Ο Ντομένικο (Ντομ) Μιντόφ (Domenico Mintoff, στα μαλτέζικα Duminku Mintoff, 6 Αυγούστου 1916 – 20 Αυγούστου 2012)[13] ήταν σημαντικός πολιτικός της Μάλτας, συχνά αποκαλούμενος il-Perit, δηλαδή «ο Αρχιτέκτονας». Πράγματι, ήταν αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός, που ηγήθηκε του Εργατικού Κόμματος Μάλτας για περισσότερο από 1/3 του αιώνα, πρωτοστάτησε στον αντιαποικιακό αγώνα και υπήρξε δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας (την 1η όταν η Μάλτα ήταν ακόμα βρετανική αποικία), συνολικά επί 16 χρόνια.[14] Κατά την πρωθυπουργική θητεία του δημιούργησε κράτος πρόνοιας, εθνικοποίησε μεγάλες επιχειρήσεις και στερέωσε τη Δημοκρατία της Μάλτας. Παρά το ότι ήταν Ρωμαιοκαθολικός Χριστιανός, για τους Βρετανούς (ιδίως της κυβερνήσεως Θάτσερ) και λιγότερο για τους Αμερικανούς γινόταν αντιληπτός ως μαρξιστής[15][16][17][18], δυνητικά επικίνδυνος, σε σχέση βέβαια με την επέκταση της σοβιετικής επιρροής στη Μεσόγειο.

Ντομ Μιντόφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Duminku Mintoff (Μαλτεζικά)
Γέννηση6  Αυγούστου 1916[1][2][3]
Κοσπίκουα
Θάνατος20  Αυγούστου 2012[4][1][2]
Τάρκσιεν
Αιτία θανάτουνόσος
Χώρα πολιτογράφησηςΜάλτα
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Μάλτας
Κολέγιο Χέρτφορντ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
αρχιτέκτονας[5]
δημοσιογράφος
πολιτικός μηχανικός[6]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕργατικό Κόμμα Μάλτας
Οικογένεια
ΣύζυγοςMoyra de Vere Bentinck (από 1947)[7]
ΤέκναAnne Mintoff[8]
Yana Mintoff[8]
ΓονείςLaurence Mintoff[8] και Concella Farrugia[9]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΜέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Μάλτας
Πρωθυπουργός της Μάλτας (1971–1984)
εκπρόσωπος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (1965–1967)[10]
Πρωθυπουργός της Μάλτας (1955–1958)[11]
Minister for Foreign Affairs (1971–1981)[12]
Βραβεύσειςβραβείο Καντάφι
υποτροφία Ρόουντς
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οικογένεια και σπουδές Επεξεργασία

Ο Ντομ Μιντόφ γεννήθηκε στην κωμόπολη Κοσπίκουα (Μπόρμλα). Ο πατέρας του ήταν ναύτης-μάγειρας και η μητέρα του ενεχυροδανείστρια.[19] Ο Ντομ πήγε σε εκκλησιαστική σχολή και μετά σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός, αποφοιτώντας το 1937. Το ίδιο έτος κέρδισε μια υποτροφία Rhodes, οπότε έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (μάστερ, 1939).

Σταδιοδρομία στο Εργατικό Κόμμα Επεξεργασία

Ο Μιντόφ ήταν γενικός γραμματέας του Εργατικού Κόμματος από το 1935 ως το 1945 (παραιτήθηκε προσωρινά για να σπουδάσει στην Οξφόρδη). Το 1945 εκλέχθηκε υπαρχηγός του Κόμματος με ευρεία πλειοψηφία, οπότε μετά τη νίκη στις εκλογές το 1947 διορίσθηκε αντιπρόεδρος της αποικιακής κυβερνήσεως και Υπουργός Δημόσιων έργων και Ανασυγκροτήσεως, αρμόδιος για μεγάλα μεταπολεμικά δημόσια προγράμματα.

Η ισχυρή του θέση του Μιντόφ και οι φιλοδοξίες του οδήγησαν σε κυβερνητικές κρίσεις. Ο πρόεδρος του κόμματος Πωλ Μπόφφα, πάντα έτοιμος για συμβιβασμούς και ρυθμίσεις με τις αποικιοκρατικές αρχές, παραιτήθηκε και ίδρυσε το «Κόμμα Εργατών της Μάλτας», ενώ ο Μιντόφ επανίδρυσε το Εργατικό Κόμμα και έγινε ηγέτης του. Μετά από τρεις βουλευτικές εκλογές, το 1955, το κόμμα κέρδισε τις εκλογές και ο Μιντόφ έγινε πρωθυπουργός της αποικιακής κυβερνήσεως. Το κόμμα έχασε τις εκλογές του 1962 και του 1966, ενώ αντιτάχθηκε στους εορτασμούς για την Ανεξαρτησία της χώρας το 1964 εξαιτίας διαφωνιών για τη σχετική συνθήκη, που έδινε αρκετές εξουσίες στη βρετανική κυβέρνηση.

Η κυρίως πρωθυπουργική θητεία Επεξεργασία

Ο Ντομ Μιντόφ εκλέχθηκε πρωθυπουργός της ανεξάρτητης πλέον Μάλτας μετά τη νίκη του Εργατικού Κόμματος στις εκλογές του 1971 και αμέσως ξεκίνησε την επαναδιαπραγμάτευση των στρατιωτικών και οικονομικών όρων της ανεξαρτησίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης άρχισε να εφαρμόζει πρόγραμμα κρατικοποιήσεων[18] και γενικότερα επεκτάσεων του δημόσιου τομέα και του κράτους πρόνοιας. Οι εργατικοί νόμοι αναθεωρήθηκαν και η ισότητα των δύο φύλων εισάχθηκε στα μισθολογικά. Για πρώτη φορά στη Μάλτα εισάχθηκε ο πολιτικός γάμος, ενώ η ομοφυλοφιλία και η μοιχεία αποποινικοποιήθηκαν. Με ένα πακέτο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων σε συμφωνία με την αντιπολίτευση, η Μάλτα αυτοανακηρύχθηκε δημοκρατία το 1974. Το 1979 οι τελευταίες μόνιμες δυνάμεις του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού εγκατέλειψαν τη Μάλτα.

 
Ανδριάντας του Ντομ Μιντόφ στη γενέτειρά του, Κοσπίκουα

Το Εργατικό Κόμμα επανεκλέχθηκε στις εκλογές του 1976. Και το 1981, μέσω κατηγοριών για κατάλληλες αλλαγές των ορίων των εκλογικών περιφερειών, ώστε να ενισχυθεί το κυβερνητικό κόμμα, το τελευταίο κατόρθωσε να κρατήσει την πλειοψηφία στη βουλή με 34 έδρες, παρά το ότι το αντιπολιτευόμενο Εθνικιστικό Κόμμα κατέκτησε την απόλυτη πλειοψηφία (αλλά 31 έδρες).[20] Σοβαρή πολιτική κρίση ανέκυψε όταν οι βουλευτές του τελευταίου αρνήθηκαν να αποδεχθούν το αποτέλεσμα των εκλογών και να λάβουν τις έδρες τους στο κοινοβούλιο. Ο Μιντόφ αποκάλεσε αυτή την ενέργεια «διεστραμμένη» και πρότεινε στην κοινοβουλευτική του ομάδα νέες εκλογές εντός εξαμήνου, αλλά η ομάδα διεφώνησε. Ο Μιντόφ παρέμεινε πρωθυπουργός μέχρι το 1984, και σε αυτό το διάστημα έκλεισε το Συνταγματικό Δικαστήριο.[21] Παραιτήθηκε τόσο από την πρωθυπουργία, όσο και από την ηγεσία του κόμματος σε ηλικία 68 ετών, το 1984 (διατηρώντας μόνο τη βουλευτική του έδρα), ανοίγοντας τον δρόμο για τον αντιπρόεδρο της κυβερνήσεως Καρμένου Μιφσούντ Μποννίτσι να τον διαδεχθεί.[20]

Εξωτερική πολιτική Επεξεργασία

Οι δύσκολες επαναδιαπραγματεύσεις με τη Μεγάλη Βρετανία, που είχαν ως επακόλουθο την αποχώρηση των βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων το 1979 και τις συνακόλουθες απώλειες σε ενοίκια για το κράτος, συνοδεύθηκαν από μια ριψοκίνδυνη πολιτική στο μέσο του Ψυχρού Πολέμου, με τον Μιντόφ να κοιτάζει όλο και περισσότερο προς τα ανατολικά και τα νότια, «φλερτάροντας» με τους Κιμ Ιλ-σονγκ, Νικολάε Τσαουσέσκου και Μουαμάρ αλ Καντάφι.[19]

Προσφάτως αποχαρακτηρισμένες αναφορές της CIA αποδεικνύουν το πόσο οι ΗΠΑ φοβούνταν ότι η κυβέρνηση του Μιντόφ θα προσέδενε τη Μάλτα στο άρμα των Σοβιετικών. Οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να χειραγωγήσουν τις μαλτέζικες εκλογές προς όφελος της αντιπολιτεύσεως, ώστε να φύγει από την εξουσία ο Μιντόφ.[22]

Ο Μιντόφ αντιτάχθηκε στο να γίνει η Μάλτα μέλος της ΕΟΚ, ανησυχώντας για την ουδετερότητά της.[23]

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Στις 22 Νοεμβρίου 1947 ο Μιντόφ νυμφεύθηκε τη Μόυρα ντε Βέρε Μπέντινκ (Moyra de Vere Bentinck, 1917-1997), την οποία είχε γνωρίσει κατά τις σπουδές του στην Οξφόρδη.[24][25] Το ζευγάρι τέλεσε τους γάμους του στον ενοριακό ναό του Μπιρ ιντ-Ντεχέμπ στη Ζέιτουν.[26] Απέκτησαν δύο κόρες, την Άννα και τη Γιάνα (γενν. 1951), η οποία το 1978 έριξε κοπριά στο βρετανικό κοινοβούλιο διαμαρτυρόμενη για τη βρετανική στρατιωτική παρουσία στη Β. Ιρλανδία.[20]

Θάνατος Επεξεργασία

Ο Μιντόφ εισηχθη στο νοσοκομείο στις 18 Ιουλίου 2012, αλλά βγήκε στις 4 Αυγούστου και πέρασε τα 96α γενέθλιά του στο σπίτι[27][28], όπου και πέθανε στις 20 Αυγούστου.[29] Κηδεύτηκε με κρατική κηδεία στις 25 Αυγούστου.[30]

Η κληρονομιά του Επεξεργασία

Οι πιστοί υποστηρικτές του Μιντόφ συνεχίζουν να τον εκθειάζουν για τη θέσπιση κοινωνικών παροχών, όπως το παιδικό επίδομα, συντάξεις ίσες με τα 2/3 του μισθού, κατώτατου ημερομισθίου και κοινωνικής στέγης, όπως και για τη δημιουργία της Air Malta, της κρατικής εταιρείας εμπορικής ναυτιλίας «Sea Malta», τον χωρισμό Εκκλησίας και κράτους, αλλά και για το τέλος 200 ετών βρετανικής αποικιοκρατίας. Οι επικριτές του πάλι υποδεικνύουν τη διχαστική του επίδραση και τις ταραχές που χαρακτήρισαν τη θητεία του.

 
Ο δρόμος Dom Mintoff στην Πάολα

Ένας ανδριάντας του Μιντόφ αποκαλύφθηκε στη γενέτειρά του Κοσπίκουα στις 12 Δεκεμβρίου 2014, έργο του γλύπτη Noel Galea Bason[31].

Το 2013 η κύρια πλατεία μπροστά στον ναό όπου έγινε ο γάμος του Μιντόφ στο Ζέιτουν μετονομάσθηκε σε Πλατεία Ντομ Μιντόφ, όπως και μία οδός στην Πάολα τον Μάρτιο του 2016.

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

  • Παράσημο του Εθνικού Τάγματος της Αξίας της Μάλτας (1990)
  • Τάγμα της Δημοκρατίας της Λιβύης (1971)
  • «Grand Cordon» της Τυνησίας (1973)
  • Τάγμα του Ouissam Alaouite (Μαρόκο, 1978)[32]
  • Διεθνές Βραβείο «Αλ Καντάφι» για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[33] (2008)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Dom-Mintoff. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 95699907. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Dom Mintoff passes away, family agrees to national mourning, State Funeral». 20  Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2020.
  5. arch-pavouk.cz/index.php/architekti/1212-mintoff-dom. Ανακτήθηκε στις 7  Μαΐου 2023.
  6. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo20231181908. Ανακτήθηκε στις 28  Μαρτίου 2023.
  7. p7751.htm#i77502. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  9. 9,0 9,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  10. www.assembly.coe.int/nw/xml/AssemblyList/MP-Details-EN.asp?MemberID=1125.
  11. Ανακτήθηκε στις 25  Αυγούστου 2021.
  12. Ανακτήθηκε στις 2  Σεπτεμβρίου 2021.
  13. Publishing, Britannica Educational (1 Ιουνίου 2013). «Cyprus, Greece, and Malta». Britanncia Educational Publishing. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2018 – μέσω Google Books. 
  14. «Encyclopædia Britannica: Dom Mintoff». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2010. 
  15. «Dom Mintoff» (στα αγγλικά). 2012-08-21. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/politics-obituaries/9490070/Dom-Mintoff.html. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  16. «Dom Mintoff, a dominant figure in Malta for 30 years, did great harm to his country | CatholicHerald.co.uk» (στα αγγλικά). CatholicHerald.co.uk. 2012-08-22. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-02-19. https://web.archive.org/web/20180219152302/http://www.catholicherald.co.uk/commentandblogs/2012/08/22/dom-mintoff-a-dominant-figure-in-malta-for-30-years-did-great-harm-to-his-country/. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  17. «CIA Files Show 20 Years Of Paranoia About Dom Mintoff» (στα αγγλικά). https://lovinmalta.com/news/news-international/cia-files-show-20-years-of-paranoia-about-dom-mintoff. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  18. 18,0 18,1 «Court finds in favour of National Bank shareholders - The Malta Independent». www.independent.com.mt. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2018. 
  19. 19,0 19,1 McFadden, Robert D. (2012-08-20). «Dom Mintoff, Proponent of Maltese Independence, Dies at 96» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/08/21/world/europe/dom-mintoff-proponent-of-maltese-independence-dies-at-96.html. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  20. 20,0 20,1 20,2 Patterson, Moira (21 Αυγούστου 2012). «Dom Mintoff obituary». the Guardian (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2018. 
  21. Ltd, Allied Newspapers. «How the Constitutional Court betrays Malta’s Constitution» (στα αγγλικά). Times of Malta. https://www.timesofmalta.com/articles/view/20130519/opinion/How-the-Constitutional-Court-betrays-Malta-s-Constitution.470259. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  22. Central Intelligence Agency. «The Outlook for an Independent Malta» (PDF). cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2018. 
  23. «Dom Mintoff: Pugnacious Prime Minister of Malta who fought for» (στα αγγλικά). The Independent. 2012-08-23. https://www.independent.co.uk/news/obituaries/dom-mintoff-pugnacious-prime-minister-of-malta-who-fought-for-liberation-from-british-colonial-rule-8073608.html. Ανακτήθηκε στις 2018-02-18. 
  24. «Current World Leaders». International Academy at Santa Barbara. 9 Μαΐου 1980. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2018 – μέσω Google Books. 
  25. «Moyra de Vere Mintoff». geni_family_tree. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2018. 
  26. «Tal-Hniena-Zejtun». Kappellimaltin.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2016. 
  27. «Dom Mintoff discharged from Mater Dei Hospital on Saturday». gozonews.com. 5 Αυγούστου 2012. http://gozonews.com/24382/dom-mintoff-discharged-from-mater-dei-hospital-on-saturday/. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2012. 
  28. Xuereb, Matthew (5 Αυγούστου 2012). «Mintoff to spend his 96th birthday quietly at home». The Sunday Times (timesofmalta.com). http://www.timesofmalta.com/articles/view/20120805/local/Mintoff-to-spend-his-96th-birthday-quietly-at-home.431485. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2012. 
  29. «Times of Malta: Dom Mintoff, Malta's political giant, passes away.». timesofmalta.com. 20 August 2012. http://www.timesofmalta.com/articles/view/20120820/local/dom-mintoff-malta-s-most-controversial-political-giant.429112. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2012. 
  30. «State funeral for Dom Mintoff». timesofmalta.com. 20 Αυγούστου 2012. http://www.timesofmalta.com/articles/view/20120820/local/pm-s-condolences-to-mintoff.433717. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2012. 
  31. «Dom Mintoff’s monument unveiled in Cospicua by Prime Minister Joseph Muscat». The Malta Independent. 12 Δεκεμβρίου 2014. http://www.independent.com.mt/articles/2014-12-12/local-news/Dom-Mintoff-s-monument-unveiled-in-Cospicua-by-Prime-Minister-Joseph-Muscat-6736127239. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016. 
  32. «Dom Mintoff» (στα αγγλικά). 2012-08-21. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/politics-obituaries/9490070/Dom-Mintoff.html. Ανακτήθηκε στις 2018-02-19. 
  33. «List of recipients of the International Prize for Human Rights». algaddafi.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία