Ο Τζιοβάννι ντι Αντόνιο ντι Μπάνκο, γνωστός ως Νάνι ντι Μπάνκο (ιταλικά: Giovanni (Nanni) di Antonio di Banco, περ. 1386-1421), ήταν Ιταλός γλύπτης και αρχιτέκτονας της πρώιμης Αναγέννησης. Η καταγωγή του ήταν από τη Φλωρεντία και ήταν γιος ενός καλλιτέχνη με το όνομα Αντόνιο. Από κοινού με τον αρχιτέκτονα Φιλίππο Μπρουνελέσκι (1377-1446) και τους γλύπτες Λορέντζο Γκιμπέρτι (1378-1455) και Ντονατέλλο (1386-1466), ο Νάνι ντι Μπράνκο βοήθησε στη διαμόρφωση της πορείας της πρώιμης Αναγέννησης στη Φλωρεντία, αποτελώντας σημαντική μορφή κατά τη μετάβαση από το Διεθνές Γοτθικό στυλ στην Αναγεννησιακή Τέχνη, αν και συνήθως τυγχάνει λιγότερης προσοχής συγκριτικά με τους συνεργάτες του. Γνωστότερο έργο του είναι το σύμπλεγμα αγαλμάτων των «Τεσσάρων Εστεμμένων Αγίων» (Quattro Santi Coronati, Κουάτρο Σάντι Κορονάτι) στο ναό που είναι γνωστός με το όνομα Ορσανμικέλε (από το San Michele in Orto, ο Άγιος Μιχαήλ στον Κήπο) στη Φλωρεντία.[2]

Νάνι ντι Μπάνκο
Ο Νάνι ντι Μπάνκο, εικόνα από το έργο «Βίοι των εξοχότερων Ιταλών αρχιτεκτόνων, ζωγράφων και γλυπτών» του Βαζάρι, έκδοση του 1568.
Γενικές πληροφορίες
Γέννησημεταξύ 1375 και 1390
Φλωρεντία, Τοσκάνη, Ιταλία
Θάνατος1421
Φλωρεντία, Τοσκάνη, Ιταλία
ΕθνικότηταΙταλός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΓλύπτης και αρχιτέκτων της Πρώιμης Αναγέννησης
Γνωστός για... το γεγονός ότι βοήθησε στη διαμόρφωση της πορείας της Πρώιμης Αναγέννησης στη Φλωρεντία.
Αξιοσημείωτο έργοΤέσσερις Εστεμμένοι Άγιοι
Οικογένεια
ΓονείςAntonio di Banco
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

 
«Άγιος Ελίτζιο», Εκκλησία του Ορσανμικέλε, Φλωρεντία (1411-15).
 
«Τέσσερις Εστεμμένοι Άγιοι», Εκκλησία του Ορσανμικέλε, Φλωρεντία (1410-15).

Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που διαθέτουμε για τη νεανική ηλικία και την εκπαίδευση του ντι Μπάνκο. Στην πραγματικότητα επικρατεί μεγάλη σύγχυση σχετικά με το έτος που γεννήθηκε. Κάποιες πηγές υποστηρίζουν το 1375, άλλες το 1384 κι άλλες ακόμη και το 1390. Το γεγονός πως υπήρξε ένας από τους καλύτερους μαθητές και φίλους του Ντονατέλλο αφήνει να εννοηθεί πως ήταν κοντά στην ηλικία, πιθανώς όχι μεγαλύτερος του σπουδαίου Ντονάτο ντι Νικκολό ντι Μπέττο Μπάρντι με τον οποίο συνεργάστηκε συχνά.

Τα περισσότερα από τα έργα του ντι Μπάνκο δημιουργήθηκαν για δύο συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές κατασκευές της πόλεως της Φλωρεντίας: τον Καθεδρικό Ναό και την Εκκλησία του Ορσανμικέλε. Τα δύο αυτά κτίσματα αποτέλεσαν την κύρια πηγή παραγγελιών στην πόλη κατά το πρώτο τέταρτο του 15ου αιώνα.

Ο ντι Μπάνκο δημιούργησε μερικά από τα σπουδαιότερα δημόσια έργα τέχνης της Πρώιμης Αναγεννησιακής περιόδου, αξιοσημείωτα το άγαλμα του Αποστόλου Φιλίππου και το σύμπλεγμα αγαλμάτων των «Τεσσάρων Εστεμμένων Αγίων» για την Ορσανμικέλε (1410-15) - το δεύτερο έχει δεχτεί βαθειά επιρροή από την κλασική παράδοση - και την «Ανάληψη της Παρθένου» για την Πόρτα ντέλλα Μάντορλα του Καθεδρικού Ναού της Φλωρεντίας. Η Ανάληψη ξεκίνησε το 1414, αποτελεί το τελευταίο από τα μεγάλα του έργα και ίσως να ολοκληρώθηκε μετά το θάνατο του καλλιτέχνη από το Λούκα ντέλα Ρόμπια (1399/1400–1482), για τον οποίο πιστεύεται πως υπήρξε μαθητής του ντι Μπάνκο.[3]

Τα γλυπτά του ντι Μπάνκο διακρίνονται για τη γοτθική τους κομψότητα, αλλά παρουσιάζουν και επιρροές από την αρχαιότητα. Το σύμπλεγμα των «Τεσσάρων Εστεμμένων Αγίων» για παράδειγμα περιλαμβάνει αυστηρές και αξιοπρεπείς μορφές που σαν πρότυπο είχαν τα αγάλματα Ρωμαίων συγκλητικών.[3] Η ενότητα των μορφών στηρίζεται στη σχέση τους ενός με τον άλλο στο χώρο και από το βουβό διάλογο στον οποίο μοιάζουν να είναι απορροφημένοι.[3] Αξιοσημείωτα, επειδή τα έργα του καλλιτέχνη δεν έχουν χρονολογηθεί με ακρίβεια, δεν είναι ξεκάθαρο του κατά πόσο ή όχι χρησιμοποίησε κλασικά μοντέλα πριν το Ντονατέλλο.

Παρόλο που ο Ιταλός ζωγράφος, αρχιτέκτων και ιστορικός τέχνης της Αναγέννησης, Τζόρτζιο Βαζάρι (1511-74) συμπεριέλαβε τη βιογραφία του Νάνι ντι Μπάνκο στο έργο «Βίοι των εξοχότερων Ιταλών αρχιτεκτόνων, ζωγράφων και γλυπτών» (1550), ο ντι Μπάνκο αντιμετωπίστηκε ως παραδοσιακός λαξευτής πέτρας που γνώρισε την επιτυχία χάρις στις μιμήσεις της αρχαίας τέχνης, χωρίς ιδιαίτερα ανεπτυγμένη προσωπική φαντασία. Πρόσφατη έρευνα της Μαίρη Μπέργκσταϊν φέρνει σαν αντεπιχείρημα τον ηγετικό ρόλο του καλλιτέχνη στη συντεχνία των λαξευτών πέτρας (σημειώνεται πως οι Τέσσερις Εστεμμένοι Άγιοι είναι και οι προστάτες του επαγγέλματος αυτού), ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τη βαρύτητα του χαρακτήρα και φυσικής παρουσίας στα σημαντικότερα έργα του.

Με την ιδιότητα του αρχιτέκτονα, ο ντι Μπάνκο συνέβαλε στο σχεδιασμό του μοντέλου που νίκησε στο διαγωνισμό για τη Θόλο (Duomo) του Καθεδρικού Ναού της Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε στη Φλωρεντία (1418), υπό την καθοδήγηση του Φιλίππο Μπρουνελέσκι, όπου επίσης φιλοτέχνησε ένα άγαλμα του Αγίου Λουκά, το οποίο και ολοκληρώθηκε το 1408.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2018981919. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  2. «Nanni di Banco (c.1386-1421)», βιογραφία του καλλιτέχνη στον ιστότοπο Visual-arts-cork.com.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Nanni di Banco», βιογραφία του καλλιτέχνη στον ιστότοπο Web Gallery of Arts.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Bergstein, Mary (2000): «The Sculpture of Nanni di Banco», Princeton University Press, ISBN 9780691009827.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  • Nanni di Banco, κατάλογος έργων σε διάφορα μουσεία ανά τον κόσμο και στο Διαδίκτυο.
  • Nanni di Banco, κατάλογος έργων γλυπτικής στην Web Gallery of Art.
  • Nanni di Banco, φωτογραφικό υλικό στον ιστότοπο scultura-italiana.com