Το οζώδες ερύθημα (Erythema Nodosum) είναι μια συχνή ανοσολογική δερματοπάθεια, αλλά όχι αυτόνομη νόσος. Είναι διαταραχή (σύμπτωμα) που πίσω της κρύβει άλλα νοσήματα. Εκδηλώνεται με επώδυνα ερυθρά υποδόρια οζίδια στην επιφάνεια των Μηρών, των Κνημών, και του άκρου ποδός, τα οποία διαρκούν λίγες εβδομάδες και ενίοτε υποτροπιάζουν.[1]

Βασικά στοιχεία διάγνωσης είναι Επεξεργασία

  • Επώδυνα ερυθρά οζίδια, χωρίς εξέλκωση, στις προσθιοπλάγιες επιφάνειες των κάτω άκρων
  • Σταδιακή εξαφάνιση σε μερικές εβδομάδες προς παρόμοιους μώλωπες
  • Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα. Προσβάλλει συνήθως νέες γυναίκες 18 έως 35 ετών, αλλά έχει αναφερθεί και δε άνδρες.[2].
  • Ορισμένες περιπτώσεις συσχετίζονται με κάποια λοίμωξη ή με φαρμακευτική υπερευαισθησία.[1]

Αιτιολογία Επεξεργασία

Η ακριβής αιτία της παθήσεως δεν είναι γνωστή. Στο 50% των περιπτώσεων, η αιτιολογία παραμένει άγνωστη.[3]. Μάλλον είναι πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Από πλευρά θητεία αιτιολογίας μπορεί να διαχωριστεί στο ιδιοπαθές οζώδες ερύθημα, στο οποίο συνήθως δεν ανευρίσκεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο και αποτελεί το 30-50% περίπου των περιπτώσεων και στο δευτεροπαθές οζώδες ερύθημα που έχει πολλά και διαφορετικά αίτια.[2].Μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί τα εξής αίτια του Οζώδους ερυθήματος:

  1. Στρεπτοκοκκικές Λοιμώξεις
  2. Κοκκιδιοειδομύκκωση (είδος μυκητιάσεως)
  3. Άλλες εν τω βάθει μυκητιασικές λοιμώξεις
  4. Φυματίωση
  5. Λοίμωξη Yersinia Pseudotuberculosis
  6. Λοίμωξη Υersinia Enterocolitica
  7. Σύφιλις
  8. Φαρμακευτική αλλεργία – υπερευαισθησία
  9. Τροφική αλλεργία, και αλλεργία σε συντηρητικά και πρόσθετα τροφίμων
  10. Λευχαιμία
  11. Σαρκοείδωση (Sarcoidosis)
  12. Ρευματικός Πυρετός
  13. Φλεγμονώδης Νόσος των Εντέρων (Ιnflammatory Bowel Disease)
  14. Εγκυμοσύνη
  15. Λήψη αντισυλληπτικών από το στόμα [1]

Φάρμακα που προκαλούν Οζώδες ερύθημα Επεξεργασία

Mέχρι σήμερα έχουν ενοχοποιηθεί με δημοσιεύσεις τα εξής ΦΑΡΜΑΚΑ:[εκκρεμεί παραπομπή]

  • -Σουλφοναμίδες Π.χ. SEPTRIN, BACTRIMEL
  • -Από του στόματος αντισυλληπτικά
  • -Μινοκυκλίνη MINOCIN
  • -Πενικιλλίνη AUGMENTIN
  • -Σαλικυλικά ASPIRIN,SALOSPIR
  • -Βρωμιούχα
  • -Ιωδιούχα
  • -Άλατα χρυσού ΑURANOFIN
  • -Εμβόλιο της Ηπατίτιδας Β ENGERIX
  • Φαινυτοϊνη
  • -Αμινοπουρίνη
  • -Νιτροφουραντοϊνη FUROLIN
  • -Πυριτινόλη
  • -Θαλιδομίδη
  • -Χλωοθειαζίδη
  • -D πενικιλλαμίνη
  • -Ισοτρετινοϊνη
  • -Ιντερλευκίνη 2

Κλινικά σημεία και συμπτώματα Επεξεργασία

Υποδόρια οζίδια στις Κνήμες συνήθως ενίοτε συνοδευόμενα από πυρετό, κακουχία και αρθραλγίες. Σπανιότερα τα οζίδια μπορούν να εμφανισθούν στα χέρια, τον κορμό και το πρόσωπο. Τα οζίδια είναι μεγέθους 1-10cm και αρχικά είναι ρόζ προς το κόκκινο.[1]

Ιστολογική εξέταση Επεξεργασία

Στην ιστολογική εξέταση παρατηρείται εικόνα septal pannicullitis (=διαφραγματική υποδερματίτις). Σε περίπτωση υποκειμένης νόσου μπορεί να ανευρεθούν τα ιστολογικά χαρακτηριστικά αυτής.[1] Το ΟΕ πιθανότατα δημιουργείται από τον σχηματισμό ανοσοσυμπλεγμάτων και την τοποθέτηση τους πέριξ των αγγείων των διαφραγμάτων και στο λίπος που τα περιβάλει. Πρώιμες βλάβες στο ΟΕ χαρακτηρίζονται από ουδετεροφιλική διήθηση συμπεριλαμβάνοντας τα διαφράγματα του υποδορίου ιστού. Αυτά τα ουδετερόφιλα ενεργοποιούνται και παράγουν ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που προκαλούν ιστική βλάβη μέσω οξείδωσης και προάγουν την φλεγμονή.[3].

Διαφορική διάγνωση Επεξεργασία

Το Οζώδες Ερύθημα μοιάζει στα συμπτώματα με τις εξής παρόμοιες παθήσεις: 1) Σκληρό Ερύθημα (Erythema Induratum): Εμφανίζεται στις οπίσθιες επιφάνειες των Κνημών και κάνει ελκη. To oζώδες ερύθημα εμφανίζεταις στις πρόσθιες επιφάνειες και δεν κάνει έλκη. 2) Οζώδης Αγγειίτις (Νodular Vasculitis): Εμφανίζεται συνήθως στο υποδόριο της γαστροκνημίας. 3) Πολλαπλό Ερύθημα (Erythema Multiform): Εμφανίζεται με γενικευμένη κατανομή. 4) Υποδερματίτις του Λύκου (Lupus Panniculitis): Εμφανίζεται με επώδυνα οζίδια στον κορμό και το γλουτό, τα οποία εμφανίζουν εσχάρες.[1]

Εξετάσεις αίματος επι υποτροπής Επεξεργασία

  • Πλήρης ιατρικό ιστορικό
  • Χειρουργική βιοψία
  • Γενική αίματος
  • ΤΚΕ
  • ASTO
  • Γενική ούρων
  • Καλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος
  • Εξέταση Mantoux και
  • Quantiferron
  • Ακτινογραφία θώρακος
  • Επίσης: Κ/Α κοπράνων
  • Καλλιέργεια αίματος

Γενική συστηματική Θεραπεία Επεξεργασία

Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υποκειμένης νόσου γίνεται, εφόσον αυτή ανευρεθεί. Στο ιδιοπαθές άγνωστης αιτιολογίας Οζώδες ερήθημα χορηγούμε:[εκκρεμεί παραπομπή]

  • 1) Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη φάρμακα, Ασπιρίνη και άλλα Σαλικυλικά: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τις πρώτες μέρες σαν αναλγητικά.. Χορηγούνται προαιρετικά.
  • 2) Κορτικοστεροειδή φάρμακα από το στόμα, χορηγούνται, ή ενέσιμα τοπικά, ή αλοιφή, ή συστηματικά εφόσον αποκλεισθεί λοίμωξη.
  • 3) Κεκορεσμένο διάλυμα Ιωδιούχου Καλίου (Potassium Iodide): Χορηγείται πόσιμο διάλυμα 5-15 σταγόνες, 3 φορές την ημέρα: Μπορεί να φανεί αποτελεσματικό στην άμεση εξαφάνιση των διογκώσεων. Οι παρενέργειες της θεραπείας είναι σιελόρροια, διόγκωση των σιελογόνων αδένων και πονοκέφαλος.
  • 4) Αντιϊσταμινικά αντιαλλεργικά φάρμακα Tabs Clarityne 1X1, ή ZIRTEK, ή XOZAL.[1]

Τοπική θεραπεία Επεξεργασία

ΔΕΝ είναι απαραίτητη. Οι κρύες κομπρέσες μπορεί να φανούν αποτελεσματικές στην οξεία φάση.[1]

Πρόγνωση Επεξεργασία

Ακόμα και χωρίς θεραπεία, το Οζώδες Ερύθημα υποχωρεί σε 6 εβδομάδες, αλλά ενίοτε μπορεί να υποτροπιάσει.[1]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Εrythema Nodosum: Current Medical Diagnosis and Treatment, έκδοση Appleton και Lange 1998, USA, σελίδα 167
  2. 2,0 2,1 http://www.iatronet.gr
  3. 3,0 3,1 Δρ. Ευγενία Τούμπη,Β΄ Επιμελήτρια Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας ΠΓΝ «Αττικόν», "Οζώδες Ερύθημα", Ομιλία στό Ξενοδοχείο Costa Navarino, Πύλος – Μεσσηνίας, 7 – 9 Σεπτεμβρίου, 2012