Ο σωσίας
Ο σωσίας (Двойник) είναι μία νουβέλα του Ρώσου συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις 30 Ιανουαρίου 1846 στο μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό Отечественные записки («Πατριωτικά χρονικά»).[2] Στη συνέχεια αναθεωρήθηκε και επανεκδόθηκε από τον συγγραφέα το 1866.[3]
 | |
| Συγγραφέας | Φιόντορ Ντοστογιέφσκι |
|---|---|
| Τίτλος | Двойник |
| Υπότιτλος | Петербургская поэма Ένα ποίημα της Πετρούπολης |
| Γλώσσα | Ρωσικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1845 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1846 |
| Χαρακτήρες | Γιάκοβ Πέτροβιτς Γκολιάντκιν |
| Δημοσιεύθηκε στο | Otechestvennye Zapiski[1] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Υπόθεση Επεξεργασία
Ο σωσίας επικεντρώνεται σε έναν κρατικό υπάλληλο που παραφρονεί και ασχολείται με την εσωτερική, ψυχική πάλη του. Ο ήρωας, ο Ιακώβ Πέτροβιτς Γκολιάντκιν, συναντά επανειλημμένα κάποιον που έχει ακριβώς την ίδια εμφάνιση με αυτόν, αλλά είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση, επιθετικός και εξωστρεφής, χαρακτηριστικά τελείως αντίθετα από αυτά του Γκολιάντκιν.
Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Αγία Πετρούπολη. Ο Γκολιάντκιν είναι ένας υπάλληλος της 9ης βαθμίδας στον «Πίνακα των βαθμίδων» που θεσμοθέτησε ο Πέτρος Α΄ της Ρωσίας (ο Μέγας). Καθώς η 8η βαθμίδα οδηγούσε σε τίτλο κληρονομικής ευγενείας[4], ο βαθμός του ήρωα συμβολίζει έναν γραφειοκράτη που παλεύει ακόμα να επιτύχει. Ο Γκολιάντκιν έχει μία κατατοπιστική συζήτηση με τον γιατρό του, τον Ρούτενσπιτς, που φοβάται για τη διανοητική του υγεία και τον προειδοποιεί ότι η συμπεριφορά του είναι «επικίνδυνα αντικοινωνική». Ως θεραπεία, του συστήνει «ευχάριστη παρέα». Ο Γκολιάντκιν αποφασίζει να το δοκιμάσει και, μετά το γραφείο, πηγαίνει στο πάρτι γενεθλίων της Κλάρας Ολσουφίεβνα, της κόρης του διευθυντή του γραφείου του. Αλλά ήταν απρόσκλητος, και μία σειρά αδεξιοτήτων οδηγεί στην εκδίωξή του από τη συνεστίαση. Επιστρέφοντας σπίτι μέσα σε χιονοθύελλα, συναντά τον σωσία του. Τα υπόλοιπα δύο τρίτα του έργου περιγράφουν την εξελισσόμενη σχέση τους.
Αρχικώς η σχέση του «Γκολιάντκιν του Πρεσβύτερου» (του ήρωα) και του «Γκολιάντκιν του Νεότερου» (του σωσία του) είναι φιλική, αλλά ο σωσίας προχωρεί στο να επιχειρήσει να αρπάξει τη ζωή του «Πρεσβύτερου» και τότε γίνονται εχθροί. Επειδή ο «Νεότερος» διαθέτει όλη τη γοητεία και τις κοινωνικές δεξιοτητες που λείπουν από τον «Πρεσβύτερο» Γκολιάντκιν, αρέσει πολύ στους συναδέλφους στο γραφείο. Στο τέλος του βιβλίου, ο αρχικός ήρωας αρχίζει να βλέπει (;) πολλά αντίγραφα του εαυτού του και έχει ένα ψυχωσικό επεισόδιο, οπότε και σέρνεται σε ένα άσυλο φρενοβλαβών από τον δρα. Ρούτενσπιτς.
Επιδράσεις Επεξεργασία
Ο σωσίας είναι το πλέον επηρεασμένο από τον Γκόγκολ έργο του Ντοστογιέφσκι. Ο υπότιτλός του, «ένα ποίημα της Πετρούπολης», απηχεί αυτόν των Νεκρών ψυχών του Γκόγκολ. Ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ χαρακτήρισε τον Σωσία ως παρωδία του «Παλτού», ενώ πολλοί άλλοι έχουν τονίσει τη σχέση του Σωσία με άλλες από τις «Ιστορίες της Πετρούπολης» του Γκόγκολ. Ένας κριτικός της εποχής εκείνης, ο Κονσταντίν Ακσάκοφ, σχολίασε ότι «ο Ντοστογιέφσκι παραλλάσσει ή και επαναλαμβάνει πλήρως φράσεις ολόκληρες του Γκόγκολ».[5] Ωστόσο, οι περισσότεροι μελετητές της λογοτεχνίας αναγνωρίζουν τον Σωσία ως απάντηση του Ντοστογιέφσκι στο έργο του Γκόγκολ ή ως καινοτόμηση του έργου αυτού.
Αυτή η άμεση σχέση είναι κατά πολλούς η εκδήλωση της εισόδου του Ντοστογιέφσκι στη βαθύτερη παράδοση του γερμανικού ρομαντισμού, και ειδικότερα η αφομοίωση των έργων του Ε.Τ.Α. Χόφμαν.
Προσαρμογές Επεξεργασία
Καθώς συνέβη και με άλλα έργα του Ντοστογιέφσκι, η νουβέλα αυτή διασκευάσθηκε σε ομώνυμο θεατρικό έργο, το οποίο με τη σειρά του έγινε η βάση για τη βρετανική κινηματογραφική ταινία The Double (2013) με πρωταγωνιστή τον Τζέσι Άιζενμπεργκ.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ books
.google .com /books?id=JQsYAAAAYAAJ&pg=PA263. - ↑ Mochulsky, Konstantin (1973) [1967]. Dostoevsky: His Life and Work. Μεταφρ. Minihan, Michael A. Princeton: Princeton University Press. σελ. 46. ISBN 0-691-01299-7.
- ↑ Harden, Evelyn J.: "Translator's Introduction." Introduction. The Double: Two Versions. Ann Arbor, MI: Ardis, 1985. Ix-Xxxvi. Print.
- ↑ Peace, Richard: Introduction στο: Plays and Petersburg Tales, Vii-Xxx. Oxford Paperbacks, Οξφόρδη 1998, xii.
- ↑ Konstantin Aksakov, παράθεμα στο εργο του Mochulsky Dostoevsky: Zhizn I tvorchestvo (Παρίσι 1947), σελ. 59.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Το πλήρες κείμενο του Σωσία στο πρωτότυπο (ρωσική γλώσσα)
- Το πλήρες κείμενο του Σωσία σε αγγλική μετάφραση της Constance Garnett