Πέρασμα Χαϊμπέρ
Το πέρασμα Χαϊμπέρ[1] είναι πέρασμα στην οροσειρά Σπιν Γκαρ στα σύνορα μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν.
Με μήκος περίπου 53 χιλιομέτρων, αποτελούσε για πολλά χρόνια το σημείο πρόσβασης των μεγαλύτερων εισβολών στην Ινδική υποήπειρο από τα νοτιοδυτικά. Το πέρασμα διέσχισαν οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Μογγόλοι και οι Αφγανοί από βορρά και οι Βρετανοί από νότο. Οι παστούν της ευρύτερης περιοχής αντιστάθηκαν επί μακρόν στον ξένο ελέγχο, αλλά κατά τη διάρκεια του Β΄ Αγγλοαφγανικού Πολέμου το 1879, οι Βρετανοί κατέλαβαν την περιοχή.
Επίσης λέγεται πως οι Αρυανοί εισήλθαν στην Ινδία περνώντας από αυτό το θρυλικό πέρασμα περίπου το 1500 π.Χ..[2]
Πλέον η περιοχή ελέγχεται κυρίως από το Πακιστάν.
Γεωγραφία Επεξεργασία
Το πέρασμα, το οποίο βρίσκεται υπό πακιστανικό έλεγχο, έχει βορειοδυτική διεύθυνση από την Πεσαβάρ στην Καμπούλ. Σε αυτό βρίσκονται δρόμος από το 1879 και σιδηροδρομική γραμμή η κατασκευή της οποίας ολοκληρώθηκε το 1925, την εποχή των Βρετανικών Ινδιών, και η οποία έχει τουλάχιστον 34 σήραγγες και 92 γέφυρες, κατασκευασμένες με ένα αστρονομικό ποσό για την εποχή, της τάξης των 2 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας.[3]
Στο στενότερο σημείο του, το πέρασμα έχει πλάτος 15,85 μέτρων και αλλού το πλάτος του φτάνει τα 1.600 μέτρα. Ξεκινά 18 χιλιόμετρα από την πόλη Πεσαβάρ, στο Οχυρό Τζαμρούντ (το οποίο κατασκευάστηκε το 1823 από τους Σιχ, και όπου εκτελέστηκε και τάφηκε ο στρατηγός Χάρι Σιγνκ Νάλουα. Το 1964 κατασκευάστηκε σε κοντινή απόσταση από το οχυρό, μία λίθινη αψίδα μεσαιωνικού ύφους, το Μπαμπί Χαϊμπέρ, καθώς και πλατφόρμα παρατήρησης. Το πέρασμα αυτό περνά από υψόμετρο 1072 μέτρων από την πόλη Λάντι Κοντάλ (8 χιλιόμετρα από την αφγανική μεθόριο), και ολοκληρώνεται στο Τορχάμ.[4]
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Τα στρατεύματα εκμεταλλεύτηκαν αυτό το πέρασμα από περίπου το 330 π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος και οι δυνάμεις του το χρησιμοποίησαν για να περάσουν στην Ινδία[5]. Το πέρασμα Χαιμπέρ είναι ένα από τα πλέον γνωστά στον κόσμο, με παρελθόν συχνά βίαιο και με πολλούς θανάτους, μιας και χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένως σε στρατιωτικές εκστρατείες. Οι Πέρσες, οι Μογγόλοι και οι Τάταροι πέρασαν από αυτό το πέρασμα κατά την απόπειρα τους να επεκτείνουν το Ισλάμ στην Ινδία.[6]
Τον Ιανουάριο του 1842, ο Ουίλιαμ Μπράιντον διέβη το πέρασμα. Ήταν ο μοναδικός Ευρωπαίος επιζήσας από τη βρετανική αποικία η οποία υπό την καθοδήγηση του στρατηγού Ουίλιαμ Ελφινστόουν αποδεκατίστηκε από τους μαχητές των Γκίλτζι στο πέρασμα Γκαντομάκ (μεταξύ Καμπούλ και Τζαλαλαμπάντ). Στην περιοχή αυτή συνέβησαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα σχετικά με την ευρύτερη περιοχή αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Βρετανό στρατιωτικό Τζορτζ Μοουλσγουόρθ, «είναι απίθανο να βρεθεί πέτρα στην οποία να μην έχει χυθεί αίμα».[7]
Σήμερα, το πέρασμα Χαϊμπέρ διασχίζεται από δύο δρόμους, έναν για μηχανοκίνητα οχήματα, και έναν ακόμη (σε μεγαλύτερο υψόμετρο), για παραδοσιακά καραβάνια. Ο δρόμος χρησιμοποιείται κυρίως για τη διασύνδεση μεταξύ Πεσαβάρ και Καμπούλ. Η περιοχή κατοικείται κυρίως από Παστούν, και το πέρασμα ήταν σχετικά ασφαλές πριν τον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 2001, μιας και η περιοχή προστατευόταν από άνδρες τοπικών φυλών που πληρωνόταν από την κυβέρνηση, ενώ τα εγκλήματα προς τους περαστικούς ήταν αποτέλεσμα ομαδικών ενεργειών. Μετά τον πόλεμο, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την περιοχή, αναγκάζοντας τον πακιστανικό στρατό να διακόπτει τον δίαυλο επικοινωνίας όλο και συχνότερα, λόγω επαναλαμβανόμενων επιθέσεων, και το NATO αναζήτησε εναλλακτικές διόδους, κυρίως μέσω Ρωσίας και Κεντρικής Ασίας για τη διέλευση των ειρηνευτικών δυνάμεων.[8]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Διεκόπη η διέλευση αυτοκινητοπομπών ΝΑΤΟ στα σύνορα Πακιστάν – Αφγανιστάν». ΣΚΑΪ. 30 Σεπτεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-02. https://web.archive.org/web/20190702100435/http://www.skai.gr/news/world/article/152973/diekopi-i-dieleysi-aytokinitopobon-nato-sta-synora-pakistan--afganistan-/. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ Peñaloza, Marcela (2011). «LAS CIVILIZACIONES DE LA INDIA ANTIGUA». www.historiayarqueologia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ Docherty, Paddy (2014). The Khyber Pass. USA: Faber & Faber. ISBN 9780571317363.
- ↑ Dani, Ahmad Hasan (1995). Peshawar: Historic City of the Frontier. Sang-e-Meel Publications. σελ. 39.
- ↑ Stoneman, Richard (1997). Alexander the Great. London: Routledge. σελ. 63. ISBN 9780415150507.
- ↑ King, Margaret S. (2012). Unveiling the Messiah in the Dead Sea Scrolls. USA: Xlibris Corporation. σελ. 410. ISBN 9781465392206.
- ↑ III, H. W. Crocker (2011). The Politically Incorrect Guide to the British Empire. Washington: Simon and Schuster. σελ. 136. ISBN 9781596982833.
- ↑ Jr., Richard A. Oppel (2 Ιανουαρίου 2009). «Pakistan Briefly Reopens Key NATO Supply Route» (στα αγγλικά). https://www.nytimes.com/2009/01/03/world/asia/03pstan.html. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2018.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Khyber Pass στο Wikimedia Commons
Συντεταγμένες: 34°5′35″N 71°8′45″E / 34.09306°N 71.14583°E