Μινυάς (έπος)

Αρχαίο ελληνικό έπος

Η Μινυάς ήταν ένα επικό ποίημα του 7ου ή 6ου π.Χ. αιώνα, το οποίο ο Παυσανίας απέδιδε (με αρκετή όμως επιφύλαξη) στον Πρόδικο τον Φωκαέα.[1][2]

Υποθέτουμε, βασιζόμενοι αποκλειστικά και μόνον στον τίτλο του έργου, ότι η Μινυάς διηγιόταν την ιστορία του Μινύα, του μυθικού βασιλιά του βοιωτικού Ορχομενού και γενάρχη των Μινύων. Ωστόσο, οι δύο -και μοναδικοί- στίχοι της Μινυάδος που διασώζονται[3], όπως και τα υπόλοιπα διασωθέντα σε πεζό λόγο αποσπάσματα, αναφέρονται όλα είτε στην κάθοδο του Θησέα και του Πειρίθου στον Άδη (με σκοπό να απαγάγουν την Περσεφόνη) είτε στη θανάτωση και στη μεταθανάτια τιμωρία ηρώων (όπως ο Μελεάγρος,[4] ο Αμφίων και ο Θάμυρις),[5] οι οποίοι με την υβριστική τους συμπεριφορά προσέβαλαν και εξόργισαν τους θεούς.

Ανάλογα όμως θέματα, σχετικά με την κάθοδο ή την τιμωρία ηρώων στον Κάτω Κόσμο, πραγματευόταν και το ορφικό ποίημα Εἰς Ἅιδου κατάβασις (που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς[6] και η Σούδα[7] αποδίδουν επίσης στον Πρόδικο) και γι' αυτό ορισμένοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστήριξαν ότι η Εἰς Ἅιδου κατάβασις ήταν στην πραγματικότητα ένα άλλο όνομα της Μινυάδος ή ότι αποτελούσε απλά ένα τμήμα της - άποψη που φυσικά δεν είναι γενικά αποδεκτή.

Εκτός από τον Παυσανία, μια σύντομη μνεία στην Μινυάδα υπήρχε και στο Περὶ Εὐσεβείας έργο του Φιλόδημου, ενώ ένα παπυρικό απόσπασμα 27 περίπου στίχων (στο οποίο ο νεκρός Μελέαγρος συνομιλεί στον Κάτω κόσμο με τον Θησέα) θα μπορούσε επίσης να ανήκει στην Μινυάδα.[8][9]

Παραπομπές & Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Παυσανίας, Ἑλλάδος περιήγησις, 4. 33.7. [Πρόδικος δὲ Φωκαεὺς - εἰ δὴ τούτου τὰ ἐς τὴν Μινυάδα ἔπη …].
  2. Στηριζόμενοι στην επιφύλαξη αυτή του Παυσανία και στις υποτιθέμενες βοιωτικές ιστορίες στις οποίες παραπέμπει ο τίτλος του ποιήματος, κάποιοι σύγχρονοι φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι η Μινυάς πρέπει μάλλον να γράφτηκε από κάποιον αρχαϊκό Βοιωτό ποιητή, όπως ο Χερσίας, αν και δεν υπάρχει καμιά αρχαία μαρτυρία που να τεκμηριώνει ανάλογη υπόθεση.
  3. Παυσανίας, 10.28.2.
  4. Παυσανίας, 10.31.3.
  5. Παυσανίας, 9.5.9.
  6. Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Στρωματεῖς, XXI:e.
  7. Λεξικόν Σουΐδα, λήμμα: "Ορφεύς".
  8. M. West, Greek Epic Fragments: From the Seventh to the Fifth Centuries BC, "Minyas", σελ. 268-273, Harvard University Press, 2003.
  9. Οι στίχοι αυτοί βέβαια θα μπορούσαν κάλλιστα να ανήκουν και στο ησιόδειο έπος Πειρίθου κατάβασις.