Μιμόζα (αστέρας)

Μιμόζα (β Νότιου Σταυρού)
	Ο Μιμόζα εδώ βρίσκεται στα αριστερά
Αστερισμός	Νότιος Σταυρός
Συντεταγμένες; (εποχή 2000.0):	α = 12h:47m:43s,; δ = –59°.41΄.20΄΄
Φαινόμενο μέγεθος	1,25 (2,0 και 2,9)
Φασματικός τύπος	B0.5 III + B2 V
Απόσταση από τη Γη	280 ± 20 έτη φωτός
	π; σ; ε;

Συντεταγμένες: 12^h 47^m 43.26877^s, −59° 41′ 19.5792″

Με το ιδιαίτερο όνομα Μιμόζα (Mimosa ή Becrux) είναι γνωστός ο αστέρας β του αστερισμού Νότιος Σταυρός. Είναι ο δεύτερος σε φωτεινότητα αστέρας του αστερισμού μετά τον α και ο 19ος ολόκληρου του ουρανού. Παρότι σήμερα βρίσκεται πολύ νότια, σε απόκλιση σχεδόν −60°, και συνεπώς δεν είναι ορατός από την Ελλάδα και οποιοδήποτε μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης, κατά την αρχαιότητα ήταν ορατός και βόρεια του 40ού παραλλήλου εξαιτίας της μεταπτώσεως των ισημεριών.

Ονομασίες και ιστορία Επεξεργασία

Το όνομα «Μιμόζα», που στα λατινική γλώσσα σημαίνει «ηθοποιός», φαίνεται ότι προέρχεται από το ομώνυμο άνθος. Στην κινεζική γλώσσα είναι γνωστός ως 十字架三 (Shí Zì Jià sān), δηλαδή «ο Τρίτος Αστέρας του Σταυρού»^[1].

Αστρονομικά δεδομένα Επεξεργασία

Η Μιμόζα πιστεύεται ότι είναι ο θερμότερος (σε επιφανειακή θερμοκρασία) από τους αστέρες πρώτου μεγέθους. Η απόστασή του από τη Γη εκτιμάται σε 280 έτη φωτός. Το 1957 ο Γερμανός αστρονόμος Wulff-Dieter Heintz ανακάλυψε ότι είναι φασματοσκοπικώς διπλός αστέρας, δηλαδή αποτελείται από δύο αστέρες που βρίσκονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλο και έτσι δεν μπορούν να διαχωρισθούν με τηλεσκόπιο. Το ζεύγος περιφέρεται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας μία φορά κάθε 5 γήινα χρόνια, ενώ η απόσταση των μελών του ζεύγους κυμαίνεται από 5,4 ως 12,0 αστρονομικές μονάδες. Αμφότεροι οι αστέρες έχουν ηλικία περί τα 8 ως 11 εκατομμύρια έτη.

Ο κύριος αστέρας, β Crucis A, έχει περίπου 16πλάσια μάζα από τη μάζα του Ηλίου. Περιστρέφεται πολύ γρήγορα γύρω από τον άξονά του: τα σημεία στον ισημερινό του έχουν γραμμική ταχύτητα εξαιτίας της περιστροφής περί τα 120 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Με διάμετρο περίπου 8,4 φορές την ηλιακή, αυτό σημαίνει ότι ο αστέρας β Crucis A περιστρέφεται μία φορά κάθε 3,6 γήινες ημέρες.

Ο β Crucis A είναι επίσης μεταβλητός αστέρας, του τύπου του β Κηφέως, παρότι με ενεργό θερμοκρασία περί τους 27 χιλιάδες βαθμούς K βρίσκεται στο επάνω άκρο της λωρίδας αστάθειας. Πάλλεται με τρεις διαφορετικές περιόδους (από 4,03 ως 4,59 ώρες) και καμιά από τις ταλαντώσεις αυτές δεν είναι ακτινική. Ταξινομείται ως αστέρας B0.5 III, δηλαδή είναι ένας γίγαντας αστέρας, αν και ελαφρώς μόνο εξελιγμένος. Η υψηλή θερμοκρασία των εξωτερικών στρωμάτων του δίνει στον αστέρα τη γαλανόλευκη χροιά του, χαρακτηριστική των αστέρων φασματικού τύπου B. Τέτοιοι αστέρες εκπέμπουν ισχυρούς αστρικούς ανέμους με ταχύτητες που υπερβαίνουν τα 2000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, δια των οποίων χάνουν μάζα της τάξεως του 10⁻⁸ της ηλιακής ανά έτος (πάνω από 500 δισεκατομμύρια τόνους το δευτερόλεπτο).

Ο συνοδός β Crucis B, είναι πιθανότατα ένας αστέρας της Κύριας Ακολουθίας τύπου B2. Το 2007 ανακοινώθηκε η ανακάλυψη ενός τρίτου συνοδού αστέρα, πιθανότατα νεογέννητου αστέρα μικρής μάζας. Η εκπομπή ακτίνων Χ από τον τρίτο συνοδό ανιχνεύθηκε από το Τηλεσκόπιο ακτίνων Χ Τσάντρα. Δύο άλλα άστρα που εμφανίζονται στο οπτικό πεδίο της Μιμόζας, σε γωνιακές αποστάσεις 44 και 370 δευτερολέπτων της μοίρας, μάλλον δεν έχουν σχέση με το σύστημά της. Το σύστημα της Μιμόζας είναι πιθανώς μέλος της υποομάδας του Κατώτερου Κενταύρου-Νότιου Σταυρού της Ομάδας Σκορπίου-Κενταύρου. Η Μιμόζα απομακρύνεται από εμάς με ταχύτητα 15,6 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (56.160 χιλιόμετρα την ώρα).

Σημειώσεις Επεξεργασία

↑ «香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表». Hong Kong Space Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2010.

Πηγές-βιβλιογραφία Επεξεργασία

Aerts, C.; De Cat, P.; Cuypers, J.; Becker, S. R.; Mathias, P.; De Mey, K.; Gillet, D.; Waelkens, C. (Ιανουάριος 1998), «Evidence for binarity and multiperiodicity in the beta Cephei star beta Crucis», Astronomy and Astrophysics 329: 137–146

Cohen, David H.; Kuhn, Michael A.; Gagné, Marc; Jensen, Eric L. N.; Miller, Nathan A. (Ιούνιος 2008), «Chandra spectroscopy of the hot star βCrucis and the discovery of a pre-main-sequence companion», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 386 (4): 1855–1871, doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13176.x

Evans, D. S. (20–24 Ιουνίου 1966), «The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities», στο: Batten, Alan Henry; Heard, John Frederick, επιμ., Determination of Radial Velocities and their Applications, Proceedings from IAU Symposium no. 30, University of Toronto: International Astronomical Union

Heintz, W. D. (Οκτώβριος 1957), «The radial velocity variation of beta Crucis», The Observatory 77: 200

Johnson, H. L.; Iriarte, B.; Mitchell, R. I.; Wisniewskj, W. Z. (1966), «UBVRIJKL photometry of the bright stars», Communications of the Lunar and Planetary Laboratory 4 (99)

Kilian, J. (Φεβρουάριος 1994), «Chemical abundances in early B-type stars. 5: Metal abundances and LTE/NLTE comparison», Astronomy and Astrophysics 282 (3): 867–873

MIMOSA (Beta Crucis), university of Illinois, http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/mimosa.html, ανακτήθηκε στις 2011-12-30

Rizzuto, Aaron; Ireland, Michael; Robertson, J. G. (Οκτώβριος 2011), «Multidimensional Bayesian membership analysis of the Sco OB2 moving group», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 416 (4): 3108–3117, doi:10.1111/j.1365-2966.2011.19256.x

van Leeuwen, F. (Νοέμβριος 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Astronomers Discover New Star In Southern Cross, 2007-01-28, http://www.sciencedaily.com/releases/2007/01/070128143435.htm, ανακτήθηκε στις 2011-12-30
Φωτογραφία και δεδομένα της Μιμόζας

[1] «香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表». Hong Kong Space Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2010.

[1]