Παραινέσεις του Αμενεμχέτ

Οι Παρανέσεις του Αμενεμχέτ (ή "Οδηγίες Βασιλιά Αμνενέμι Α' στο γιο του Σέσωστρι") είναι ένα σύντομο αρχαίο Αιγυπτιακό ποίημα γραμμένο στην αρχή της περιόδου του Μέσου βασιλείου, και ανήκει στο λογοτεχνικό είδος του sebayt (σεμπαϊάτ, παραινέσεις, οδηγίες). Το ποίημα έχει την μορφή έντονου δραματικού μονόλογου από το φάντασμα του δολοφονημένου Φαραώ της 12ης Δυναστείας Αμενεμχέτ Α΄ προς τον γιο του Σέσωστρι Α΄. Περιγράφει τη συνωμοσία που οδήγησε στη δολοφονία του Αμενεμχέτ[1], και προτρέπει τον γιο του να μην εμπιστεύεται κανέναν. Επίσης σκιαγραφεί τον απολογισμό των πράξεων του της βασιλείας του[2]. Καταλήγει με την προτροπή στον Σέσωστρι να ανέρθει στο θρόνο και να κυβερνήσει με σύνεση στη θέση του Αμενεμχέτ.

Παραινέσεις του Αμενεμχέτ
Ταμπλέτα σε ιερατικά με απόσπασμα από της Παραινέσεις, 18η Δυναστεία, περ. 1514 – 1493 π.Χ. Το απόσπασμα αναφέρει, "Να φυλάγεσαι από υφισταμένους σου… Μην εμπιστεύεσαι κανέναν, μην έχεις κανέναν φίλο, μην κάνεις γνωστούς."
ΣυγγραφέαςKheti
ΓλώσσαΑρχαία αιγυπτιακή γλώσσα
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Συγγραφή Επεξεργασία

Οι Παραινέσεις μπορεί να γράφηκαν με εντολή του Σέσωστρι[3] για να εγκωμιάσει τον πατέρα του και για να νομιμοποιήσει τη διεκδίκηση του στο θρόνο. Αρκετούς αιώνες αργότερα, κατά την περίοδο του Νέου Βασιλείου, στον Πάπυρο του Τσέστερ Μπίτι IV, η συγγραφή των Παραινέσεων αποδίδεται στον "μεγαλύτερο των γραφέων" Χετί[4][5]

Η κύρια πηγή για το κείμενο προέρχεται από τον Πάπυρο του Millingen, ο οποίος αντιγράφηκε από τον A. Peyron το 1843. Το πρωτότυπο έχει χαθεί. Στις μέρες μας έχουν διασωθεί ξύλινες πλακέτες με αποσπάσματα από τις Παραινέσεις, που χρονολογούνται από την 18η δυναστεία καθώς και αποσπάσματα από πάπυρους και όστρακα από το Νέο Βασίλειο[6].

Περιεχόμενο Επεξεργασία

Οι Παραινέσεις αρχίζουν αναγνωρίζοντας σαν συγγραφέα ως τον "πρώην Βασιλιά της Άνω και Κάτω Αιγύπτου, Σεχετεπιμπρέ, γιο του Ρα Αμενεμχέτ" και δηλώνουν ότι είναι η συμβουλές του Αμενεμχέτ στον γιο του για το πώς θα διατηρήσει τη βασιλεία και την ευημερία. Κατόπιν ο βασιλιάς συμβουλεύει το γιο του να μην εμπιστεύεται κανέναν, γιατί ακόμα και τα πιο κοντινά του άτομα αρνήθηκαν να τον στηρίξουν, και εξηγεί ότι δολοφονήθηκε στο κρεβάτι του από τους φρουρούς του. Περιγράφει σύντομα τις ενέργειες που έκανε για τη χώρα του, τις στρατιωτικές του επιτυχίες, και τα επιτεύγματα του για τα κτήρια που έχτισε. Οι Παραινέσεις κλείνουν με την ευλογία του προς το γιο του Σέσωστρι, και τις συμβουλές για το πώς θα πρέπει να κυβερνήσει.

Επιρροή Επεξεργασία

Το κείμενο αποτελεί μία από τις πιο παλιές αναφορές στους "Ασιάτες". Σε κατοπινές περιόδους διάφοροι Φαραώ αντέγραφαν αρχαιότερα κείμενα για να νομιμοποιήσουν τις ενέργειές τους. Ο Φαραώ της 25ης Δυναστείας Πυί αντέγραψε αποσπάσματα από τις Παραινέσεις του Αμενεμχέτ σχεδόν κατά λέξη. Το ποίημα διαβαζόταν κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., σχεδόν 1500 χρόνια μετά που είχε γραφτεί.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Translation in R. B. Parkinson, The Tale of Sinuhe and Other Ancient Egyptian Poems. Oxford World's Classics, 1999.
  • Stephen Quirke: Egyptian Literature 1800BC: Questions and Readings, London 2004, 127-129 ISBN 0-9547218-6-1 (translation and transcription)
  • Miriam Lichtheim: Ancient Egyptian Literature, Vol. I, 1980 University of California Press, pp. 135–138
  • Adolf Erman, The Ancient Egyptians: A Sourcebook of Their Writings, Harper & Row 1966
  • Leonard H. Lesko, Pharaoh's Workers: The Villagers of Deir El Medina, Cornell University Press 1994, ISBN 0-8014-8143-0
  • James P. Allen, Middle Egyptian: An Introduction to the Language and Culture of Hieroglyphs, Cambridge University Press 2000, ISBN 0-521-77483-7
  • Wolfgang Kosack: Berliner Hefte zur ägyptischen Literatur 1 - 12: Teil I. 1 - 6/ Teil II. 7 - 12 (2 Bände). Paralleltexte in Hieroglyphen mit Einführungen und Übersetzung. Heft 9: Die Lehre des Königs Amenemhet I. an seinen Sohn. Verlag Christoph Brunner, Basel 2015. ISBN 978-3-906206-11-0.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ο J. P. Allen πιστεύει ότι το αποτέλεσμα της συνωμοσίας δεν είναι σίγουρο (Allen, op.cit., σ.259)
  2. Lichtheim, op.cit., p.137
  3. Lichtheim, op.cit., p.135
  4. Ermann, op.cit., p.xxvii
  5. Ο H. Lesko πιστεύει ότι αυτός ο Χετί είναι ο ίδιος ο οποίος έγραψε την Σάτιρα των Επαγγελμάτων. Ο Hans Goedicke προσθέτει στα έργα του Χετί και τις Οδηγίες του Μερικαρέ, πρόταση την οποία δεν συμμερίζονται όλοι (Lesko, op.cit, σ.141).
  6. Lichtheim, op.cit., p.136

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Instructions of Amenemhat της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).