνες ιστορίας και θρύλου,τρίτη έκδοση συμπληρωμένη,σελ 294-295,εκδόσεις Δωδώνη(Αθήνα-Γιάννινα,1991)