Ντιντό
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Οι Ντιντό (Didot) ήταν οικογένεια Γάλλων τυπογράφων και εκδοτών.
σχεδιασμός Αντριάν Φρούτιγκερ)
Ο Φρανσουά Ντιντό ο Πρεσβύτερος χαράσσει το 1775 μια πρώτη μορφή νέων στοιχείων, που ακόμα μοιάζουν με τα Garamond, και εμπιστεύεται την κατασκευή τους στον Φουρνιέ. Μια δεύτερη μορφή των στοιχείων, όπου το νεοκλασικό ύφος είναι πιο εμφανές, χαράσσεται για τον Didot από τον Βαφλάρ και χρησιμοποιείται αρχικά για την έκδοση των Κήπων του Αβά Ντελίλ το 1782. Πρόκειται για τα στοιχεία που γίνονται γνωστά με την μνημειώδη σειρά που εκδίδει ο Didot, τυπογράφος του Πρίγκιπα, «για την εκπαίδευση της Α. Μ. του Διαδόχου» και κυρίως με τον Τηλέμαχο του 1785: τους αναγνωρίζουμε στην αυστηρά οριζόντια μορφή των αγγελτηρίων μνημοσύνων.
Οι Ντιντό δημιουργούν τότε μια πραγματική αυτοκρατορία στον τομέα του βιβλίου: ο Φρανσουά Αμπρουάζ διευθύνει το τυπογραφείο του Παρισιού, ο αδερφός του, Πιέρ-Φρανσουά, είναι επίσης τυπογράφος και διευθύνει από το 1789 το μεγάλο χαρτοποιείο της Εσόν, ενώ ο πρωτότοκος γιος του, Φερμέν Ντιντό (1732-1793), ασχολείται με τη χάραξη στοιχείων και με το τυπογραφικό χυτήριο.
Ο νεοκλασικός ρυθμός ανταποκρίνεται απόλυτα στην προτίμηση που κυριαρχεί την περίοδο της Επανάστασης, κατά την οποία είναι διαρκείς οι αναφορές στην αρχαία Ρώμη: με τους πίνακες του Νταβίντ (1748-1825) και των μαθητών του, ο νεοκλασικισμός κυριαρχεί στο χώρο της ζωγραφικής και σύντομα της χαρακτικής. Τα στοιχεία Didot επιβάλλονται τότε ως πρότυπο τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό. Ο Ντιντό πραγματοποιεί αλλεπάλληλες μνημειώδεις εκδόσεις των Έργων του Βιργιλίου και του Ρακίνα, που αποτελούν αξεπέραστα δείγματα τυπογραφικής τέχνης.
Το χαρτί είναι το καινούριο velin, η πολυτελής εικονογράφηση φτιάχνεται με χαλκογραφία και διατηρώντας το κλασικό πλαίσιο του σκηνογραφικού κύβου, αναπτύσσει μια αισθητική θεατρική και ταυτόχρονα ηρωική. Η Επανάσταση έχει ολοκληρωθεί, οι νέοι μύθοι ονομάζονται αρετή, πατρίδα και όλο και περισσότερο, ήρωας. Εντούτοις το ύφος των Ντιντό θα διαδοθεί ελάχιστα, ακόμα και στην ίδια τη Γαλλία τα καινούρια στοιχεία είναι ακριβά και η πελατεία μερικές φορές παραμένει προσκολλημένη στη λεπτεπίλεπτη χαρά του στιλ του Λουδοβίκου ΙΕ'. Ο Μπαλζάκ υπογραμμίζει τις διαφορές αυτές περιγράφοντας το τυπογραφείο του πατέρα Σεσάρ στο Ανγκουλέμ.
GFS Didot Επεξεργασία
Στο πνεύμα του απέριττου ύφους της περιόδου του νεοκλασικισμού, ο διάσημος Γάλλος τυπογράφος Φερμέν Ντιντό σχεδίασε μία ελληνική γραμματοσειρά (1805), την οποία χρησιμοποίησε εξαρχής ο Αδαμάντιος Κοραής στο εκδοτικό του πρόγραμμα για τον διαφωτισμό των υπόδουλων Ελλήνων. Η γραμματοσειρά αυτή ήρθε στην επαναστατημένη Ελλάδα το 1821 με το πρώτο εκστρατευτικό τυπογραφείο του εγγονού του Ντιντό, Αμπρουάζ Φερμέν Ντιντό. Έκτοτε υπήρξε, παρ’ όλες τις μετέπειτα αισθητικές και τεχνολογικές εξελίξεις, η κυρίαρχη επιλογή των εκδοτών και των τυπογράφων για τη στοιχειοθεσία των ελληνικών εντύπων στον ελλαδικό χώρο έως τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η γραμματοσειρά αυτή χρησίμευσε ως βάση για μια νέα πειραματική σχεδίαση, της GFS Didot (1994), από τον Tάκη Κατσουλίδη με ψηφιακή εκτέλεση του Γιώργου Ματθιόπουλου. Σε αυτήν προστέθηκε μια λατινική σχεδίαση του Γιώργου Ματθιόπουλου, βασισμένη στις αναλογίες της Palatino του Χέρμαν Τσαπφ.
Πηγές Επεξεργασία
- Frédéric Barbier, Ιστορία του βιβλίου, μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη, Μεταίχμιο, 2002, σσ. 342-344 ISBN 978-960-375-340-7