Ο Πανασιατισμός (επίσης γνωστός ως Ασιατισμός ή Μείζων Ασιατισμός) είναι μια ιδεολογία που προάγει την πολιτική και οικονομική ενότητα και τη συνεργασία των ασιατικών λαών. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και κινήματα του Πανασιατισμού, ειδικά από την Ανατολική, τη Νότια και τη Νοτιοανατολική Ασία. Το κίνητρο ήταν η αντίσταση στον δυτικό ιμπεριαλισμό και την αποικιοκρατία και η πεποίθηση ότι οι «ασιατικές αξίες» πρέπει να υπερισχύουν των «ευρωπαϊκών αξιών».

Ιαπωνικός Ασιατισμός Επεξεργασία

 
Το Συνέδριο Μείζονος Ανατολικής Ασίας το Νοέμβριο του 1943. Οι συμμετέχοντες ήταν (Α-Δ): Μπα Μο, Τσανγκ Τσινγκχούι, Ουάνγκ Τσινγκουέι, Τότζο Χιντέκι, Γουάν Γουαϊταγιακόν, Χοσέ Π. Λαουρέλ, Σουμπάς Τσάντρα Μπος.

Ο ιαπωνικός Πανασιατισμός πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν, στον πυρήνα του, η ιδέα ότι η Ασία πρέπει να ενωθεί ενάντια στον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό.

Ο ιαπωνικός Ασιατισμός αναπτύχθηκε μεταξύ των συζητήσεων για την αλληλεγγύη με τα ασιατικά έθνη τα οποία ήταν υπό την πίεση της Ευρώπης και για την επιθετική επέκταση στην ασιατική ήπειρο. Οι προηγούμενες συζητήσεις προέρχονταν από τον φιλελευθερισμό. Οι ιδεολόγοι τους ήταν ο Τοκίτσι Ταρουί (1850-1922) που υποστήριξε την ισότιμη ένωση Ιαπωνίας-Κορέας για συνεργατική άμυνα ενάντια στις ευρωπαϊκές δυνάμεις[1] και ο Κένταρο Όι (1843–1922) που επιχείρησε την εγχώρια συνταγματική κυβέρνηση στην Ιαπωνία και τις μεταρρυθμίσεις της Κορέας.[2] Η σκέψη του Πανασιατισμού στην Ιαπωνία άρχισε να αναπτύσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα και ενισχύθηκε ιδιαίτερα μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904–1905). Αυτό δημιούργησε ενδιαφέρον από τους Ινδούς ποιητές Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ και Σρι Αουρομπιντό και τον Κινέζο πολιτικό Σουν Γιατ-Σεν.

 
Ο Ιάπωνας πανασιατικός συγγραφέας Σούμεϊ Όκαβα.

Το αυξανόμενο επίσημο ενδιαφέρον για ευρύτερες ασιατικές ανησυχίες φάνηκε στη δημιουργία εγκαταστάσεων για τις ινδικές σπουδές. Το 1899, το αυτοκρατορικό πανεπιστήμιο του Τόκιο δημιούργησε μια έδρα στα σανσκριτικά και στη γλώσσα Κάουι, ενώ το 1903 ιδρύθηκε ακόμη μία έδρα για τη συγκριτική θρησκεία. Σε αυτό το περιβάλλον, αρκετοί Ινδοί μαθητές μετακινήθηκαν στην Ιαπωνία στις αρχές του εικοστού αιώνα, ιδρύοντας την Ανατολικοασιατική Ένωση Νέων το 1900. Η αντιβρετανική πολιτική τους δραστηριότητα προκάλεσε ανησυχία στην ινδική κυβέρνηση, μετά από μια έκθεση στο περιοδικό The Spectator του Λονδίνου.

Ωστόσο, η ιαπωνική κοινωνία είχε στράφηκε δυναμικά προς τον υπερεθνικισμό από το Λαϊκό Κίνημα Ελευθερίας και Δικαιωμάτων. Οι τελευταίες συζητήσεις για τον επιθετικό επεκτατισμό στην Ασία έγιναν προφανείς. Οι εκπρόσωποί τους ήταν η Κοινωνία Μαύρου Ωκεανού (Γκενγιόσα) και η Κοινωνία Μαύρου Δράκου. Η Κοινωνία Μαύρου Δράκου (1933) υποστήριξε τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό και τον επεκτατισμό, κάτι που οδήγησε σε μια συζήτηση για τη διασφάλιση της ασιατικής ηπείρου υπό ιαπωνικό έλεγχο. Κατ 'εξαίρεση, ο Ριόχεϊ Ουτσίντα (1874–1937), ο οποίος ήταν μέλος της Κοινωνίας Μαύρου Δράκου, ήταν Ιαπωνοκορεάτης συνδικαλιστής και ακτιβιστής των επαναστάσεων των Φιλιππίνων και της Κίνας.

Ο Τότεν Μιγιαζάκι (1870-1922) υποστήριξε διαρκώς μια κινεζική επανάσταση του Σουν Γιατ-Σεν με πνευματική θυσία και συμπάθεια υπό την αυτοκρατορική Ιαπωνία. Ο Οκακούρα Κακούζο (1862–1913) επέκρινε τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό ως καταστροφέα της ανθρώπινης ομορφιάς και υποστήριξε τη ρομαντική αλληλεγγύη με τον διαφορετικό «Ασία ως ένα» ενάντια στον ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Η ΑΣΙΑ είναι ένα. Τα Ιμαλάια διαιρούν, μόνο για να τονίσουν, δύο ισχυρούς πολιτισμούς, τους Κινέζους με τον κομμουνισμό του Κομφούκιου και τους Ινδούς με την ατομοκρατία των Βέδων. Αλλά ούτε καν τα χιονισμένα εμπόδια μπορούν να διακόψουν για μια στιγμή την ευρεία έκταση της αγάπης για το Απόλυτο και το Σύμπαν, που είναι η κοινή κληρονομιά σκέψης κάθε ασιατικής φυλής, επιτρέποντάς τους να παράγουν όλες τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου και να τις ξεχωρίζουν από τους θαλάσσιους λαούς της Μεσογείου και της Βαλτικής, που λατρεύουν να μένουν στο Συγκεκριμένο, και να αναζητούν τα μέσα, όχι το τέλος, της ζωής.[3]

Σε αυτό, ο Οκακούρα χρησιμοποιούσε την ιαπωνική έννοια του sangoku (σανγκόκου), η οποία υπήρχε στον ιαπωνικό πολιτισμό προτού γίνει γνωστή η έννοια της Ασίας. Το Sangoku σημαίνει κυριολεκτικά «τρεις χώρες»: Χονσού (το μεγαλύτερο νησί της Ιαπωνίας), Κάρα (Κίνα) και Τιαντσού (Ινδία).[4]

Ωστόσο, οι περισσότεροι Πανασιατιστές ήταν εθνικιστές και ιμπεριαλιστές και συνδέονταν με οργανώσεις της δεξιάς. Συζήτησαν την αυτοδίκαιη αλληλεγγύη που οδήγησε σε ιδεολογία, όπως η «νέα τάξη» της Ανατολικής Ασίας και «Μείζονα Σφαίρα Συνευημερίας της Ανατολικής Ασίας» που βασίστηκε στην ιαπωνική υπεροχή.

Νέος Μείζων Ασιατισμός από την Κίνα Επεξεργασία

Από την κινεζική προοπτική, ο ιαπωνικός Ασιατισμός ερμηνεύτηκε ως αιτιολογημένη ιδεολογία για ιαπωνική στρατιωτική επίθεση και πολιτική απορρόφηση (βλ. Είκοσι Μία Απαιτήσεις). Το 1917, ο Λι Ντατσάο (1889-1927) υποστήριξε την απελευθέρωση των ασιατικών εθνών και την ισονομία της Μείζονος Ασιατικής Ένωσης. Το 1924, ο Σουν Γιατ-Σεν (1866-1925) δήλωσε ότι η Δύση ήταν ηγεμονική και η Ανατολή ήταν Κομφουκιανική και υποστήριξε την πλήρη ανεξαρτησία με αντίσταση στην αποικιοκρατία με τον «Μείζων Ασιατισμό» που ενώνει τα ασιατικά έθνη.[5]

Πανασιατισμός μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία

Οι πολιτικοί ηγέτες από τον Σουν Γιατ-Σεν τις δεκαετίες του 1910 και του 1920 έως τον Μαχαθίρ Μοχάμαντ τη δεκαετία του 1990, υποστηρίζουν ότι τα πολιτικά μοντέλα και ιδεολογίες της Ευρώπης στερούνται αξιών και εννοιών που βρίσκονται στις ασιατικές κοινωνίες και φιλοσοφίες. Οι ευρωπαϊκές αξίες, όπως τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες, δεν θα ήταν κατάλληλες για τις ασιατικές κοινωνίες σε αυτήν την ακραία διατύπωση του Πανασιατισμού.

Η ιδέα των «ασιατικών αξιών» θεωρείται κάπως ως αναζωπύρωση του πανασιατισμού. Ένας από τους πρώτους ενθουσιώδεις της ιδέας ήταν ο πρώην πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, Λι Κουάν Γιου. Στην Ινδία, ο Ραμ Μανόχαρ Λοχία ονειρεύτηκε μια ενωμένη σοσιαλιστική Ασία.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Tarui, Tokichi (1893) Daito Gappo-ron
  2. Δείτε: Περιστατικό στην Οσάκα το 1885.
  3. Okakura, Tenshin (1904) Ideal of the East
  4. Μπιάλοκ, Ντέιβιντ T. (Φεβρουάριος 2007). Eccentric Spaces, Hidden Histories: Narrative, Ritual, and Royal Authority from The Chronicles of Japan to The Tale of the Heike. Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. σελ. 186. ISBN 9780804767644. 
  5. 1924 speech on Greater Asianism

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα στο Wikimedia Commons
  •   Λεξιλογικός ορισμός του πανασιατισμός στο Βικιλεξικό