Βικιπαίδεια

Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος

ταινία του Εμίρ Κουστουρίτσα

Η ταινία Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος (σερβικά: Црна мачка, бели мачор‎‎; Η Crna mačka, beli mačor) είναι μια μαύρη ρομαντική κωμωδία από τη Σερβία που γυρίστηκε το 1998 σε σκηνοθεσία του Εμίρ Κουστουρίτσα. Η ταινία απέσπασε τον Αργυρό Λέοντα καλύτερης σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος
ΣκηνοθεσίαΕμίρ Κουστουρίτσα[1][2]
ΠαραγωγήMaksa Ćatović
ΣενάριοΕμίρ Κουστουρίτσα και Gordan Mihić
ΠρωταγωνιστέςΜπράνκα Κάτιτς[1], Μίκι Μανόιλοβιτς, Srđan Todorović[1], Predrag Laković και Bajram Severdzan[1]
ΦωτογραφίαΤιερί Αρμπογκάστ[1]
Πρώτη προβολή1998 και 28  Ιανουαρίου 1999 (Γερμανία)[3]
Διάρκεια123 λεπτά
ΠροέλευσηΓαλλία[1][4][5], Γερμανία[1][4][5], Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας[1][4][5] και Σερβία[5]
ΓλώσσαΡουμανικά[6] και Σερβοκροατική γλώσσα[6]
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο ελληνικός τίτλος της ταινίας αποτελεί την κυριολεκτική μετάφραση του αρχικού τίτλου. Οι ήρωες της ταινίας μιλούν στα ρομανί, στα σέρβικα και στα βουλγάρικα, συχνά εναλλάσσοντας τη μια γλώσσα με την άλλη.

Πλοκή Επεξεργασία

Ο Μάτκο Ντεστάνοφ, ένας Ρομά μικρολαθρέμπορος και κερδοσκόπος, ζει με τον έφηβο γιο του Ζάρε σε ένα φτωχοκάλυβο δίπλα στον ποταμό Δούναβη στην ανατολική Σερβία, κοντά στα βουλγάρικα σύνορα. Σχεδιάζει να κλέψει ένα ολόκληρο τρένο με λαθραία καύσιμα. Για να πάρει ένα δάνειο που θα χρηματοδοτήσει τη ληστεία, επισκέπτεται τον Γκργκα Πίτιτς, έναν πρώην κακοποιό που τώρα είναι σε αναπηρική καρέκλα, ο οποίος είναι παλιός φίλος του Ζάριγιε Ντεστάνοφ, πατέρα του Μάτκο και παππού του Ζάρε. Ο Μάτκο σχεδιάζει τις λεπτομέρειες της δουλειάς με έναν συνεργό που ονομάζεται Ντάνταν, έναν πλούσιο, γλεντζέ κακοποιό που σνιφάρει ναρκωτικά, διαθέτει χαρέμι, παίζει με χειροβομβίδες και κλέβει στον τζόγο. Ωστόσο, ο Ντάνταν τον προδίδει και δυσκολεύει τη συμφωνία, δίνοντας στον Μάτκο ναρκωμένο ποτό και κάνοντας ο ίδιος τη δουλειά, ενώ ο Μάτκο είναι αναίσθητος. Ο Μάτκο δεν είναι σε θέση να ξοφλήσει το δάνειό του, οπότε ο Ντάνταν κάνει μια συμφωνία με την οποία θα σωήσει το χρέος, αν ο Ζάρε παντρευτεί την Αφροντίτα, την αδελφή του Ντάνταν που πάσχει από νανισμό. Ο δεκαεφτάχρονος Ζάρε, όμως, ερωτεύεται την εικοσιεξάχρονη Ίντα, μια μπαργούμαν που δουλεύει σε ένα μαγαζί που διευθύνει η Ρομά γιαγιά της, η Σούγικα, περιμένοντας τον άνδρα των ονείρων της. Ο Ντάνταν εξαναγκάζει την Αφροντίτα να παντρευτεί ρίχνοντάς τη σε ένα πηγάδι, ενώ ο Ζάρε μαθαίνει για πρώτη φορά για τον γάμο από την Ίντα, που έχει ακούσει τον Ντάνταν και τον Μάτκο να τον σχεδιάζουν στο εστιατόριο όπου εργάζεται. Στο μεταξύ, ο Ζάρε παίρνει τον Ζάριγιε από το νοσοκομείο όπου είναι κλεισμένος με τη βοήθεια μιας τσιγγάνικης μπάντας. Ο Γκργκα Πίτιτς έχει δικά του προβλήματα, καθώς θέλει να παντρέψει τα εγγόνια του, μεταξύ των οποίων και τον δίμετρο γίγαντα Γκργκα Βέλικι.

Οι δυο τους υπομένουν απρόθυμα τη γαμήλια τελετή που γίνεται στο σπίτι του Μάτκο, την οποία ο Ντάνταν αρνείται να αναβάλει, παρά τον υποτιθέμενο ξαφνικό θάνατο του Ζάριγιε. Υποτίθεται ότι εν μέσω πένθους δεν πρέπει να γίνονται γάμοι, αλλά ο Ντάνταν αποφασίζει να καθυστερήσει την ανακοίνωση του θανάτου, οπότε ο Μάτκο και ο Ζάρε κρύβουν το σώμα του Ζάριγιε στη σοφίτα, μέσα σε πάγο. Η Ίντα και η Σούγικα έχουν αναλάβει τα φαγητά για τον γάμο και η Ίντα αναστατώνεται βλέποντας τον αγαπημένο της να παντρεύεται κάποιαν άλλη. Ωστόσο, η νύφη δραπετεύει στη μέση της τελετής, ακολουθούμενη από τον Ντάνταν, τον Μάτκο και τους κακοποιούς του Ντάνταν. Στο μεταξύ, ο Γκργκα Βέλικι πηγαίνει τον πατέρα και τον αδερφό του στο σπίτι του Μάτκο, για να επισκεφθούν τον τάφο του Ζάριγιε, καθώς ο Γκργκα Πίτιτς και ο Ζάριγιε ήταν φίλοι. Φεύγοντας, η νύφη πέφτει πάνω στον Γκργκα Βέλικι και οι δυο τους ερωτεύονται αμέσως. Τότε έρχεται ο Γκργκα Πίτιτς, όταν η αναπηρική καρέκλα του πέφτει από το πίσω μέρος ενός φορτηγού κατρακυλώντας, και χαίρεται που ο Γκργκα Βέλικι βρήκε τη σύντροφό του. Ο παλιός κακοποιός αναγκάζει τον Ντάνταν, που κάποτε είχε δουλέψει για λογαριασμό του, να δεχτεί το ζευγάρωμα.

Ενώ γίνονται οι προετοιμασίες για τη γαμήλια τελετή της Αφροντίτα και του Γκργκα Βέλικι, οι Μάτκο και Ντάνταν περνούν το χρόνο του παίζοντας ζάρια, όπου ο Ντάνταν κλέβει. Η Σούγικα μπαίνει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και σερβίρει στον ανυποψίαστο Ντάνταν ένα ποτό με καθαρτικό. Ο Γκργκα Πίτιτς υποτίθεται ότι πεθαίνει και οι Ντάνταν και Μάτκο κρύβουν το σώμα του στη σοφίτα, όπου είναι επίσης κρυμμένο το πτώμα του Ζάριγιε. Ωστόσο, τα δύο πτώματα ξαναζωντανεύουν, αφού τελικά δεν ήταν νεκροί. Εκπλήσσονται που βρίσκονται μαζί, καθώς είχαν 25 χρόνια να ιδωθούν και ο καθένας τους πίστευε ότι ο άλλος ήταν νεκρός. Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Ντάνταν αρχίζει να νιώθει άβολα και σπεύδει να βγει έξω, όπου πέφτει πάνω σε περιττώματα. Το χαρέμι του και τα πρωτοπαλίκαρά του τον εγκαταλείπουν και, καθώς προσπαθεί να καθαριστεί με μια χήνα, μόνο ο Μάτκο τού παραμένει πιστός και πλένει τον Ντάνταν με τη μάνικα του κήπου. Ο Ζάρε αρπάζει τον τελετάρχη του γάμου με ένα όπλο και τον διατάζει να ολοκληρώσει τον γάμο του με την αγαπημένη του, την Ίντα. Οι δυο τους διασχίζουν μαζί ένα ποτάμι πηγαίνοντας προς τη Βουλγαρία με μια χούφτα λεφτά κρυμμένα μέσα στο ακορντεόν του παππού του, την ευλογία των παππούδων τους και μια μαύρη γάτα και έναν λευκό γάτο για μάρτυρες.

Διανομή Επεξεργασία

  • Bajram Severd Severan ως Μάτκο Ντεστάνοφ
  • Srđan Todorović ως Ντάνταν Καραμπόλο
  • Branka Katić ως Ίντα
  • Florijan Ajdini ως Ζάρε Ντεστάνοφ
  • Ljubica Adžović ως Σούγικα
  • Zabit Memedov ως Ζάριγιε Ντεστάνοφ
  • Sabri Sulejmani ως Γκργκα Πίτιτς
  • Jasar Destani ως Grga Veliki
  • Salija Ibraimova ως Αφροντίτα
  • Stojan Sotirov ως Βούλγαρος τελωνειακός
  • Predrag Laković ως ιερέας
  • Miki Manojlović ως ιερέας

Παραγωγή Επεξεργασία

Μετά την παγκόσμια επιτυχία, καθώς και την αντιπαράθεση που ακολούθησε τηνυ προηγούμενη βραβευμένη με χρυσό φοίνικα ταινία του Underground, ο Κουστουρίτσα πληγώθηκε τόσο από την επιθετική κριτική που προήλθε από αρκετούς Γάλλους διανοούμενους, που ανακοίνωσε δημοσίως την αποχώρησή του από τον κινηματογράφο στα 41 του.

Αργότερα άλλαξε γνώμη, αποφασίζοντας να επιστρέψει με μια ταινία με θέμα τη μουσική των τσιγγάνων που αρχικά οραματίστηκε ως ντοκιμαντέρ με τίτλο εργασίας Musika Akrobatika. Η ιδέα εξελίχθηκε και ο Κουστουρίτσα αποφάσισε να προσθέσει τη δική του αφήγηση, οπότε το Musika Akrobatika μετατράπηκε σε ταινία μυθοπλασίας με τίτλο Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος. [7]

Επαναλαμβανόμενες εικόνες Επεξεργασία

Υπάρχουν πολλά επαναλαμβανόμενα μοτίβα σε όλη την ταινία, όπως για παράδειγμα μια σκηνή όπου ένα γουρούνι καταβροχθίζει ένα παλιό, διαλυμένο Trabant, καθώς η εμφάνιση των δύο γατιών του τίτλου (ενός μαύρου και ενός άσπρου), που τελεικά γίνονται οι μοναδικοί μάρτυρες στο γάμο του Ζάρε και της Ίντα.

Επίσης, ο Γκργκα Πίτιτς έχει εμμονή με την τελευταία ατάκα από την ταινία Καζαμπλάνκα, "αυτή είναι η αρχή μιας υπέροχης φιλίας", την οποία παρακολουθεί διαρκώς στην τηλεόρασή του και τη λέει στον Ζάριγιε στο τέλος, βλέποντας τον Μάτκο να πλένει τον Ντάνταν.

Ανταπόκριση Επεξεργασία

Η ταινία Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος είχε θετική ανταπόκριση από τους κριτικούς, συγκεντρώνοντας βαθμολογία 85% στον ιστότοπο Rotten Tomatoes με βάση 34 κριτικές με μέση βαθμολογία 7/10. [8]

Η Janet Maslin από την εφημερίδα New York Times έγραψε θετική κριτική, συνοψίζοντας την ταινία ως έναν "τρελό ταξίδι μέσα στον φελινικό κόσμο της φαντασίας του κ. Κουστουρίτσα". Έγραψε επίσης πολύ καλα΄λόγια την ερμηνεία του Srđan Todorović ως Ντάνταν Καραμπόλο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «ο κ. Κουστουρίτσα λατρεύει τόσο φανερά όλους τους ήρωες της ταινίας, που η Μαύρη γάτα, άσπρος γάτος γίνεται ένας άγριος εορτασμός της ζωή τους και, όπως ο Φελίνι, ο Κουστουρίτσα βρίσκει την πραγματική χάρη εκεί που δεν το περιμένει κανείς και φτιάχνει ταινίες πέρα για πέρα δικές του». [9]

Ο Πίτερ Στακ από την εφημερίδα San Francisco Chronicle επαινεί τους ήρωες της ταινίας που «είναι είτε φρικιά είτε προδότες, αλλά υπέροχα ανθρώπινοι». [10]

Ο διαδικτυακός κριτικός Τζέιμς Μπεραρντινέλι επαίνεσε την ταινία ως «κάτι φρέσκο και ζωντανό σε μια εποχή που κάτι τόσο ηλίθιο όσο το Αρμαγεδδών είναι η κορυφαία ταινία του 1998 και οι ταινίες ακολουθούν γενικά ασφαλή, άνετα μοτίβα, γιατί αυτό δείχνουν οι έρευνες των στούντιο ότι θέλει το κοινό». [11]

Σάουντρακ Επεξεργασία

Η μουσική έχει σημαντική θέση σε αυτήν την ταινία, καθώς υπάρχει σχεδόν σε κάθε σκηνή. Ο Ζάριγιε είναι ιδιαίτερα αφοσιωμένος στη μουσική, έχοντας δει με την τοπική μπάντα να παίζει ειδικά για αυτόν στον δρόμο από το νοσοκομείο και στη συνέχεια κοντά στη λίμνη.

Κομμάτια
  1. "Bubamara Main Version" – 3:57
  2. "Duj Sandale" – 2:49
  3. "Railway Station" – 2:33
  4. "Jek di Tharin II" – 3:55
  5. "Daddy, Don't Ever Die on a Friday" – 3:18
  6. "Bubamara" – 2:36
  7. "Daddy's Gone" – 1:07
  8. "Long Vehicle" – 6:01
  9. "Pit Bull Mixed by Pink Evolution" – 3:40
  10. "El Bubamara Pasa" – 3:20
  11. "Ja Volim Te Jos/Meine Stadt" – 3:14
  12. "Bubamara Tree Stump" – 0:33
  13. "Jekdi Tharin" – 2:42
  14. "Lies" – 0:30
  15. "Hunting" – 1:01
  16. ""Dejo Dance" – 1:01
  17. "Bulgarian Dance" – 1:25
  18. "Bubamara Sunflower" – 3:10
  19. "Black Cat, White Cat" – 8:52

Άλλα τραγούδια της ταινίας, που δεν περιλαμβάνονται στο αρχικό σάουντρακ:

  1. Where Do You Go - No Mercy, Club Mix (σκηνή στο σπίτι του Ντάνταν)
  2. Nowhere Fast - Fire Inc. (Η Ίντα χορεύει στο μουσικό βίντεο)
  3. Money, Money, Money - ABBA (Διασκευασμένο από τον Ντάνταν)
  4. Ne dolazi - (Διασκευασμένο από τον Μάτκο)
  5. Dunaveki vali - (Από μουσικό κουτί)
  6. Lubenica - (Διασκευασμένο από τον Ντάνταν)
  7. Jek Ditharin - Braca Lavaci
  8. Von cerena todikano svato - Ljubica Adzovic
  9. Γαλάζιος Δύναβης - Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βελιγραδίου
Μουσικοί

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 www.europeanfilmawards.eu/en_EN/film/black-cat-white-cat.5487. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2020.
  2. ↑ filmportal.de.
  3. ↑ www.kinokalender.com/film697_schwarze-katze-weisser-kater.html. Ανακτήθηκε στις 4  Ιανουαρίου 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 filmportal.de. 3e251034f5fa44bc90408f1ebc038b82. Ανακτήθηκε στις 18  Οκτωβρίου 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Unifrance. 15551. Ανακτήθηκε στις 18  Οκτωβρίου 2020.
  6. ↑ 6,0 6,1 Unifrance. 15551. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2020.
  7. ↑ 'Black Cat, White Cat': Kusturica Returns to the Gypsy Life;New York Times, 5 September 1999
  8. ↑ Black Cat, White Cat;Rotten Tomatoes
  9. ↑ Janet Maslin (3 Οκτωβρίου 1998). «Take Gypsies, Add the Danube And Mix Well With Jubilation». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2013. 
  10. ↑ Peter Stack (17 Σεπτεμβρίου 1999). «'Black Cat' Pokes Fun at Slovenian Mobsters». San Francisco Chronicle. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2013. 
  11. ↑ James Berardinelli (1999). «Black Cat, White Cat». ReelViews. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαύρη_γάτα,_άσπρος_γάτος&oldid=10341874"