Οι μάχες στα Δερβενοχώρια ήταν πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ της αντιστασιακής οργάνωσης, ΕΛΑΣ, και του Γερμανικού στρατού κατοχής που παρά τη μεγάλη αρχική επιτυχία του πρώτου, κατέληξε σε στρατιωτική ήττα και προσωρινή αποχώρηση των ανταρτών από την περιοχή. Παράλληλα όμως, φανερώθηκε η ικανότητα του ΕΛΑΣ να διενεργεί μάχες παράταξης μόλις 60 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα.

Μάχη στα Δερβενοχώρια
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Χρονολογία16-18 Οκτωβρίου 1943
ΤόποςΔερβενοχώρια
ΈκβασηΣτρατιωτική επιτυχία του ΕΛΑΣ στη πρώτη φάση των μαχών, Γερμανική αντεπίθεση, ήττα του ΕΛΑΣ και αντίποινα στον άμαχο πληθυσμό.
Αντιμαχόμενοι
  • 34ό Σύνταγμα, Ανεξάρτητο Τάγμα Παρνασσίδας, εφεδρικές ομάδες του ΕΛΑΣ.
  • Λόχος της 11ής Μεραρχίας της Luftwaffe, Διμοιρία Ορεινών Κυνηγών
  • Ενισχύσεις: τεθωρακισμένα, μονάδες του Συντάγματος Brandenburg, πυροβολικό.
  • Ηγετικά πρόσωπα
    • Λοχαγός Eickelbaum
    • Ενισχύσεις:Συνταγματάρχης Herman Franz
    Δυνάμεις
    400 μαχητές
    • 158 στρατιώτες.
    • Ενισχύσεις:πολλαπλάσιες.
    Απώλειες
    πολλές
    150 νεκροί

    Ευρύτερο πλαίσιο Επεξεργασία

    Λόγω της φήμης για άμεση αποχώρηση των Γερμανικών δυνάμεων κατοχής, δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Ανεξάρτητο Τάγμα Παρνασσίδας και 34ο Σύνταγμα) είχαν προωθηθεί στα σύνορα Αττικής και Βοιωτίας, με προσανατολισμό την πρωτεύουσα.

    Η μάχη Επεξεργασία

    Γερμανικές δυνάμεις δύο λόχων αναχώρησαν από την Ελευσίνα για την εκκαθάριση της αντάρτικης κίνησης και εγκλωβίστηκαν με αποτέλεσμα την εξουδετέρωσή τους. Μάλιστα, ο αρχηγός του Εφεδρικού ΕΛΑΣ της περιοχής, Στέφας Μαλιάτσης[1], διέταξε πυρ ενώ οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν ως ασπίδα προστασίας το γιο του. Στη συνέχεια, την άμυνα των δυνάμεων του ΕΛΑΣ προσπάθησαν οι Γερμανοί να διασπάσουν από Ελευσίνα, Μάζι και Θήβα, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα τεθωρακισμένα οχήματα και μονάδες του συντάγματος Brandenburg. Μετά την κάμψη της άμυνας του ΕΛΑΣ, οι μαχητές του υποχώρησαν σε δυσπρόσιτα μέρη μαζί με πολλούς Γερμανούς αιχμαλώτους οι οποίοι και εκτελέστηκαν. Οι Γερμανοί προχώρησαν σε αντίποινα σε άμαχο πληθυσμό. Μετά τις μάχες, το 34ο Σύνταγμα αναβαθμίστηκε σε V Ταξιαρχία με διοικητή το συνταγματάρχη Γεώργιο Ρήγο (Φερραίο) που είχε μόλις ενταχθεί στον ΕΛΑΣ.

    Πηγές Επεξεργασία

    • Εθνική αντίσταση "Η αληθινή ιστορία του ελληνικού αντάρτικου" Ιάσονας Γ. Χανδρινός σελ 61-2 , εκδόσεις Περισκόπιο.
    • Χανδρινός Ιάσονας, «Γερμανική κατοχή, αντίσταση και εμφύλιος πόλεμος στη Βοιωτία (1941-1949)», 2012, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού

    Παραπομπές Επεξεργασία

    1. Άρης ο αρχηγός των ατάκτων Ιστορική βιογραφία, Διονύσης Χαριτόπουλος , εκδόσεις ΤΟΠΟΣ, Αθήνα 2009, σελ 455-7