Η Μαργαρίτα Ντάγκλας, κόμισσα του Λέννοξ (Margaret Douglas, 8 Οκτωβρίου 1515 - 7 Μαρτίου 1578) ήταν κόρη της βασίλισσας της Σκωτίας Μαργαρίτα Τυδώρ από τον δεύτερο γάμο της με τον Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας, 6ο κόμη του Άνγκους. Στην νεότητα της ήταν ευνοούμενη του θείου της Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας αλλά προκάλεσε δυο φορές την οργή του Άγγλου βασιλιά. Την πρώτη φορά λόγω της παράνομης σχέσης της με τον λόρδο Τόμας Χάουαρντ που πέθανε στον Πύργο του Λονδίνου (1537), την δεύτερη με τον ανιψιό του Τόμας Κάρολο Χάουαρντ τον αδελφό της συζύγου του Ερρίκου Η΄ Αικατερίνης Χάουαρντ (1540). Η Μαργαρίτα Ντάγκλας παντρεύτηκε στις 6 Ιουλίου 1544 τον Ματθαίο Στιούαρτ, 4ο κόμη του Λέννοξ έναν σημαντικό Σκωτσέζο ευγενή από τον Οίκο των Στιούαρτ. Ο γιος τους Ερρίκος Στιούαρτ, 1ος δούκας του Όλμπανυ θα παντρευτεί την Μαρία Α΄ της Σκωτίας και θα είναι ο πατέρας του Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας του πρώτου βασιλιά που θα ενώσει τα στέμματα των δυο χωρών.

Μαργαρίτα Ντάγκλας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση8  Οκτωβρίου 1515 ή 1515[1][2]
Νορθάμπερλαντ
Θάνατος7  Μαρτίου 1578 ή 1578[1][2]
Χάκνεϊ
Τόπος ταφήςΑββαείο του Ουέστμινστερ
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΚυρία επί των τιμών[3]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜατθαίος Στιούαρτ, 4ος κόμης του Λέννοξ (από 1544)[4][5]
Lord Thomas Howard[5]
ΤέκναΕρρίκος Στιούαρτ, 1ος δούκας του Όλμπανυ[4]
Henry Stuart[6]
Κάρολος Στιούαρτ, 1ος κόμης του Λέννοξ[6][4]
ΓονείςArchibald Douglas, 6th Earl of Angus[4] και Μαργαρίτα Τυδώρ[4]
ΑδέλφιαΙάκωβος Ε΄ της Σκωτίας
Arthur Stewart, Duke of Rothesay
James, Duke of Rothesay
Alexander Stewart, Duke of Ross
ΟικογένειαClan Douglas
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Η Μαργαρίτα γεννήθηκε στο κάστρο του Αρμπότλ στην Νορθουμβρία, η μητέρα της δραπέτευσε από την Σκωτία όταν ο πατέρας της αντιμετώπιζε δυσκολίες στην χώρα. Ο Άνγκους απειλήθηκε από τον Ιάκωβο Ε΄ της Σκωτίας τον Οκτώβριο του 1528 και έστειλε την Μαργαρίτα να διασχίσει τον ποταμό Τουίντ για να καταλήξει στο Αγγλικό κάστρο του Νόρχαμ.[7] Μετά από μια στάση στο κάστρο του Μπέργουικ ενώθηκε με την νοσοκόμα της Ιζομπέλ Χοππάρ και κατέληξε στο νοικοκυριό του νονού της καρδιναλίου Τόμας Ουόλσεϊ (1473 - 1530).[8] Μετά τον θάνατο του Ουόλσεϊ (1530) η Μαργαρίτα προσκλήθηκε στα βασιλικά ανάκτορα του Μπωλιέ που ήταν η κατοικία της πριγκίπισσας Μαρίας.[9] Λόγω της μεγάλης συγγένειας που είχε με το Αγγλικό στέμμα η Μαρία ανατράφηκε κρυφά στην Αγγλική αυλή και είχε στενές σχέσεις με την ξαδέλφη της Μαρία Α΄ της Αγγλίας, η φιλία θα τις ακολουθήσει μέχρι το τέλος.[10] Τα Χριστούγεννα του 1530, 1531, 1532 στα ανάκτορα του Γκρίνουιτς ο Ερρίκος Η΄ έδωσε στην Μαργαρίτα το ποσό των 10 μάρκων.[11] Όταν εγκαταστάθηκε η αυλή της Άννας Μπολέυν η Μαργαρίτα διορίστηκε "κυρία σε αναμονή", συνάντησε τον Τόμας Χάουαρντ και ξεκίνησε η παράνομη σχέση τους. Ο Τόμας Χάουαρντ ήταν γιος του Τόμας Χάουαρντ, 2ου δούκα του Νόρφολκ και της δεύτερης συζύγου του Αγνής Τίλνει.[12][13][14]

Στα τέλη του 1535 ο Τόμας και η Μαργαρίτα έπεσαν σε σφοδρό έρωτα και αρραβωνιάστηκαν μυστικά.[15] Ο Ερρίκος Η΄ στράφηκε τον Μάιο του 1536 εναντίον της Άννας Μπολέυν, στις αρχές του Ιουλίου όταν έμαθε την παράνομη σχέση της Μαργαρίτας με τον Χάουαρντ εξοργίστηκε. Ο Ερρίκος Η΄ κήρυξε τις κόρες του Μαρία και Ελισάβετ νόθες αφήνοντας την Μαργαρίτα πολύ ψηλά στην σειρά διαδοχής αλλά ήταν πολιτικά εξοργιστικό να προχωρήσει σε γάμο με έναν ισχυρό ευγενή συγγενή της πρώην βασίλισσας. Το Κοινοβούλιο στις 18 Ιουλίου 1536 καταδίκασε σε θάνατο τον Τόμας Χάουαρντ και απαγόρευσε τον γάμο οποιουδήποτε μέλους της βασιλικής οικογένειας χωρίς την άδεια του βασιλιά.[16] Ο Τόμας δεν εκτελέστηκε παρέμεινε αιχμάλωτος στον Πύργο αφού αναγκάστηκε να διακόψει την σχέση του με την Μαργαρίτα, πέθανε εκεί στις 31 Οκτωβρίου 1537. Η Μαργαρίτα αρρώστησε στον Πύργο του Λονδίνου και ο βασιλιάς της έδωσε την άδεια να πάει στο κάστρο της Σιών υπό την επίβλεψη των ηγουμένων, ελευθερώθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1537.[17][18]

Γάμος με τον Ματθαίο Στιούαρτ Επεξεργασία

 
Ο τάφος της Μαργαρίτας Ντάγκλας

Το 1539 η Μαρία και η δούκισσα του Ρίτσμοντ προσκλήθηκαν να χαιρετήσουν την σύζυγο του Ερρίκου Η΄ Άννα της Κλέβης στα ανάκτορα του Γκρίνουϊτς και να την μεταφέρουν στον βασιλιά αλλά ο Ερρίκος το αρνήθηκε και προτίμησε να την συναντήσει στο Ρότσεστερ.[19] Η Μαργαρίτα για δεύτερη φορά προκάλεσε την οργή του βασιλιά (1540) με νέα παράνομη σχέση με τον Κάρολο Χάουαρντ ετεροθαλή ανιψιό του προηγούμενου ερωμένου της Τόμας και αδελφό της πέμπτης συζύγου του Ερρίκου Η΄ Αικατερίνης Χάουαρντ.[20][21] Η Μαργαρίτα ήταν μια από τις μάρτυρες του τελευταίου γάμου του Ερρίκου Η΄ με την Αικατερίνη Παρ στην αυλή του Χάμπτον (1543) έγινε μια από τις συνοδούς της.[22] Η Κατερίνα και η Μαργαρίτα ήταν συνδεδεμένες με στενή φιλία και ήταν μαζί στην αυλή από την δεκαετία του 1520.[23] Η Μαργαρίτα Στιούαρτ παντρεύτηκε τον εξόριστο Σκωτσέζο ευγενή Ματθαίο Στιούαρτ, 4ο κόμη του Λέννοξ που έγινε αργότερα αντιβασιλιάς της Σκωτίας (1570 - 1571). Από τον γάμο επέζησαν δυο γιοι : ο λόρδος του Ντάρνλεϊ που παντρεύτηκε την βασίλισσα της Σκωτίας Μαρία, κόρη του Ιακώβου Ε΄ και ο Κάρολος Στιούαρτ, 1ος κόμης του Λέννοξ που παντρεύτηκε (1574) την Ελισάβετ Κάβεντις κόρη του Σερ Γουίλιαμ Κάβεντις και της Μπες του Χάρντγουικ. Τα εγγόνια της Μαργαρίτας και του Ματθαίου ήταν ο Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας και η Λαίδη Άρμπελλα Στιούαρτ.

Τον Ιούνιο του 1548 στην διάρκεια του πολέμου η Μαργαρίτα δέχτηκε γράμμα από τον πατέρα της ότι ο ετεροθαλής αδελφός της Τζωρτζ Ντάγκλας και άλλα μέλη της οικογένειας αιχμαλωτίστηκαν στα ανάκτορα του Νταλκέιθ. Ο Άνγκους είχε την ελπίδα ότι η κόρη του και ο σύζυγος της θα μεσολαβήσουν για να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση οι αιχμάλωτοι, ο κόμης του Λέννοξ μεταβίβασε το γράμμα στον δούκα του Σόμερσετ προκειμένου να παραχωρήσει την απαιτούμενη βοήθεια. Η Μαργαρίτα έγραψε γράμμα στον πατέρα της τον Μάρτιο του 1549 και παραπονέθηκε ότι ο σύζυγος της απέφευγε να την συναντήσει, του ζητούσε να μεσολαβήσει σε μια πιο ειλικρινή σχέση μεταξύ τους.[24] Την εποχή της Μαρίας Α΄ της Αγγλίας η Λαίδη Μαργαρίτα είχε δωμάτια στο παλάτι του Ουεστμίνστερ, τον Νοέμβριο του 1533 η βασίλισσα είπε στον πρέσβη της Σιμόν Ρενάρντ (1513 - 1573) ότι η Μαργαρίτα θα ήταν μια καλή επιλογή για να την διαδεχτεί.[25] Η Μαργαρίτα θρήνησε έντονα την Μαρία στην ταφική της πομπή τον Δεκέμβριο του 1558.[26] Με την άνοδο στον θρόνο της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας η Μαργαρίτα μετακινήθηκε στο Γιορκσάιρ μετατρέποντας την οικία της σε Καθολικό κέντρο, αργότερα πάντρεψε τον μεγαλύτερο γιο της με την Μαρία της Σκωτίας αποκτώντας δικαιώματα στον Αγγλικό θρόνο. Η βασίλισσα Ελισάβετ έντονα δυσαρεστημένη από τον γάμο έστειλε την Μαργαρίτα στον Πύργο του Λονδίνου (1566) αλλά μετά τον φόνο του Ντάρνλεϊ ελευθερώθηκε (1567). Η Μαρία αρχικά αποκήρυξε την νύφη της Μαρία της Σκωτίας αλλά αργότερα συμφιλιώθηκε μαζί της, ο σύζυγος της έγινε αντιβασιλιάς της Σκωτίας αλλά δολοφονήθηκε (1571). Το 1574 προκάλεσε ξανά την οργή της Ελισάβετ όταν αποφάσισε να παντρέψει τον μικρότερο γιο της Κάρολο με την Ελισάβετ Κάβεντις θετή κόρη του κόμη του Σρούσμπερυ, αιχμαλωτίστηκε ξανά στον Πύργο του Λονδίνου αλλά συγχωρέθηκε με τον θανάτου του Καρόλου (1576). Η πολιτική της Μαργαρίτας είχε σημαντική συμβολή στην άνοδο του εγγονού της αργότερα στον θρόνο της Αγγλίας.

Θάνατος Επεξεργασία

Μετά τον πρόωρο θάνατο του μικρότερου γιου της ζήτησε την βοήθεια από την εγγονή της Άρμπελλα αλλά δεν έζησε ακόμα πολύ. Λίγες μέρες πριν τον θάνατο της είχε έναν δείπνο με τον Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, 1ο Κόμη του Λέστερ, κυκλοφόρησαν φήμες ότι δηλητηριάστηκε αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις. Η Μαργαρίτα πέθανε πολύ χρεωμένη αλλά η κηδεία της με εντολή της Ελισάβετ ήταν πλούσια, τάφηκε μαζί με τον γιο της Κάρολο στην νότια πλευρά του παρεκκλησίου του Ερρίκου Ζ΄.[27] Ο εγγονός της οικοδόμησε στην θέση του τάφου της μνημείο, ανέθεσε την κατασκευή του στον πρώην υπηρέτη του Τόμας Φόουλερ.[28] Το ομοίωμα της κατασκευάστηκε από αλάβαστρο, φορά ένα Γαλλικό καπέλο και έναν κόκκινο μανδύα πάνω από ένα φόρεμα σε μπλε και χρυσό. Το "κόσμημα του Λέννοξ" είναι το πιο διάσημο αριστούργημα που κατασκευάστηκε από την Μαργαρίτα την δεκαετία του 1570 αλλά η ακριβής ημερομηνία της κατασκευής είναι άγνωστη και θέμα αμφισβητήσεων.[29][30] Το κόσμημα έφερε η απόγονος της Βασίλισσα Βικτώρια στην συλλογή της, θεωρείται "ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της βασιλικής συλλογής" και βρίσκεται στα ανάκτορα του Χόλυρουντ.[31]

Τέχνη Επεξεργασία

Η Μαργαρίτα έμεινε γνωστή σε πολλά ποιήματα που περιγράφουν τις σχέσεις της με τον ερωμένο της Τόμας Χόουαρντ, τις στενές της φίλες Μαρί Σέλτον και δούκισσα του Ρίτσμοντ, τον Ερρίκο του Χάουαρντ, κόμη του Σάρρεϋ και τον Τόμας Ουάιατ. Είναι πρωταγωνίστρια στην σειρά της Ντόροθυ Ντάννεττ (1923 - 2001) "Τα χρονικά του Λίμοντ", εμφανίζεται και σε δυο μυθιστορήματα της Φιλίπα Γκρέγκορι (γεν. 1954) : "Το άλλο κορίτσι του Μπολέυν" και "η κληρονομιά του Μπολέυν".

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Dictionary of Women Worldwide» (Αγγλικά) Gale, Yorkin Publications. Ντιτρόιτ. 2006. ISBN-13 978-0-7876-7585-1.
  2. 2,0 2,1 2,2 «A Historical Dictionary of British Women» Routledge. 17  Δεκεμβρίου 2003. ISBN-13 978-1-85743-228-2.
  3. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «Kindred Britain»
  5. 5,0 5,1 p10208.htm#i102073. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  6. 6,0 6,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  7. State Papers Henry Eighth, vol.4 part 4 (1836), 510, 518 Northumberland to Wolsey, 9 October 1529.
  8. State Papers Henry Eighth, vol.4 (1836), p.509-510, 539–40, 567: Letters & Papers Henry VIII, vol.4 (1875), no.4709: Cameron, Jamie, James V, (1998) p.36-7 & fn.24
  9. Marshall, Rosalind K. (2006). Douglas, Lady Margaret, countess of Lennox (1515–1578), noblewoman
  10. Stedall, Robert (March 14, 2014). "Lady Margaret Douglas and the Lennox Jewel". MaryQueenofScots.net.
  11. Nicolas, Nicholas Harris, ed., Privy Purse Expences of Henry VIII, 1529–1532, London (1827), p. 98, 183, 281. It may have been stakes for her to play card games; or for her to give as alms.
  12. Head, David M. (2008). Howard, Thomas, second duke of Norfolk (1443–1524), magnate and soldier.
  13. Davies, Catherine (2008). Howard [née Tilney], Agnes, duchess of Norfolk (b. in or before 1477, d. 1545), noblewoman
  14. Richardson 2004, pp. 236–237
  15. Riordan, Michael (2004). Howard, Lord Thomas (c.1512–1537), courtier.
  16. Riordan, Michael (2004). Howard, Lord Thomas (c.1512–1537), courtier.
  17. Riordan, Michael (2004). Howard, Lord Thomas (c.1512–1537), courtier.
  18. Marshall, Rosalind K. (2006). Douglas, Lady Margaret, countess of Lennox (1515–1578), noblewoman
  19. Nichols, John Gough, ed. (1846). The Chronicle of Calais in the Reigns of Henry VII and Henry VIII.
  20. Marshall, Rosalind K. (2006). Douglas, Lady Margaret, countess of Lennox (1515–1578), noblewoman
  21. Weir, Alison (1991). The Six Wives of Henry VIII. New York: Grove Weidenfeld. p. 437.
  22. Linda Porter. Katherine the Queen: The Remarkable Life of Katherine Parr, the Last Wife of Henry VIII, Macmillan, 2010. pg 207-8.
  23. Kimberly Schutte. A Biography of Margaret Douglas, Countess of Lennox, 1515–1578, Edwin Mellen Press, 2002.
  24. Calendar State Papers Scotland, vol.1 (1898), 127–8, 172–3
  25. Calendar of State Papers Spanish. 11. London: Her Majesty's Stationery Office. 1916.
  26. Rev. Joseph Stevenson M.A., ed. (1865), "Appendix to Preface", Calendar of State Papers, Foreign Series, of the Reign of Elizabeth. 1559-1560. Preserved in the State Paper Department of Her Majesty’s Public Record Office., London: Longman, Green, Longman, Roberts & Green, pp. cxviii, cxix, cxxii
  27. http://www.westminster-abbey.org/our-history/people/margaret-douglas,-countess-of-lennox
  28. Kent, Francis W.; Zika, Charles, eds. (2005). Rituals, Images, and Words: The Varieties of Cultural Expression In Late Medieval And Early Modern Europe. Brepols. p. 190. the tomb was inscribed, "This work was completed at the charge of Thomas Fowler, the executor of this lady, 24 Oct 1578"
  29. Stedall, Robert (March 14, 2014). "Lady Margaret Douglas and the Lennox Jewel". MaryQueenofScots.net.
  30. https://www.royalcollection.org.uk/collection/themes/trails/the-art-of-monarchy/the-darnley-jewel-or-lennox-jewel
  31. https://www.royalcollection.org.uk/collection/themes/trails/the-art-of-monarchy/the-darnley-jewel-or-lennox-jewel

Πηγές Επεξεργασία

  • de Lisle, Leanda (2012). Tudor: The Family Story. Chatto & Windus.
  • de Lisle, Leanda (August 2013). "King Henry's Niece". History Today. 63 (8).
  • de Lisle, Leanda (2013). Tudor: Passion. Manipulation. Murder. The Story of England's Most Notorious Royal Family. PublicAffairs.
  • Denny, Joanna (2005). Katherine Howard: A Tudor Conspiracy. Portrait. p. 8.
  • Stevenson, Jane (2001). Early Modern Women Poets (1520–1700): An Anthology. London: Oxford University Press.
  • Weir, Alison (2001). Henry VIII: The King and His Court. New York: Ballantine Books.
  • Weir, Alison (2015). The Lost Tudor Princess: A life of Margaret Douglas, Countess of Lennox. New York, NY: Ballantine Books.