Βικιπαίδεια

Κόκκινη Εκκλησία (Καππαδοκία)

ιστορική ορθόδοξη εκκλησία στην Τουρκία

Συντεταγμένες: 38°15′25″N 34°25′28″E / 38.25694°N 34.42444°E / 38.25694; 34.42444

Η Κόκκινη Εκκλησία (τουρκικά: Kızıl Kilise, «Κιζίλ Κιλισέ[1][2]») είναι διατηρητέος βυζαντινός ορθόδοξος ναός στην Τουρκία, αφιερωμένος στον Άγιο Παντελεήμονα. Βρίσκεται κοντά στον οικισμό Σιβριχισάρ της επαρχίας Ακσαράι στην Καππαδοκία.

Κόκκινη Εκκλησία (Καππαδοκία)
Χάρτης
Είδοςεκκλησία
Αρχιτεκτονικήβυζαντινή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες38°15′35″N 34°25′43″E
Διοικητική υπαγωγήΓκέλβερι
ΧώραΤουρκία
Έναρξη κατασκευής6ος αιώνας
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Περιγραφή και ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η Κόκκινη Εκκλησία[2][3][4][5] βρίσκεται στην αγροτική θέση Τσακιλλίκ,[3] ανατολικά[6] του οικισμού Σιβριχισάρ και σε απόσταση περίπου 5 χλμ.[7] από την κωμόπολη Γκέλβερι ή Καρβάλη (τουρκικά: Güzelyurt). Η ονομασία με την οποία είναι κοινώς γνωστός ο ναός («Κόκκινη Εκκλησία» εκ του τουρκικού Kızıl Kilise) οφείλεται στις πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του, οι οποίες ήταν κόκκινης απόχρωσης.[3][4][5][6] Σχετικά με το έτος κτίσης του υπάρχουν διάφορες απόψεις που την ανάγουν μεταξύ του 5ου και 9ου αιώνα.[8] Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και αναφέρεται ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σταυροειδούς ναού, καθώς μια από τις πιο καλοδιατηρημένες εκκλησίες του ρυθμού της.[9] Από την εικονογράφηση του ναού σώζονται μόνο ακαθόριστα χρωματικά υπολείμματα.[10] Στο ναό είχε προστεθεί μεταγενέστερα ένας ισόγειος νάρθηκας, ο οποίος πια έχει κατεδαφιστεί. Στο εσωτερικό του ναού, ιδιαίτερα στα τόξα και στις όψεις των πεσσών, σώζονται ίχνη τοιχογραφίας. Στα τόξα, που στηρίζουν το τύμπανο του τρούλου υπάρχουν προτομές αγίων.[4]

 
Από το εσωτερικό του ναού.

Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, ο ναός είχε χαρακτήρα ξωκλησιού[11] και ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Παντελεήμονα.[2][6][12][13] Διέθετε πηγή που λειτουργούσε ως αγίασμα και γιόρταζε στις 27 Ιουλίου, ημέρα κατά την οποία διεξαγόταν ονομαστό πανηγύρι που προσέλκυε πλήθος κόσμου και περιλάμβανε, μεταξύ άλλων εκδηλώσεων, κονταρομαχίες ιππέων στις οποίες αρκετά συχνά συμμετείχαν και μουσουλμάνοι.[14] Την ίδια περίοδο (συγκεκριμένα το 1907) επισκέφτηκε και φωτογράφισε τον ναό η Βρετανίδα συγγραφέας, αρχαιολόγος και εξερευνήτρια, Γερτρούδη Μπελ.[15]

Σε ό,τι αφορά ενδεχόμενες παλαιότερες χρήσεις της Κόκκινης Εκκλησίας, έχει υποστηριχτεί πως ήταν ταφικός ναός αφιερωμένος στον Γρηγόριο Ναζιανζηνό τον Πρεσβύτερο, εκκλησία αφιερωμένη σε τοπικούς χριστιανούς μάρτυρες[4], καθεδρικός ναός κάποιας άγνωστης κατεστραμμένης πόλης κλπ. Επίσης, έχει συνδεθεί με μια σειρά μύθων και δοξασιών των χριστιανών και των μουσουλμάνων κατοίκων του Σιβριχισάρ.[2][16]

Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το κτίριο του ναού χρησιμοποιήθηκε από βοσκούς της ευρύτερης περιοχής, ενώ παρατηρήθηκαν και άλλες αλλοιώσεις όπως απόσπαση οικοδομικών υλικών, παράνομες εκσκαφές από θησαυροθήρες κλπ.[17] Το 2008 η Κόκκινη Εκκλησία χαρακτηρίστηκε ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομίας σε κίνδυνο, ενώ το 2011 ξεκίνησαν εργασίες συντήρησης με χρηματικά ποσά που συγκεντρώθηκαν κυρίως από την Τουρκία, τη Γαλλία, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ.[18]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Κοιμίσογλου 2005, σελ. 414-415.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Συλλογικό 2002, σελ. 215.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Πετρόπουλος & Ανδρεάδης 1970, σελ. 79.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Μουτσόπουλος 2007, σελ. 26.
  5. ↑ 5,0 5,1 Νίγδελης 2018, σελ. 17.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Κοιμίσογλου 2005, σελ. 415.
  7. ↑ Μουτσόπουλος 2007, σελ. 25.
  8. ↑ Μουτσόπουλος 2007, σελ. 32.
  9. ↑ Πετρόπουλος & Ανδρεάδης 1970, σελ. 79-80.
  10. ↑ Νίγδελης 2018, σελ. 29.
  11. ↑ Νίγδελης 2018, σελ. 19.
  12. ↑ Πετρόπουλος & Ανδρεάδης 1970, σελ. 80.
  13. ↑ Νίγδελης 2018, σελ. 11.
  14. ↑ Πετρόπουλος & Ανδρεάδης 1970, σελ. 80, 165 & 169.
  15. ↑ «The Gertrude Bell Archive». unesco.org (στα Αγγλικά). UNESCO. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2021. 
  16. ↑ Νίγδελης 2018, σελ. 18-20.
  17. ↑ Νίγδελης 2018, σελ. 58.
  18. ↑ «Centuries-old church rescued in Cappadocia». hurriyetdailynews.com (στα Αγγλικά). Hurriyet. 10 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2021. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Κοιμίσογλου, Συμεών (2005). Καππαδοκία. Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελλήνων Ιστορία, Πίστη, Πολιτισμός. Θεσσαλονίκη: ILP Productions. 
  • Μουτσόπουλος, Ν. Κ. (2007). Η Κόκκινη Εκκλησία (Kizil Kilise) κοντά στο Sivri Hisar της Καππαδοκίας. Παρατηρήσεις και προβληματισμοί. Θεσσαλονίκη: ΕΜΣ. 
  • Νίγδελης, Κωνσταντίνος Μ. (2018). Kızıl Kilise-Κόκκινη Εκκλησία. Θεσσαλονίκη: Ιερά Μητρόπολις Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως & Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού. 
  • Πετρόπουλος, Δημήτριος· Ανδρεάδης, Ερμόλαος (1970). Η θρησκευτική ζωή στην περιφέρεια Ακσεράι Γκέλβερι. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. 
  • Συλλογικό (2002). Καππαδοκία & Κεντρική Ανατολία. Αθήνα: Εκδόσεις Ινφογνώμων. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κόκκινη_Εκκλησία_(Καππαδοκία)&oldid=10150836"