Ο Μικόουαϊ Ρέι (πολωνικά: Mikołaj Rej) του Ναγκουοβίτσε (4 Φεβρουαρίου 1505 - μεταξύ 8 Σεπτεμβρίου/5 Οκτωβρίου 1569) ήταν Πολωνός ποιητής και πεζογράφος της αναδυόμενης Αναγέννησης στην Πολωνία καθώς διαδέχθηκε τον Μεσαίωνα, καθώς και πολιτικός και μουσικός. Ήταν ο πρώτος Πολωνός συγγραφέας που έγραψε αποκλειστικά στην πολωνική γλώσσα και θεωρείται (με τον Μπιέρνατ του Λούμπλιν και τον Γιαν Κοχανόφσκι), ως ένας από τους ιδρυτές της πολωνικής λογοτεχνικής γλώσσας και λογοτεχνίας.

Μικόουαϊ Ρέι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Mikołaj Rej (Πολωνικά)
Γέννηση4  Φεβρουαρίου 1505[1][2][3]
Ζουράβνο[4]
Θάνατος1569[5][6][7] ή 4  Οκτωβρίου 1569[8]
Ρεγιόβιετς
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Πολωνίας
ΘρησκείαΚαλβινισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[1][9][10]
ΣπουδέςΓιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
μεταφραστής
συγγραφέας
πολιτικός[11]
μουσικός[12]
Οικογένεια
ΤέκναKrzysztof Rey
Andrzej Rej
Mikołaj Rej
ΟικογένειαHouse of Rey
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαdeputy to the Sejm of the First Polish Republic
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ζωή Επεξεργασία

Ο Ρέι γεννήθηκε σε μια οικογένεια ευγενών (κομιστές του οικοσήμου Όκσα) στο Ζουράβνο, κοντά στο Χάλιτς. Ο πατέρας του, Στανίσουαφ, «ένας ευσεβής, έντιμος και ήσυχος άνθρωπος», είχε (με τη βοήθεια ενός συγγενή που ήταν Αρχιεπίσκοπος του Λβουφ) μετακομίσει στη Ρουθηνία από το Ναγκουοβίτσε, κοντά στην Κρακοβία, μετά από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Γιαν Βοντρούμπκα. Η μητέρα του, Μπαρμπάρα Χέρμπουρτ, παντρεύτηκε τον πατέρα του Ρέι εκεί ως η δεύτερη σύζυγός του.[13] Παρόλο που ο νεαρός Ρέι έλαβε ελάχιστη επίσημη εκπαίδευση στο Λβουφ, και, στην ηλικία των 13 ετών παρακολούθησε, αλλά ένα χρόνο στην Ακαδημία της Κρακοβίας, κατάφερε να εκπαιδεύσει τον εαυτό του μελετώντας τη λατινική λογοτεχνία.

Περίπου το 1524, ο Ρέι ξεκίνησε την υπηρεσία του στην αυλή του βοεβόδα Άντζεϊ Τεντσίνσκι στο Σαντόμιες. Εκεί, απέκτησε τις περισσότερες από τις τεράστιες γνώσεις του στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών. Επέστρεψε στην πόλη της οικογένειάς του, Τοπόλα και παντρεύτηκε τη Ζόφια Κοσνούβνα (Κοστσιενιούβνα). Το 1531, ο Ρέι μετακόμισε στο Κομπίλε, στην περιοχή του Χέουμ, που κληροδοτήθηκε από τη σύζυγό του και στη συνέχεια, επισκέφθηκε την αυλή του Χετμάνου Μικόουαι Σιενιάφσκι. Το 1541 ή το 1548, ο Ρέι προσηλυτίστηκε στον Καλβινισμό. Συμμετείχε σε συνόδους και ίδρυσε προτεσταντικά σχολεία και κοινότητες στα εδάφη του.

Ο Ρέι έλαβε μέρος σε Σέιμ και θεώρησε ότι η συγγραφή του ήταν σημαντική κοινωνική αποστολή. Ήταν ο πρώτος Πολωνός συγγραφέας που έλαβε σημαντική ανταμοιβή για την παραγωγή του. Μέχρι το τέλος της ζωής του, κατείχε πολλά χωριά και επέβλεψε πολλά. Έλαβε τον Τεμερόβτσε από τον Βασιλιά Σιγισμούνδο Α΄ της Πολωνίας και το Ντζιεβιεντσέλε από τον Βασιλιά Σιγισμούνδο Β΄ Αύγουστο της Πολωνίας ως ισόβια ιδιοκτησία και δύο πόλεις, μία εκ των οποίων το Ρεγιόβιετς, που ιδρύθηκε από τον Ρέι το 1547. Ζώντας κατά τη διάρκεια της Χρυσής Ελευθερίας που αγκαλιάστηκε από την πολωνική αριστοκρατία, η ανοχή χαρακτήρισε την εποπτεία του και αυτή η φιλοσοφία συνεχίστηκε από τους γιους του. Ο Ρέι πέθανε στο Ρεγιόβιετς το 1569.

Στην 500στή επέτειο της γέννησής του, ο Μικόουαϊ Ρέι χαρακτηρίστηκε ως ο «πατέρας της πολωνικής λογοτεχνίας», και αναφέρθηκε επίσης ότι ο εγγονός του, ο Άντζεϊ Ρέι, βασιλικός γραμματέας και Καλβινιστής, είναι ο πιο εξέχων απόγονος. Αυτός ο εγγονός μπορεί να είναι το αντικείμενο της ζωγραφικής του 1637 του Ρέμπραντ, Πολωνός ευγενής (ίσως, ζωγραφισμένος ενώ επισκέπτονταν το Άμστερνταμ κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού ως Πολωνός πρέσβης σε διπλωματική αποστολή στα δικαστήρια της Δανίας, της Αγγλίας και της Ολλανδίας).[14][15]

Έργα Επεξεργασία

 
Η εικόνα της ζωής ενός καλού ανθρώπου (1567)

Το 1543, ο Ρέι έκανε το ντεμπούτο του ως συγγραφέας, με το καλλιτεχνικό όνομα «Ambroży Korczbok Rożek» (Αμπρόζι Κόρτσμποκ Ρόζεκ), με το πιο διάσημο βιβλίο του, Μια σύντομη συζήτηση μεταξύ τριών ατόμων: ενός Λόρδου, ενός αρχηγού κοινότητας και ενός ιερέα (Krotka rozprawa między trzemi osobami, panem, woytem a plebanem).[16]

Τα έργα του Ρ¨ει αγγίζουν μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων. Έγραψε πεζογραφικά έργα που περιέγραψαν τα ιδανικά του Πολωνού ευγενή, επέκρινε την Καθολική Εκκλησία και έδειξε μια πραγματική προσοχή για τη χώρα του. Η πεζογραφική σύνταξή του επηρεάζεται έντονα από το λατινικό στιλ.

Η ποιητική μετρική του αποκαλύπτει μια σκόπιμη προσπάθεια να μεταδώσει στο μεσαιωνικό μετρικό μοντέλο με το οποίο ήταν τόσο οικείο, μια κανονικότητα που δεν έλειπε. Τα έργα του Ρέι περιλαμβάνουν:

  • Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem (Μια σύντομη συζήτηση μεταξύ τριών ατόμων: ενός Λόρδου, ενός αρχηγού κοινότητας και ενός ιερέα, 1543), γραμμένο με το καλλιτεχνικό όνομα, Ambroży Korczbok Rożek
  • Żywot Józefa (Η ζωή του Ιωσήφ, 1545).
  • Żywot Człowieka Poczciwego (Η ζωή του έντιμου ανθρώπου)
  • Kupiec (Έμπορος, 1549)
  • Zwierzyniec (Βιβλίο με μύθους ζώων, 1562)
  • Zwierciadło (Κάτοπτρο), που περιλαμβάνει την πεζογραφία τριών βιβλίων Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego (Η εικόνα της ζωής ενός καλού ανθρώπου, 1567-68)
  • Rzecz pospolita albo Sejm pospolity (Η Κοινοπολιτεία ή το Γενικό Σέιμ)

Κληρονομιά Επεξεργασία

Για τον εορτασμό της 500στής επετείου από τη γέννηση του Μικόουαϊ Ρέι, το Σέιμ (κοινοβούλιο) της Πολωνίας ανακήρυξε το 2005 ως το Έτος του Μικόουαϊ Ρέι.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121580922. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. rej-z-naglowic-mikolaj.
  3. 3,0 3,1 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. mikolaj-rey-z-naglowic-h-oksza-1505-1569.
  4. 7.609.71.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118788280. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  6. (Ολλανδικά) Digital Library for Dutch Literature. rej_001. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Άαρον Σβαρτς: (Αγγλικά, Ισπανικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Τσεχικά, Κροατικά, Τελούγκου) Open Library. OL160999A. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121580922. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. CONOR.SI. 243005795.
  10. CONOR.SI. 265056611.
  11. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  12. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  13. The Paradoxes of Rej's Biography (σελ. 215-237), Βίκτορ Βάιντραουμπ, in Indiana Slavic Studies, vol. IV, Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, 1967, σελ. 216
  14. Ντούνιν-Μπορκόφσκι, Γέζι Σεβέριν, Successful Families of Living Polish Genealogies, Λβιβ, 1895
  15. Ραντζίβιου, Μπογκούσουαφ, Autobiography, Εισαγωγή του Ταντέους Βασιλέφσκι, Βαρσοβία, 1979.
  16. Ρέι, Μικόουαϊ (1505–1569), "Krotka rozprawa między trzemi osobami, panem, woytem a plebanem" Αρχειοθετήθηκε 2007-07-06 στο Wayback Machine., Εθνική Ψηφιακή Βιβλιοθήκη; Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2011.

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία