Κόλντο Μιτσελένα
Ο Κόλντο Μιτσελένα (γνωστός και ως Λουίς Μιτσελένα, Koldo Mitxelena Ερέντερια, 1915 - Σαν Σεμπαστιάν, 1987) ήταν Ισπανός γλωσσολόγος βασκικής καταγωγής. Θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες μορφές της βασκικής γλώσσας και γλωσσολογίας, έχοντας συμβάλλει μαζικά στη διαδικασία ενοποίησή της.
| Κόλντο Μιτσελένα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 20 Αυγούστου 1915[1] Ερέντερια |
| Θάνατος | 11 Οκτωβρίου 1987[1] Σαν Σεμπαστιάν |
| Παρατσούκλι | Adiskide berri |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ισπανία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Βασκική γλώσσα[2] Ισπανικά[3] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | γλωσσολόγος συγγραφέας φιλόλογος διδάσκων πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα και Eusko Alkartasuna |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Euzko Gudarostea |
| Πόλεμοι/μάχες | Ισπανικός Εμφύλιος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Μεγαλόσταυρος του Αστικού Τάγματος του Αλφόνσου Ι΄ του Σοφού επίτιμος διδάκτωρ του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο πατέρας του ήταν οπαδός του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος ενώ η μητέρα του προερχόταν από τη βασκογαλλική κωμόπολη του Σαν-Ζαν-ντε-Λυ. Από την εφηβική του ηλικία αναγκάστηκε να εργαστεί λόγω αρρώστιας του πατέρα του ενώ την ίδια εποχή άρχισε να συχνάζει στους εθνικιστικούς κύκλους της Ερέντερια υπό την επιρροή του Βάσκου λογοτέχνη Σαμπιέρ ντε Λισάρδι. Μετά την έκρηξη του Ισπανικού Εμφυλίου, ο Μιτσελένα προσφέρθηκε ως εθελοντής στα δημοκρατικά στρατεύματα, γεγονός που οδήγησε στην καταδίκη του από τη δικτατορία του στρατηγού Φράνκο, αρχικά σε θάνατο κι έπειτα σε 30 χρόνια φυλάκισης. Εντούτοις, μετά από πέντε χρόνια φυλάκισης επέστρεψε το 1945 στην γενέθλια πόλη του. Έκτοτε παρακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές στο Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, επιβιώνοντας με δυσκολίες. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1959 και, με τη βοήθεια του φίλου του Αντόνιο Τοβάρ, δίδαξε γλωσσολογία και βασκική γλώσσα στο Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα. Επίσης υπήρξε φίλος του γάλλου γλωσσολόγου Αντρέ Μαρτινέτ, τον οποίο γνώρισε κατά τη διαμονή του στη Γαλλία.[4]
Αναφορικά με τη βασκική γλώσσα, υπήρξε ένας από τους αρχιτέκτονες της Κοινής Βασκικής, της ενοποιημένης μορφής της βασκικής γλώσσας, στα πλαίσια της Βασιλικής Ακαδημίας της Βασκικής Γλώσσας. Επίσης με την Ισπανική Μεταπολίτευση, προώθησε τη δημιουργία του Πανεπιστημίου της Χώρας των Βάσκων και του Γενικού Βασκικού Λεξικού, όντας ο καθοδηγητής πολλών νέων βάσκων φιλολόγων.[5]
Έργα Επεξεργασία
- Historia de la literatura vasca (1960)
- Fonética histórica vasca (1961)
- Lenguas y protolenguas (1963)
- Textos arcaicos vascos (1964)
- Sobre el pasado de la lengua vasca (1964)
- Diccionario etimológico vasco (μαζί με τον Αντόνιο Τοβάρ και Μιγέλ Αγούδ)
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12035194q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ www
.euskara .euskadi .net /appcont /sustapena /datos /mitxel .pdf. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2016. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12035194q. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2016. - ↑ «Luis Mitxelena - 41». 11 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2018.
- ↑ José María Sánchez Carrión (1991): «La herencia de Koldo Mitxelena» στο Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum, Vol. 2, 1991, σελ. 1317-1334.