Πελιναίο όρος
Το Πελιναίο (ή Πεληναίο) Όρος βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Χίου και είναι το ψηλότερο βουνό του νησιού με υψόμετρο 1.297 μέτρα (κορυφή του Δια) και ένα από τα υψηλότερα βουνά στο Αιγαίο.[1]
| Πελιναίο όρος | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 1.297 μέτρα |
| Νησί | Χίος |
| Χώρες | Ελλάδα |
| wikidata () | |
Τη κορυφή του Δια περιβάλουν χαμηλότερες κορυφές, όπως τα όρη Κράνος, Όρος και Μεσόβουνος, αλλά και η «δίδυμη» κορυφή του Πεληναίου, ο Έδελος (1.247 μ.). Η ανάβαση στην κορυφή του βουνού πραγματοποιείται μέσω δύο μονοπατιών. Το πρώτο ξεκινάει κοντά από το χωριό Σπαρτούντα και ανεβαίνει την Νοτιοδυτική πλαγιά του βουνού ενώ το δεύτερο, και πιο δύσκολο, ανεβαίνει την βόρεια πλαγιά, ξεκινώντας από το χωριό Βίκι.[2][3] Στις πλαγιές του Πελιναίου Όρους βρίσκονται τα χωριά Καμπιά, Φυτά, Βίκι, Αμάδες, Κηπουριές και Σπαρτούντα. Στο Πελιναίο Όρος κυριαρχούν τα ασβεστολιθικά πετρώματα ενώ υπάρχουν και λίγοι σχιστόλιθοι.[4]
Στο Πελιναίο Όρος κυριαρχούν τα ασβεστολιθικά πετρώματα ενώ υπάρχουν και λίγοι σχιστόλιθοι.[4]
Από τα αρχαία χρόνια το Πεληναίο αποτέλεσε τόπο θρησκευτικής λατρείας. Κοντά στην κορυφή του υπήρχε το ιερό του Πεληναίου Δία. Κατά τον μεσαίωνα στο ίδιο σημείο υπήρχε μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία, ενώ σήμερα χαρακτηριστικό είναι το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας στην κορυφή του Βουνού.[5]
Ετυμολογία Επεξεργασία
Η ετυμολογία του ονόματος παραμένει γενικά αβέβαιη. Ωστόσο, ίσως να συνδέεται με τη αρχαία θεσσαλική πόλη Πελίννα (εξού και Πελινναίον). Η λέξη πελίννος σημαίνει πελιδνός, δηλαδή μελανός, σταχτής.[5]
Πάντως, το όνομα της «δίδυμης» κορυφής του όρους, του Έδελου, προέρχεται από το εύδηλος, δηλαδή, τον ευκρινή.[5]
Μυθολογία Επεξεργασία
Το βουνό έχει συνδεθεί με την ελληνική μυθολογία ως το μέρος που ανταγωνίστηκαν ο Ωρίωνας και η θεά Άρτεμις. Ο μύθος λέει ότι όταν ο πρώτος βασιλιάς της Χίου, ο Οινοπίωνας, κάλεσε τον Ωρίωνα να σκοτώσει τα φίδια και τους δράκους του νησιού, όλοι εντυπωσιάστηκαν από τις κυνηγητικές ικανότητές του. Έτσι η θέα του κυνηγιού, Άρτεμη προσκάλεσε τον Ωρίωνα σε μονομαχία για να αποδείξει την ανωτερότητά της. Για μία μέρα, ο Ωρίωνας και η Άρτεμη κυνηγούσαν γύρω από το Πεληναίο. Η μονομαχία ήταν αμφίρροπη, όμως στο τέλος ο Ωρίωνας υποχώρησε, θαυμάζοντας τις ικανότητες της θεάς. Η θεά Άρτεμη, από την άλλη, όταν πέθανε ο Ωρίωνας, «χώρισε» το Πεληναίο σε δύο κορυφές, τιμώντας έτσι τον συναγωνιστή της.[6] Πράγματι, οι δύο κορυφές του βουνού είναι και σήμερα χαρακτηριστικό γνώρισμά του.
Χλωρίδα και Πανίδα Επεξεργασία
Σε χαμηλό υψόμετρο συναντώνται μεσογειακή μακία και πουρνάρια, γκορτσιές, αγριελιές, χαρουπιές, σκίνα κ.α. Σε ψηλότερο υψόμετρο, στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα του βουνού, υπάρχουν δάση τραχείας πεύκης και άγριων κυπαρισσιών και ακόμα πιο ψηλά δάση με άγριους κέδρους. Το κεντρικό και το νότιο τμήμα του βουνού είναι ξηρό.
Στο Πελιναίο Όρος συναντώνται διάφορα είδη φυτών όπως η Fritillaria carica subsp carica, το Acantholimon aegaeum, η Campanula cymbalaria, το Thymus sipyleus, το τσάι του βουνού (Sideritis sipylea) κ.α.
Η πανίδα του Πελιναίου Όρους είναι εξίσου πλούσια. Στις πλαγιές του βουνού ζει το σμυρνοτσίχλονο (που απαντάται και στη δυτική Λέσβο και τη Σκύρο) καθώς και το σπάνιο χρυσογέρακο. Επίσης ζουν σπιζαετοί, φιδαετοί, αετογερακίνες, γερακίνες, πετρίτες, βραχοκιρκίνεζα, νησιώτικες πέρδικες, ορτύκια, μπεκάτσες, τρυγόνια, κούκοι, κουκουβάγιες και πολλά άλλα πουλιά.
Εκτός από πολλά είδη πουλιών στο Πελιναίο Όρος μπορεί να συναντήσει κανείς χελώνες, τυφλίτες, σαμιαμίδια, νερόφιδα, σαΐτες, σπιτόφιδα και οθωμανικές οχιές καθώς και ο ανατολικός βάτραχος (Pelophylax bedriagae). Επίσης υπάρχουν αλεπούδες, κουνάβια, σκαντζόχοιροι, λαγοί και πολλά είδη νυχτερίδων.[4]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Πελιναίο όρος». www.hellenicaworld.com. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Συντάκτης. «Ανάβαση στην κορυφή της Χίου- Οδοιπορικό στο Πελινναίο, του Μάρκου Καλογεράκη | Chios News». Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Πεζοπορία στη Χίο». www.topoguide.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Ορεινοί όγκοι / Πελινναίο, NaturaGraeca». www.naturagraeca.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Κελεπερτζής, Αριστείδης (2008). Μαθαίνω τον τόπο μου: Χίος-Ψαρά-Οινούσες. Χίος: Εκδόσεις «άλφα πι». σελ. 69. ISBN 978-960-8262-84-3.
- ↑ «Το Πελινναίο στην κορυφή των μυθικών πεζοπορικών προορισμών». Απλωταριά. 23 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.