Νικόλαος Κασομούλης

Ο Νικόλαος Κασομούλης (1795-1872) ήταν από τους σημαντικότερους αγωνιστές, καθώς και ιστορικός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Νικόλαος Κασομούλης
Άγαλμα του Νικόλαου Κασομούλη στη Θεσσαλονίκη
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Νικόλαος Κασομούλης (Ελληνικά)
Γέννηση	1795 Πισοδέρι Φλώρινας
Θάνατος	1872 Στυλίδα Φθιώτιδας
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας στρατιωτικός ιστορικός
Οικογένεια
Γονείς	Κωνσταντίνος Κασομούλης και Σουλτάνα Κασομούλη
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός
Πόλεμοι/μάχες	Ελληνική Επανάσταση του 1821
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Φιλικός
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Καταγόταν από ιστορική οικογένεια του Πισοδερίου Φλώρινας. Γεννήθηκε στο Πισοδέρι ή στην Κοζάνη και μεγάλωσε στη Σιάτιστα. Ο πατέρας του Κωνσταντίνος Κασομούλης ήταν έμπορος. Σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στις Σέρρες για να επεκτείνει την οικογενειακή επιχείρηση. Εκεί στα 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία,

Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ολύμπου και της Χαλκιδικής, όπου συνεργάστηκε με τον οπλαρχηγό Διαμαντή Νικολάου. Ο πατέρας του, που είχε μετεγκατασταθεί εν τω μεταξύ στη Νάουσα, σκοτώθηκε το 1822 κατά την καταστροφή της Νάουσας από τους Τούρκους. Μετά την αποτυχία στη Μακεδονία μετέβη στη Θεσσαλία με σώμα Σιατιστινών και συνεργάστηκε με τους οπλαρχηγούς Νικόλαο Στουρνάρη και Γεώργιο Καραϊσκάκη. Το 1826 βρίσκεται μεταξύ των πολιορκημένων στο Μεσολόγγι, μαζί με τους αδερφούς του, Δημήτριο και Γεώργιο. Συνέταξε την απόφαση της εξόδου καθ' υπαγόρευση του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ και επιφορτίστηκε με την αποστολή να συντονίσει τις ενέργειες όλων των τμημάτων ώστε να επιτύχει η Έξοδος. Κατά την έξοδο τραυματίστηκε θανάσιμα ο αδερφός του, Δημήτριος. Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους κατέλαβε διάφορα στρατιωτικά αξιώματα, τόσο επί Καποδίστρια, όσο και επί Όθωνα. Συμμετείχε στην καταστολή των εξεγέρσεων του 1836, όπου σκοτώθηκε ο αδερφός του Γεώργιος, που υπηρετούσε ως ανθυπολοχαγός. Τελικά εξελίχθηκε μέχρι το βαθμό του συνταγματάρχη της Βασιλικής Φάλαγγας, όμως έμεινε στην ιστορία ως στρατηγός.
Σε μεγάλη ηλικία εγκαταστάθηκε στη Στυλίδα Φθιώτιδας.

Συγγραφικό Έργο

Οι χρονογραφικές του σημειώσεις για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 παραμένουν από τις σημαντικότερες πηγές-μια από τις σημαντικότερες μαζί με εκείνες του Μακρυγιάννη, για τον Δημαρά- της περιόδου και αποτελούν μνημείο της ελληνικής ιστορίας. Ιδιαίτερης σημασίας των έργων του είναι

• "Ενθυμήματα" όπως επιγράφονται "του στρατηγού Κασομούλη", που πρόκειται για τα απομνημονεύματά του που καταλαμβάνουν 2701 χειρόγραφες σελίδες που εκδόθηκαν σε τρεις τόμους υπό την επιμέλεια του Γ. Βλαχογιάννη υπό τον τίτλο "Αρχεία της νεωτέρας ελληνικής ιστορίας, Νικολάου Κ. Κασομούλη αγωνιστού του 1821, Μακεδόνος. Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821 -1833". Στο έργο αυτό προτάσσεται ιστορία του αρματολισμού καθώς και σημειώσεις του επιμελητή Γ. Βλαχογιάννη. Το έργο τυπώθηκε στο τυπογραφείο του Α. Ι Βάρσου ο Α΄ τόμος το 1940, ο Β΄ το 1941 και ο Γ΄ το 1942.

Τα "Ενθυμήματα" αυτά γράφτηκαν στα 1832 όταν ήταν αξιωματικός πια σε καθεστώς αναγκαστικής αργίας και το ολοκληρώνει με κάποιες διακοπές στα 1842. Στα 1861 επανέρχεται, αυτή τη φορά για να γράψει την ιστορία του αρματολισμού, ως συμπλήρωμα των αναμνήσεών τουκαι που είναι η πρώτη απόπειρα συνθετικής παρουσίασής της. Για την γλώσσα των Ενθυμημάτων του ο Κωνσταντίνος Δημαράς λέει πως τα λιγοστά γράμματα που έμαθε ο Κασομούλης, ήταν αρκετά για να καθαρεύει και να σολοικίζει αδιάκοπα μέσα στο έργο τουΩς άνθρωπος ανεπαρκώς γραμματισμένος, στην προσπάθειά του να μιλήσει μια γλώσσα πιο λόγια συγκόβει τη φράση του, παραλείπει μόρια και ρήματα, και κύρια ονόματα και κώλα κάτι που που επιτείνει τη δυσκολία κατανόησής του.Αποτυπώνει ανάγλυφα την καθημερινότητα των αγωνιστών του 1821 και η ατμόσφαιρα εντός της οποίας κινήθηκαν.

Αναφορές

• Μακεδονικά Σύμμεικτα, Στέφανος Παπαδόπουλος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
• Δεκατέσσερα έγγραφα των αγωνιστών Νικολάου - Ολυμπίου, Κωνσταντίνος Σπανός

Πηγές

• Κωνσταντίνος Δημαράς, «Ενθυμήματα στρατιωτικά», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.125-127
• Κωνσταντίνος Δημαράς, «Πρόδρομοι του Αγώνος», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.128-130
• Κωνσταντίνος Δημαράς, «Λεβεντιά και σοφία», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.131-133
• Κωνσταντίνος Δημαράς, «Ελεύθεροι πολιορκημένοι», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.134-136[1]

Βιβλιογραφία

• Ν. Κασομούλη, Ενθυμήματα Στρατιωτικά Της Επαναστάσεως Των Ελλήνων 1821-1833. Προτάσσεται Ιστορία Του Αρματωλισμού. Τόμ. Α'

• Γ.Δεληγιάννη, «Η ιδιόγραφος διαθήκη του Νικολάου Κασομούλη», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ. ΙΔ, σελ.313-341