Η ξυλοδεσιά (ή ξυλοδεσία), επίσης σενάζ ή σινάζι, είναι ένας παραδοσιακός τρόπος κατασκευής κτιρίων με ξύλινο σκελετό.[1] Εν αντιθέσει με το αποκλειστικά ξύλινο σπίτι, στην ξυλοδεσιά χρησιμοποιείται για την κατασκευή το ανθεκτικό (μηχανικά - βιολογικά) ξύλο της δρυός, πολύ σπανιότερα της καστανιάς. Τα ενδιάμεσα ανοίγματα που αφήνει η ξυλοδεσιά συμπληρώνονται με πηλό και άχυρο, τούβλα, ή και σύγχρονα πλέον, με τσιμεντόλιθους. Η κατασκευή απαιτεί ειδική γνώση κατασκευής, αλλά και συντήρηση - φροντίδα, αφού προσφέρει καλές ιδιότητες θερμομονωτικότητας και εσωτερικού κλίματος.[2]

Προϊστορικός οικισμός Ακρωτηρίου με κτίριο ξυλοδεσιάς
Παραδοσιακά κτίρια στο Γκούντενσμπεργκ (Gudensberg) κοντά στο Κάσσελ της κεντρικής Γερμανίας
Ένα σύγχρονο κτίριο σε ξυλοδεσιά

Ιστορία Επεξεργασία

Ενώ η προέλευση είναι πολύ αρχαία με παραδείγματα ακόμα και στις αρχαίες Μυκήνες, η κατασκευή συνηθιζόταν αργότερα κατά βάση σε χώρες και περιοχές με έντονη υλοτομία, όπως την κεντρική Ευρώπη. Στην Αγγλία η ξυλοδεσιά συνηθιζόταν κυρίως την εποχή των Τυδώρ.

Στην Ελλάδα η ξυλοδεσιά αποτελεί τοπικό φαινόμενο με παραδείγματα στη βορειοανατολική Ελλάδα, καθώς και στη Λευκάδα (Λευκαδίτικη ξυλοδεσία), όπου επιλέχθηκε διότι είναι ιδιαίτερα αντισεισμική [3].

Τεχνική αιτιολόγηση Επεξεργασία

Οι ξυλοδεσιές παρέχουν σημαντική μηχανική αντοχή[4], λειτουργούν ως ενισχυτικά στοιχεία της λιθοδομής, είναι άλλοτε εμφανείς και άλλοτε καλύπτονται από μια στρώση λίθων στην εξωτερική παρειά του τοίχου. Πρόκειται για μια κατασκευή από δύο ξύλινα στοιχεία, ένα στην εξωτερική και ένα εσωτερική παρεία, που τρέχουν κατά μήκος του τοίχου και ενώνονται μεταξύ τους με κλάπες. Η κατασκευή αυτή συναντάται συνήθως στο ύψος του πατώματος, της στέγης και ενίοτε στο ύψος του πρεκιού και της ποδιάς του παράθυρου, ή του πρεκιού της πόρτας. Με τη χρήση των ξυλοδεσιών δημιουργούνται οριζόντια διαζώματα ξύλινων πλαισίων τα οποία ενισχύουν τη συνεργασία των δύο παρειών των τοίχων.[5]

Η Λευκαδίτικη ξυλοδεσιά Επεξεργασία

Η πόλη της Λευκάδας είναι χτισμένη πάνω σε προσχώσεις και λάσπη σε ασταθές έδαφος. Η υποχρεωτική ξυλοδεσιά στα κτίρια του νησιού ήταν ένα μέτρο για την αντισεισμική κατασκευή κτιρίων. Το ισόγειο συνήθως, αλλά όχι πάντα, είναι πέτρινο και ο ξύλινος σκελετός ξεκινάει στον πρώτο όροφο. Ο σκελετός έχει ανεξάρτητες κολόνες στο εσωτερικό του σπιτιού και είναι ανεξάρτητη κατασκευή. Το ξύλο προέρχεται από κορμούς ευκαλύπτου, που έχουν εμποτιστεί σε θαλασσινό νερό. Η πλήρωση των κενών της ξυλοδεσίας γίνεται με πωρόλιθο.

Πλεονέκτημα της κατασκευής είναι η αρκετή ανεξαρτησία κίνησης από το γύρω έδαφος και η ελαστικότητα. Ο ξύλινος σκελετός πολλές φορές δεν ήταν εμφανής και καλυπτόταν από σοβά.[6]. Τα τελευταία χρόνια αναδημιουργούνται κτίρια στη Λευκάδα με τον τρόπο της ξυλοδεσιάς.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. http://5a.arch.ntua.gr/project/5302/5867
  2. http://www.wfdt.teilar.gr/15_th_Panhellenic_Forestry_CONFERENCE/Presentations/Kakaras.pdf "Εφαρμογές του ξύλου", άρθρο δρ. Ι. Κακαρά.
  3. http://www.wfdt.teilar.gr/papers/ptyxiakes/Pouspoutaki.pdf σελίδα 68
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2021. 
  5. http://5a.arch.ntua.gr/project/4247/4708
  6. http://www.akx.gr/12-06.asp Αρχειοθετήθηκε 2008-06-16 στο Wayback Machine. Χαρά Παπαδάτου: ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΑ ΔΩΜΑΤΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ε.Ο.Τ. 1976, περιοδικό Aνθωπος+Χορός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία