Κροατικές προεδρικές εκλογές (2019-20)
Προεδρικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στην Κροατία στις 22 Δεκεμβρίου 2019. Καθώς κανένας υποψήφιος δεν έλαβε την πλειοψηφία όλων των ψήφων (συμπεριλαμβανομένων των άκυρων και κενών ψηφοδελτίων), πραγματοποιήθηκε ένας δεύτερος γύρος στις 5 Ιανουαρίου 2020 μεταξύ των δύο υποψηφίων με τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο. Ήταν οι έβδομες προεδρικές εκλογές από τις πρώτες άμεσες εκλογές το 1992.
 | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| Αποτελέσματα του 2ου γύρου ανά δήμο | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Η απόφαση για διεξαγωγή των εκλογών λήφθηκε από την κροατική κυβέρνηση κατά τη σύνοδό της στις 14 Νοεμβρίου 2019. [3] Οι εν δυνάμει υποψήφιοι και υποψήφιες ήταν υποχρεωμένοι να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 10.000 υπογραφές από Κροάτες πολίτες που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 18 ετών, προκειμένου η υποψηφιότητά τους να γίνει επίσημη και να εμφανιστεί το όνομά τους στο ψηφοδέλτιο. Τους δόθηκε προθεσμία 12 ημερών για να το επιτύχουν και έτσι είχαν μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου 2019 τα μεσάνυχτα τοπική ώρα για να παρουσιάσουν τις υπογραφές τους στην κρατική εκλογική επιτροπή. Συνολικά δώδεκα υποψήφιοι υπέβαλαν υπογραφές έως την προθεσμία και στη συνέχεια η επιτροπή προχώρησε στην επαλήθευση των υπογραφών εντός των επόμενων 48 ωρών, παρουσιάζοντας έναν τελικό κατάλογο έντεκα εγκεκριμένων υποψηφίων στις 5 Δεκεμβρίου 2019. [4] [5]
Στον πρώτο γύρο των εκλογών, που πραγματοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2019, ο πρώην πρωθυπουργός Ζόραν Μιλάνοβιτς τερμάτισε στην πρώτη θέση με σχετική πλειοψηφία 29,55% όλων των ψήφων. Στη δεύτερη θέση ήταν οριακά η απερχόμενη πρόεδρος Κολίντα Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς, η οποία έλαβε το 26,65% των ψήφων και στην 3η θέση ήρθε ο Μίροσλαβ Σκόρο , ο οποίος συγκέντρωσε το 24,45% των ψήφων. Καθώς κανείς υποψήφιος δεν κατάφερε να φτάσει στο απαιτούμενο ποσοστό των ψήφων για να εκλεγεί πρόεδρος από τον πρώτο γύρο, διεξήχθησαν εκλογές στις 5 Ιανουαρίου 2020 μεταξύ των δύο υποψηφίων που είχαν λάβει τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο: τον Μιλάνοβιτς και την Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς. Ο Ζόραν Μιλάνοβιτς κέρδισε τον δεύτερο γύρο με ποσοστό 52,66% των ψήφων και εξελέγη έτσι ο 5ος πρόεδρος της Κροατίας από την ανεξαρτησία της το 1991, ενώ η Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς έγινε το δεύτερο πρόσωπο που δεν επανεκλέχθηκε για δεύτερη θητεία στο ύπατο αξίωμα της Κροατίας, μετά τον Ίβο Γιοσίποβιτς (2010-15). Επιπλέον, ο αριθμός των ψήφων που έλαβε ο Ζόραν Μιλάνοβιτς, όσον αφορά τόσο τον πρώτο (562.783) όσο και τον δεύτερο (1.034.170) γύρο των εκλογών, είναι ο χαμηλότερος από οποιονδήποτε νικητή των προεδρικών εκλογών μέχρι σήμερα. Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός ψήφων (507.628) και το ποσοστό ψήφων (26,65%) που συγκέντρωσε η Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς στον πρώτο γύρο είναι ο χαμηλότερος στα χρονικά για πρόεδρο της Κροατίας.
Ιστορικό Επεξεργασία
Η απερχόμενη (μετά τις εκλογές του 2020) πρόεδρος της Κροατίας, Κολίντα Γκάρμπαρ-Κιτάροβιτς, είχε αναλάβει τα καθήκοντά της στις 19 Φεβρουαρίου 2015 και η θητεία της θα τερματιζόταν στις 18 Φεβρουαρίου 2020, όπως και έγινε. Η προεδρική θητεία του Ζόραν Μιλάνοβιτς άρχισε στις 19 Φεβρουαρίου 2020 και πρόκειται να τερματιστεί κανονικά στις 18 Φεβρουαρίου 2025.
Εκλογικό σύστημα Επεξεργασία
Ο πρόεδρος της Κροατίας εκλέγεται άμεσα με μυστική ψηφοφορία για θητεία 5 ετών χρησιμοποιώντας ένα σύστημα δύο γύρων. Το Σύνταγμα της Κροατίας απαιτεί να διεξαχθούν προεδρικές εκλογές το νωρίτερο σε 60 ημέρες και το αργότερο 30 ημέρες πριν από τη λήξη της θητείας του κατόχου της προεδρίας όταν διεξάγονται οι εκλογές. Απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία (50% + 1 ψήφος) όλων των ψήφων (συμπεριλαμβανομένων των άκυρων και των λευκών ψηφοδελτίων ) για να κερδίσει στον πρώτο γύρο. Εάν κανένας υποψήφιος δεν αποκτήσει τέτοια πλειοψηφία, θα πρέπει να διεξαχθεί δεύτερος γύρος σε 14 ημέρες, με τους δύο υποψηφίους με τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο να συμμετέχουν. Ο υποψήφιος που αποκτά τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στον δεύτερο γύρο (η πλειοψηφία των έγκυρων ψήφων) θεωρείται νικητής. Εάν ένας από τους υποψηφίους που έχει κερδίσει έναν αρκετά μεγάλο αριθμό ψήφων για να συμμετάσχει στον δεύτερο γύρο εγκαταλείψει την υποψηφιότητά του ή πεθάνει, ο υποψήφιος με τον επόμενο υψηλότερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο θα κερδίσει το δικαίωμα συμμετοχής στον δεύτερο γύρο. Επιπλέον, οι πρόεδροι της Κροατίας μπορούν να υπηρετήσουν έως και δύο πενταετείς θητείες στη διάρκεια της ζωής τους (συνολικά 10 χρόνια εάν και οι δύο θητείες υπηρετηθούν πλήρως και είναι αποτέλεσμα νίκης σε εκλογές).
Προκειμένου ένας εν δυνάμει υποψήφιος ή υποψήφια να συμμετάσχει νόμιμα στις εκλογές και να έχει το όνομά του γραμμένο στο ψηφοδέλτιο, πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 10.000 υπογραφές από εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, με το κάθε πρόσωπο που υπογράφει να μπορεί να δώσει την υπογραφή υποστήριξής του σε έναν ή μία μόνο εν δυνάμει υποψήφιο ή υποψήφια. Το χρονικό πλαίσιο για τη συλλογή του εν λόγω αριθμού υπογραφών ορίζεται σε 12 ημέρες και μετά τη λήξη αυτής της περιόδου οι εν δυνάμει υποψήφιοι/ες πρέπει να τις υποβάλουν στην εκλογική επιτροπή του κράτους για επαλήθευση. [6]
Υποψήφιοι Επεξεργασία
Στις 5 Δεκεμβρίου, η κρατική εκλογική επιτροπή δημοσίευσε έναν κατάλογο με 11 υποψηφίους. [7]
Τηλεμαχίες Επεξεργασία
Στις 30 Δεκεμβρίου η RTL πραγματοποίησε την πρώτη γενική τηλεμαχία με τους δύο υποψηφίους που έλαβαν μέρος στον δεύτερο γύρο. [8] Η Κροατική Ραδιοτηλεόραση πραγματοποίησε τη δεύτερη συζήτηση στις 2 Ιανουαρίου 2020. [9] Η τρίτη και τελευταία γενική τηλεμαχία πραγματοποιήθηκε στη Nova TV στις 3 Ιανουαρίου. [10]
Δημοσκοπήσεις Επεξεργασία
Πρώτος γύρος Επεξεργασία
| Ημερομηνία | Εταιρία δημοσκοπήσεων | Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς | Μιλάνοβιτς | Σκόρο | Κολάκουσιτς | Γιούριτσαν | Ορέσκοβιτς | Περνάρ | Πέοβιτς | Κόβατς | Ντάπιτς | Μπάμπιτς | Αναποφάσιστοι /κανείς | Προηγήθηκε |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 22 Δεκ. 2019 | Δημοσκοπήσεις εξόδου από τα εκλογικά κέντρα | 25,63 | 28,69 | 24,26 | 6,23 | 4,77 | 3,39 | 2,78 | 1,11 | 1,07 | 0,37 | 0,45 | - | 3,06 |
| 20 Δεκ. 2019 | IPSOS PULS | 24,2 | 24,3 | 18,0 | 5,5 | 3,3 | 2,8 | 3,4 | 1,4 | 2,3 | 1,1 | 0,0 | 13,6 | 0,1 |
| 20 Δεκ. 2019 | Promocija plus | 27,9 | 26,7 | 19,3 | 6,8 | 1,8 | 2,9 | 3,1 | 0,9 | 2,2 | 0,4 | 0,2 | 7,7 | 1,2 |
| 19 Δεκ. 2019 | Promocija plus | 28,3 | 26,6 | 20,7 | 7,6 | 1,5 | 2,4 | 2,8 | 0,9 | 2,6 | 0,4 | 0,4 | 5,9 | 1,7 |
| 19 Δεκ. 2019 | 2x1 komunikacije | 25,3 | 26,0 | 23,8 | 6,1 | 1,3 | 1,0 | 1,2 | 1,1 | 0,9 | 1,2 | 0,4 | 11,7 | 0,7 |
| 11 Δεκ. 2019 | 2x1 komunikacije | 24,1 | 25,2 | 22,5 | 10,6 | 1,2 | 1,4 | 2,5 | 0,9 | 1,1 | 1,8 | 0,2 | 8,5 | 1,1 |
| 10 Δεκ. 2019 | Promocija plus Αρχειοθετήθηκε 2020-04-20 στο Wayback Machine. | 26,8 | 25,4 | 21,0 | 10,6 | 0,9 | 2,6 | 1,9 | 0,9 | 1,5 | 0,4 | 0,3 | 7,9 | 1,4 |
| 7 Δεκ. 2019 | 2x1 komunikacije | 26,0 | 29,0 | 21,9 | 11,0 | - | - | - | - | - | - | - | - | 3,0 |
| 6 Δεκ. 2019 | IPSOS PULS | 27,4 | 24,0 | 23,0 | 8,2 | 1,2 | 1,3 | 2,9 | 0,2 | 2,6 | 0,2 | 0,5 | 8,0 | 3,4 |
Δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν μετά τον 2ο γύρο
| Ημερομηνία | Πρακτορείο | Μιλάνοβιτς | Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς </br> Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς |
Αναποφάσιστοι/ Κανείς από τους δυο |
Προβάδισμα |
|---|---|---|---|---|---|
| 5 Ιαν 2020 | Έξοδος από δημοσκόπηση | 53,22 | 46,78 | - | 6,44 |
| 3 Ιαν 2020 | IPSOS PULS | 45 | 42 | 13 | 3 |
| 3 Ιαν 2020 | 2x1 komunikacije | 50,7 | 49,3 | ΟΧΙ | 1,4 |
| 31 Δεκεμβρίου 2019 | 2x1 komunikacije | 40,0 | 38,9 | 21,2 | 1,1 |
| 24 Δεκ 2019 | IPSOS PULS | 48,4 | 41,1 | 10,4 | 7,3 |
Αποτελέσματα και ανάλυση Επεξεργασία
Ο πρώτος γύρος των εκλογών πραγματοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2019, με τον πρώην Σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό Ζόραν Μιλάνοβιτς να κερδίζει με το 29,55% των ψήφων, μπροστά από την συντηρητική τότε πρόεδρο Κολίντα Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς, η οποία έλαβε το 26,65% των ψήφων. [11] Ο συντηρητικός λαϊκός μουσικός και πρώην βουλευτής Μίροσλαβ Σκόρο, ο οποίος είχε κατέλθει ως ανεξάρτητος υποψήφιος, απέτυχε να προκριθεί στον 2ο γύρο, έχοντας πετύχει την υποστήριξη του 24,45% των ψηφοφόρων. Αυτό σηματοδότησε την πρώτη φορά στην ιστορία της Κροατίας που ο κάτοχος της προεδρίας δεν έλαβε τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο. Επίσης, η Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς πέτυχε τόσο τον χαμηλότερο αριθμό ψήφων (507.626) όσο και το χαμηλότερο ποσοστό ψήφων οποιουδήποτε προέδρου της Κροατίας που συμμετείχε σε έναν από τους δύο γύρους εκλογών. Ο Μιλάνοβιτς έλαβε τόσο τον χαμηλότερο αριθμό ψήφων (562.779) όσο και το χαμηλότερο ποσοστό ψήφων οποιουδήποτε υποψηφίου στην πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ο Σκόρο έλαβε τον υψηλότερο αριθμό ψήφων (465.703) για έναν υποψήφιο τρίτης θέσης από τον Μάτε Γκράνιτς (HDZ) στις εκλογές του 2000 και το υψηλότερο ποσοστό ψήφων για έναν υποψήφιο που δεν προκρίθηκε σε τελικό γύρο. Ο Μιλάνοβιτς έλαβε τις περισσότερες ψήφους στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Κροατίας. 33,02% στο Ζάγκρεμπ, 30,79% στο Σπλιτ και 41,87% στη Ριέκα, και τερμάτισε δεύτερος (25,61%) στην τέταρτη μεγαλύτερη πόλη, Όσιγιεκ, όπου κέρδισε ο Σκόρο (33,33%). Η Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς ήρθε δεύτερη στο Σπλιτ και στη Ριέκα, και τρίτη στο Ζάγκρεμπ και το Όσιγιεκ. [12]
Ένας τελικός γύρος διεξήχθη μεταξύ των Μιλάνοβιτς και Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς στις 5 Ιανουαρίου 2020. Ο Μιλάνοβιτς κέρδισε με πάνω από 104.000 ψήφους, έγινε ο πέμπτος πρόεδρος της Κροατίας από την ανεξαρτησία και ο δεύτερος που χρίστηκε επίσημα από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, μετά τον Ίβο Γιοσίποβιτς (2010-15). Επιπλέον, ο Μιλάνοβιτς έλαβε την πλειοψηφία των ψήφων σε επτά κομητείες και στην Πόλη του Ζάγκρεμπ, ενώ η Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς τον κέρδισε με τις ψήφους των πολιτών που ζούσαν σε δεκατρείς κομητείες και μεταξύ των μελών της κροατικής διασποράς . Ωστόσο, ο Μιλάνοβιτς νίκησε τον Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς και στις τέσσερις μεγάλες πόλεις: στο Ζάγκρεμπ (με περί τις 74.000 ψήφους), Σπλιτ (με περί τις 3.000 ψήφους), Ριέκα (με γύρω στις 20.000 ψήφους) και Οσιέκ (με περί τις 1.000 ψήφους). [13]
| Υποψήφιος/α | Κόμμα | Πρώτος γύρος | Δεύτερος γύρος | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | |||
| Ζόραν Μιλάνοβιτς | Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα | 562.783 | 29,55 | 1.034.170 | 52,66 | |
| Κολίντα Γκράμπαρ-Κιτάροβιτς | Ανεξάρτητη (HDZ)[14][15] | 507.628 | 26,65 | 929.707 | 47,34 | |
| Μίροσλαβ Σκόρο | Ανεξάρτητος | 465.704 | 24,45 | |||
| Μισλάβ Κολάκουσιτς | Ανεξάρτητος | 111.916 | 5.88 | |||
| Ντάρκο Γιούριτσαν | Ανεξάρτητος | 87.883 | 4,61 | |||
| Ντάλιγια Ορέσκοβιτς | Ανεξάρτητη | 55.163 | 2,90 | |||
| Ιβάν Περνάρ | Κόμμα του Ιβάν Περνάρ | 44,057 | 2.31 | |||
| Καταρίνα Πέοβιτς | Μέτωπο Εργατών | 21.387 | 1.12 | |||
| Ντέγιαν Κόβατς | Κροατικό Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα | 18.107 | 0,95 | |||
| Άντο Ντάπιτς | DESNO | 4.001 | 0,21 | |||
| Νεντέλικο Μπάμπιτς | HSSČKŠ | 3.014 | 0,16 | |||
| Μη έγκυρες / κενές ψήφοι | 22,218 | 1.17 | 89,415 | - | ||
| Σύνολο | 1.903.861 | 100 | 2.053.292 | 100 | ||
| Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι / προσέλευση | 3.719.741 | 51.18 | 3.734.115 | 54,99 | ||
| Πηγή: Izbori, Izbori | ||||||
Χάρτες Επεξεργασία
Πρώτος γύρος Επεξεργασία
-
Υποψήφιος πρώτης θέσης στον πρώτο γύρο των εκλογών σε κάθε δήμο . -
Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου ανά δήμο, σκιάστηκαν σύμφωνα με το ποσοστό ψήφου του νικητή. -
Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου ανά οικισμό, σκιάζονται σύμφωνα με το ποσοστό ψήφου του νικητή.
Δεύτερος γύρος Επεξεργασία
-
Υποψήφιος πρώτης θέσης στον 2ο γύρο των εκλογών σε κάθε δήμο . -
Αποτελέσματα του 2ου γύρου ανά δήμο, σκιασμένα σύμφωνα με το ποσοστό ψήφου του νικητή.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «NEPOTPUNI REZULTATI IZBORA ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2019». izbori.hr.
- ↑ «Izbori za predsjednika RH 2019. - rezultati». izbori.hr.
- ↑ «Odluka o raspisivanju izbora za Predsjednika Republike Hrvatske». vlada.gov.hr. Government of the Republic of Croatia. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ https://www.tportal.hr/vijesti/clanak/predsjednicki-izbori-22-prosinca-rokovi-teku-od-21-studenoga-20191114
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Bliže se predsjednički izbori! Ovo su datumi koje morate znati» [The presidential election is getting near! These are the dates you have to know.] (στα Croatian). Dnevnik.hr. 20 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «LISTA KANDIDATA ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE» (PDF). izbori.hr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «VELIKI FOTOIZVJEŠTAJ IZ RTL-ovog STUDIJA Sučeljavanje počelo kurtoaznim rukovanjem: Kolinda došla s velikim fasciklom, Milanović je prehlađen». jutarnji.hr. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Sučeljavanje: Kolinda Grabar-Kitarović i Zoran Milanović». vijesti.hrt.hr. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Padale teške riječi i uvrede: Pogledajte završno sučeljavanje Milanovića i Grabar-Kitarović na Novoj TV». dnevnik.hr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Zoran Milanović relativni pobjednik izbora, u drugi krug i Kolinda Grabar-Kitarović». novilist.hr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ https://www.izbori.hr/pre2019/rezultati/1/index.html
- ↑ https://www.izbori.hr/pre2019/rezultati/2/index.html
- ↑ Η Κιτάροβιτς στις προεδρικές εκλογές του 2014-15 εξελέγη ως υποψήφια της Κροατικής Δημοκρατικής Ένωσης (HDZ). Όμως, με βάση το Άρθρο 96 του Συντάγματος της Κροατίας, οι εν ενεργεία πρόεδροι απαγορεύεται να παραμένουν μέλη κομμάτων για τη συνολική διάρκεια της θητείας τους. Ως αποτέλεσμα, στις εκλογές του 2019-20 η Κιτάροβιτς κατήλθε ως ανεξάρτητη υποψήφια, αν και ανεπίσημα προσκείμενη στο HDZ.
- ↑ «BIOGRAFIJA KOLINDE GRABAR KITAROVIĆ, PRVE HRVATSKE PREDSJEDNICE Put marljive odlikašice iz Rijeke do Pantovčaka». Jutarnji.hr. 12 Ιανουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2015.