Μαργαρίτα της Ουγγαρίας

σύζυγος του Ισαάκ Β΄ Αγγέλου

Η Μαργαρίτα της Ουγγαρίας (Margit magyar királyi hercegnő, 1175 - μετά το 1223) ήταν αυτοκράτειρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που βασίλεψε με το όνομα Μαρία, σύζυγος του Ισαάκιου Β΄ Άγγελου. Ήταν κόρη του Μπέλα Γ΄ της Ουγγαρίας από τη σύζυγό του, Αγνή (Άννα) των Σατιγιόν, κόρη του Ραϋνάλδου.

Μαργαρίτα της Ουγγαρίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1175[1]
Ουγγαρία
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ουγγαρίας
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙσαάκιος Β΄ Άγγελος (από 1185)[2][3]
Βονιφάτιος ο Μομφερατικός (από 1204)[2][3]
ΤέκναΔημήτριος ο Μομφερατικός[4]
Ιωάννης Άγγελος της Σύρμιας
Μπέλα ντε Σαιντ-Ομέρ
ΓονείςΜπέλα Γ' της Ουγγαρίας[4][2] και Αγνή της Αντιόχειας[4][2]
ΑδέλφιαΚωσταντία της Ουγγαρίας[2]
Ανδρέας Β΄ της Ουγγαρίας[2]
Ίμρε της Ουγγαρίας[2]
ΟικογένειαΟίκος των Άρπαντ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒυζαντινή Αυτοκράτειρα (1185–1195)
Βυζαντινή Αυτοκράτειρα (1203–1204)

Πρώτος γάμος Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 1185, η Μαργαρίτα παντρεύτηκε τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Ισαάκιο Β΄ Άγγελο, μία πολιτική στρατηγική συμμαχία με την Ουγγαρία, για να ενισχύσει την εξουσία του. Η Μαργαρίτα τότε μετονομάστηκε σε Μαρία σύμφωνα με το έθιμο που επικρατούσε τότε οι Ρωμαίες αυτοκράτειρες να έχουν πάντα ελληνικό όνομα.[5] Στην διάρκεια της βασιλείας της η Μαργαρίτα και οι κυρίες των τιμών της από την Ουγγαρία λειτούργησαν ως ισχυροί κόμβοι διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ουγγαρία σε μια εποχή έντασης ανάμεσά τους.[5]

Είχαν δυο γιους:

  • τον Μανουήλ Άγγελο (απεβ. 1212) που ήταν προφανώς ο μεγαλύτερος γιος [6] και
  • τον Ιωάννη Άγγελο που κυβέρνησε τη Συρμία. Μετακόμισε στην Ουγγαρία και κυβέρνησε τη Συρμία και το Μπακς (1227-42) ως απόγονος του βασιλιά Μπέλα της Ουγγαρίας. Ο Ισαάκιος είχε τυφλώθηκε το 1195 από τον αδελφό του Αλέξιο Γ΄ Άγγελο, ο οποίος στη συνέχεια ανέλαβε το θρόνο.

Ο Ισαάκιος φυλακίστηκε το 1195 αλλά δεν είναι σαφές εάν φυλακίστηκε και η Μαργαρίτα.

Δεν υπάρχουν πολλές ιστορικές καταγραφές της δράσης της Μαργαρίτας αλλά οι λιγοστές που υπάρχουν δείχνουν μια έντονη διπλωματική δράση που ευνοούνταν από την ξενική καταγωγή της και τις διασυνδέσεις της με την Δυτική Ευρώπη.[5] Τουλάχιστον κατά τη σύντομη επαναφορά του Ισαάκιου στον αυτοκρατορικό θρόνο το 1203 από τους σταυροφόρους η Μαργαρίτα λειτούργησε ως μεταφράστρια, σύμβουλος και διπλωμάτισσα για λογαριασμό του χρησιμοποιώντας τις γνώσεις λατινικών που διέθετε καθώς και την καταγωγή της από την Ουγγαρία που την καθιστούσε φιλική προσωπικότητα για τους σταυροφόρους.[5]

Δεύτερος γάμος Επεξεργασία

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1204 η Μαργαρίτα είχε αναπτύξει μια ισχυρή διπλωματική σχέση με τους καθολικούς σταυροφόρους, παντρεύτηκε τον Βονιφάτιο του Μομφερράτου και συνέχισε να λειτουργεί ως σύμβουλος αλλά και διπλωματικός δίαυλος ανάμεσα στους σταυροφόρους και τους Ρωμαίους όπως έκαναν και οι περισσότερες ευγενείς γυναίκες με ξένη καταγωγή.[5] Την ίδια χρονιά, για παράδειγμα, η γαλλικής καταγωγής πρωήν αυτοκράτειρα Άννα παντρεύτηκε τον στρατηγό Θεόδωρο Βρανά ενώ το 1207 η προγονή της Μαργαρίτας, η Αγνή του Μομφεράτου, παντρεύτηκε τον νέο Λατίνο αυτοκράτορα Ερρίκο της Φλάνδρας.

Το καλοκαίρι του 1204 ο Βονιφάτιος άρχισε ετοιμασίες για να πολιορκήσει την Ανδριανούπολη που βρίσκονταν υπό την κατοχή του Λατίνου αυτοκράτορα Βαλδουίνου Α΄με τον οποίον βρίσκονταν σε διαμάχη. Η Μαργαρίτα τότε χρησιμοποίησε την διπλωματική της επιρροή για να πείσει τους κατοίκους του Διδυμότειχου να ταχθούν με το μέρος του Βονιφάτιου.[5] Όταν άρχισε η πολιροκία της Ανδριανούπολης και εκεί η Μαργαρίτα ανέλαβε τον ρόλο της διπλωμάτισσας και ταξίδεψε μέχρι τα τείχη της πόλης ξεκινώντας συνομιλίες.[5] Αν και οι συνομιλίες αποδείχθηκαν άκαρπες αυτές οι πολιτικές παρεμβάσεις της Μαργαρίτας δείχνουν πως είχε καθιερωθεί ως σημαντική πολιτική προσωπικότητα κοινά αποδεκτή τόσο από τους σταυροφόρους όσο και τους Ρωμαίους.[5] Αυτή η αποδοχή διαφάνηκε και από το γεγονός ότι μετά την αποτυχία των συνομιλιών η Μαργαρίτα κατέφυγε στο Διδυμότειχο και εκεί ο Βονιφάτιος δημιούργησε στρατιωτική βάση.[5] Εκεί έγιναν και οι συνομιλίες τον Αύγουστο του 1204 με τις οποίες τερματίστηκε η διαμάχη ανάμεσα στον Βονιφάτιο και τον Βαλδουίνο.[5] Η συμφωνία προέβλεπε ότι ο Βονιφάτιος θα παρέδιδε τον έλεγχο του Διδυμότειχου αλλά θα κέρδιζε τον αυτόνομο έλεγχο της Θεσσαλονίκης και των γύρω περιοχών.[5] Στο ταξίδι τους προς την Θεσσαλονίκη ο Βονιφάτιος και η Μαργαρίτα σταματούσαν σε κάθε οικισμό που συναντούσαν για να πάρουν δήλωση πίστης από τους κατοίκους και σε αυτή την διαδικασία σημαντικό ρόλο έπαιξε η διαμεσολάβηση της Μαργαρίτας που ήταν αποδεκτή από τους βυζαντινούς πληθυσμούς.[5] Όπως και η Αγνή της Γαλλίας έτσι και η Μαργαρίτα κατάφερε να εξασφαλίσει την εξουσία του συζύγου της στην περιοχή που διοικούσε λόγω της αποδοχής της από τους ντόπιους πληθυσμούς λόγω του συσχετισμού της με το παλαιό βυζαντινό καθεστώς και να εξομαλύνει τις σχέσεις ανάμεσα στους Λατίνους σταυροφόρους και τους Ρωμαίους.[5]

  • Το 1205 η Μαργαρίτα έκανε με τον Βονιφάτιο έναν γιο, τον Δημήτριο.

Το 1207 ο Βονιφάτιος δέχτηκε επίθεση από βουλγαρική ενέδρα. Αποκεφαλίστηκε, και το κεφάλι του στάλθηκε στον Καλογιάν της Βουλγαρίας.[7] Τότε οι Λομβαρδοί θέλησαν να τοποθετήσουν στη θέση του τον μεγαλύτερο γιο του Βονιφάτιου από τον πρώτο του γάμο, τον Γουλιέλμο ΣΤ΄, αλλά η Μαργαρίτα χρησιμοποίησε τη στήριξη που είχε από τον Λατίνο αυτοκράτορα Ερρίκο της Φλάνδρας προκειμένου να προτιμηθεί τελικά ο δικός της γιος, ο Δημήτριος, που τότε ήταν μόλις δύο ετών.[5] Έτσι η Μαργαρίτα έγινε αντιβασίλισσα της Θεσσαλονίκης για λογαριασμό του γιου της μέχρι το 1216 εξασφαλίζοντας τη βασιλεία του με την επιρροή της και την υπόσχεση που έδινε η παρουσία της για τον ασεβασμό και την τήρηση των ελληνικών εθίμων των ντόπιων πληθυσμών.[5]

Τρίτος γάμος Επεξεργασία

Το 1216 η Μαργαρίτα επέστρεψε στην Ουγγαρία και παντρεύτηκε τον Νικόλαο Α΄ του Σαιντ-Ομέρ, γνωστό και ως άρχοντα της Βοιωτίας[8]. Είχαν δύο γνωστά παιδιά:

Στην Ουγγαρία η Μαργαρίτα πήρε ως δώρο ιδιοκτησίες στη Σύρμια και στο Μακσό της ανατολικής Κροατίας από τον βασιλιά Μπέλα Δ' που ήταν ανιψιός της. Πέθανε το 1223 και τη θέση της ανέλαβε ο γιος της Γουίλιαμ.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 p10465.htm#i104648.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Kindred Britain»
  3. 3,0 3,1 p10465.htm#i104648. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 Short, E. (2019). The Agency and Authority of Agnes of France and Margaret of Hungary in the Aftermath of the Fall of Constantinople (1204-1206). Question.
  6. Rodd, R. (1907). The Princes of Achaia and the Chronicles of Morea: A Study of Greece in the Middle Ages. 1. E. Arnold. p. 78. Retrieved 2017-02-17.
  7. Rodd, R. (1907). The Princes of Achaia and the Chronicles of Morea: A Study of Greece in the Middle Ages. 1. E. Arnold. p. 82. Retrieved 2017-02-17.
  8. Rodd, R. (1907). The Princes of Achaia and the Chronicles of Morea: A Study of Greece in the Middle Ages. 1. E. Arnold. p. 153. Retrieved 2017-02-17.