Παναγιώτης Κονδύλης (συγγραφέας)

Έλληνας φιλόσοφος

Ο Παναγιώτης Κονδύλης (γνωστός και στα γερμανικά ως Panajotis Kondylis· 17 Αυγούστου 1943 – 11 Ιουλίου 1998)[4] ήταν Έλληνας φιλόσοφος, συγγραφέας και μεταφραστής. Έγραψε κυρίως στα γερμανικά και μετέφραζε ο ίδιος τα βιβλία του στα ελληνικά. Το έργο του τον τοποθετεί[εκκρεμεί παραπομπή] στη συνέχεια της παράδοσης των Θουκυδίδη, Νικολό Μακιαβέλι και Μαξ Βέμπερ.

Παναγιώτης Κονδύλης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Παναγιώτης Κονδύλης (Ελληνικά)
Γέννηση17  Αυγούστου 1943
Δρούβα
Θάνατος11  Ιουλίου 1998[1]
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα[2]
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης
Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (έως 1977)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
φιλόσοφος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςεταίρος του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ
Μετάλλιο Γκαίτε (1991)[3]
βραβείο Χούμπολτ
Το πατρικό του κονδύλη στη Δρούβα

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1943 στη Δρούβα Ηλείας στην Αρχαία Ολυμπία. Όταν ήταν μικρός, η οικογένειά του μετακόμισε στην περιοχή της πρωτεύουσας και ο Κονδύλης πήγε στο δημοτικό σχολείο της Νέας Ερυθραίας και στη συνέχεια στο γυμνάσιο της Κηφισιάς.[4] Σπούδασε κλασική φιλολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς και φιλοσοφία της μεσαιωνικής και σύγχρονης και νεότερης ιστορίας και πολιτικής επιστήμης στα Πανεπιστήμια της Φρανκφούρτης και της Χαϊδελβέργης.[5] Το 1977 του απονεμήθηκε ο τίτλος του διδάκτορα από το πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης για την - υπό την επίβλεψη του Ντίτερ Χένριχ - διδακτορική διατριβή του με τίτλο Η γένεση της διαλεκτικής. Μια ανάλυση του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της πνευματικής ανάπτυξης των Χαίλντερλιν, Σέλλινγκ και Χέγκελ έως το 1802 (γερμ. Die Entstehung der Dialektik. Eine Analyse der europäischen Aufklärung und der geistigen Entwicklung von Hölderlin, Schelling und Hegel bis 1802).[4] Η διατριβή (που κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1979, από τον οίκο Klett-Cotta της Στουτγάρδης, με τίτλο Die Entstehung der Dialektik: Eine Analyse den geistigen Entwicklung von Holderlin, Schelling und Hegel bis 1802), θεωρήθηκε πρωτοποριακή για την εποχή της, καινοτόμα και ρηξικέλευθη, ενώ συνάμα διαφώτισε την προϊστορία του μαρξισμού και των κοσμοθεωρητικών προϋποθέσεων της μαρξιστικής φιλοσοφίας της ιστορίας.[εκκρεμεί παραπομπή] Εξαιρετικοί Γερμανοί ιστορικοί όπως ο Βέρνερ Κόνζε και ο Ράινχαρτ Κόσελεκ, υπήρξαν σημαντικές καθοδηγητικές επιρροές κατά την περίοδο διαμόρφωσης της σκέψης του στην Χαϊδελβέργη.[εκκρεμεί παραπομπή] Στην συνέχεια, ο Παναγιώτης Κονδύλης επικεντρώθηκε στις Διεθνείς Σχέσεις και την Στρατηγική Σκέψη και την κοινωνική φιλοσοφία.

Στις 21 Μαρτίου 1991 του απονεμήθηκε το «Μετάλλιο Γκαίτε» (Goethe-Medaille), καθώς και το βραβείο του «Ιδρύματος Χούμπολτ» (Humboldt-Stiftung) την ίδια χρονιά. Από το Σεπτέμβριο του 1994 μέχρι τα τέλη Ιουλίου του 1995 υπήρξε εταίρος του Ιδρύματος Ανωτάτων Σπουδών του Βερολίνου (Wissenschaftskolleg zu Berlin).[4][5] Ο Κονδύλης συνέγραψε βιβλία και στα ελληνικά και στα γερμανικά. Τα περισσότερα βιβλία είχαν εκδοθεί πρώτα στα γερμανικά και στη συνέχεια στα ελληνικά, σε δική του μετάφραση. Ήταν τακτικός συνεργάτης του feuilleton της εφημερίδας Frankfurter Αllgemeine Ζeitung, και ως τον θάνατό του υπήρξε επιμελητής και υπεύθυνος σειρών σε εκδοτικούς οίκους. Απεβίωσε από ιατρικό λάθος στην Αθήνα στο Απολλώνιο θεραπευτήριο, όπου είχε εισαχθεί για καρδιολογικό πρόβλημα.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ο Παναγιώτης Κονδύλης ήταν από τους λίγους πρωτότυπους διανοούμενους-στοχαστές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο Κονδύλης με το έργο του προσπάθησε να δώσει, εκτός των άλλων, ορισμένα ερμηνευτικά κλειδιά για να κατανοήσουμε την ελληνική κοινωνία.[6]

Εργογραφία Επεξεργασία

Αυτοτελείς μελέτες Επεξεργασία

  • (1979) Die Entstehung der Dialektik: Eine Analyse der geistigen Entwicklung von Holderlin, Schelling und Hegel bis 1802, Στουτγάρδη: Klett-Cotta.
  • (1981) Die Aufklärung im Rahmen des neuzeitlichen Rationalismus, Στουτγάρδη: Klett-Cotta, 1981· Μόναχο: dtv, ²1986.
→ Ελλην. έκδ. Ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, 2 τόμ., Αθήνα: Θεμέλιο, 1987 (σειρά: Ιστορική Βιβλιοθήκη).
  • (1983) Η κριτική της Μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη. Από τον όψιμο Μεσαίωνα ως το τέλος του Διαφωτισμού, Αθήνα: Γνώση (σειρά: Φιλοσοφική και Πολιτική Βιβλιοθήκη, αρ. 2). Επανέκδ. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012.
→ Γερμαν. έκδ. Die neuzeitliche Metaphysikkritik, Στουτγάρδη: Klett-Cotta, 1990.
  • (1984) Ο Μαρξ και η αρχαία Ελλάδα, Αθήνα: Στιγμή.
→ Γερμαν. έκδ. Marx und die griechische Antike. Zwei Studien, Χαϊδελβέργη: Manutius, 1987.
  • (1984) Macht und Entscheidung. Die Herausbildung der Weltbilder und die Wertfrage, Στουτγάρδη: Klett-Cotta.
→ Ελλην. έκδ. Ισχύς και απόφαση. Η διαμόρφωση των κοσμοεικόνων και το πρόβλημα των αξιών, Αθήνα: Στιγμή, 1991.
  • (1986) Konservativismus. Geschichtlicher Gehalt und Untergang, Στουτγάρδη: Klett-Cotta.
→ Ελληνική μετάφραση από τον Λευτέρη Αναγνώστου: Συντηρητισμός. Ιστορικό περιεχόμενο και παρακμή, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2015.
  • (1988) Theorie des Krieges: Clausewitz, Marx, Engels, Lenin, Στουτγάρδη: Klett-Cotta.
→ Ελλην. έκδ. Θεωρία του πολέμου, Αθήνα: Θεμέλιο, 1999.
  • (1991) Der Niedergang der bürgerlichen Denk- und Lebensform: Die liberale Moderne und die massendemokratische Postmoderne, Βάινχαϊμ: VCH - Acta Humaniora.
→ Ελλην. έκδ. Η παρακμή του αστικού πολιτισμού. Από τη μοντέρνα στη μεταμοντέρνα εποχή και από το φιλελευθερισμό στη μαζική δημοκρατία, Αθήνα: Θεμέλιο, 1991 (σειρά: Ιστορική Βιβλιοθήκη). Η έκδοση περιλαμβάνει ως εισαγωγή το κείμενο του Π. Κονδύλη «Η καχεξία του αστικού στοιχείου στη νεοελληνική κοινωνία και ιδεολογία», που είχε πρωτοδημοσιευθεί στο περ. Τα Ιστορικά, τχ. 12-13 (1990). Η εισαγωγή κυκλοφόρησε αυτοτελώς από το Θεμέλιο το 2011, με τίτλο Οι αιτίες της παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας.
  • (1992) Planetarische Politik nach dem Kalten Krieg, Βερολίνο: Academie Verlag.
→ Ελλην. έκδ. Πλανητική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο, Αθήνα: Θεμέλιο, 1992.
  • (1996) Montesquieu und der Geist der Gesetze, Βερολίνο: Akademie Verlag.
  • (1999) Grundzüge der Sozialontologie, τόμ. Α΄ (Das Politische und der Mensch. Soziale Beziehung, Verstehen, Rationalität), Βερολίνο: Akademie Verlag.
→ Ελληνική μετάφραση από τον Λευτέρη Αναγνώστου: Το πολιτικό και ο άνθρωπος. Βασικά στοιχεία της κοινωνικής οντολογίας: Κοινωνική σχέση, κατανόηση, ορθολογικότητα, 2 τόμ., Αθήνα: Θεμέλιο, 2007.
  • (2015) Η κριτική της Μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη. Από τον Χέγκελ και τον Νίτσε ως τον Χάιντεγκερ και τον Βίττγκενσταϊν, σε μετάφραση Μιχάλη Παπανικολάου, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012.

Συλλογές κειμένων και άρθρων Επεξεργασία

  • (1988) Ο νεοελληνικός Διαφωτισμός. Οι φιλοσοφικές ιδέες, Αθήνα: Θεμέλιο (σειρά: Ιστορική Βιβλιοθήκη).
  • (1992) Η ηδονή, η ισχύς, η ουτοπία, Αθήνα: Στιγμή.
  • (1998) Από τον 20ό στον 21ο αιώνα. Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000. Αθήνα: Θεμέλιο.
→ Γερμαν. έκδ. Das Politische im 20. Jahrhundert. Von den Utopien zur Globalisierung, Χαϊδελβέργη: Manutius, 2001.
  • (1998) Το αόρατο χρονολόγιο της σκέψης. Απαντήσεις σε 28 ερωτήματα, Αθήνα: Νεφέλη.
  • (2002) Μελαγχολία και πολεμική. Δοκίμια και μελετήματα.  Επιμέλεια: Κώστας Κουτσουρέλης, πρόλογος: Reinhart Koselleck, επίλογος: Volker Gerhardt. Αθήνα: Θεμέλιο.

Επιμέλειες, μεταφράσεις Επεξεργασία

  • (1971-72) Νικολό Μακιαβέλι, Έργα (2 τόμ.), Αθήνα: Κάλβος.
  • (1983) Καρλ Μαρξ, Διαφορά της δημοκρίτειας και επικούρειας φυσικής φιλοσοφίας (Διδακτορική διατριβή), Αθήνα: Γνώση (σειρά: Φιλοσοφική και Πολιτική Βιβλιοθήκη, αρ. 1).
  • (1985) Καρλ Μαρξ - Φρ. Ένγκελς, Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ανατολικό ζήτημα, Αθήνα: Γνώση (σειρά: Φιλοσοφική και Πολιτική Βιβλιοθήκη, αρ. 9).

Αναφορές Επεξεργασία

Προτεινόμενη βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Περιοδικό Λεβιάθαν 15 (1994). Αφιέρωμα στον Παναγιώτη Κονδύλη.
  • Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων - Τομέας Φιλοσοφίας, Παναγιώτης Κονδύλης. Για την «Κοινωνική Οντολογία» [σύμμεικτος τόμος]. Πρόλογος: Παναγιώτης Νούτσος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2001. ISBN 978-960-3937-39-5.
  • Παναγιώτης Κονδύλης. Ένας στοχαστής ενάντια στις βεβαιότητες [σύμμεικτος τόμος]. Αθήνα: Ευρασία, 2016. ISBN 978-618-5027-65-0.
  • Αποστολόπουλος, Χαράλαμπος, «Heidegger και Κονδύλης, ή Περί της αστοχίας της "εξωτερικής", ιστορικής και κοινωνιολογικής προσέγγισης της κοινωνικής οντολογίας του Heidegger». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 54 (2001): σσ. 251-253.
  • Λαυραντώνης, Αντώνης, «Τα διαμορφωτικά χρόνια του Π. Κονδύλη». Σημειώσεις 54 (2000): σσ. 21-38.
  • Μερτίκας, Γιώργος Ν., «Στα ίχνη της μεταφραστικής και εκδοτικής δραστηριότητας του Π. Κονδύλη». Σημειώσεις 53 (2000): σσ. 39-50.
  • Πετρίδης, Ρεϋμόνδος, Ηegel & Κονδύλης. Η εγελιανή γενεαλογία του δυισμού, τα δεσμά της δυστυχισμένης Συνείδησης και ο Κονδυλικός Πεφωτισμένος Στωικισμός. Αθήνα: Ευρασία, 2011. ISBN 978-960-8187-56-6.
  • Πολλάτος, Θανάσης, Παρασιτισμός και επίπλαστη ευημερία. Ο Παναγιώτης Κονδύλης και η ελληνική κρίση. Πρόλογος: Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος. Αθήνα: Επίκεντρο, 2015. ISBN 978-960-458-558-8.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία