Οι παλαιστές (γλυπτό)

Με την ονομασία Οι Παλαιστές είναι γνωστό το ρωμαϊκό γλυπτό στη συλλογή Ουφίτσι στη Φλωρεντία το οποίο αποτελεί αντίγραφο παλαιότερου ελληνικού του 3ου αιώνα π.Χ., και το οποίο είναι επίσης γνωστό ως Οι Δύο Παλαιστές, Οι Παλαιστές του Ουφίτσι, ή Οι Παγκρατιστές.

Το γλυπτό των παλαιστών

Περιγραφή

Η αναπαράσταση των 2 αθλητών τους δείχνει να αγωνίζονται στο παγκράτιο, ένα μείγμα πάλης και πυγμαχίας παρόμοιο με το σύγχρονο αγώνισμα των μεικτών πολεμικών τεχνών. Τα σώματα τους είναι διασταυρωμένα σε στάση συμπλοκής, με τον πάνω αθλητή να στηρίζει το σώμα του πάνω στον αντίπαλο του ο οποίος βρίσκεται στην κάτω θέση, και ενώ έχει εφαρμόσει λαβή στο δεξί χέρι του κάτω αθλητή ακινητοποιώντας τον.

Ο μυϊκός τόνος των αθλητών αποδίδεται με λεπτομέρεια και τα σώματα τους βρίσκονται σε εγρήγορση καθώς ανταγωνίζονται, ενώ οι κεφαλές τους τοποθετήθηκαν στη θέση τους αφότου ανακαλύφθηκε το γλυπτό.

Θεωρείται πιθανό πως το αρχικό έργο στο οποίο στηρίχτηκε το εν λόγω γλυπτό, ήταν ένα από τα ορειχάλκινα γλυπτά της τεχνοτροπίας του Λύσιππου, εξαιρετικής τεχνικής και καλλιτεχνίας. Ως προς τον δημιουργό του αρχικού αγάλματος, έχουν γίνει κατά καιρούς εκτιμήσεις πως πρόκειται για τον Μύρωνα, Κηφισόδοτο τον Νεότερο, ή τον Ηλιόδωρο. Ο Κηφισόδοτος και ο Ηλιόδωρος αναφέρονται από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο ως δημιουργοί της γλυπτικής αναπαράστασης με τον χαρακτηρισμό συμπλέγματα, στην οποία αναπαριστώνται σώματα τα οποία βρίσκονται σε στενή επαφή το ένα με το άλλο, αθλητική ή ερωτική.

Ανακάλυψη

Το γλυπτό των παλαιστών σε φωτογραφία του 19ου αιώνα, πριν καθαριστεί κατά τις σύγχρονες εργασίες συντήρησης

Η ανακάλυψη του γλυπτού μαρτυρείται πως συνέβη την άνοιξη του 1583, όταν ανακαλύφθηκε στην περιοχή Porta San Giovanni της Ρώμης, μαζί με μια άλλη ομάδα γλυπτών γνωστών με τη συλλογική ονομασία Νιοβίδες. Οι περιστάσεις της ανακάλυψης μαζί με το γεγονός ότι έλλειπαν οι κεφαλές των παλαιστών, έκανε τους αρχαιογνώστες της εποχής να συσχετίσουν το γλυπτό των παλαιστών με τις Νιοβίδες.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την ανακάλυψη του, το γλυπτό μαζί με τις Νιοβίδες αγοράστηκε από την οικογένεια των Μεδίκων και τοποθετήθηκε στη Βίλα Μέντιτσι, και κατόπιν φιλοτεχνήθηκε και ένα χαρακτικό με την απεικόνιση του γλυπτού το 1594. Κατόπιν τοποθετήθηκε στη συλλογή των Μεδίκων στο Ουφίτσι όπου και αποτελούσε το κύριο έκθεμα της αίθουσας Τριμπούνα του μουσείου.

Το γλυπτό καθαρίστηκε από την πατίνα που είχε αποκτήσει, και έκτοτε αναπαράχθηκε πολλές φορές σε μάρμαρο, ορείχαλκο και γύψο, ενώ στη σύγχρονη εποχή χρησιμοποιήθηκε και ρητίνη για την αναπαραγωγή του σε πλήρες μέγεθος και μικρογραφία. Ο Μιχαήλ Άγγελος ασχολήθηκε επίσης με τον συγκεκριμένο τύπο παράστασης, ενώ ο Γάλλος γλύπτης του 17ου αιώνα Φιλίπ Μανιέ (Philippe Magnier) φιλοτέχνησε ένα μαρμάρινο αντίγραφο την περίοδο 1684-87 το οποίο διακόσμησε τον κήπο των Βερσαλλιών, και κατόπιν μεταφέρθηκε στο ανάκτορο του Μαρλύ πριν καταλήξει οριστικά στο μουσείο του Λούβρου.

Φωτογραφικό υλικό

• 
  Αντίγραφο του γλυπτού (17ος αιώνας) στο μουσείο του Λούβρου
• 
  Ορειχάλκινο αντίγραφο του γλυπτού (19ος αιώνας) στη Φιλαδέλφεια (Πενσυλβάνια) των ΗΠΑ
• 
  Λεπτομέρεια από πίνακα του 1722 όπου ανάμεσα στα έργα τέχνης του Ουφίτσι απεικόνιζεται και το γλυπτό των παλαιστών στο βάθος

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• (Ιταλικά) Museo Mero Αρχειοθετήθηκε 2017-12-10 στο Wayback Machine.
• (Αγγλικά) The Pancrastinae (January 1842), Royal Academy of Arts Collections