Πάρκο Γκουέλ

Το Πάρκο Γκουέλ (καταλανικά: Parc Güell) είναι ένα δημόσιο πάρκο με κήπους και αρχιτεκτονικά στοιχεία στο άνω μέρος της Βαρκελώνης, στη νότια πλαγιά του όρους Καρμέλο, στους πρόποδες της οροσειράς Σιέρα δε Κολσερόλα - στη βορεινή πλευρά του βρίσκεται το Πάρκο του Καρμέλο. Διοικητικά ανήκει στην περιοχή Λα Σαλούδ του διαμερίσματος ντε Γκράσια. Δημιουργηθηκε ως μέρος της αστικοποίησης της περιοχής και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Άντονι Γκαουντί, τον σημαντικότερο εκπρόσωπο του Καταλανικού Μοντερνισμού, ύστερα από παραγγελία του επιχειρηματία Εουζέμπι Γκουέλ. Κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 1900 και το 1914 και άνοιξε σαν δημόσιο πάρκο το 1926. Το 1984 η UNESCO ανακήρυξε το Πάρκο Γκουέλ σε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, ως μέρος του συνόλου «Έργα του Άντονι Γκαουντί».

Πάρκο Γκουέλ
Άποψη των δύο κτιρίων στην είσοδο του πάρκου.
Τοποθεσία	Γκράσια, Βαρκελώνη, Καταλωνία, Ισπανία
Συντεταγμένες	41°24′49″N 2°09′10″E
Ίδρυση	1914
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO
Υπαγωγή	Έργα του Άντονι Γκαουντί
Κριτήρια	Πολιτιστικό: i, ii, iv
Παραπομπή	320-001
Καταγραφή	1984 (8ο Συνεδρίαση)

Το Πάρκο Γκουέλ αντικατοπτρίζει την καλλιτεχνική πληθωρικότητα του Γκαουντί: Ανήκει στη νατουραλιστική του περίοδο (πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα) κατά τη διάρκεια της οποίας ο αρχιτέκτονας τελειοποίησε το προσωπικό του ύφος, εμπνεόμενος από τις οργανικές φόρμες που βρίσκονται στη φύση και βάζοντας σε εφαρμογή μια σειρά από νέες δομικές λύσεις εκπορευόμενες από την σε βάθος μελέτη των ευθειογενών επιφανειών. Σε αυτά ο Καταλανός καλλιτέχνης προσέθεσε μια μεγάλη δημιουργική ελευθερία και μια διακοσμητικά ευφάνταστη δημιουργικότητα. Ξεκινώντας από μιας μορφής μπαροκισμό, τα έργα του αποκτούν έναν δομικό πλούτο από φόρμες και όγκους χωρίς την ακαμψία του ρασιοναλισμού ή αναφορές στον κλασικισμό. Στο Πάρκο Γκουέλ ο Γκαουντί ξεδίπλωσε όλη του την αρχιτεκτονική ιδιοφυϊα και εφάρμοσε πολλές από τις καινοτόμες του δομικές λύσεις που θα γινόντουσαν εμβληματικές της οργανικής τεχνοτροπίας του και θα έβρισκαν την κορύφωση τους στην Σαγράδα Φαμίλια.

Οι Γκουέλ και Γκαουντί εμπνεύστηκαν το πάρκο σαν ένα σκηνικό όπου ανάμεσα σε γαλήνια φυσική ομορφία θα βρίσκονταν πολυτελείς κατοικίες εξοπλισμένες με όλες τις τεχνολογικές ανέσεις της εποχής και διακοσμημένες με καλλιτεχνικά στοιχεία. Επιπλέον, συνέλαβαν ένα σκηνικό με πολλά συμβολικά στοιχεία, καθώς θέλησαν να συνδυάσουν στους κοινοχρηστους χώρους του πάρκου πολλά από τα πολιτικά και θρησκευτικά ιδανικά που μοιράζονταν ο αρχιτέκτονας και ο μαικήνας. Έτσι, είναι εμφανείς κάποιες ιδέες που εκπορεύονται απο τον πολιτικό Καταλανισμό - ιδιαίτερα στην σκάλα της εισοδου όπου αναπαριστόνται οι Παίζους Καταλάνς (περιοχές της Καταλωνίας) - και από τον Καθολικισμό - το Μονιουμέντο αλ Καλβάριο,π.χ. αρχικά προοριζόταν για παρεκκλήσι. Τα μυθολογικά στοιχεία είναι επίσης σημαντικά: Φαίνεται πως στη σύλληψη του πάρκου από τους Γκαουντί και Γκουέλ άσκησε επιρροή και ο ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Από την άλλη, πολλοί μελετητές έχουν προσπαθήσει να συνδέσουν το πάρκο με μια πληθώρα συμβόλων λόγω της περίπλοκης εικονογραφίας που εφάρμοσε ο Γκαουντί σε αυτό το έργο. Αυτές οι αναφορές διέρχονται όλο το φάσμα από την πολιτική δικαίωση μέχρι τη θρησκευτική εξύμνηση, περνώντας μέσα από τη μυθολογία, την ιστορία και τη φιλοσοφία. Συγκεκριμένα, πολλές μελέτες ισχυρίζονται πως υπάρχουν εσκεμμένες αναφορές στον ελευθεροτεκτονισμό κάτι μάλλον απίθανο δεδομένης της βαθιάς θρησκευτικής πίστης των Γκαουντί και Γκουέλ και οι απόψεις αυτές δεν εχουν δικαιωθεί από την ιστοριογραφία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Η πληθώρα των συμβόλων που βρίσκονται στο Πάρκο Γκουέλ είναι πιο εύκολο να συνδεθεί με τα προαναφερθέντα πολιτικά και θρησκευτικά σημεία, και ο μυστηριώδης χαρακτήρας τους ωφείλεται σε ένα βαθμό στη δημοφιλία που απολάμβαναν εκείνη την εποχή τα αινίγμάτα και οι γρίφοι.

Βιβλιογραφία

• AA.VV. (2001). Gaudí. Hàbitat, natura i cosmos (στα Καταλανικά). Barcelona: Lunwerg. ISBN 84-7782-799-0. 
• Bassegoda i Nonell, Joan (1989). El gran Gaudí (στα Ισπανικά). Σαβαδέλ: Ausa. ISBN 84-86329-44-2. 
• Bassegoda i Nonell, Joan (2011). El mestre Gaudí (στα Καταλανικά). Λέριδα: Pagès. ISBN 978-84-9975-069-9. 
• Bassegoda i Nonell, Joan (2002). Gaudí o espacio, luz y equilibrio (στα Ισπανικά). Μαδρίτη: Criterio. ISBN 84-95437-10-4. 
• Bergós i Massó, Joan (1999). Gaudí, l'home i l'obra (στα Καταλανικά). Βαρκελώνη: Lunwerg. ISBN 84-7782-617-X. 
• Carandell, Josep Maria (1998). Park Güell. Utopia de Gaudí (στα Καταλανικά). Σαντ Λουίς {Μενόρκα}: Triangle Postals. ISBN 84-89815-64-X. 
• Crippa, Maria Antonietta (2007). Gaudí. Κολωνία: Taschen. ISBN 978-3-8228-2519-8. 
• Giordano, Carlos· Palmisano, Nicolás (2007). Park Güell. Βαρκελώνη: Dos de Arte Ediciones. ISBN 978-84-934493-6-0. 
• Gueilburt, Luis (2003). Gaudí y el registro de la propiedad. Institut Gaudí de la Construcció. ISBN 84-688-1125-4. 
• Hurtado, Víctor (1985). Antoni Gaudí (στα Ισπανικά). Μαδρίτη: Fundación Caja de Pensiones. ISBN 84-505-1381-2. 
• Rojo Albarrán, Eduardo (1987). Antonio Gaudí, ese desconocido: El Park Güell (στα Ισπανικά). Σαν Κουγκάτ δελ Βαλές: Los libros de la Frontera. ISBN 84-85709-62-4. 
• Rojo Albarrán, Eduardo (1997). El Park Güell. Historia y simbología (στα Ισπανικά). Σαν Κουγκάτ δελ Βαλές: Los libros de la Frontera. ISBN 84-8255-023-3. 
• Van Hensbergen, Gijs (2001). Antoni Gaudí (στα Ισπανικά). Βαρκελώνη: Random House Mondadori S.A. ISBN 84-01-30506-3.