Ματθαίος Στιούαρτ, 4ος κόμης του Λέννοξ

Ο Μάθιου Στιούαρτ, 4ος Κόμης του Λέννοξ (21 Σεπτεμβρίου 1516 - 4 Σεπτεμβρίου 1571), αρχηγός της Καθολικής αριστοκρατίας στην Σκωτία, ήταν γιος του Τζον Στιούαρτ, 3ου Κόμη του Λέννοξ, και της Λαίδης Ελίζαμπεθ Στιούαρτ, κόρης του Τζον Στιούαρτ, 1ου Κόμη του Άθολ.[4] Ο εγγονός του Μάθιου Στιούαρτ ήταν ο Ιάκωβος Α΄ και ΣΤ΄ της Αγγλίας και της Σκωτίας, ο πρώτος βασιλιάς μετά την ένωση των δυο στεμμάτων. Ο Μάθιου Στιούαρτ διαδέχτηκε στην κομητεία του Λέννοξ τον πατέρα του στις 4 Σεπτεμβρίου 1526, πέρασε την νεότητα του στην Αγγλία, επέστρεψε στην Σκωτία όταν πέθανε ο Ιάκωβος Ε΄ της Σκωτίας (1542) για να διεκδικήσει τα δικαιώματα του στον θρόνο. Την εποχή που πέθανε ο βασιλιάς είχε ισχυρά δικαιώματα στον θρόνο, τον διαδέχθηκε η κόρη του Μαρία Α΄ της Σκωτίας. Ο Μάθιου του Λέννοξ ήταν δεύτερος ξάδελφος του Ιακώβου Ε΄ σαν δισέγγονος της Μαρίας Στιούαρτ, Κόμισσας του Άρραν, της μεγαλύτερης κόρης του Ιακώβου Β΄ της Σκωτίας μέσω της κόρης της Λαίδης Ελίζαμπεθ Χάμιλτον που ήταν η εκ πατρός γιαγιά του. Ο Τζέημς Χάμιλτον, Κόμης του Άρραν, εγγονός της Πριγκίπισσας Μαρίας Στιούαρτ είχε τα ισχυρότερα δικαιώματα διαδοχής αλλά ο Κόμης του Λέννοξ ήταν τρίτος σε γραμμή μετά τους γιους του Άρραν. Οι οπαδοί του Λέννοξ διεκδίκησαν τα δικαιώματα του Άρραν επειδή το διαζύγιο του πατέρα του και ο δεύτερος γάμος του ήταν άκυρα.[5]

Ματθαίος Στιούαρτ, 4ος κόμης του Λέννοξ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση21  Σεπτεμβρίου 1516
Νταμπάρτον
Θάνατος4  Σεπτεμβρίου 1571
Στέρλινγκ
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Συνθήκες θανάτουθάνατος στη μάχη
Τόπος ταφήςChurch of the Holy Rude, Stirling
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σκωτίας
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
σκωτς
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΑντιβασιλέας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαργαρίτα Ντάγκλας (από 1544)[1][2]
ΤέκναΕρρίκος Στιούαρτ, 1ος δούκας του Όλμπανυ[1]
Henry Stuart[3]
Κάρολος Στιούαρτ, 1ος κόμης του Λέννοξ[3][1]
ΓονείςΙωάννης Στιούαρτ, 3ος κόμης του Λέννοξ[1] και Elizabeth Stewart[1]
ΑδέλφιαΡοβέρτος Στιούαρτ, 1ος κόμης του Μαρ
John Stuart, 5th Seigneur d'Aubigny[1]
ΟικογένειαStewart of Darnley
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΑντιβασιλέας
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Σύγκρουση με τον Άρραν Επεξεργασία

Τον Μάρτιο του 1543 ο Λέννοξ έφτασε στο οχυρό του στο Κάστρο του Νταμπάρτον με δυο πλοία, μετέβη στο Εδιμβούργο αλλά αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα κληρονομικά δικαιώματα του Αρράν και την αντιβασιλεία του. Ο Άρραν επιδίωξε συμμαχία με την Αγγλία και υπέγραψε στις 1 Ιουλίου 1543 την "Συνθήκη του Γκρίνουϊτς" με την οποία η Μαρία της Σκωτίας θα παντρευόταν τον Άγγλο Πρίγκιπα Εδουάρδο, γιο και διάδοχο του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας. Ο Αρράν άρχισε να οχυρώνει τα Ανάκτορα του Λινλίθγκοου στα οποία ζούσε η Μαρία μαζί με την μητέρα της Μαρία του Γκιζ. Οι οπαδοί του Λέννοξ και του Καρδιναλίου Μπήτον άρχισαν την πολιορκία αλλά αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν λόγω της έλλειψης πυροβολικού. Οι απεσταλμένοι τους συναντήθηκαν με τους άντρες του Άρραν και έκλεισαν συμφωνία με την οποία ο Άρραν θα ήταν αντιβασιλέας και η μικρή Βασίλισσα θα μεταφερθεί στο Κάστρο του Στέρλινγκ, ο Λέννοξ την συνόδευσε στις 26 Ιουλίου 1543.[6] Ο Λέννοξ ήρθε στην Σκωτία με την προοπτική ενός γάμου με την χήρα Μαρία του Γκιζ αλλά βρήκε την ευκαιρία να παντρευτεί με την Λαίδη Μάργκαρετ Ντάγκλας. Όταν δέχτηκε χρήματα και πυροβολικό από τους Άγγλους η Μαρία του Γκιζ έκανε νέα πρόταση γάμου για την κόρη της Μαρία με τον Φραγκίσκο, Δελφίνο της Γαλλίας.[7] Το Κοινοβούλιο της Σκωτίας απέρριψε την Συνθήκη του Γκρίνουϊτς και ο Λέννοξ άλλαξε την υποστήριξη του και βοήθησε τις στρατιωτικές προσπάθειες του Ερρίκου Η΄.

Το καλοκαίρι του 1544 ο Λέννοξ λεηλάτησε τη Νήσο Άρραν και έγινε κύριους της Νήσου Μπιούτ και του Κάστρου του Ρόθσυ με την υποστήριξη 80 πλοίων και 800 ανδρών του Ερρίκου Η΄. Στην Μάχη του Έλους της Γλασκώβης (Glasgow Muir) κατάφερε την οπισθοχώρηση των εχθρικών δυνάμεων και κατέλαβε τα κανόνια τους.[8] Η μάχη όμως δεν ήταν τελικά ευνοϊκή για την αντιβασιλεία του Άρραν, υπήρχαν 300 νεκροί και από τις δυο πλευρές ενώ ο κόμης του Λέννοξ αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει στο Κάστρο του Ντάνμπαρτον.[9][10] Μετά από συνεννόηση με τους Άγγλους αξιωματούχους ο Λέννοξ επιτέθηκε στο Κάστρο του Ντουνούν, έκαψε το γειτονικό χωριό και την εκκλησία, στην συνέχεια λεηλάτησε το μεγαλύτερο τμήμα του Κιντύρ αλλά απέτυχε να κερδίσει το Ντάνμπαρτον. Ο Λέννοξ οπισθοχώρησε στα πλοία του και στις 28 Μαΐου 1544 δραπέτευσε για την Αγγλία. Ο αγγλικός στρατός έφτασε στο Εδιμβούργο από τα δυτικά λίγο πριν την Μάχη του Πίνκι Κλέγκ, την ίδια στιγμή στις 8 Σεπτεμβρίου 1547 έγινε επίθεση 5.000 ανδρών υπό την ηγεσία του Τόμας Ουώρτον και του Κόμη του Λέννοξ, κατέλαβαν το Κάσλμιλκ και έκαψαν το Άνναν.[11]

Οικογένεια Επεξεργασία

Ο Μάθιου Στιούαρτ παντρεύτηκε (1544) την Λαίδη Μάργκαρετ Ντάγκλας, κόρη του Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας, 6ου Κόμη του Άνγκους, και της Μαργαρίτας Τυδώρ, χήρας του Ιακώβου Δ΄ της Σκωτίας και αδελφής του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας. Η σύζυγός του ήταν ετεροθαλής αδελφή του Ιακώβου Ε΄ της Σκωτίας με διεκδικήσεις στον θρόνο της Αγγλίας. Απέκτησαν:

Τα εγγόνια του από τον Χένρυ Στιούαρτ ήταν ο Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας και από τον Τσαρλς Στιούαρτ η Λαίδη Αρμπέλλα Στιούαρτ. Ο Κόμης του Λέννοξ και η οικογένεια του έμεναν στην αρχή στο Κάστρο του Ουόρλτον που του είχε παραχωρηθεί από τον Ερρίκο Η΄, στην συνέχεια έκτισε το δικό του σπίτι το οποίο συνόρευε με το βορειοδυτικό άκρο της πύλης του κάστρου.

Τελευταία χρόνια και δολοφονία Επεξεργασία

Τον Αύγουστο του 1548 ο Λέννοξ έκανε τέσσερις συμφωνίες με την Μαρία του Γκιζ για να δώσει την συγκατάθεση του στον γάμο της κόρης της Μαρίας με τον Φραγκίσκο Β΄ της Γαλλίας. Οι συμφωνίες ήταν: ο ίδιος και οι οπαδοί του θα διατηρούσαν την Καθολική πίστη στην Σκωτία, θα διατηρούσαν την "Παλαιά Συμμαχία", η Γκιζ θα ήταν κηδεμόνας της Μαρίας και θα τιμωρούσε όλους όσους υποστήριζαν τον Βασιλιά της Αγγλίας.[14]Ο Λέννοξ επέστρεψε στην Σκωτία με την προτροπή της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας στις διαπραγματεύσεων με την Βασίλισσα Μαρία (1564). Έγινε αμέσως λόρδος στην Γλασκώβη, την ισχυρότερη περιοχή, και τακτοποίησε τον γάμο του μεγαλύτερου γιου του Ντάρνλεϋ με την χήρα Βασίλισσα Μαρία. Οι προθέσεις της Ελισάβετ παραμένουν αδιευκρίνιστες, η Βασίλισσα της Αγγλίας ακούγεται ότι δυσαρεστήθηκε έντονα με τον γάμο και κράτησε την σύζυγο του Λέννοξ Μάργκαρετ αιχμάλωτη στον Πύργο του Λονδίνου. Τον Αύγουστο του 1565 ο Ουίλλιαμ Σέσιλ άκουσε τα νέα ότι η άσχημη συμπεριφορά του γιου του Ντάρνλεϋ ήταν αιτία να εκδιωχθεί η οικογένεια του από την αυλή της Σκωτίας.[15]

Μετά τον φόνο του γιου του Ντάρνλεϋ ήταν πρωταγωνιστής στις έρευνες να βρεθούν και να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι. Με την εισήγηση του πέρασαν από δίκη η νύφη του Μαρία και ο φημολογούμενος εραστής της Τζέημς Χέπμπορν, Κόμης του Μπόθγουελ, που ήταν οι βασικότεροι ύποπτοι. Ο Κόμης του Λέννοξ έγινε αντιβασιλέας για λογαριασμό του ανήλικου εγγονού του Ιακώβου ΣΤ΄ της Σκωτίας (1570), αλλά η Βασίλισσα Ελισάβετ του κήρυξε τον πόλεμο. Την επόμενη χρονιά δολοφονήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1571 στο Στέρλινγκ σε μια επιδρομή της Βασίλισσας υπό την ηγεσία του Κλόντ Χάμιλτον, Λόρδου Πέισλυ, του Τζορτζ Γκόρντον, Κόμη του Χάντλυ, και των αρχηγών των Μπακλού και Φέρνιχερστ. Οι πρώτες αναφορές ήταν ότι σκοτώθηκε από δικούς του οπαδούς αλλά στην συνέχεια ο Ουίλλιαμ Κιρκάλντυ του Γκρέιντζ ανέφερε ότι ο δολοφόνος ανήκε στους οπαδούς της Βασίλισσας και λεγόταν Ντέιβιντ Μπόκιναντ.[16]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Kindred Britain»
  2. p10208.htm#i102074. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018. 
  5. Dickinson, Gladys, ed., Two Missions of de la Brosse, Scottish History Society (1942), 7-8, 19: Calendar State Papers Scotland, vol, 1 (1898), 691-694.
  6. Marshall, R. K., Mary of Guise, Collins (1977), 126-130: Merriman, Marcus, The Rough Wooing, Tuckwell (2000), 124-126: Furgol, Edward M., The Scottish Itinerary of Mary Queen of Scots, PSAS, vol. 107, (1989), 119-231.
  7. Marshall, R. K., Mary of Guise, Collins (1977), 139-140.
  8. Cleland 1816, p. 10.
  9. Cleland 1816, p. 10.
  10. Paterson 1852, p. 174.
  11. Tytler, Patrick Fraser, History of Scotland, vol. 3,(1879), 63: Calendar State Papers Scotland, vol. 1, (1898), p.19 no.42, Lennox & Wharton to Somerset, 16 September 1547.
  12. The Lost Tudor Princess: A Life of Margaret Douglas, Countess of Lennox - page 157: "given the fact the Lennoxes' second son had been given the same name as their deceased first son.
  13. The Lost Tudor Princess: A Life of Margaret Douglas, Countess of Lennox - page 157: "which suggests that his brother, Philip born the previous year, was still alive."
  14. HMC, 9th report part 2, Alfred Morrison, (1884), 414-5.
  15. Ellis, Henry, Original Letters, second series, vol. 2, (1827), 303, Cecil to Thomas Smith, 1 September 1565.
  16. Calendar State Papers Scotland, vol. 3 (1903), 679-687.

Πηγές Επεξεργασία

  • Calendar State Papers Scotland, vol. 3 (1903)
  • Dickinson, Gladys, ed., Two Missions of de la Brosse, Scottish History Society (1942), 7-8, 19: Calendar State Papers Scotland, vol, 1 (1898)
  • Ellis, Henry, Original Letters, second series, vol. 2, (1827)
  • Marshall, R. K., Mary of Guise, Collins (1977)
  • Tytler, Patrick Fraser, History of Scotland, vol. 3,(1879), 63: Calendar State Papers Scotland, vol. 1, (1898)