Πεντάλοφο Αιτωλοακαρνανίας
Συντεταγμένες: 38°28′59.2″N 21°14′52.1″E / 38.483111°N 21.247806°E Για οικισμoύς με το ίδιο όνομα στην Ελλάδα δείτε το λήμμα: Πεντάλοφος
| Πεντάλοφο | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αιτωλοακαρνανίας |
| Δήμος | Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, Δημοτική Κοινότητα Πενταλόφου Αιτωλοακαρνανίας |
| Δημοτική Ενότητα | Οινιάδων |
| Δημοτική Κοινότητα | Πενταλόφου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Αιτωλοακαρνανίας |
| Υψόμετρο | 20 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 802 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Ποδολοβίτσα |
| Ταχ. κώδικας | 300 01 |
| Τηλ. κωδικός | 2632 |
Το Πεντάλοφο είναι οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Διοικητικά ανήκει στην κοινότητα Πενταλόφου και υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Οινιάδων, του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Έχει 889 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011 και βρίσκεται σε υψόμετρο 20 μέτρων.[1]
Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Το Πεντάλοφο είναι πεδινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, σε υψόμετρο 20 μέτρων.[2][3] Είναι χτισμένο προσηλιακά πάνω σε δυο μικρούς λόφους, στη δεξιά όχθη του ποταμού Αχελώου, στο δρόμο Αιτωλικού - Αστακού. Γύρω του απλώνεται εύφορη πεδιάδα 5.000 περίπου στρεμμάτων, κατάφυτη από ελιές και περιβόλια με ξινά (πορτοκάλια, λεμόνια) και λογής οπωροφόρα. Η πεδιάδα αυτή βορειοανατολικά και ανατολικά περιρρέεται από τον Αχελώο και ορίζεται νότια από την περιφέρεια Παλαιοκατούνας (σήμερα Λεσινίου), νοτιοδυτικά και δυτικά από το κτήμα Λεσινίου, βορειοδυτικά και βόρεια από την ορεινή περιφέρεια Πενταλόφου, που φθάνει μακριά ως τις περιφέρειες Στρογγυλοβουνίου και Παλαιομάνινας.
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Η περιοχή κατοικείτο από το β' μισού του 4ου αι. π.X, σύμφωνα με εύρεση αγαλματιδίου της Θεάς Άρτεμις, πιθανολογείται ότι στον τόπο που βρίσκεται το χωριό, ήταν η Αρχαία Μικρά Αινεία ή Οινεία, η οποία πιθανόν να μετονομάσθηκε κατά την πρώτη κάθοδο των Σλαύων, σε Ποδολοβίτσα (η παλιά ονομασία του οικισμού).
Κατά τον Μεσαίωνα έμεινε άγνωστος. Γύρω στα 1400, όταν όλη η Ακαρνανία κυριεύτηκε από τον Κάρολο Α' Τόκκο, τότε ίσως να δόθηκε αντάλλαγμα στον Γραμματέα του ονομαζόμενου Ρώσου (επώνυμο που υπάρχει σήμερα στο χωριό μας).
Όταν το 1449 το κατέλαβαν οι Τούρκοι, ήταν ιδιοκτησία δύο αδελφών, οι οποίοι ήταν Έλληνες τσιφλικάδες. Ο ένας εκ των αδελφών αφιερώνει το μερίδιο του στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Πόρτας (Μπαμπίνης), ο δε άλλος, τουρκέψας, το αφιέρωσε στο Τζαμί. Το μερίδιο του δεύτερου εποπτεύονταν από τους Τούρκους του Βραχωριού, διαδοχικά.
Στις 9 Ιουνίου 1768, κατόπιν αγωγής μοναχών της Μονής Αγίου Γεωργίου Πόρτας, εις το Ιερόν Συμβούλιον, που έγινε ενώπιον του Αχμέτ Αγά και λοιπών Σπαχήδων, ζητούντες με απόφαση την αναγνώριση των ορίων της Μονής. Η απόφαση του Ιεροδικείου ήταν Σολομώντιος, να είναι και οι δύο ιδιοκτήτες των διαφιλονικούμενων χωραφιών, τα οποία είχαν κατά το μισό τίτλους συμμετοχής. Το μέρος προς το ποτάμι, ανήκε στο Τζαμί και μέρος προς το Λεσίνι, στο Μοναστήρι.
Κατά το 1817 το Τούρκικο μερίδιο μοιράστηκε στα δύο, με ιδιοκτήτες κατά 3/4, τον Γιακούμπ Αγά και κατά 1/4, τον Μεχμέτ Μπέη. Συνολικά το χωριό είχε 3 οικισμούς, το Μετόχι, το χωριό του Γερόδουλου και το Παλαιοχώρι. Οι κάτοικοί του, 25 φαμελιές, ή 80 ψυχές, καλλιεργούντες την τούρκικη γη εκ 15 ζευγαριών (χωρίς αμπέλια και ελιές), ή τα μαζώματα χριστιανών εκ των διαφόρων επαρχιών, και ονομάζετο Ποδολοβίτσα, Μολδοβίτσα, Μπουντολοβίτσα ή Τσιφλικάτ.
Το 1819 οι Τούρκοι Μπέηδες έφυγαν από το χωριό και εγκαταστάθηκαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο). Διόρισαν Σούμπαση (επιστάτη) του χωριού, ο οποίος έδωσε στους Τούρκους 4.000 γρόσια με διάφορο 15%.
Μετά την απελευθέρωση, με διάταγμα της 3ης Απριλίου του 1833 (ΦΕΚ 12Α - 06/04/1833), που μιλάει για την διαίρεση του κράτους σε Νομούς και Επαρχίες, η Ποδολοβίτσα ανήκει στην Επαρχία Ξηρομέρου, του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Στις 27 Νοεμβρίου 1840 με διάταγμα (ΦΕΚ 5Α - 08/03/1841, σελ. 22 από 34) ορίστηκαν νέοι δήμοι και έτσι η Ποδολοβίτσα και τα χωριά Κατοχή, Παλαιοκατούνα, Μύλα (Παλαιομάνινα) και Ρίγανη, αποτελούσαν το Δήμο Οινιάδος και κάθε χωριό αποτελούσε Κοινότητα.
Στις 31 Αυγούστου 1912 με διάταγμα (ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912, σελ. 8 από 16), η Ποδολοβίτσα έγινε Κοινότητα. Το πρώτο Κοινοτικό Συμβούλιο αποτελούσαν οι Αλέξανδρος Πετρονικολός - Πρόεδρος, Ιωάννης Καπώνης - Μέλος, Ευστάθιος Κατσάνος - Μέλος και Γεράσιμος Κουτρούλης - Μέλος.
Η Ποδολοβίτσα, επειδή το όνομα ήτανε ξενικό, μετονομάστηκε με διάταγμα στις 14 Μαΐου 1928 (ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928, σελ. 5 από 8), σε Πεντάλοφο.[4]
Ονομασία Ποδολοβίτσα Επεξεργασία
Κατά τον Γερμανό Μαξ Βάσμερ, παράγεται από τα παλαιοσλαύικα Po και dove = κατά μήκος κοιλάδος και κατά Άλφρεντ Φίλιπσον, η Ποδολοβίτσα είναι το παλαιότερο Σλάβικο τοπωνύμιο της Ακαρνανίας.
Κατ' άλλη εκδοχή ίσως να παράγεται από το Ρουμάνικο Πόδος = πέρασμα, γεφύρι (λόγω του Αχελώου). Στα Γιουγκοσλαβικά σημαίνει τόπος κυνηγιού.
Χωριά με το όνομα Ποδολοβίτσα, υπάρχουν σήμερα στη Ρωσία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία, Ρουμανία κλπ.(βλέπε Βάσμερ) Στα Μοναστηριακά, Εκκλησιαστικά έγγραφα, απαντάται με το όνομα Μολδοβίτσα.
Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
| Έτος | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|
| Κάτοικοι | 1.233 | 993 | 889[5] |
Διοικητική υπαγωγή Επεξεργασία
|
 |
 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small}
Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία
Οικισμός: Πεντάλοφο Επεξεργασία
| Ποδολοβίτσα Ακαρνανίας και Αιτωλίας | |
|---|---|
| Ημερομηνία, Φ.Ε.Κ. | Μεταβολή |
| 01-07-1836 | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, προσαρτάται στο Δήμο Οινιάδος. |
| ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845 (σελ. 1 από 4) | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, αποσπάται από την Επαρχία Ακαρνανίας, του Νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας και υπάγεται στην Επαρχία Βονίτσης και Ξηρομέρου, του Νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. |
| Ποδολοβίτσα Αιτωλοακαρνανίας | |
| Φ.Ε.Κ. | Μεταβολή |
| ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845 (σελ. 1 από 4) | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, αποσπάστηκε στην Επαρχία Βονίτσης και Ξηρομέρου, του Νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας, από την Επαρχία Ακαρνανίας, του Νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. |
| ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 (σελ. 8 από 16) | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, αποσπάται από το Δήμο Οινιάδος και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Ποδολοβίτσας. |
| ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 (σελ. 5 από 8) | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, μετονομάζεται σε Πεντάλοφο. |
| Πεντάλοφο Αιτωλοακαρνανίας | |
| Φ.Ε.Κ. | Μεταβολή |
| ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 (σελ. 5 από 8) | Ο οικισμός Πεντάλοφο, προήλθε από τη μετονομασία του οικισμού Ποδολοβίτσα. |
| ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 (σελ. 2 από 72) | Ο οικισμός Πεντάλοφο, αποσπάται από την Κοινότητα Πενταλόφου και προσαρτάται στο Δήμο Οινιάδων.[6] |
| ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 (σελ. 1 από 136) | Ο οικισμός Πεντάλοφο, αποσπάται από το Δήμο Οινιάδων και προσαρτάται στο Δήμο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.[7] |
Κοινότητα Πενταλόφου Επεξεργασία
| Κοινότητα Ποδολοβίτσας Αιτωλοακαρνανίας | |
|---|---|
| Φ.Ε.Κ. | Μεταβολή |
| ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 (σελ. 8 από 16) | Σύσταση της Κοινότητας Ποδολοβίτσας, με την απόσπαση του οικισμού Ποδολοβίτσα, από το Δήμο Οινιάδος και τον ορισμό του ως έδρα της Κοινότητας Ποδολοβίτσας. |
| ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 (σελ. 5 από 8) | Ο οικισμός Ποδολοβίτσα, της Κοινότητας Ποδολοβίτσας, μετονομάζεται σε Πεντάλοφο. Η Κοινότητα Ποδολοβίτσας, μετονομάζεται σε Κοινότητα Πενταλόφου.[8] |
| Κοινότητα Πενταλόφου Αιτωλοακαρνανίας | |
| Φ.Ε.Κ. | Μεταβολή |
| ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 (σελ. 5 από 8) | Η Κοινότητα Πενταλόφου, προήλθε από τη μετονομασία της Κοινότητας Ποδολοβίτσας. |
| ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 (σελ. 2 από 72) | Ο οικισμός Πεντάλοφο, αποσπάται από την Κοινότητα Πενταλόφου και προσαρτάται στο Δήμο Οινιάδων. |
Εκλεγμένοι Κοινοτάρχες Επεξεργασία
| Εκλεγμένοι Πρόεδροι Κοινότητας Πενταλόφου Αιτωλοακαρνανίας[9] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Θητεία | 1979 - 1982 | 1983 - 1986 | 1987- 1990 | 1991 - 1994 | 1995 - 1998 |
| Κοινοτάρχης | Λυμπέριος Δημήτριος | Λυμπέριος Δημήτριος | Στέλιος Νικόλαος | Στέλιος Νικόλαος | Στέλιος Νικόλαος |
Προσωπικότητες Πενταλόφου Επεξεργασία
- Θωμάς Λαλαπάνος, (1903 -1989), γιατρός, πεζογράφος και ποιητής.[10]
- Αριστείδης Μόσχος, (1930 - 2001), καθηγητής μουσικής και δεξιοτέχνης οργανοπαίκτης σαντουριού.
- Αγαθή Δημητρούκα, (γενν. 1958), συγγραφέας, στιχουργός και μεταφράστρια, σύντροφος του ποιητή Νίκου Γκάτσου.
- Αρετή Κετιμέ, (γενν. 1989), τραγουδίστρια και οργανοπαίκτρια σαντουριού.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «E-GO.GR - ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «BUK.GR - ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ».
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 270, τομ. 27.
- ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ - ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ (ΠΟΔΟΛΟΒΙΤΣΑ) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2011 (ΦΕΚ 698Β - 20/03/2014, σελ. 246 από 432)».
- ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ - ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΙΑΔΩΝ (ΔΗΜΟΣ ΟΙΝΙΑΔΟΣ) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ - ΔΗΜΟΣ ΙΕΡΑΣ ΠΟΛΕΩΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ (ΔΗΜΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ - ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ (ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΔΟΛΟΒΙΤΣΑΣ) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ - ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ».
- ↑ «FACEBOOK - ΘΩΜΑΣ ΠΑΝ. ΛΑΛΑΠΑΝΟΣ (1903 - 1989)... - ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ».