Ο Πάπας Νικόλαος Δ΄ ή Γκιρολάμο Μάσι (Papa Niccolò IV, 30 Σεπτεμβρίου 1227 - 4 Απριλίου 1292) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (22 Φεβρουαρίου 1288 - 4 Απριλίου 1292). Ο Νικόλαος Δ΄ διαδέχθηκε στον παπικό θρόνο (1288) τον Πάπα Ονώριο Δ΄ και παρέμεινε Πάπας για τέσσερα χρόνια, μέχρι τον Αύγουστο του 1292, οπότε τον διαδέχθηκε ο Πάπας Κελεστίνος Ε΄ μετά από μια δίχρονη χηρεία του θρόνου. Υπήρξε ο πρώτος Πάπας που εξελέγη από το Τάγμα των Φραγκισκανών.[1] Οργάνωσε πολλές ιεραποστολές στη Δαλματία, στην Κίνα, στη χώρα των Τατάρων και, μετά από παράκληση του Κουμπλάι Χαν, και στη Μογγολία. Όταν οι Σαρακηνοί της Αιγύπτου κατέλαβαν το 1291 την Πτολεμαΐδα, αποφάσισε να προπαρασκευάσει εναντίον τους νέα σταυροφορία, αλλά ο θάνατός του στη Ρώμη το 1292 δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις προετοιμασίες.

Πάπας
Νικόλαος Δ΄
Από22 Φεβρουαρίου 1288
Έως4 Απριλίου 1292
ΠροκάτοχοςΟνώριος Δ΄
ΔιάδοχοςΚελεστίνος Ε΄
Προσφωνήσεις του
Πάπα Νικόλαου Δ΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Ο Γκιρολάμο Μάσι γεννήθηκε κοντά στο Άσκολι Πιτσένο (30 Σεπτεμβρίου 1227).[2][3] Ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ τον έστειλε εκπρόσωπο στον αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγο με στόχο να καλέσει Βυζαντινούς αντιπροσώπους στην Β΄ Σύνοδο της Λυών. Οι φιλοδοξίες του Πάπα είχαν στόχο να ενωθεί η Ρωμαιοκαθολική με την Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία. Ο υπουργός του Τάγματος των Φραγκισκανών Άγιος Μποναβεντούρε επέλεξε τέσσερεις μοναχούς να τον συνοδεύσουν στην αποστολή του ως Νούντσιος, ο ένας από αυτούς ήταν ο Γκιρολάμο Μάσι.[4] Ο Μποναβεντούρε πέθανε αιφνίδια (15 Ιουλίου 1274) και τον διαδέχθηκε στην θέση του υπουργού των Φραγκισκιανών ο ίδιος ο Μάσι παρά το γεγονός ότι εκείνη την εποχή απουσίαζε επειδή βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη.[5] Ο Γκιρολάμο Μάσι έγινε συνεργάτης του Τζον οφ Βερκελλί την εποχή που τους έστειλε ο Πάπας Νικόλαος Γ΄ να τερματίσουν την σύγκρουση ανάμεσα στον Φίλιππο Δ΄ της Γαλλίας και τον Αλφόνσο Γ΄ της Αραγωνίας. Οι δύο άνδρες διορίστηκαν ξανά στην ίδια αποστολή (4 Απριλίου 1278).[6]

Ο Πάπας Νικόλαος Γ΄ τον διόρισε Καρδινάλιο της Καθολικής Εκκλησίας (1278), του επέτρεψε να παραμείνει ωστόσο Υπουργός των Φραγκισιανών μέχρι το επόμενο Συνέδριο. Όταν ήρθε η ώρα να πραγματοποιηθεί δεν μπόρεσε να το παρακολουθήσει λόγω ασθένειας, αυτό έδειξε η επιστολή που έστειλε ο ίδιος στον Νικόλαο Γ΄ (1279).[7] Ο Πάπας Μαρτίνος Δ΄ διόρισε τον Γκιρολάμο Μάσι Καρδινάλιο-επίσκοπο της Παλεστρίνας (12 Απριλίου 1281).[8] Όταν πέθανε ο Πάπας Ονώριος Δ΄ (3 Απριλίου 1287) το Κονκλάβιο συνεκλήθη στα Παπικά ανάκτορα δίπλα από την Σάντα Σαμπίνα στον Λόφο του Αβεντίνου για να επιλέξει τον διάδοχο του.[9] Στις αρχές του Απριλίου κλήθηκαν 13 Καρδινάλιοι άλλα οι τρεις δεν παραυρέθηκαν, το Κονκλάβιο ήταν εξαιρετικά διχασμένο και οι έξι Καρδινάλιοι πέθαναν την ίδια χρονιά (1287), οι υπόλοιποι αποχώρησαν. Την επόμενη χρονιά επέστρεψαν επτά εκλέκτορες-Καρδινάλιοι και επέλεξαν ομόφωνα τον Γκιρολάμο Μάσι (15 Φεβρουαρίου 1288). Ο Γκιρολάμο Μάσι αρνήθηκε έντονα να δεχτεί τον Παπικό θρόνο, αναγκάστηκε να υποκύψει ύστερα από πιέσεις που δέχτηκε μιά βδομάδα (22 Φεβρουαρίου 1288). Ο Γκιρολάμο Μάσι ήταν ο πρώτος Πάπας που εξελέγη από το Τάγμα των Φραγκισκανών, επέλεξε το όνομα Νικόλαος Δ΄ για να τιμήσει τον προκάτοχο του Νικόλαο Γ΄ που τον διόρισε Καρδινάλιο.[10]

Πάπας Επεξεργασία

Με την άνοδο του στον Παπικό θρόνο ο Νικόλαος Δ΄ είχε προτεραιότητα να αναπληρώσει το κενό που υπήρχε στον αριθμό των Καρδιναλίων. Ο Νικόλαος Δ΄ διόρισε τρεις νέους Καρδιναλίους (16 Μαΐου 1288) αλλά δεν μπορούσαν να φτάσουν σε καμιά περίπτωση τον αριθμό τους όταν πέθανε ο προκάτοχος του Ονώριος Δ΄.[11] Με διάταγμα (18 Ιουλίου 1289) ο Νικόλαος Δ΄ παραχώρησε στους Καρδιναλίους το ήμισυ του εισοδήματος το οποίο κέρδιζε η Αγία Έδρα. Με τον τρόπο αυτό το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα κερδίσει την ανεξαρτησία του, το γεγονός αυτό θα είναι τον επόμενο αιώνα επιζήμιο για τον Παπισμό. Ο Νικόλαος Δ΄ ακύρωσε την συνθήκη που είχαν συνάψει ο Εδουάρδος Α΄ της Αγγλίας και ο Ιάκωβος Β΄ της Αραγωνίας στο ζήτημα της κατοχής του νησιού της Σικελίας (1288), ήταν αντίθετη στα Παπικά συμφέροντα. Ο Κάρολος Β΄ της Νεαπόλεως αναγνωρίστηκε και ως νέος Βασιλεύς της Σικελίας αφού αναγνώρισε πρώτα την παπική επικυριαρχία. Με νέα Συνθήκη τον Φεβρουάριο του 1291 ο Αλφόνσος Γ΄ της Αραγωνίας και ο Φίλιππος Δ΄ της Γαλλίας συμφώνησαν στην οριστική εκδίωξη του Ιακώβου Β΄ από την Σικελία.[12] Ο Πάπας Νικόλαος Δ΄ πέθανε στην Ρώμη στα ανάκτορα που είχε οικοδομήσει ο ίδιος δίπλα από την Σάντα Μαρία Ματζόρε στην οποία και τάφηκε.[13] Η επιγραφή που βρισκόταν στον τάφο του έγραφε "Ενθάδε κείτεται ο Νικόλαος Δ΄, γιος του Αγίου Φραγκίσκου".[14]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. McBrien, Richard P., Live of the Popes, σ. 226, Harper Collins, 2000
  2. Hourihane, Colum (2012). The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture, Τομ. 2. OUP USA. σ. 441
  3. Kelly, J N D; Walsh, Michael (2010). A Dictionary of Popes. Oxford: OUP Oxford. σ. 207
  4. Luca Wadding, Annales Minorum IV second edition (edited by J. M. Fonseca) (Rome 1732), σ. 345. Their instructions, drawn up by Pope Gregory, are printed at σσ. 353-355
  5. Luke Wadding, Annales Minorum IV second edition (edited by J.M. Fonseca) (Rome 1732), σσ. 399, 411
  6. August Potthast, Regesta Pontificum Romanorum II (Berlin 1875), nos. 21165, 21294-21295; 21310; and see A. Theiner, Caesaris S.R.E. Card. Baronii Annales Ecclesiastici 22 (Bar-le-Duc 1870), under the year 1277, Νο. 47, σ. 402
  7. Potthast, Νο. 21582
  8. https://www.newadvent.org/cathen/11057a.htm
  9. https://www.csun.edu/~hcfll004/SV1287.html
  10. https://www.newadvent.org/cathen/11057a.htm
  11. Hugues Aiscelin was Master of the Sacred Palaces, appointed either by Martin IV or Honorius IV: J. Catalano, De magistro sacri palatii apostolici (Rome 1751), σσ. 62-63
  12. https://www.newadvent.org/cathen/11057a.htm
  13. A. Theiner, Caesaris S.R.E. Card. Baronii Annales Ecclesiastici 23 (Bar-le-Duc 1870), under the year 1292, § 17, σ. 123. Richard P. McBrien, Live of the Popes, 226. His sepulchral inscription is recorded by Vincenzo Forcella, Inscrizioni delle chiese di Roma XI (Roma 1877), σ. 11
  14. Marioli, Luigi (2014). "Premessa". In Callori di Vignale, Flavia; Santamaria, Ulderico (eds.). Il Calice di Guccio di Mannaia (in Italian). Edizioni Musei Vaticani. σ. 10

Πηγές Επεξεργασία

  • Otto Schiff, Studien zur Geschichte Papst Nikolaus' IV. (Berlin 1897) (Historiswche Studien 5).
  • Gustavo Parisciani, Nicolò IV, fra Girolamo Masci d' Ascoli, primo papa francescano. VII centenario del pontificato 1288-1292. (Ancona 1988).
  • Antonio Franchi, Nicolaus papa IV 1288-1292 (Girolamo d'Ascoli) (Ascoli Piceno 1990).
  • Giulia Barone, "Niccolo IV," Enciclopedia dei papi (Roma 2000) I, σσ. 455–459.
Πάπας Νικόλαος Δ΄
Γέννηση: 30 Σεπτεμβρίου 1227 Θάνατος: 4 Απριλίου 1292
Προκάτοχος
Ονώριος Δ΄
Πάπας
22 Φεβρουαρίου 1288 - 4 Απριλίου 1292
Διάδοχος
Κελεστίνος Ε΄