Μοσχοφόρος

αρχαίο γλυπτό από την Ακρόπολη Αθηνών

Ο Μοσχοφόρος είναι αρχαίο αττικό γλυπτό. Το σώμα βρέθηκε το 1864 και η βάση το 1887 στην Περσική Τάφρο, στις ανασκαφές της Ακρόπολης. Βρέθηκαν ακόμα πολλά άλλα μικρότερα κομμάτια, και το άγαλμα συμπληρώθηκε αρκετά, χωρίς όμως να είναι τελικά ολοκληρωμένο. Φυλάσσεται στο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα.

Ο μοσχοφόρος
Ο μοσχοφόρος
(αποσπασματική άποψη)
ΟνομασίαΟ μοσχοφόρος
Έτος δημιουργίας6oς αι. π.Χ.
Διαστάσειςύψος 165 εκ.
ΜουσείοΜουσείο Ακρόπολης
Αριθμός καταλόγου626[1]
Χάρτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Ο μοσχοφόρος (ολική άποψη)

Περιγραφή Επεξεργασία

Είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο Υμηττού, ενώ η βάση είναι από ασβεστόλιθο. Έχει ύψος 1,65 μέτρα και παρουσιάζει έναν γεροδεμένο νεανία που βηματίζει φέροντας στους ώμους του ζωντανό μόσχο γάλακτος. Κρατάει με το δεξί χέρι τα μπροστινά και με το αριστερό τα πίσω πόδια του ζώου. Το άγαλμα είναι μικρότερο του φυσικού, δίνει όμως την αίσθηση ενός ψηλού, λεπτού μα και γεροδεμένου νεαρού. Φοράει χλαμύδα που φτάνει ως τη μέση των μηρών του, καλύπτει ώμους και μπράτσα, ενώ μπροστά αφήνει το στήθος ακάλυπτο. Η κόμη είναι δεμένη ψηλά στο κεφάλι με ταινία, και οι μακριές μπούκλες πέφτουν μπροστά στον μακρύ και ωραίο λαιμό. Το μέτωπο είναι επίπεδο και κάθετο, το πρόσωπο χαρωπό και φωτεινό. Ο δε μόσχος είναι ήρεμος, αρτιμελής και ζωηρούλης.

Στη βάση του είναι σκαλισμένη επιγραφή από δεξιά προς τα αριστερα:

«(Ρ)ΟΜΒΟΣ ΑΝΕΘΕΚΕΝ ΠΑΛΟΥ ΥΙΟΣ».

Ερμηνεία Επεξεργασία

Συχνά συναντάμε το θέμα του νεανία που φέρει τετράποδο στην αρχαία τέχνη, πολύ πριν αλλά και μετά τον μοσχοφόρο. Άλλοτε προβατάκι, κριάρι, ή όπως εδώ, ένα μοσχαράκι. Παρόλα τα τραύματα και θραύσματα που υπέστη, το γλυπτό είναι φανερώτατα έργο αριστουργηματικό, και ίσως το καλύτερο του είδους του. Πολλά έχουν ειπωθεί για να το ερμηνεύσουν, και του έχουν δώσει πολλά ονόματα ως τώρα. Το έχουν πει «Απόλλων νόμιος», «Ερμής δαμαληφόρος» και «Θησεύς». Είπαν ότι είναι ανάθημα αποικίας, σήμα θυσίας και αρχαΐζον μίμημα.

Ο Ρόμβος που πρόσφερε το άγαλμα θα ήταν ευγενής κάτοικος της Αττικής, και εύπορος ικανός να πληρώσει τον αριστουργηματικό οχι τεχνίτη που το κατασκεύασε. Προφανώς θυσίασε και ένα μοσχάρι, ίσως στη θεά Αθηνά, αφού την εποχή εκείνη κυρίως ναός ήταν ο πρώτος ναός της Αθηνάς στον λόφο της Ακρόπολης, ο λεγόμενος αρχαίος Παρθενώνας, ο οποίος καταστράφηκε μαζί με όλα τα αναθήματα το έτος 480 π.Χ.

Ιστορική τοποθέτηση Επεξεργασία

Η πρώιμη αττική τεχνοτροπία του μοσχοφόρου και η πρώιμη ιωνική επιρροή δείχνουν ότι το έργο είναι του 6ου π.Χ. αιώνα, περίπου του 560 π.Χ.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Αλεξάνδρος Φιλαδελφεύς:Οδηγός Αθηνών - Ιστορική και αρχαιολογική περιγραφή των αρχαίων μνημείων και καλλιτεχνημάτων αυτών. Μετά πλείστων εικόνων, πινάκων και σχεδίων της πόλεως. Ειδική περιγραφή των συγχρόνων εθνικών μουσείων των Αθηνών. / . Εκδότης Μιχαήλ Ι. Σαλίβερος. 1900. σελ. 83

Πηγές Επεξεργασία