Συντεταγμένες: 25°57′51.85″N 33°30′14.64″E / 25.9644028°N 33.5040667°E / 25.9644028; 33.5040667

Το Ουάντι Χαμαμάτ (στα αραβικά, Κοιλάδα των πολλών Λουτρών), είναι η τοποθεσία μιας κοιλάδας ξεροπόταμου στην έρημο ανατολικά του Νείλου, περίπου στη μέση μεταξύ του Αλ Κουσαΐρ και της Κένα. Στην αρχαία εποχή ήταν μεγάλη περιοχή εξόρυξης και εμπορικός δρόμος στην ανατολική πλευρά του Νείλου, ενώ γκράφιτι σε βράχους τριών χιλιάδων χρόνων το καθιστούν σήμερα τόπο με μεγάλο επιστημονικό και τουριστικό ενδιαφέρον.

Ουάντι Χαμαμάτ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ουάντι Χαμαμάτ
25°57′52″N 33°30′15″E
ΧώραΑίγυπτος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Εμπορικός δρόμος Επεξεργασία

Το Χαμαμάτ έγινε κύριος εμπορικός δρόμος από της Θήβες προς το λιμάνι Ελίμ της Ερυθράς Θάλασσας, και κατόπιν μέρος του δρόμου του μεταξιού που οδηγούσε στην Ασία ή στην Αραβία και τη χερσόνησο του Σινά. Η απόσταση των 200 χιλιομέτρων ήταν η πιο κοντινή διαδρομή από τον Νείλο στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς αυτός στρίβει προς την ακτή στο δυτικό όριο του ουάντι.

Ο δρόμος άρχιζε από το Κιφτ που βρίσκεται ακριβώς βόρια από το Λούξορ, προς το Αλ Κουσαΐρ στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας. Η ελληνική ονομασία του Κιφτ ήταν Κοπτός, και ήταν σημαντικό διοικητικό, θρησκευτικό, και εμπορικό κέντρο. Οι πόλεις στην αρχή και το τέλος του δρόμου δημιουργήθηκαν από την περίοδο της 5η Δυναστεία, αλλά κατά το μήκος της διαδρομής έχουν βρεθεί στοιχεία ανθρώπινης παρουσίας από την προδυναστική περίοδο[1].

Ορυχεία Επεξεργασία

Στην αρχαία Αίγυπτο το Χαμαμάτ είναι σημαντική περιοχή εξόρυξης στην Κοιλάδα του Νείλου. Αποστολές εξόρυξης είναι καταγεγραμμένες από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., όταν στο ουάντι είχαν έρθει στην επιφάνεια βράχοι ορυκτών της Αραβό-Νουβικής ηπειρωτική ασπίδα από την Προκάμβριο περίοδο. Αυτά περιλαμβάνουν βασάλτες, σχιστόλιθους, bekhen (ένας πράσινος σχιστολιθικός ψαμμίτης που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκτιμούσαν ιδιαίτερα και τον οποίο χρησιμοποιούσαν για σκεύη, χρωματοτρίφτες, αγάλματα και σαρκοφάγους)[2], και χρυσοφόρο χαλαζία[3].

Είναι καταγεγραμμένο ότι ο Φαραώ Seti έσκαψε το πρώτο πηγάδι για νερό στο Ουάντι Χαμαμάτ, ενώ ο Σέσωστρις Α' είχε στείλει αποστολές εκεί. Η τοποθεσία περιγράφεται στον αρχαιότερο γνωστό γεωλογικό χάρτη, τον χάρτη του πάπυρου του Τορίνου, στον οποίο περιγράφεται αποστολή εξόρυξης του Ραμσή Δ'.

Επιγραφές Επεξεργασία

Το Χαμαμάτ σήμερα είναι κυρίως γνωστό για τα αρχαία αιγυπτιακά γκράφιτι, όπως και για τα ορυχεία του, και είναι κοινός τουριστικός προορισμός. Στην τοποθεσία υπάρχουν πολλές ανάγλυφες εγχαράξεις και επιγραφές, που χρονολογούνται από πρώτες αιγυπτιακές Δυναστείες μέχρι τη σύγχρονη εποχή, μεταξύ των οποίων το μόνο εγχάρακτο ανάγλυφο στην έρημο ανατολικά του Νείλου, καθώς και σχέδια από το 4000 π.Χ. που αναπαριστούν αιγυπτιακές βάρκες από καλάμι.[4].

Σύγχρονη εποχή Επεξεργασία

Στην κατοπινή εποχή, και οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί χρησιμοποίησαν και το δρόμο και τα ορυχεία. Οι πρώτοι έφτιαξαν σταθμούς διοδίων, και οι δεύτεροι άνοιξαν ξανά τα ορυχεία από το Νέου βασιλείου και την πτολεμαϊκή περίοδο στο Μπιρ ουμ Φαουαχίρ, ενώ και οι δύο χτίσανε παρατηρητήρια κατά μήκος της διαδρομής, που έχουν διασωθεί. Οι Ρωμαίοι τέλος, χτίσανε μια σειρά από οκτώ σταθμούς ανεφοδιασμού νερού, ένας από τους οποίους στο Κασρ ελ Μπενάτ, - το Κάστρο των Παρθένων, διασώζεται.

Ένας σύγχρονος ασφαλτωμένος δρόμος, ο δρόμος Ουάντι Χαμαμάτ, διασχίζει για 194 χιλιόμετρα την κοιλάδα, αποτελώντας κύριο οδικό άξονα, διευκολύνοντας την μετακίνηση των τουριστών μεταξύ των αξιοθέατων στις κοντινές τοποθεσίες του Λούξορ και των Θηβών[5]

Οι πρώτες περιγραφές του Ουάντι Χαμαμάτ είναι από τον Σκοτσέζο περιηγητή Τζέιμς Μπρους το 1769, ενώ ο Ρώσος αιγυπτιολόγος Βλαντιμίρ Γκολενίστσεφ ήταν ο επικεφαλής της πρώτης σύγχρονης μελέτης των επιγραφών το 1884-1885.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. The Archaeology of the Eastern Desert, Appendix F: Desert Rock Areas and Sites Αρχειοθετήθηκε 2007-09-28 στο Wayback Machine.. Andie Byrnes, University College London, June 2007. Retrieved September 2007.
  2. Survey of ancient Egyptian stone quarries (rock varieties and images, locations, and ages). James A. Harrell, Professor of Geology, Department of Environmental Sciences, University of Toledo. Retrieved September 2007.
  3. André Dollinger (2000). «Mining in: An introduction to the history and culture of Pharaonic Egypt». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. 
  4. //hometown.aol.co.uk/lankester2/page6.html WADI HAMAMMAT: Gallery and description of several dyanastic and predynastic sites in the Wadi, by Francis Lankester. Retrieved September 2007.
  5. planetware, detailed modern travel description.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία