Βικιπαίδεια

Λύκειο (φιλοσοφική σχολή)

Το Λύκειο (αρχαία ελληνικά: Λύκειον‎‎) ήταν ναός αφιερωμένος στον Απόλλωνα Λύκειο («Απόλλων ο θεός-λύκος»[1]), περισσότερο γνωστός για την περιπατητική φιλοσοφική σχολή που ιδρύθηκε εκεί από τον Αριστοτέλη το 334 π.Χ. Ο Αριστοτέλης έφυγε από την Αθήνα το 323 π.Χ., και η σχολή συνέχισε να λειτουργεί μέχρι που ο Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας το κατέστρεψε όταν επιτέθηκε στην Αθήνα το 86 π.Χ.[2]

Λύκειο (φιλοσοφική σχολή)
Ίδρυση335 π.Χ.
ΙδρυτήςΑριστοτέλης
Διάλυση86 π.Χ.
Έδρα, Ελλάδα
Συντεταγμένες37°58′26″ s. š., 23°44′36″ v. d.
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Πλάτωνας και Αριστοτέλης περπατούν και συζητούν. Λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ (1509–1511)

Τα ερείπια του Λυκείου ανακαλύφθηκαν το 1996 σε ένα πάρκο κοντά στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών.[3]

Το Λύκειο Επεξεργασία

Το Λύκειο είχε χρησιμοποιηθεί για φιλοσοφικές συζητήσεις πολύ πριν από τον Αριστοτέλη. Φιλόσοφοι όπως ο Πρόδικος ο Κείος, ο Πρωταγόρας και πολλοί ραψωδοί είχαν μιλήσει εκεί.[2] Οι πιο διάσημοι φιλόσοφοι που δίδαξαν εκεί ήταν ο Ισοκράτης, ο Πλάτωνας (που είχε φτιάξει την Ακαδημία) και ο Σωκράτης.[4] Εκτός από τη στρατιωτική εκπαίδευση και τις μορφωτικές επιδιώξεις, το Λύκειο φιλοξενούσε συνεδριάσεις της Αθηναϊκής Συνέλευσης πριν η Πνύκα γίνει ο επίσημος τόπος συνάντησης τον 5ο αιώνα π.Χ. Στο Λύκειο γίνονταν και λατρευτικές τελετές από διάφορες ομάδες.[2]

Το Λύκειο πήρε το όνομά του από τον Έλληνα θεό Απόλλωνα Λύκειο. Αρχικά ιερό που φτιάχτηκε για τη λατρεία του Λυκείου, αργότερα έγινε δημόσιος χώρος ασκήσεων, ενώ αργότερα κατασκευάστηκε και γυμνάσιο. Παραμένει άγνωστο πότε εισήχθη η λατρεία αυτή στην Αθήνα ή πότε το Λύκειο έγινε ιερό.

Το Λύκειο βρισκόταν έξω και ανατολικά του τείχους της Αθήνας. Το Λύκειο φημίζεται ως κέντρο εκπαίδευσης, αλλά χρησιμοποιήθηκε για πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως συγκεντρώσεις των Αθηναίων, λατρευτικές τελετές και στρατιωτικές ασκήσεις.[5] Επειδή το Λύκειο έπρεπε να εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς, το κτίριο έπρεπε να έχει συγκεκριμένες δομές που να μπορούν να φιλοξενούν όλες τις δραστηριότητες. Η περιοχή που χτίστηκε είχε πολλούς ανοιχτούς χώρους με δάση. Οριοθετούταν στα νότια από τον Ιλισσό ποταμό και βόρεια από το όρος Λυκαβηττό. Πολλοί δρόμοι οδηγούσαν στο Λύκειο από μέσα και γύρω από την πόλη.[5] Το πλήθος των κτιρίων που κτίστηκαν στην περιοχή αυξήθηκε μεταξύ του έκτου αιώνα π.Χ. έως τον έκτο αιώνα μ.Χ. Συνολικά πιστεύεται ότι το Λύκειο εκτεινόταν βόρεια πιθανώς μέχρι τη σύγχρονη πλατεία Κολωνακίου και νότια μέχρι τον Ιλισό ποταμό. Εκτείνονταν μέσα στον σύγχρονο Εθνικό Κήπο και το τείχος της πόλης, μέχρι κοντά στη σύγχρονη λεωφόρο Αμαλίας, όπου ήταν το δυτικό του όριο.[6]

Το Λύκειο αναφέρεται πολλές φορές στην αρχαία γραμματεία, συμπεριλαμβανομένων των ιστοριών του Πλάτωνα, του Στράβωνα και του Ξενοφώντα. Ο Πλάτωνας αναφέρει το Λύκειο στο βιβλίο του Λύση, λέγοντας ότι ο Σωκράτης περπατούσε σε έναν δρόμο από την ακαδημία προς το Λύκειο για να συναντήσει τους φίλους του Ιπποθάλη και Κτέσιππο κοντά στην πηγή του Πάνοπος. Ο Στράβων αναφέρει την πηγή και αναφέρει ότι είναι κοντά στο Λύκειο και ο Ιλισσός ρέει στο Λύκειο. Τέλος, ο Ξενοφών λέει ότι το Λύκειο χρησίμευσε ως τόπος συνάντησης των αθηναϊκών στρατευμάτων όταν οι Σπαρτιάτες εισέβαλαν στην πόλη από το στρατόπεδό τους στη Δεκέλεια, στα ανατολικά.[1]

Μέσα στο Λύκειο υπήρχαν πολλοί χώροι που εξυπηρετούσαν διαφορετικούς σκοπούς. Κάποιοι από αυτούς ήταν το αποδυτήριο, οι δρόμοι, η περιπατητική, η παλαίστρα και το γυμνάσιο. Το αποδυτήριο ήταν ένα αποδυτήριο που ήταν είτε μέρος του γυμνασίου είτε της παλαίστρας. Οι δρόμοι και οι περίπατοι ήταν δρόμοι που περνούσαν από τα ανατολικά προς τα δυτικά μέσω της σημερινής πλατείας Συντάγματος και του κτηρίου της Βουλής. Η παλαίστρα ήταν μια σχολή πάλης που χρησιμοποιήθηκε ως σκηνικό για τον Ευθύδημο του Πλάτωνα. Είχε τρεις λειτουργίες: χώρος εκπαίδευσης, χώρος λατρευτικής δραστηριότητας και χώρος συνάντησης για φιλοσοφική συζήτηση.[7] Το γυμνάσιο επιδιορθώθηκε τη δεκαετία του 330 π.Χ., αλλά πιστεύεται ότι χτίστηκε αρχικά από τον Περικλή τον πέμπτο αιώνα ή τον Πεισίστρατο τον έκτο αιώνα.

Το Λύκειο χρησιμοποιήθηκε ως τοποθεσία για φιλοσοφική συζήτηση πριν από την ίδρυση της σχολής του Αριστοτέλη εκεί. Ο Σωκράτης, ο Πρωταγόρας και ο Πρόδικος ο Κείος ταξίδεψαν στο Λύκειο κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. για να διδάξουν και να συζητήσουν. Ο Ισοκράτης δίδαξε επίσης ρητορική στο Λύκειο κατά τον τέταρτο αιώνα π.Χ. Ο Αριστοτέλης επέστρεψε στην Αθήνα το 335 π.Χ. και ίδρυσε σχολείο σε ένα από τα κτίρια του Λυκείου, δίνοντας διαλέξεις εκεί, γράφοντας τα περισσότερα από τα βιβλία του και συλλέγοντας βιβλία, δημιουργώντας την πρώτη ευρωπαϊκή βιβλιοθήκη στην ιστορία. Ο Αριστοτέλης ήταν ανέκαθεν συλλέκτης βιβλίων και η βιβλιοθήκη μεγάλωσε με τα βιβλία που του έστελνε ο Αλέξανδρος, έστελνε επίσης είδη φυτών και ζώων που επέτρεψαν στον Αριστοτέλη να ανοίξει ένα μουσείο.[8] Η βιβλιοθήκη προσέλκυσε πολλούς μελετητές στο σχολείο του, και έγιναν δάσκαλοι και έκαναν έρευνα. Οι μαθητές ήταν σε θέση να μελετήσουν οποιοδήποτε θέμα ήταν διαθέσιμο εκείνη την εποχή. Η σχολή του συγκρίθηκε με ένα εργοστάσιο που έκανε επαγγελματίες κάθε είδους.[9]

Σχολή και βιβλιοθήκη του Αριστοτέλη Επεξεργασία

Το 335 π.Χ., η Αθήνα περιήλθε στην κυριαρχία των Μακεδόνων και ο Αριστοτέλης, σε ηλικία 50 ετών, επέστρεψε από την Ασία. Με την επιστροφή του, ο Αριστοτέλης άρχισε να διδάσκει τακτικά το πρωί στο Λύκειο και ίδρυσε ένα επίσημο σχολείο με το όνομα «Το Λύκειο». Μετά τα πρωινά μαθήματα, ο Αριστοτέλης έδινε συχνά διαλέξεις στο κοινό και χειρόγραφα των διαλέξεών του κυκλοφόρησαν τελικά. Η ομάδα των λογίων που ακολούθησε το αριστοτελικό δόγμα έγινε γνωστή ως Περιπατητική Σχολή λόγω της τάσης του Αριστοτέλη να περπατά καθώς δίδασκε.[10]

Το σημείο εστίασης του Αριστοτέλη ως δάσκαλου ήταν η συνεργατική έρευνα, μια ιδέα που ίδρυσε μέσα από το έργο του στη φυσική ιστορία και τη συστηματική συλλογή φιλοσοφικών έργων για να συνεισφέρει στη βιβλιοθήκη του.[10] Στο πλαίσιο των σπουδών τους ανατέθηκαν στους μαθητές του ιστορικά ή επιστημονικά ερευνητικά έργα. Οι μαθητές εξέλεξαν έναν νέο διαχειριστή μαθητών για να συνεργάζεται με την ηγεσία του σχολείου κάθε δέκα ημέρες, επιτρέποντας σε όλους τους μαθητές να συμμετέχουν με τη σειρά τους.[11] Πριν επιστρέψει στην Αθήνα, ο Αριστοτέλης ήταν δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.[10]

Κατά τη διάρκεια των κατακτήσεών του, ο Μέγας Αλέξανδρος συνέλεξε δείγματα φυτών και ζώων για την έρευνα του Αριστοτέλη, επιτρέποντας στον Αριστοτέλη να αναπτύξει τον πρώτο ζωολογικό κήπο και βοτανικό κήπο που υπήρχε. Πιθανολογείται επίσης ότι ο Αλέξανδρος δώρισε στο Λύκειο ποσό που θα ισοδυναμούσε με περισσότερα από 4 εκατομμύρια δολάρια.[11] Το 322 π.Χ., ο Αριστοτέλης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αθήνα με την οικογένειά του όταν η πολιτική ηγεσία αντέδρασε ξανά εναντίον των Μακεδόνων και τα έργα του που είχαν δημοσιευτεί προηγουμένως για την υποστήριξη της μακεδονικής κυριαρχίας τον κατέστησαν στόχο. Έδωσε το Λύκειο του στον Θεόφραστο και πέθανε αργότερα το ίδιο έτος.[12]

Ιστορία της βιβλιοθήκης του Αριστοτέλη Επεξεργασία

Ο Θεόφραστος έβαλε στη διαθήκη του μια διάταξη που άφηνε τη βιβλιοθήκη του Λυκείου, η οποία σε αυτό το σημείο περιελάμβανε τόσο το έργο του όσο και του Αριστοτέλη καθώς και έρευνα μαθητών, φιλοσοφικά ιστορικά κείμενα και ιστορίες της φιλοσοφίας, στον υποτιθέμενο οπαδό του, τον Νηλέα. Ωστόσο, οι πρεσβύτεροι του Λυκείου έβαλαν τον Στράτο ως επόμενο αρχηγό και με την αποχώρησή του από το σχολείο στα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ., ο Νηλέας χώρισε το Λύκειο από τη βιβλιοθήκη του και πήρε όλα τα βιβλία μαζί του στη Σκήψη στη Μυσία.[10] Ο Νηλέας ήταν ειδικός στον Θεόφραστο και τον Αριστοτέλη, και ίσως ο Θεόφραστος ήλπιζε ότι θα ετοίμαζε έναν κατάλογο με τους 10.000 κυλίνδρους παπύρου. Τουλάχιστον μερικά από τα βιβλία φαίνεται να πουλήθηκαν στη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Τον 10ο αιώνα, ένας κατάλογος της βιβλιοθήκης αποκάλυψε χειρόγραφα τόσο του Θεόφραστου όσο και του Αριστοτέλη, τα οποία σχεδόν έπρεπε να είχαν αποκτηθεί από τον Νηλέα. Τα υπόλοιπα φαίνεται πως τα έκρυψε η οικογένειά του, γνωστή για την άγνοιά της.[13]

Στη συνέχεια, η βιβλιοθήκη εξαφανίστηκε για αρκετούς αιώνες μέχρι που φαίνεται ότι αγοράστηκε από τους κληρονόμους του Νηλέα τον 1ο αιώνα π.Χ. και επέστρεψε στη σχολή. Ωστόσο, όταν ο Σύλλας επιτέθηκε στην Αθήνα, τα βιβλία στάλθηκαν στη Ρώμη. Κατά τη διάρκεια των μετακινήσεών τους, το ένα πέμπτο των έργων του Αριστοτέλη χάθηκε και επομένως δεν αποτελούν μέρος της σύγχρονης αριστοτελικής συλλογής. Ωστόσο, ό,τι απέμεινε από τα έργα του Αριστοτέλη και η υπόλοιπη βιβλιοθήκη τακτοποιήθηκε και επιμελήθηκε για σχολική χρήση μεταξύ 73 και 20 π.Χ., υποτίθεται από τον Ανδρόνικο τον Ρόδιο, τον ενδέκατο διευθυντή του Λυκείου.[4] Έκτοτε, τα υπόλοιπα έργα έχουν μεταφραστεί και διανεμηθεί ευρέως, παρέχοντας μεγάλο μέρος της σύγχρονης γνώσης της αρχαίας δυτικής φιλοσοφίας.[10]

Το Λύκειο μετά τον Αριστοτέλη Επεξεργασία

Ως επικεφαλής του Λυκείου, ο Θεόφραστος συνέχισε να εστιάζει στην παρατήρηση, τη συνεργατική έρευνα και την τεκμηρίωση της φιλοσοφικής ιστορίας, κάνοντας έτσι τις δικές του συνεισφορές στη βιβλιοθήκη, κυρίως ως ο πρώτος οργανωτής της βοτανικής. Αν και δεν ήταν Αθηναίος (είχε γνωρίσει τον Αριστοτέλη στη δεκαετία του 340 στην πατρίδα του τη Λέσβο) κατάφερε να αγοράσει γη κοντά στο κεντρικό γυμναστήριο του Λυκείου καθώς και πολλά κτίρια για τη βιβλιοθήκη και επιπλέον χώρο εργασίας το 315.[10] Ο Θεόφραστος συνέχισε το δικό του έργο ενώ δίδασκε και έδειξε την αφοσίωσή του στη μάθηση και την εκπαίδευση αφήνοντας τη γη του Λυκείου στους φίλους του να συνεχίσουν το έργο τους στην εκπαίδευση στη φιλοσοφία στη μη ιδιωτική παράδοση του σχολείου μετά το θάνατό του.

Το σχολείο έκλεισε για ένα χρόνο (306 π.Χ.) όταν όλοι οι ξένοι φιλόσοφοι έπρεπε να φύγουν από την Αθήνα. Φαίνεται να έχει παρακμάσει από το 300 π.Χ., και να έχει διαλυθεί λίγο πολύ λίγο μετά το 225 π.Χ., όταν πέθανε ο τελευταίος ορισμένος λόγιος του, ο Λύκων ο Τρώας, και άφησε το Λύκειο όχι σε έναν άνθρωπο αλλά σε όλους τους συναδέλφους του.

Έχει προταθεί ότι το Λύκειο επανιδρύθηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. από τον Ανδρόνικο τον Ρόδιο και άκμασε και πάλι ως φιλοσοφική σχολή τον 2ο αιώνα, συνεχίζοντας έως ότου οι Έρουλοι και οι Γότθοι λεηλάτησαν την Αθήνα το 267 μ.Χ..[12]

Διευθυντές του Λυκείου Επεξεργασία

Ο Θεόφραστος ήταν επικεφαλής του Λυκείου για 36 χρόνια, μεταξύ της εξορίας του Αριστοτέλη από την Αθήνα το 322 π.Χ. μέχρι τον θάνατό του το 286 Π.Χ.[10] Υπάρχουν κάποιες εικασίες ότι τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Θεόφραστος θάφτηκαν στους κήπους του Λυκείου, αν και δεν έχουν εντοπιστεί με βεβαιότητα τάφοι.[14] Τον Θεόφραστο ακολούθησε ο Στράτων της Λαμψάκου, ο οποίος υπηρέτησε ως επικεφαλής μέχρι το 268. Ο Λύκων ο Τρώας, πιθανότατα ο Αρίστων ο Κείος, ο Κριτόλαος, ο Διόδωρος της Τύρου και ο Ερυμνέας ήταν οι επόμενοι διευθυντές της σχολής. Επιπλέον, ο Ανδρόνικος ο Ρόδιος υπηρέτησε ως ενδέκατος διευθυντής.

Μέλη του Λυκείου Επεξεργασία

Σε διάφορα σημεία της ιστορίας του Λυκείου, πολλοί μελετητές και μαθητές περπάτησαν στο Λύκειο, αν και μερικοί από τους πιο αξιόλογους περιλαμβάνουν τον Εύδημο, μαθηματικό ιστορικό, τον Αριστόξενο, που έγραψε έργα για τη μουσική και τον Δικαίαρχο, έναν παραγωγικό συγγραφέα σε θέματα όπως η ηθική, η πολιτική, η ψυχολογία και η γεωγραφία. Επιπρόσθετα, ο Δημήτριος ο Φαληρεύς, πέρασε χρόνο στη σχολή. Ο Δημήτριος ο Φαληρεύς κυβέρνησε την Αθήνα ως αντιπρόσωπος ηγέτης μιας δυναστείας από το 307 Π.Χ.[15]

Αριστοτέλειο Λύκειο σήμερα Επεξεργασία

 
Ο χώρος των ανασκαφών

Κατά τη διάρκεια μιας ανασκαφής το 1996 για να καθαριστεί ο χώρος για το νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Αθήνας, αποκαλύφθηκαν τα ερείπια του Λυκείου του Αριστοτέλη. Περιγραφές από τα έργα των αρχαίων κληρονόμων υπαινίσσονται τη θέση του λυκείου, που εικαζόταν ότι ήταν κάπου λίγο έξω από τα ανατολικά όρια της αρχαίας Αθήνας, κοντά στους ποταμούς Ιλισό και Ηριδανό και κοντά στο λόφο του Λυκαβηττού. Ο χώρος της ανασκαφής βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στη συμβολή των οδών Ρηγίλλης και Βασιλίσσης Σοφίας, δίπλα στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών και το Εθνικό Ωδείο. Οι πρώτες ανασκαφές αποκάλυψαν ένα γυμνάσιο και έναν χώρο πάλης, αλλά περαιτέρω εργασίες αποκάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος αυτού που πιστεύεται ότι άντεξε στη διάβρωση που προκλήθηκε στην περιοχή. Τα κτίρια είναι σίγουρα αυτά του αρχικού Λυκείου, καθώς τα θεμέλιά τους βρίσκονται στο βράχο και δεν υπάρχουν άλλα στρώματα πιο κάτω. Όταν συνειδητοποιήθηκε το μέγεθος της ανακάλυψης, έγιναν σχέδια έκτακτης ανάγκης για μια κοντινή κατασκευή του Μουσείου Τέχνης, ώστε να μπορεί να συνδυαστεί με ένα υπαίθριο μουσείο Λυκείου και να δώσει στους επισκέπτες εύκολη πρόσβαση και στα δύο. Ο χώρος άνοιξε για το κοινό το 2009.[16]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Morison, William. «The Lyceum». Internet Encyclopedia of Philosophy. ISSN 2161-0002. http://www.iep.utm.edu/lyceum/. Ανακτήθηκε στις 23 November 2016. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «The Lyceum». The Lyceum. http://www.iep.utm.edu/lyceum/. Ανακτήθηκε στις 30 October 2009. 
  3. ↑ «Aristotle's Lyceum opens to the public». Greece National Tourist Office. 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Stenudd, Stefan, "Aristotle: His Life, Time, and Work", Stennud. N.p., n.d. Web. 30 October 2009.
  5. ↑ 5,0 5,1 Morison, William. «The Lyceum». Internet Encyclopedia of Philosophy: A Peer-Reviewed Academic Resource. 
  6. ↑ Lynch, John Patrick (1972). Aristotle's School; a Study of a Greek Educational Institution. University of California Press. σελ. 9. ISBN 978-0-520-02194-5. 
  7. ↑ Morison, William. «Palaestrae». Internet Encyclopedia of Philosophy: A Peer-Reviewed Academic Resource. 
  8. ↑ Gross, Charles G. (29 June 2016). «Aristotle on the Brain» (στα αγγλικά). The Neuroscientist 1 (4): 245–250. doi:10.1177/107385849500100408. 
  9. ↑ Isle, Mick (15 Δεκεμβρίου 2005). Aristotle: Pioneering Philosopher and Founder of the Lyceum. The Rosen Publishing Group, Inc. σελ. 11. ISBN 978-1-4042-0499-7. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Lindberg, David C. (2007) [1992]. «4: Hellenistic Natural Philosophy». The Beginnings of Western Science (2nd έκδοση). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-48205-7. 
  11. ↑ 11,0 11,1 «Aristotle». Foundations of Agricultural and Extension Education. Raleigh, North Carolina: NC State University College of Agriculture and Life Sciences. Fall 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2009. 
  12. ↑ 12,0 12,1 "Aristotle's School"[νεκρός σύνδεσμος] at the Portland State University Greek Civilization website, Portland State University, n.d. Web. 30 October 2009.
  13. ↑ Baez, Fernando (2008). A Universal History of the Destruction of Books. New York: Atlas and Company. σελίδες 58–60. ISBN 978-1-934633-01-4. 
  14. ↑ "Lyceum." Science in the Ancient World: An Encyclopedia. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2004. Credo Reference. Web. 31 October 2009.
  15. ↑ "Lyceum." The Cambridge Dictionary of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1999. Credo Reference. Web. 30 October 2009.
  16. ↑ «Lyceum of Aristotle in Athens to open to public as archaeological site». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • "Aristotle". Foundations of Agricultural and Extension Education. Raleigh, North Carolina: NC State University College of Agriculture and Life Sciences. Fall 2009. Archived from the original on 25 November 2009. Retrieved 30 October 2009.
  • "Aristotle's Lyceum opens to the public". Greece National Tourist Office. 2014. Retrieved 22 November 2016.
  • "Aristotle's School"[permanent dead link] at the Portland State University Greek Civilization website, Portland State University, n.d. Web. 30 October 2009.
  • "Lyceum of Aristotle in Athens to open to public as archaeological site". Archived from the original on 2 March 2012. Retrieved 27 October 2011.
  • "Lyceum." Science in the Ancient World: An Encyclopedia. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2004. Credo Reference. Web. 31 October 2009.
  • "Lyceum." The Cambridge Dictionary of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1999. Credo Reference. Web. 30 October 2009.
  • Baez, Fernando (2008). A Universal History of the Destruction of Books. New York: Atlas and Company. pp. 58–60. (ISBN 978-1-934633-01-4).
  • Gross, Charles G. (29 June 2016). "Aristotle on the Brain:". The Neuroscientist. doi:10.1177/107385849500100408.
  • Isle, Mick (15 December 2005). Aristotle: Pioneering Philosopher and Founder of the Lyceum. The Rosen Publishing Group, Inc. (ISBN 978-1-4042-0499-7).
  • Lindberg, David C. (2007) [1992]. "4: Hellenistic Natural Philosophy". The Beginnings of Western Science (2nd ed.). Chicago: University of Chicago Press. (ISBN 0-226-48205-7).
  • Lynch, John Patrick (1972). Aristotle's School: a Study of a Greek Educational Institution. University of California Press. (ISBN 978-0-520-02194-5).
  • Morison, William (2006). "The Lyceum". Internet Encyclopedia of Philosophy. Retrieved 30 October 2009.
  • Morison, William. "Palaestrae". Internet Encyclopedia of Philosophy: A Peer-Reviewed Academic Resource.
  • Morison, William. "The Lyceum". Internet Encyclopedia of Philosophy: A Peer-Reviewed Academic Resource.
  • Stenudd, Stefan, "Aristotle: His Life, Time, and Work", Stennud. N.p., n.d. Web. 30 October 2009.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λύκειο_(φιλοσοφική_σχολή)&oldid=10149774"