Βικιπαίδεια

Μπαλάντα (μουσική)

ποιητική μορφή που συνήθως συνοδεύεται από μουσική
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: Εκφραστικά προβλήματα σε ορισμένα σημεία (ακατανόητο κείμενο)

Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.

(Σήμανση: 6/03/2017)

Η μπαλάντα στη φωνητική μουσική έχει τις ρίζες της στον μεσαίωνα. Είναι μια μελοποιημένη μπαλάντα ή ένα αφηγηματικό ποίημα με επικά, λυρικά και δραματικά στοιχεία, για φωνητικό σύνολο ή σόλο φωνή, συνήθως με οργανική συνοδεία.

Σύνθεση παραδοσιακής σκοτσέζικης μπαλάντας που ονομάζεται Lord Randall.

Από τον 19ο αιώνα, ο όρος χρησιμοποιείται και ως τίτλος οργανικών μουσικών συνθέσεων με ποιητικό χαρακτήρα που δεν σχετίζονται με κάποιο ποίημα. Οι γνωστότερες πιανιστικές μπαλάντες είναι οι τέσσερις του Φρεντερίκ Σοπέν, οι δύο μπαλάντες του Φραντς Λιστ, οι τέσσερις μπαλάντες έργο 10 του Γιοχάνες Μπραμς.

Το άρθρο αυτό, αφορά τη μπαλάντα στη φωνητική μουσική.

Προέλευση Επεξεργασία

Η μπαλάντα αντλεί το όνομά της από μεσαιωνικά γαλλικά χορευτικά τραγούδια ονομαζόμενα "ballares", προέρχεται όμως και από την λέξη μπαλέτο. Ως ένα αφηγηματικό τραγούδι το θέμα και η λειτουργία του μπορεί να προέρχεται από Σκανδιναβικές και γερμανικές παραδόσεις. Οι μπαλάντες συνήθως χρησιμοποιούν την κοινή διάλεκτο του λαού και επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την περιοχή από την οποία κατάγονται. Ένα παράδειγμα, της αρχαιότερης μάλιστα μπαλάντας που σώζεται στην Αγγλία, είναι το 'Judas' σε χειρόγραφο που τοποθετείται χρονικά τον 13ο αιώνα[1].

Μορφές Επεξεργασία

Οι μπαλάντες γράφτηκαν αρχικά για να συνοδεύσουν χορούς και έτσι γράφτηκαν σε δίστιχα με εναλλακτικές γραμμές. Οι χορευτές τραγουδούσαν αυτά τα ρεφρέν μέσα στον χρόνο μαζί με τον χορό. Οι περισσότερες βορειοδυτικές Ευρωπαϊκές μπαλάντες είναι γραμμένες σε στροφές ή τετράστιχα (τέσσερις γραμμές στροφών) με εναλλασσόμενες γραμμές από ιαμβικό (μία άνευ τάσεων που ακολουθείται από μία τονισμένη συλλαβή), τετράμετρο (οχτώ συλλαβές) και ιαμβικό τρίμετρο (με έξι συλλαβές) γνωστό και ως «το μέτρο της μπαλάντας». Συνήθως μόνο η δεύτερη και η τέταρτη συλλαβή έχουν ομοιοκαταληξία (στον συνδυασμό α,β,γ,β) το οποίο υποδηλώνει ότι αρχικά οι μπαλάντες αποτελούνταν από δίστιχα (δύο γραμμές) και στίχους με ομοιοκαταληξία, το καθένα με 14 γραμμές[2]. Αυτό μπορεί να το δει κανείς σε αυτήν τη στροφή από το ''Lord Tmomas and Fair Annet''.

The horse | fair Ann | et rode | upon |

He amb | led like | the wind |,

With sil | ver he | was shod | before,

With burn | ing gold | behind |[3].

Υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση σε αυτό το μοτίβο, σχεδόν σε κάθε άποψη συμπεριλαμβανομένου του μήκους, τον αριθμό των γραμμών και στο σύστημα της ομοιοκαταληξίας καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο τον ορισμό της μπαλάντας. Στην νοτιοανατολική Ευρώπη και σε χώρες που αντλούν την παράδοσή τους από αυτές η δομή της μπαλάντας διαφέρει σημαντικά όπως η ισπανική romanceros η οποία είναι (οκτασύλλαβη) χρησιμοποιεί συνήχηση αντί για ομοιοκαταληξία[4]. Οι μπαλάντες δεν έχουν κανένα γνωστό συγγραφέα ή καμία γνωστή έκδοση. Αντ'αυτού έχουν περάσει από την προφορική παράδοση του Μεσαίωνα αλλά υπάρχουν πολλές παραλλαγές στην κάθε μία. Οι μπαλάντες παρέμεναν προφορικές παραδόσεις, μέχρι το αυξημένο ενδιαφέρον σε δημοτικά τραγούδια του 18ου αιώνα που οδήγησε συλλέκτες όπως ο Επίσκοπος Thomas Percy να δημοσιεύσουν όγκους από γνωστές μπαλάντες[5][6] . Σε όλες τις παραδόσεις οι περισσότερες μπαλάντες έχουν αφηγηματικό χαρακτήρα, με μία αυτόνομη ιστορία, συχνά σύντομη και βασίζονται σε εικόνες, όχι σε περιγραφή οι οποίες μπορούν να είναι τραγικές, ιστορικές, ερωτικές ή κόμικ[7]. Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των μπαλάντων είναι η επανάληψη, μερικές φορές της τέταρτης γραμμής στις επόμενες στροφές, σαν ρεφρέν, μερικές φορές τρίτη και τέταρτη σειρά και μερικές φορές στροφές ολόκληρες[8].

Όπερα μπαλάντα Επεξεργασία

 
Πίνακας βασισμένος στην όπερα μπαλάντα με τίτλο Η όπερα του ζητιάνου

Τον 18ο αιώνα οι όπερες μπαλάντες αναπτύχθηκαν ως μία μορφή αγγλικής σκηνής ψυχαγωγίας σε αντίδραση στην κυριαρχία της ιταλικής όπερας στη σκηνή του Λονδίνου[9]. Οι σατυρικοί διάλογοι διανθίζονταν με τραγούδια που εξυπηρετούσαν τη ροή της ιστορίας. Αντί των πιο αριστοκρατικών θεμάτων και της μουσικής της ιταλικής όπερας, οι μπαλάντες όπερας είχαν μουσική από λαϊκά δημοτικά τραγούδια και μπαλάντες και ασχολήθηκαν με χαρακτήρες χαμηλότερης τάξης[10]. Η πρώτη, η πιο σημαντική και επιτυχημένη ήταν η «Όπερα του ζητιάνου» του 1728 σε λιμπρέτο του Τζον Γκέι και μουσική του Γιόχαν Κρίστοφ Πέπους, οι οποίοι είχαν πιθανόν επηρεαστεί από τα παρισινά βαριετέ, τα μπουρλέσκ και τα μουσικά έργα του Thomas d'Urfey (1653-1723)[11]. Το 1729 ο Γκέι έγραψε μια συνέχεια του έργου, Πόλυ. Ο Χένρι Φίλντινγκ, ο Κόλεϊ Σίμπερ, ο Τόμας Αρν, Dibdin, Arnold, Ασπίδα, Τζάκσον του Έξετερ, Hook και πολλοί άλλοι έγραψαν μπαλάντες όπερας, που γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα[9]. Οι μπαλάντες όπερας έγιναν δημοφιλείς στην Αμερική και στην Πρωσία. Αργότερα τροποποιήθηκαν σε μια πιο ποιμενική μορφή, όπως το έργο του Άιζακ Μπίκερσταφ Έρωτας στο χωριό (1763) και Rosina Ασπίδα (1781), χρησιμοποιώντας πιο πρωτότυπη μουσική που μιμούνταν τις υπάρχουσες μπαλάντες. Παρά το γεγονός ότι η δημοτικότητα του είδους μειώθηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα, η επιρροή της είναι ευδιάκριτη στα έργα των Γκίλμπερτ και Σάλιβαν του 19ου αιώνα καθώς και στο σύγχρονο μιούζικαλ[12].

Κατά τον 20ο αιώνα ένα από τα ποιο σπουδαία έργα του Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ (1928), Η Όπερα της Πεντάρας, ήταν διασκευή της Όπερας του Ζητιάνου θέτοντας μία παρόμοια ιστορία με τους ίδιους χαρακτήρες και το ίδιο σατιρικό ύφος, αλλά χρησιμοποιεί διαφορετική μουσική[13].Ο όρος όπερα μπαλάντα έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει μιούζικαλ χρησιμοποιώντας λαϊκή μουσική όπως το Martins και το Coys το 1944, και ο Peter Bellamy για τις μεταφορές το 1977[14].Τα σατιρικά στοιχεία της όπερας μπαλάντας μπορεί να δει κανείς σε μερικά σύγχρονα μιούζικαλ όπως το Σικάγο και το Καμπαρέ[15].

Πέρα από την Ευρώπη Επεξεργασία

Μπαλάντες ιθαγενών της Αμερικής Επεξεργασία

Οι μπαλάντες ιθαγενών της Αμερικής είναι μπαλάντες, ντόπιες στη Βόρεια Αμερική(δεν πρέπει να συγχέεται με μπαλάντες που εκτελούνται από ιθαγενείς Αμερικανούς[16].Περίπου 300 μπαλάντες που τραγουδιούνται στη Βόρεια Αμερική έχουν χαρακτηριστεί ως έχουσες ρίζες στις βρετανικές παραδοσιακές μπαλάντες.[16]. Παραδείγματα περιλαμβάνουν «Οι δρόμοι της Laredo», που βρέθηκε στη Βρετανία και την Ιρλανδία ως  'The Unfortunate Rake'. Ωστόσο περισσότερες από 400 μπαλάντες έχουν χαρακτηριστεί ως έχουσες καταγωγές από την Βόρεια Αμερική όπως μία γνωστή και ανάμεσα στις καλύτερες μπαλάντες «Η Μπαλάντα του Davy Crockett» και «Jesse James»[16].Έγιναν μια αυξανόμενη περιοχή ενδιαφέροντος για τους μελετητές του 19ου αιώνα και οι περισσότερες καταγράφηκαν ή καταχωρήθηκαν από τον Goerge Malcolm , αν και ορισμένες από τότε έχουν βρεθεί έχουσες της βρετανικής προέλευσης και επιπλέον τραγούδια έκτοτε έχουν συλλεχθεί[16]. Συνήθως θεωρούνται κοντινότερες σε βρετανικές μπαλάντες όσο αναφορά το στυλ και είναι σε μεγάλο βαθμό δυσδιάκριτες ωστόσο αποδεικνύουν μία ιδιαίτερη ανησυχία με τα επαγγέλματα σε δημοσιογραφικό ύφος και συχνά δεν έχουν την αισχρολογία των βρετανικών μπαλαντών[12]

Μπαλάντες μπλουζ Επεξεργασία

Οι μπλουζ μπαλάντες έχουν θεωρηθεί ως μία συγχώνευση του άγγλο-αμερικανικού και άφρο-αμερικανικού στυλ μουσικής από τον 19ο αιώνα. Τείνουν να ασχολούνται με ενεργούς πρωταγωνιστές, συχνά αντί-ήρωες, που αντιστέκονται σε αντιξοότητες και στην εξουσία, αλλά συχνά απουσιάζει μία ισχυρή αφήγηση και ένας κατεξοχήν εμφατικός χαρακτήρας[16].Συχνά συνοδεύονται από μπάντζο και κιθάρα που ακολούθησαν την μορφή της μπλουζ μουσικής[12].Οι πιο γνωστές μπλουζ μπαλάντες περιλαμβάνουν εκείνες του John Henry και Casey Jones[16].

Μπαλάντες bush Επεξεργασία

 
Εξώφυλλο από την συλλογή μπους μπαλαντών του Banjo Paterson με τίτλο ''Τα Τραγούδια της Παλιάς Μπους''

Η μπαλάντα λήφθηκε στην Αυστραλία με τους πρώτους αποίκους από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία και απέκτησε ιδιαίτερη θέση στην αγροτική ενδοχώρα. Τα τραγούδια, τα ποιήματα και τα παραμύθια με ομοιοκαταληξία συχνά συσχετίζονται με το πλανόδιο και ανυπότακτο πνεύμα της Αυστραλίας στο δάσος και οι συγγραφείς και καλλιτέχνες που συχνά αναφέρονται ως βάρδοι του είδους bush.[17] Ο 19ος αιώνας ήταν η χρυσή εποχή των μπαλαντών bush (μπους). Αρκετοί συλλέκτες έχουν καταλογογραφηθεί για τα τραγούδια τους, συμπεριλαμβανομένου του John Meredith, του οποίου η εγγραφή στη δεκαετία του 1950 έγινε η βάση της συλλογής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστραλίας.[17] Τα τραγούδια μιλούν για προσωπικές ιστορίες ζωής στην ύπαιθρο χώρα της Αυστραλίας. Η τυπική θεματολογία περιλαμβάνει εξόρυξη, ανάπτυξη και εκτροφή βοοειδών, κούρα προβάτων, περιπλανήσεις, ιστορίες πολέμου, το 1891 την απεργία των κουρέων της Αυστραλίας, συγκρούσεις μεταξύ ακτημόνων εργατικής τάξης καταληψίες (γαιοκτήμονες), και των ανυπότακτων όπως ο Ned Kelly, καθώς και την αγάπη με συμφέροντα και πιο σύγχρονη ναύλο, όπως μεταφέροντας με φορτηγό.[18]. Η πιο διάσημη μπαλάντα Μπους ονομάζεται «Waltzing Matilda», η οποία έχει κληθεί ως «ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Αυστραλίας[19]

Αισθηματικές μπαλάντες Επεξεργασία

Οι αισθηματικές μπαλάντες, που ονομάζονται μερικές φορές «δάκρυ-jerkers" ή "μπαλάντες κοινό δωμάτιο", λόγω της δημοτικότητάς τους με τις μεσαίες τάξεις, είχαν τις ρίζες τους στις αρχές της δεκαετίας του "Tin Pan Alley" μιας μουσικής βιομηχανίας του 19ου αιώνα και αργότερα. Ήταν σε γενικές γραμμές συναισθηματικές, με στροφικά τραγούδια δημοσιεύονται χωριστά ή ως μέρος μιας όπερας (απόγονοι ίσως των μπαλαντών της ομοβροντίας, αλλά με τυπωμένη μουσική, και συνήθως νεοσυσταθείσα). Τέτοια τραγούδια περιλαμβάνουν τα "Μικρή Τριανταφυλλένια Κασετίνα" (1870), "Αφού η μπάλα" (1892) και το "Danny Boy". [16] Η σύνδεση με τον συναισθηματισμό οδήγησε στον όρο «μπαλάντα" που χρησιμοποιείται για τα αργά ερωτικά τραγούδια από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Σύγχρονες παραλλαγές περιλαμβάνουν οι «μπαλάντες της τζαζ», «ποπ μπαλάντες» και οι «μπαλάντες εξουσίας.[20]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Songs of Protest, Songs of Love: Popular Ballads in Eighteenth-Century Britain | Reviews in History». www.history.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016. 
  2. ↑ Payne, Stephen. «Balladeering». www.theinfolist.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  3. ↑ «Lord Thomas and Fair Annet / Lord Thomas and Fair Eleanor (Roud 4; Child 73; G/D 2:212)». mainlynorfolk.info. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  4. ↑ Ben-Amos, Dan· Noy, Dov (1 Ιανουαρίου 2006). Folktales of the Jews, Volume 2: Tales from Eastern Europe. Jewish Publication Society. ISBN 9780827608306. 
  5. ↑ c18media (4 Νοεμβρίου 2012). «Eighteenth century popular ballads». Eighteenth-Century Media. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  6. ↑ Black, Joseph· Conolly, Leonard (28 Αυγούστου 2012). The Broadview Anthology of British Literature: Volume 3: The Restoration and the Eighteenth Century - Second Edition. Broadview Press. ISBN 9781770483484. 
  7. ↑ Head, Dominic (Ιανουάριος 2006). The Cambridge Guide to Literature in English 3rd Edition by Dominic Head (Editor)p.66. 
  8. ↑ Housman, J.E. (1 Ιανουαρίου 1952). J. E. Housman, British Popular Ballads (1952, London: Ayer Publishing, 1969), p. 15. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Lubbock, Mark (1963). The complete book of light opera. New York: Appleton-Century-Crofts. σελίδες 467-468. 
  10. ↑ «ballad opera | music» (στα αγγλικά). Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/art/ballad-opera. Ανακτήθηκε στις 2017-01-20. 
  11. ↑ Kidson, Frank (1922). The Beggar's Opera: Its Predecessors and Successors. Cambridge: Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 71. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Wren, Gayden (2 Φεβρουαρίου 2006). A Most Ingenious Paradox: The Art of Gilbert and Sullivan (Oxford University Press. London: Oxford University Press; 1 edition. σελ. 41. 
  13. ↑ Lawrence, Karen (1 Ιανουαρίου 1992). Decolonizing Tradition: New Views of Twentieth-century "British" Literary Canons. University of Illinois Press. ISBN 9780252061936. 
  14. ↑ «The North Star State: A Minnesota History Reader – Minnesota Historical Society». shop.mnhs.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2017. 
  15. ↑ Lehrman, Leonard J. (Σεπτέμβριος 2005). Marc Blitzstein: A Bio-Bibliography. U.S.A: Greenwood Publishing Group, Incorporated. σελ. 568. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 Cohen, Norm (30 Μαρτίου 2005). Folk Music: A Regional Exploration (Greenwood Guides to American Roots Music). Η.Π.Α: Greenwood; annotated edition edition. σελίδες 14–29. 
  17. ↑ 17,0 17,1 «Kerry O'Brien farewells the 7:30 Report». 24 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2017. 
  18. ↑ Graeme, Singing Australian: A History of Folk and Country Music (2005). Smith. Australia: Pluto Press Australia. σελ. 2. ISBN 9781864032413. 
  19. ↑ «Who'll come a waltzing Matilda with me? | National Library of Australia». www.nla.gov.au (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2017. 
  20. ↑ Cohen, Norman (30 Μαρτίου 2005). Folk Music: A Regional Exploration (Greenwood Guides to American Roots Music). England: Greenwood; annotated edition edition. σελ. 297. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπαλάντα_(μουσική)&oldid=10209309"