Η μαύρη πεύκη ή μαυρόπευκο (επιστημονική ονομασία: Pinus nigra) είναι ψηλό δέντρο που φτάνει σε ύψος μέχρι και τα 45 μέτρα. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και οι βελόνες του μετρίου μεγέθους. Απαντάται στη νότια Ευρώπη[1] και στα βουνά των βόρειων αφρικανικών χωρών, με μεγάλη ενδοειδική ποικιλότητα. Το ξύλο του έχει ερυθρωπό χρώμα εσωτερικά, είναι καλής ποιότητας, χρησιμοποιείται στις οικοδομές, στη ναυπηγική και ως στύλος στήριξης καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.

Μαύρη πεύκη
Μαύρη πεύκη στη Βουλγαρία
Μαύρη πεύκη στη Βουλγαρία
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Πευκόφυτα (Pinophyta)
Ομοταξία: Πευκόψιδα (Pinopsida)
Τάξη: Πευκώδη (Pinales)
Οικογένεια: Πευκίδες ή Πινίδες (Pinaceae)
Γένος: Πεύκη (Pinus)
Είδος: Πεύκη η μέλαινα (P. nigra)
Διώνυμο
Pinus nigra
J.F.Arnold

Κατανομή
Δάσος μαύρης πεύκης στον Όλυμπο

Η μαύρη πεύκη αναπτύσσεται στην Ελλάδα σε ορεινά και ημιορεινά εδάφη, με υψόμετρο από 400 μέχρι 1800 μέτρα, μερικές φορές μέχρι 2000, σε ασβεστολιθικά και οφιολιθικά πετρώματα με αυξημένη υγρασία. Βρίσκεται σε δάση στην οροσειρά της Πίνδου, στα βουνά της Μακεδονίας, στην Πελοπόννησο και στο Δάσος Τροόδους στην Κύπρο, ενώ λίγες υπάρχουν και στα βουνά της Κρήτης και στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου Λέσβο, Θάσο και Σάμο.[2] Μια ιδιαίτερη εξαίρεση είναι το παράκτιο δάσος μαύρης πεύκης στα Πετρωτά Αλεξανδρούπολης, το οποίο αποτελείται από δέντρα νάνους.[3]

Περιγραφή Επεξεργασία

Η μαύρη πεύκη είναι ένα μεγάλο αειθαλές δέντρο, με ύψος 20-55 μέτρα κατά την ωριμότητα. Ο φλοιός είναι γκρι προς κίτρινο-καφέ και χωρίζεται με λωρίδες σε φολιδωτές πλάκες. Τα φύλλα («πευκοβελόνες») είναι πιο λεπτά και πιο ευέλικτα στους δυτικούς πληθυσμούς.

 
Κώνοι και φύλλωμα μαύρης πεύκης

Οι κώνοι γύρης και σπερμάτων εμφανίζονται από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Οι ώριμοι κώνοι έχουν μήκος 5 με 10 εκατοστά και έχουν στρογγυλοποιημένες φολίδες. Καθώς ωριμάζουν, το χρώμα τους μεταβάλλεται από πράσινο σε γκρι ή απαλό κίτρινο από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο, περίπου 18 μήνες μετά από τη γονιμοποίηση. Οι σπόροι είναι σκούροι γκρι, με μήκος 6 έως 8 χιλιοστά, με ένα κίτρινο φτερό μήκους 20-25 χιλιοστών που βοηθά την εναέρια εξάπλωσή τους όταν οι κώνοι ανοίγουν, από τον Δεκέμβριο ως τον Απρίλιο. Η σεξουαλική ωριμότητα επιτυγχάνεται στα 15 με 40 χρόνια, με τα δέντρα να εμφανίζουν ένα μέγιστο στην παραγωγή σπόρων κάθε 2 με 5 χρόνια. Οι σπόροι δεν μπαίνουν σε λήθαργο και η βλάστησή τους αρχίζει την ίδια άνοιξη που απελευθερώθηκαν από τον κώνο.

Η μαύρη πεύκη αναπτύσσεται με μέτρια ταχύτητα, περίπου 30 με 70 εκατοστά κάθε χρόνο. Συνήθως έχει μια στρογγυλή, κωνική κόμη, που γίνεται ακανόνιστη καθώς αναπτύσσεται. Το δέντρο μπορεί να ζήσει αρκετά χρόνια, με κάποια δέντρα να έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 500 ετών. Χρειάζεται άφθονο φως για να αναπτυχθεί σωστά και δεν ανέχεται τη σκιά (φωτόφυτο), ενώ είναι ανθεκτική στο κρύο και τον παγετό. Σε αντίθεση με τη χαλέπιο πεύκη, με την οποία μερικές φορές συνυπάρχει, η μαύρη πεύκη δεν έχει μηχανισμούς αναγέννησης μετά από πυρκαγιά, κάτι που δυσκολεύει τη φυσική αναγέννηση των δασών μαύρης πεύκης που έχουν καεί.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Pinus nigra» (στα αγγλικά). Βοτανική. http://votaniki.gr/xlorida/eidi/ksilodi-eidi-tis-elladas/pinus-nigra/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  2. Κώστας Α. Θάνος, "Τα καμένα δάση της Ευρωστίνης", Ευρωστινιακά Φύλλα. Περιοδική Έκδοση του Συλλόγου Ευρωστινίων Αττικής, Έτος ΙΔ', τχ. 14 (2000), σελ. 52-58. Ανακτήθηκε την 28 Μαΐου 2012
  3. Χρήστος Κ. Γκιουμουσίδης (12 Ιουλίου 2011), "Η Μαύρη Πεύκη στα Πετρωτά της Αλεξανδρούπολης"[νεκρός σύνδεσμος] Thrakinews.gr. Ανακτήθηκε την 28 Μαΐου 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία