Συντεταγμένες: 53°15′07″N 94°58′28″E / 53.25194°N 94.97444°E / 53.25194; 94.97444

Τα όρη Σαγιάν (ρωσικά: Саяны‎‎; μογγολικά: Соёоны нуруу, Sayany/Soyony nuruu‎‎, επίσης όρη Κογκμέν κατά την περίοδο των Γκοκτούρκ (ουράνιων Τούρκων)[1]) είναι οροσειρά ανάμεσα στη βορειοδυτική Μογγολία και νότια Σιβηρία, Ρωσία.

Όρη Σαγιάν
ΧώρεςΡωσία, Μογγολία, Καζακστάν, Κίνα
Υψηλότερο ΣημείοΜονχ Σάρινταγκ,
Υψόμετρο3.492 μ
Ο Κρεμασμένος Βράχος, δυτικά Σαγιάν, όρη Εργκάκι
Λίμνη των ορεινών πνευμάτων
δυτικά Σαγιάν, όρη Εργκάκι

Τα ανατολικά Σαγιάν εκτείνονται 1.000 χλμ. από τον Γενισέι σε γεωγραφικό μήκος 92° E προς το ΝΔ άκρο της λίμνης Βαϊκάλης σε γεωγραφικό μήκος 106° E. Τα δυτικά Σαγιάν είναι η ανατολική συνέχεια των ορέων Αλτάι, που εκτείνονται επί 500 χλμ. από το γεωγραφικό μήκος 89° E στο μέσο των ανατολικών Σαγιάν σε γεωγραφικό μήκος 96° E. [2]

Οι χιονισμένες κορυφές και οι λίμνες των ορέων Σαγιάν ΝΔ της Τούβα δημιουργούν παραποτάμους που εκβάλλουν σε ένα από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Σιβηρίας τον Γενισέι, ο οποίος κυλά επί 3.220 χλμ. έως τον αρκτικό ωκεανό. Είναι προστατευμένη και απομονωμένη περιοχή, όντας ήδη κλειστή από την ΕΣΣΔ από το 1944[3].

Γεωγραφία Επεξεργασία

Ενώ το μέσο υψόμετρο είναι 2000 μ., γρανίτες και μεταμορφωσιγενείς σχιστόλιθοι φθάνουν πάνω από τα 3.000 μ. Η υψηλότερη κορυφή είναι το Μονχ Σάρινταγκ με ύψος 3.492 μ. Οι κυριότερες ορεινές διαβάσεις βρίσκονται 1.800 έως 2.300 μ. πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, Για παράδειγμα η διάβαση Μουζτάχ φθάνει στα 2.280 μ, η διάβαση Μόνγκολ στα 1980 μ, η διάβαση Τένχιζ στα 2.280 μ και η διάβαση Όμπο-σαρίμ στα 1.860 μ.

Σε μήκος 92°E το σύστημα των δυτικών Σαγιάν διαπερνά ο Ούλουγκ-Χεμ (ρωσικά: Улуг-Хем‎‎) ή άνω Γενισέι. Από το μογγολικό υψίπεδο η ανύψωση είναι βαθμιαία gentle, αλλά από τις πεδιάδες της Σιβηρίας είναι πολύ πιο απόκρημνη, παράτογεγονός ότι η οροσειρά καλύπτεταιαπό μια ευρεία ζώνη υποδεέστερων οροσειρών αλπικού χαρακτήρα, για παράδειγμα οι οροσειρές Ουζίνσκ, Όγια, Τούνκα και η Κιτόι.

Ανάμεσα στο ρήγμα του Γενισέι και της λίμνης Χουβσγκούλ σε μήκος 100° 30' E. το σύστημα φέρει επίσης την ονομασία Γιέρχικ-τάιγκα. Η χλωρίδα είναι συνολικά φτωχή, αν και οι υψηλότερες περιοχές είναι γεμάτες δάση πεύκου και σημύδας, με ροδόδενδρα και άλλα είδα. Λειχήνες και βρύα καλύπτουν πολλούς από τους βράχους στις υψηλότερες πλαγιές.

Η εποχή των παγωτώνων στα ανατολικά όρη Σαγιάν Επεξεργασία

Σε αυτή την περιοχή στην οποία υπάρχουν μικροί πλέον παγετώνες, στην τελευταία περίοδο των παγετώνων οι παγετώνες κυλούσαν από το μασίφ του Μούντου Σαρντίκ 3.492 μ δυτικά της Βαϊκάλης και από το παγωμένο υψίπεδο (γρανίτης και γνεύσιος) των ανατολικών Σαγιάν έκτασης 12.100 χλμ². όπως επίσης από τις ανατολικές κορυφές ύψους 2.600 – 3.110 μ. στην κοιλάδα Τουνκίσκαγια Ντολίνα και ενώνονταν σε ένα παγετώνα πλάτους περ. 30 χλμ.

Το μέτωπο του παγετώνα που κυλούσε ανατολικά στη λίμνη Βαϊκάλη, τελείωνε στα 500 μ. πάνω από τη στάθμη της θάλασσας (51°48’28.98”N/103°0’29.86”E). Τα όρη Χάμαρ Ντάμπαν Ήταν καλυμμένα με παχύ στρώμα πάγου που γέμιζε το ανάγλυφο της κοιλάδας. Από την άνω κοιλάδα Σλουζάνσκα (51°32’N/103°37’E) καιαπό παράλληλες κοιλάδες όπως η Σνιρσντάγια παγετώνες εκροής κυλούσαν βόρεια προς τη Βαϊκάλη. Κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο η γραμμή χιονιού του παγετώνα βρισκόταν μεταξύ των 1.450 και 1.250 μ. Αυτό σημαίνει μείωση της ζώνης χιονιού κατά 1.500 μ συγκρινόμενη με τη σημερινή ζώνη χιονιού. Βέβαια θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η μέση θερμοκρασία είναι 7,5 έως 9°C υψηλότερη από τον περίοδο της τελευταίας παγετώδους[4][5]

Παραπομπές σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Bartold, V. V. (1935) 12 Vorlesungen uber die Geschichte der Turken Mittelasiens Deutsche Gesellschaft für Islamkunde, Berlin, p.46, OCLC 3673071
  2. «Sayan Mountains». Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2006. 
  3. «Tuva and Sayan Mountains». Geographic Bureau - Siberia and Pacific. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2006. 
  4. Grosswald, M. G.; Kuhle, M. (1994):Impact of Glaciations on Lake Baikal. International Project on Paleolimnology and Late Cenozoic Climate No. 8. (Eds: Shoji Horie; Kazuhiro Toyoda (IPPCCE)) Universitätsverlag Wagner, Innsbruck, 48-60.
  5. Kuhle, M. (2004):The High Glacial (Last Ice Age and LGM) glacier cover in High- and Central Asia. Accompanying text to the mapwork in hand with detailed references to the literature of the underlying empirical investigations. Ehlers, J., Gibbard, P. L. (Eds.). Extent and Chronology of Glaciations, Vol. 3 (Latin America, Asia, Africa, Australia, Antarctica). Amsterdam, Elsevier B.V., pp. 175-199.

Αναφορές Επεξεργασία

  Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία