Παγκόσμιος Ωκεανός

Ο Παγκόσμιος Ωκεανός είναι το διασυνδεδεμένο σύστημα των ωκεάνιων υδάτων της Γης και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της υδροσφαίρας, καλύπτοντας 361.132.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το 70.8% της επιφάνειας της Γης, με συνολικό όγκο 1.332.000.000 κυβικών χιλιομέτρων.^[1]

Οργάνωση Επεξεργασία

Η ενότητα και η συνέχεια του Παγκόσμιου Ωκεανού, με σχετικά ελεύθερη ανταλλαγή μεταξύ των τμημάτων του, έχει θεμελιώδη σημασία για την ωκεανογραφία.^[2] Είναι χωρισμένος σε έναν αριθμό κύριων ωκεάνιων περιοχών που οριοθετούνται από τις ηπείρους και διάφορα ωκεανογραφικά χαρακτηριστικά: οι διαιρέσεις αυτές είναι ο Ατλαντικός Ωκεανός, ο Αρκτικός Ωκεανός (μερικές φορές θεωρείται θάλασσα του Ατλαντικού), ο Ινδικός Ωκεανός, ο Ειρηνικός Ωκεανός και ο Νότιος Ωκεανός, ορισμένος από τον Διεθνή Οργανισμό Υδρογραφίας το 2000, βάσει στοιχείων που αποδεικνύουν ότι αυτή η περιοχή του Παγκόσμιου Ωκεανού έχει ένα ξεχωριστό οικοσύστημα και μοναδικό αντίκτυπο στο παγκόσμιο κλίμα.^[3] Με τη σειρά τους, τα ωκεάνια ύδατα αποτελούνται από πολλές μικρότερες θάλασσες, κόλπους και όρμους.

Ένας παγκόσμιος ωκεανός υπήρξε σε διάφορες μορφές στη Γη για αιώνες και η ιδέα χρονολογείται από την κλασική αρχαιότητα με τη μορφή του Ωκεανού. Η σύγχρονη αντίληψη του Παγκόσμιου Ωκεανού δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον ρώσο ωκεανογράφο Γιούλι Σοκάλσκι για να αναφερθεί στον συνεχή ωκεανό που καλύπτει και περιβάλλει το μεγαλύτερο μέρος της Γης.^[4]

Αν παρατηρηθεί από τον νότιο πόλο της Γης, ο Ατλαντικός, ο Ινδικός και ο Ειρηνικός ωκεανός μπορούν να θεωρηθούν ως λοβοί που εκτείνονται βόρεια από τον Νότιο Ωκεανό. Βορειότερα, ο Ατλαντικός ανοίγεται στον Αρκτικό Ωκεανό, ο οποίος συνδέεται με τον Ειρηνικό από το Βερίγγειο πορθμό, σχηματίζοντας μια συνεχή έκταση νερού.

Ο Ειρηνικός Ωκεανός, ο μεγαλύτερος από τους ωκεανούς, εκτείνεται βόρεια του Νότιου Ωκεανού μέχρι τον Αρκτικό Ωκεανό. Εκτείνεται μεταξύ της Αυστραλίας, της Ασίας και της Αμερικής. Ο Ειρηνικός Ωκεανός συναντά τον Ατλαντικό Ωκεανό νότια της Νότιας Αμερικής στο Ακρωτήριο Χορν.
Ο Ατλαντικός Ωκεανός, ο δεύτερος μεγαλύτερος, εκτείνεται από τον Νότιο Ωκεανό μεταξύ της Αμερικής, της Αφρικής και της Ευρώπης, φτάνοντας μέχρι τον Αρκτικό Ωκεανό. Ο Ατλαντικός Ωκεανός συναντά τον Ινδικό Ωκεανό νότια της Αφρικής στο ακρωτήριο Αγκούλχας.
Ο Ινδικός Ωκεανός, ο τρίτος μεγαλύτερος, εκτείνεται προς τα βόρεια από τον Νότιο Ωκεανό μέχρι Ινδία, την Αραβική Χερσόνησο και τη Νοτιοανατολική Ασία στην Ασία και μεταξύ της Αφρικής στη Δύση και της Αυστραλίας στην Ανατολή. Ο Ινδικός Ωκεανός ενώνεται τον Ειρηνικό Ωκεανό στα ανατολικά, κοντά στην Αυστραλία.
Ο Αρκτικός Ωκεανός είναι ο μικρότερος από τους πέντε. Ενώνεται με τον Ατλαντικό Ωκεανό κοντά στη Γροιλανδία και την Ισλανδία και ενώνεται με τον Ειρηνικό Ωκεανό στο Βερίγγειο πορθμό. Περικλείει τον Βόρειο Πόλο, ξεκινώντας από τη Βόρεια Αμερική στο δυτικό ημισφαίριο και φτάνοντας μέχρι την Σκανδιναβία και τη Σιβηρία στο ανατολικό ημισφαίριο. Ο Αρκτικός Ωκεανός καλύπτεται εν μέρει από θαλάσσιο πάγο, ο οποίος ποικίλλει ανάλογα με την εποχή.
Ο Νότιος Ωκεανός είναι ένας προτεινόμενος ωκεανός που περιβάλλει την Ανταρκτική, που κυριαρχείται από το Ανταρκτικό Κυκλοπολικό Ρεύμα, και γενικά καταλαμβάνει τον ωκεανό νότια των 60 μοιρών νοτίου γεωγραφικού πλάτους. Ο Νότιος Ωκεανός καλύπτεται εν μέρει από θαλάσσιο πάγο, ο οποίος ποικίλλει ανάλογα με την εποχή. Ο Νότιος Ωκεανός είναι ο δεύτερος μικρότερος από τους πέντε επονομαζόμενους ωκεανούς.

Οι τεκτονικές πλάκες, η μεταπαγετωνική ανάκαμψη και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αλλάζουν συνεχώς την ακτογραμμή και τη δομή του παγκόσμιου ωκεανού.

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ "WHOI Calculates Volume and Depth of World’s Oceans". Ocean Power Magazine. Retrieved February 28, 2012. Αρχειοθετήθηκε January 18, 2012, στο Wayback Machine.
↑ Spilhaus, Athelstan F. 1942 (Jul.). "Maps of the whole world ocean." Geographical Review (American Geographical Society). Vol. 32 (3): pp. 431-5.
↑ Rosenberg, Matt (1 Μαΐου 2005). «Do You Know the World's Newest Ocean?». ThoughtCo. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2017.
↑ Bruckner, Lynne and Dan Brayton (2011). Ecocritical Shakespeare (Literary and Scientific Cultures of Early Modernity). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-0754669197.

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Chekin, L. 2002. "The world ocean in medieval cartography". Moscow: S. I. Vavilov Institute of the History of Science and Technology of the Russian Academy of Sciences; thesis for Museum of the World Ocean congress.
"Ocean". The Columbia Encyclopedia, 6th ed. 2003. New York: Columbia University Press; also,
Danabasoglu, Gokhan ; McWilliams, James C.; & Gent, Peter R. 1994. "The role of mesoscale tracer transports in the global ocean circulation". Science: vol. 264. (no. 5162), pp. 1123–1126.
Levitus, Sydney; Antonov, John I.; Boyer, Timothy P.; and Stephens, Cathy. 2000. "Warming of the world ocean": abstract, article. Science: vol. 287. (no. 5461), pp. 2225–2229.
Spilhaus, Athelstan F. 1942. "Maps of the whole world ocean." Geographical Review: vol. 32 (no. 3), pp. 431–5.
UN Atlas of the Oceans:
- "Distribution of land and water on the planet", "Origins of the oceans and continents"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

[1] "WHOI Calculates Volume and Depth of World’s Oceans". Ocean Power Magazine. Retrieved February 28, 2012. Αρχειοθετήθηκε January 18, 2012, στο Wayback Machine.

[2] Spilhaus, Athelstan F. 1942 (Jul.). "Maps of the whole world ocean." Geographical Review (American Geographical Society). Vol. 32 (3): pp. 431-5.

[3] Rosenberg, Matt (1 Μαΐου 2005). «Do You Know the World's Newest Ocean?». ThoughtCo. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2017.

[4] Bruckner, Lynne and Dan Brayton (2011). Ecocritical Shakespeare (Literary and Scientific Cultures of Early Modernity). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-0754669197.

[1]

[2]

[3]

[4]