Βικιπαίδεια

Πογκρόμ του Λβιβ (1941)

Τα πογκρόμ του Λβιβ ήταν διαδοχικές σφαγές (πογκρόμ) Εβραίων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1941 στην πόλη Λβουφ στην Ανατολική Πολωνία / Δυτική Ουκρανία (σημερινό Λβιβ, Ουκρανία) στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι σφαγές διαπράχθηκαν από Ουκρανούς εθνικιστές (συγκεκριμένα της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών, ΟΟΕ ή ОУН - Ο Ου Εν), γερμανικές ομάδες θανάτου και τοπικά πλήθη από τις 30 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου και από τις 25 έως τις 29 Ιουλίου, κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση. Χιλιάδες Εβραίοι σκοτώθηκαν τόσο στα πογκρόμ όσο και στις δολοφονίες από τα Einsatzgruppen.

Πογκρόμ του Λβιβ (Ιούνιος - Ιούλιος 1941)

Οι Ουκρανοί εθνικιστές στόχευσαν στους Εβραίους στο πρώτο πογκρόμ, με το πρόσχημα ότι ήταν υπεύθυνοι για τη σφαγή κρατουμένων από το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων (Εν Κα Βε Ντέ - НКВД) στο Λβιβ, η οποία άφησε πίσω χιλιάδες πτώματα σε τρεις φυλακές του Λβιβ. Οι επόμενες σφαγές κατευθύνθηκαν από τους Γερμανούς στο πλαίσιο του Ολοκαυτώματος στην Ανατολική Ευρώπη. Τα πογκρόμ αγνοήθηκαν ή συγκαλύφθηκαν στην ιστορική μνήμη της Ουκρανίας, ξεκινώντας από την ενέργειες της ΟΟΕ να εξαφανίσει τις δράσεις της κατά των Εβραίων. Το 2016, ανεγέρθηκε ένα μνημείο για τα θύματα του πογκρόμ στον χώρο της πρώην Συναγωγής Χρυσό Ρόδο.[1]

Ιστορικό Επεξεργασία

Το Λβιβ (πολωνικά: Lwów) ήταν μια πολυπολιτισμική πόλη λίγο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με πληθυσμό 312.231 κατοίκων. Οι 157.490 Πολωνοί της πόλης αποτελούσαν λίγο πάνω από το 50 τοις εκατό, με τους Εβραίους στο 32 τοις εκατό (99.595) και τους Ουκρανούς στο 16 τοις εκατό (49.747).[2] Στις 28 Σεπτεμβρίου 1939, μετά την κοινή εισβολή της Σοβιετικής-Γερμανίας, η ΕΣΣΔ και η Γερμανία υπέγραψαν τη Γερμανική - Σοβιετική μεθοριακή συνθήκη στα πλαίσια του Σύμφωνου Μολότωφ - Ρίμπεντροπ, σύμφωνα με την οποία εκχωρήθηκαν περίπου 77.000 τετραγωνικά μίλια της πολωνικής επικράτειας ,στα οποία κατοικούσαν 13,5 εκατομμύρια άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων, στη Σοβιετική Ένωση. Στη συνέχεια, το Λβιβ προσαρτήθηκε στη Σοβιετική Ένωση.[3]

Σύμφωνα με τα αρχεία της Σοβιετικής Μυστικής Αστυνομίας (Εν Κα Βε Ντε ή στα ρωσικά, НКВД), σχεδόν 9.000 κρατούμενοι δολοφονήθηκαν στην Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας στις σφαγές κρατουμένων της Εν Κα Βε Ντε, μετά την έναρξη της Γερμανικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση στις 22 Ιουνίου 1941.[4] Λόγω της σύγχυσης κατά τη διάρκεια της ταχείας σοβιετικής υποχώρησης και των ελλιπών αρχείων, ο αριθμός των θυμάτων της Εν Κα Βε Ντε είναι πιθανότατα υποτιμημένος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις σύγχρονων ιστορικών, ο αριθμός των θυμάτων στη Δυτική Ουκρανία ήταν πιθανώς μεταξύ 10.000 και 40.000.[5] Κατά εθνικότητα, οι Ουκρανοί αποτελούσαν περίπου το 70 τοις εκατό των θυμάτων, με τους Πολωνούς στο 20 τοις εκατό.[6]

Πριν από τη γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση, Ουκρανοί εθνικιστές, ειδικά η Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών (ΟΟΕ ή στα ουκρανικά, ОУН), είχαν συνεργαστεί με τους Γερμανούς για κάποιο χρονικό διάστημα. Η ομάδα της ΟΟΕ στο Λβιβ ήταν υπό τον έλεγχο του Στεπάν Μπαντέρα. Ένας από τους υπολοχαγούς του ήταν ο Γιαροσλάβ Στέντσκο, ένας πικρόχολος αντισημίτης. Το 1939, δημοσίευσε ένα άρθρο στο οποίο ισχυρίστηκε ότι οι Εβραίοι ήταν «νομάδες και παράσιτα», ένα έθνος «απατεώνων» και «εγωιστών» που είχε σκοπό να «καταστρέψει την ηρωική κουλτούρα των εθνών των πολεμιστών». Ο Στέτσκο ανέφερε επίσης την υποτιθέμενη συνωμοσία μεταξύ Εβραίων καπιταλιστών και Εβραίων Κομμουνιστών.[7]

Πογκρόμ και μαζικές δολοφονίες Επεξεργασία

Πρώτο πογκρόμ Επεξεργασία

Κατά τη στιγμή της γερμανικής επίθεσης στη Σοβιετική Ένωση, περίπου 160.000 Εβραίοι ζούσαν στην πόλη.[8] Ο αριθμός είχε διογκωθεί σε δεκάδες χιλιάδες λόγω της άφιξης των Εβραίων προσφύγων από την κατεχόμενη Πολωνία στα τέλη του 1939.[9] Τα μέλη της ΟΟΕ είχαν προετοιμαστεί για την αναμενόμενη γερμανική εισβολή δίνοντας οδηγίες στις μονάδες της πολιτοφυλακής τον Μάιο 1941 για εθνοκάθαρση. Οι οδηγίες διευκρίνιζαν ότι «οι Ρώσοι, οι Πολωνοί, οι Εβραίοι» ήταν εχθροί του ουκρανικού έθνους και και για αυτό το λόγο έπρεπε να «καταστραφούν στη μάχη».[10] Φέιγ βολάν που διανέμονταν από τα μέλη της ΟΟΕ τις πρώτες μέρες της γερμανικής εισβολής ,έδωσαν εντολή στον πληθυσμό: «Μην πετάξετε τα όπλα σας ακόμα. Πάρτε τα. Καταστρέψτε τον εχθρό. ... Η Μόσχα, οι Ούγγροι, οι Εβραίοι - αυτοί είναι οι εχθροί σας. Καταστρέψτε τους.»[11]

Το Λβιβ καταλήφθηκε από την Βέρμαχτ τις πρώτες πρωινές ώρες της 30ης Ιουνίου 1941. Οι γερμανικές δυνάμεις αποτελούνταν από την 1η Ορεινή Μεραρχία και το Τάγμα Αηδόνι (Nachtigall) που υπαγόταν στην Άμπβερ και στελεχωνόταν από Ουκρανούς. Εκείνη την ημέρα, οι Εβραίοι αναγκάστηκαν από τους Γερμανούς να αφαιρέσουν σώματα των θυμάτων της Εν Κα Βε Ντε από τις φυλακές και να εκτελέσουν άλλα καθήκοντα, όπως η εκκαθάριση ζημιών από βόμβες και ο καθαρισμός κτιρίων. Μερικοί Εβραίοι κακοποιήθηκαν από τους Γερμανούς και δολοφονήθηκαν ακόμη, σύμφωνα με τους επιζώντες. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο γερμανικός στρατός ανέφερε ότι ο πληθυσμός του Λβιβ έβγαλε τον θυμό του για τις δολοφονίες των κρατουμένων «στους Εβραίους ... που πάντα συνεργάζονταν με τους Μπολσεβίκους».[12] Το πρωί της 30ης Ιουνίου, σχηματίστηκε μια επιτόπου ουκρανική πολιτοφυλακή στην πόλη.[13] Περιλάμβανε ακτιβιστές της ΟΟΕ που είχαν μετακομίσει από την Κρακοβία με τους Γερμανούς, μέλη της ΟΟΕ που ζούσαν στο Λβιβ, και πρώην σοβιετικούς αστυνομικούς που είτε είχαν αποφασίσει να αλλάξουν πλευρές είτε ήταν μέλη της ΟΟΕ που είχαν διεισδύσει στη σοβιετική αστυνομία. Η οργάνωση ενθάρρυνε τη βία εναντίον Εβραίων, η οποία ξεκίνησε το απόγευμα της 30ης Ιουνίου, με ενεργή συμμετοχή από την ουκρανική πολιτοφυλακή που μπορούσε να αναγνωριστεί από τα περιβραχιόνια της στα εθνικά χρώματα: κίτρινο και μπλε. Πρώην σοβιετικοί αστυνομικοί φορούσαν τις μπλε σοβιετικές στολές τους, αλλά με μια ουκρανική τρίαινα αντί για ένα κόκκινο αστέρι στα καπέλα τους.[14]

Το απόγευμα της 30ής Ιουνίου, οι Ουκρανοί εθνικιστές διακήρυξαν ένα ανεξάρτητο ουκρανικό κράτος. Υπογεγραμμένη από τον Στέντσκο ,η διακήρυξη ( «Πράξη αποκατάστασης του ουκρανικού κράτους») δήλωνε τη σχέση και τη μελλοντική συνεργασία του ΟΟΕ με τη Ναζιστική Γερμανία, η οποία σύμφωνα με την ΟΟΕ, «βοηθούσε τον ουκρανικό λαό να απελευθερωθεί από την κατοχή των Μοσχοβιτών».[15] Ταυτόχρονα, τα νέα διαδόθηκαν σε όλη την πόλη σχετικά με την ανακάλυψη χιλιάδων πτωμάτων σε τρεις φυλακές της πόλης μετά τις σφαγές της Εν Κα Βε Ντε.[16]

Ένα μεγάλο πογκρόμ ξεκίνησε την επόμενη μέρα, την 1η Ιουλίου. Οι Εβραίοι μεταφέρθηκαν από τα διαμερίσματα τους, αναγκάστηκαν να καθαρίσουν τους δρόμους με τα χέρια και τα γόνατά τους, ή έκαναν τελετουργικά που ταυτίζονταν με τον κομμουνισμό. Οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στους δρόμους για να παρακολουθήσουν το θέαμα.[17] Οι Εβραίες δέχτηκαν ιδιαίτερη ταπείνωση: γδύθηκαν, χτυπήθηκαν και κακοποιήθηκαν. Σε μια τέτοια περίπτωση, μια γερμανική εταιρεία στρατιωτικής προπαγάνδας μαγνητοσκόπησε τη σκηνή. Αναφέρθηκαν επίσης βιασμοί. [18] Οι Εβραίοι συνέχιζαν να οδηγούνται στις τρεις φυλακές, πρώτα να εκταφούν τα πτώματα των θυμάτων της НКВД και μετά να δολοφονούνται.[19] Τουλάχιστον δύο μέλη της ΟΟΕ-Β,οι Ιβάν Κοβαλισίν και Μικαίλο Πεκάρσκυ, αναγνωρίστηκαν από τον ιστορικό Τζον Πάουλ Χίμκα σε φωτογραφίες του πογκρόμ.[20]

Αν και οι Εβραίοι δεν θεωρούνταν από τα μέλη της ΟΟΕ ως οι πρωταρχικοί εχθροί τους (αυτοί ήταν οι Πολωνοί και οι Ρώσοι), πιθανότατα στόχευσαν τους Εβραίους του Λβιβ σε μια προσπάθεια να ευχαριστήσουν τους Γερμανούς, με την ελπίδα να τους επιτραπεί να ιδρύσουν ένα Ουκρανικό κράτος-μαριονέτα. Ο αντισημιτισμός των ηγετών της ΟΟΕ, ειδικά του Στέτσκο, συνέβαλε επίσης. [21]

Δολοφονίες από μέλη των Einsatzgruppen Επεξεργασία

Οι υπομονάδες των Einsatzgruppe C έφτασαν στις 2 Ιουλίου, οπότε η βία κλιμακώθηκε περαιτέρω. Περισσότεροι Εβραίοι μεταφέρθηκαν στις φυλακές όπου πυροβολήθηκαν και θάφτηκαν σε φρέσκους σκαμμένους λάκκους. [22] Σε αυτό το σημείο, η ουκρανική πολιτοφυλακή υποτάχθηκε στα Ες-Ες.[23] Εκτός από τη συμμετοχή στα πογκρόμ, μονάδες των Einsatzgruppe C διεξήγαγαν μια σειρά επιχειρήσεων μαζικών δολοφονιών που συνεχίστηκαν για τις επόμενες ημέρες. Σε αντίθεση με τις δράσεις εναντίον των Εβραίων νωρίτερα, οι πυροβολισμοί χαρακτηρίστηκαν από την απουσία συμμετοχής του πλήθους. Με τη βοήθεια της ουκρανικής πολιτοφυλακής, οι Εβραίοι μεταφέρθηκαν σε ένα στάδιο, από όπου μεταφέρθηκαν με φορτηγά ,στο χώρο των πυροβολισμών.[24]

Η ουκρανική πολιτοφυλακή έλαβε βοήθεια από τις οργανωτικές δομές της ΟΟΕ, από μη οργανωμένους εθνικιστές, καθώς και από συνηθισμένα άτομα από το πλήθος και ανήλικα άτομα.[25] Το γερμανικό στρατιωτικό προσωπικό ήταν συχνά παρόν τόσο ως θεατές όσο και ως δράστες, προφανώς εγκρίνοντας την αντι-εβραϊκή βία και ταπείνωση. Το απόγευμα της 2ης Ιουλίου, οι Γερμανοί σταμάτησαν τις ταραχές, επιβεβαιώνοντας ότι η κατάσταση ήταν τελικά υπό τον έλεγχό τους από την αρχή.[26]

«Ημέρες Πετλούρα» Επεξεργασία

Ένα δεύτερο πογκρόμ πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου 1941 και ονομάστηκε «Ημέρες Πετλούρα» μετά τη δολοφονία του Ουκρανού πολιτικού Σίμον Πετλούρα. Οι δολοφονίες οργανώθηκαν με ενθάρρυνση των Γερμανών, ενώ Ουκρανοί μαχητές από έξω από την πόλη μπήκαν στη μάχη με εργαλεία αγροκτημάτων. Το πρωί της 25ης Ιουλίου, οι μαχητές άρχισαν να συγκεντρώνονται στα αστυνομικά τμήματα της πόλης. Συνοδευόμενοι από την ουκρανική επικουρική αστυνομία, επιτέθηκαν στους Εβραίους στους δρόμους με ρόπαλα, τσεκούρια και μαχαίρια. Το απόγευμα άρχισαν οι συλλήψεις και οι λεηλασίες. Με τους καταλόγους που ετοίμασαν, οι αστυνομικοί συνελάμβαναν Εβραίους στα σπίτια τους, ενώ πολίτες συμμετείχαν στη βία εναντίον Εβραίων στους δρόμους. Σύμφωνα με το Γιαντ Βασσέμ, περίπου 2.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε περίπου τρεις ημέρες.[27][28]

Αριθμός θυμάτων Επεξεργασία

Οι εκτιμήσεις για τον συνολικό αριθμό των θυμάτων ποικίλλουν. Μία αναφορά από την Γιούντενρατ του Λβιβ υπολόγισε ότι 2.000 Εβραίοι εξαφανίστηκαν ή σκοτώθηκαν τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου. Μια γερμανική έκθεση ασφαλείας της 16ης Ιουλίου ανέφερε ότι 7.000 Εβραίοι «συνελήφθησαν και πυροβολήθηκαν». Το πρώτο είναι πιθανώς υποτιμημένο, ενώ οι γερμανικοί αριθμοί είναι πιθανώς υπερβολικοί, προκειμένου να εντυπωσιάσουν την ανώτερη διοίκηση.[29]

Σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια των στρατοπέδων και των Γκέτο, 1933–1945, το πρώτο πογκρόμ είχε ως αποτέλεσμα 2.000 έως 5.000 Εβραίους θύματα. Επιπλέον 2.500 έως 3.000 Εβραίοι πυροβολήθηκαν κατά τη διάρκεια μαζικών δολοφονιών από τα Einsatzgruppen που ακολούθησαν αμέσως μετά το πογκρόμ. Κατά τη διάρκεια της λεγόμενης σφαγής «Ημέρες Πετλούρα» στα τέλη Ιουλίου, περισσότεροι από 1.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν.[30] Σύμφωνα με τον ιστορικό Πίτερ Λόνγκριχ, το πρώτο πογκρόμ κόστισε τουλάχιστον τις ζωές 4.000 ατόμων. Ακολούθησαν οι επιπλέον 2.500 έως 3.000 συλλήψεις και εκτελέσεις σε επακόλουθες δολοφονίες των Einsatzgruppen, με τις «Ημέρες Πετλούρα» να έχουν ως αποτέλεσμα περισσότερα από 2.000 θύματα.[31]

Ο ιστορικός Ντίτερ Πολ ,εκτιμά ότι 4.000 από τους Εβραίους του Λβιβ σκοτώθηκαν στα πογκρόμ μεταξύ 1 και 25 Ιουλίου.[32] Σύμφωνα με τον ιστορικό Ρίτσαρντ Μπρέτμαν, 5.000 Εβραίοι πέθαναν ως αποτέλεσμα των πογκρόμ. Επιπλέον, περίπου 3.000 κυρίως Εβραίοι εκτελέστηκαν στο δημοτικό στάδιο από τους Γερμανούς.[33]

Συνέπειες Επεξεργασία

Σύμφωνα με τη γερμανική προπαγάνδα όλα τα θύματα των δολοφονιών της НКВД στο Λβιβ ήταν Ουκρανοί, αν και περίπου το ένα τρίτο των ονομάτων στις λίστες των σοβιετικών κρατουμένων ήταν σαφώς πολωνικά ή εβραϊκά. Κατά τα επόμενα δύο χρόνια, τόσο ο γερμανικός όσο και ο φιλοναζιστικός ουκρανικός τύπος - συμπεριλαμβανομένων των Ουκραΐνσκι στσόντεννι βίστι και Κρακίφσκι βίστι (Ουκρανική καθημερινή εφημερίδα και νέα της Κρακοβίας) συνέχιζαν να περιγράφουν φρικτές πράξεις βασανιστηρίων από τη σοβιετική μυστική αστυνομία, πραγματικές ή φανταστικές.[34] Η γερμανική ειδησεογραφική προπαγάνδα ενέπλεκε τους Σοβιετικούς Εβραίους στη δολοφονία Ουκρανών και τα νέα αυτά μεταδίδονταν σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.

Η ηγεσία της ОУН ήλπιζε ότι οι ναζιστικές αρχές θα δεχθούν τη δημιουργία μιας φασιστικής Ουκρανίας ως κράτος μαριονέτα. Αυτές οι ελπίδες τροφοδοτήθηκαν από τον κύκλο γύρω από τον Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, ο οποίος στη συνέχεια διορίστηκε επικεφαλής του υπουργείου Ράιχ για τα Κατεχόμενα Ανατολικά Εδάφη και εντός της Άμπβερ. Ο Χίτλερ, ωστόσο, αντιτάχθηκε κατηγορηματικά στην ουκρανική κρατική υπόσταση, έχοντας θέσει τις απόψεις του για την αδίστακτη οικονομική εκμετάλλευση των νεοαποκτηθέντων αποικιακών εδαφών. Ο Μπαντέρα συνελήφθη στις 5 Ιουλίου και τέθηκε υπό κατοίκον περιορισμό στο Βερολίνο. Στις 15 Σεπτεμβρίου, συνελήφθη και πάλι και πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια ως προνομιούχος πολιτικός κρατούμενος στη Γερμανία. Απελευθερώθηκε τον Οκτώβριο του 1944 για να συνεχίσει τη συνεργασία του με τους Γερμανούς.[35]

Το τάγμα Αηδόνι(Nachtigall) δεν εμπλέχτηκε άμεσα στα πογκρόμ του Λβιβ ως οργανωμένος σχηματισμός. Οι επιζώντες παρατήρησαν Ουκρανούς με στολές της Βέρμαχτ που συμμετείχαν στα πογκρόμ, αλλά παρέμεινε ασαφές τι ρόλο έπαιξε το τάγμα. Οι Ουκρανοί μπορεί να συμμετείχαν ως μεταφραστές. Ωστόσο, τα αρχεία δείχνουν ότι το τάγμα Nachtigall στη συνέχεια έλαβε μέρος στους μαζικούς πυροβολισμούς Εβραίων κοντά στη Βινιτσκά τον Ιούλιο του 1941.[36]

Το Γκέττο του Λβιβ ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1941 με εντολή του Φρις Κάτσμαν, Ανώτατος Ες Ες και αρχηγός της αστυνομίας (SSPF) του Λέμπεργκ (όπως λέγεται το Λβιβ στα γερμανικά).[37] Την περίοδο αιχμής του ,στο γκέτο κρατούνταν περίπου 120.000 Εβραίους, οι περισσότεροι από τους οποίους απελάθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Μπελζέκ ή σκοτώθηκαν σε τοπικά μέρη κατά τα επόμενα δύο χρόνια. Μετά τις δολοφονίες των Πογκρόμ και των Einsatzgruppe του 1941, οι σκληρές συνθήκες στο γκέτο και οι απελάσεις στο Μπελζέκ και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γιανόβσκα είχαν ως αποτέλεσμα την σχεδόν πλήρη εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού. Μέχρι τη στιγμή που οι σοβιετικές δυνάμεις έφτασαν στο Λβιβ στις 21 Ιουλίου 1944, λιγότερο από το 1% των Εβραίων του Λβιβ είχαν επιζήσει από την κατοχή.[38]

Για δεκαετίες μετά τον πόλεμο, τα πογκρόμ στη Δυτική Ουκρανία έλαβαν περιορισμένη ακαδημαϊκή προσοχή και συζητήθηκαν ως επί το πλείστον στο πλαίσιο της σειράς φωτογραφιών που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια των πογκρόμ του Λβιβ.[39] Οι φωτογραφίες έχουν περιγραφεί από τους ιστορικούς ως «διαβόητες», «φρικτές»,[40] και «σχεδόν εμβληματικές».[41] Μερικά από τα πλάνα και τις φωτογραφίες του πρώτου πογκρόμ παρερμηνεύθηκαν να δείχνουν θύματα της НКВД. Στην πραγματικότητα, αυτές οι εικόνες έδειχναν Εβραίους που σκοτώθηκαν αφού είχαν εκθάψει τα πτώματα των θυμάτων της НКВД. Μπορούν να ταυτοποιηθούν από τα λευκά πουκάμισα και τις τιράντες, τα οποία θα είχαν απαγορευτεί στους κρατούμενους των φυλακών, μαζί με τις τυχαίες θέσεις των σωμάτων. Αντίθετα, τα θύματα της НКВД ήταν τακτοποιημένα σε σειρές και είχαν θαμπά γκρι ρούχα.[42]

Χειραγώγηση της ιστορικής μνήμης Επεξεργασία

Η άρνηση της ΟΟΕ για το ρόλο της στο Ολοκαύτωμα ξεκίνησε το 1943 αφού έγινε προφανές ότι η Γερμανία θα χάσει τον πόλεμο. Τον Οκτώβριο του 1943, η ΟΟΕ άρχισε να προετοιμάζει υλικό που θα υποδήλωνε ότι οι Γερμανοί και οι Πολωνοί έφεραν την ευθύνη για την αντι-εβραϊκή βία. Επιπλέον, η ΟΟΕ ήθελε να παραπληροφορήσει ότι το εβραϊκό συμβούλιο του Λβιβ κατηγόρησε τους Ουκρανούς για τα πογκρόμ μόνο επειδή πιέστηκαν από τους Γερμανούς να το πράξουν. Ο τόνος των φυλλαδίων και των προκηρύξεων της ΟΟΕ άλλαξε επίσης, παραλείποντας τις ρητές αντισημιτικές αναφορές που είχαν προηγουμένως περιλάβει.[43][44]

Η συγκάλυψη των εγκλημάτων κατά των Εβραίων συνεχίστηκε μετά τον πόλεμο, με την προπαγάνδα της ΟΟΕ να περιγράφει την κληρονομιά της ως «ηρωική ουκρανική αντίσταση ενάντια στους Ναζί και τους Κομμουνιστές».[45] Αυτό συνοδεύτηκε από μια πλημμύρα από απομνημονεύματα από βετεράνους της ΟΟΕ, του Ουκρανικού Στρατού Ανταρτών (ΟΣΑ, ουκρανικά: УПА, στο οποίο κυριαρχούσαν τα μέλη της ΟΟΕ) και το τμήμα Ες Ες της Γαλικίας. Η ΟΟΕ φύλαγε στενά τα αρχεία της, περιορίζοντας την πρόσβαση σε πληροφορίες και λογόκρινε τα έγγραφά της προτού τα δημοσιεύσει σε μελετητές. Η ΟΟΕ ανέπτυξε επίσης δεσμούς με την ουκρανική διασπορά σε ολόκληρο τον Ατλαντικό, συμπεριλαμβανομένων ακαδημαϊκών ουκρανικής καταγωγής, όπως ο βετεράνος και ιστορικός της ΟΟΕ Τάρας Χούντσακ και ο βετεράνος και ιστορικός της ΟΣΑ Λεβ Σανκόβσκυ. Μετά το άνοιγμα των σοβιετικών αρχείων τη δεκαετία του 1990, κατέστη δυνατή η σύγκριση της ιστορίας της ΟΟΕ με τα αυθεντικά έγγραφα.[46]

Ο πληθυσμός της σύγχρονης πόλης του Λβιβ είναι 90 τοις εκατό ουκρανικός.[47] Στη Σοβιετική Ουκρανία, όπως και αλλού στη Σοβιετική Ένωση, οι Εβραίοι, οι πρωταρχικοί στόχοι της γενοκτονίας των Ναζί, θεωρήθηκαν άμαχοι θύματα πολέμου χωρίς να διαφοροποιούνται από άλλα θύματα.[48] Στην μετα-σοβιετική Ουκρανία, οι νέες πρακτικές μνήμης του πολέμου επικεντρώθηκαν κυρίως στο ουκρανικό παρελθόν του Λβιβ, ενώ ο χαμένος εβραϊκός και πολωνικός πληθυσμός αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Μερικές από αυτές τις πρακτικές ήταν προβληματικές. Για παράδειγμα, ο χώρος της φυλακής στην οδό Λάκι, μια από τις πολλές τοποθεσίες των πογκρόμ τον Ιούλιο του 1941, είναι πλέον μουσείο. Η μόνιμη έκθεσή του (από το 2014) δεν ανέφερε το πογκρόμ.[49] Κανένα μνημείο για τα Εβραϊκά θύματα του πογκρόμ δεν υπήρχε στο ίδιο χρονικό διάστημα.[50]

Το 2008, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (ΥΑΟ ή στα ουκρανικά, СБУ - Ες Μπε Ου) δημοσίευσε έγγραφα στα οποία αναφέρετε ότι ο ρόλος της ΟΟΕ σε εγκλήματα στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μπορεί να ήταν μικρότερος από ό,τι πιστευόταν αρχικά. Σύμφωνα με τους μελετητές Τζον Πάουλ Χίμκα, Περ Άντερς Ράντλινγκ και Μάρκο Κάρινικ, αυτή η συλλογή εγγράφων, με τίτλο «For the Beginning: Book of Facts» ήταν μια προσπάθεια χειραγώγησης και παραποίησης της ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Για παράδειγμα, σε ένα από τα έγγραφα που κυκλοφόρησε δηλώνεται πως, στη διάρκεια των πογκρόμ το 1941 ,οι δραστηριότητες της ΟΟΕ ήταν άσχετες με αυτά. Στην πραγματικότητα, ήταν σαφές από το ίδιο το έγγραφο ότι ήταν μεταπολεμικό κατασκεύασμα. Σύμφωνα με τον Χίμκα, το μόνο που απέδειξε αυτό το έγγραφο ήταν ότι η ΟΟΕ ήθελε να αποσυνδεθεί από το αντι-εβραϊκό παρελθόν της για να μπορέσει να δημιουργήσει μια σχέση με τη Δύση. Η Ες Μπε Ου βασίστηκε επίσης στα «απομνημονεύματα» μιας Στέλλα Κρέντσμπαχ (Stella Krenzbach), η οποία υποτίθεται ότι ήταν Ουκρανή Εβραία που πολεμούσε στις τάξεις της ΟΣΑ. Τα απομνημονεύματα και η φιγούρα της Κρέντσμπαχ ήταν πιθανώς μεταπολεμικές κατασκευές από την εθνικιστική ουκρανική διασπορά.[51][52][53]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Liphshiz, Cnaan. «Controversy as Lviv opens Jewish memorial on site of historic synagogue». www.timesofisrael.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  2. ↑ Сагайдак, Марія. «The Lviv Pogrom of 1941: The Germans, Ukrainian Nationalists, and the Carnival Crowd» (στα αγγλικά). Canadian Slavonic Papers. https://www.academia.edu/3181252/The_Lviv_Pogrom_of_1941_The_Germans_Ukrainian_Nationalists_and_the_Carnival_Crowd. 
  3. ↑ Revolution from Abroad: The Soviet Conquest of Poland's Western Ukraine and Western Belorussia.,Gross 2002, pp. 17, 28–30.
  4. ↑ Berkhoff 2004, p. 14.. Harvest of Despair. Harvard University Press. ISBN 0674020782.
  5. ↑ The Great West Ukrainian Prison Massacre of 1941. ISBN 978-90-8964-834-1. 
  6. ↑ Kiebuzinski & Motyl 2017, p. 41.
  7. ↑ Himka 2011, pp. 222–223.
  8. ↑ Beorn 2018, p. 136 ,The Holocaust in Eastern Europe: At the Epicenter of the Final Solution. Bloomsbury Publishing
  9. ↑ Kulke 2012, p. 802.Ghettos in German-Occupied Eastern Europe. II, part A. The United States Holocaust Memorial Museum.
  10. ↑ Himka 2011, p. 224.
  11. ↑ Rudling, Per A.. «The OUN, the UPA and the Holocaust: A Study in the Manufacturing of Historical Myths» (στα αγγλικά). The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies 0 (2107). ISSN 2163-839X. https://www.academia.edu/1122859/The_OUN_the_UPA_and_the_Holocaust_A_Study_in_the_Manufacturing_of_Historical_Myths_The_Carl_Beck_Papers_in_Russian_and_East_European_Studies_2107_Pittsburgh_University_Center_for_Russian_and_East_European_Studies_2011_. 
  12. ↑ Himka 2011, p. 211.
  13. ↑ Himka 2011, p. 227
  14. ↑ Himka 2011, p. 229.
  15. ↑ Himka 2011, p. 223.
  16. ↑ Himka 2011, pp. 210–211.
  17. ↑ Himka 2011, pp. 211–212.
  18. ↑ Himka 2011, p. 213.
  19. ↑ Himka 2011, p. 218.
  20. ↑ «Ще кілька слів про львівський погром. ФОТО». Історична правда. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  21. ↑ Himka 2011, p. 234.
  22. ↑ Beorn 2018, p. 137.The Holocaust in Eastern Europe: At the Epicenter of the Final Solution. Bloomsbury Publishing
  23. ↑ Himka 2011, pp. 220–221.
  24. ↑ Himka 2011, pp. 219–220.
  25. ↑ p. 75 Breitman, Richard (2010). Hitler's Shadow: Nazi War Criminals, U.S. Intelligence, and the Cold War. DIANE Publishing
  26. ↑ Himka 2011, p. 228.
  27. ↑ https://archive.today/20050311225417/http://www1.yadvashem.org/about_holocaust/chronology/1939-1941/1941/chronology_1941_18.html%23top Chronology of the Holocaust. Yad Vashem.
  28. ↑ «July 25: Pogrom in Lvov». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2005. 
  29. ↑ Himka 2011, p. 221.
  30. ↑ Kulke 2012, p. 802.
  31. ↑ Longerich 2010, p. 194.. Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews Oxford; New York: Oxford University Press
  32. ↑ Lower 2012, p. 204 "Axis collaboration, Operation Barbarossa, and the Holocaust in Ukraine". In Alex J. Kay; Jeff Rutherford; David Stahel (eds.). Nazi Policy on the Eastern Front, 1941: Total War, Genocide, and Radicalization
  33. ↑ Breitman 1991."Himmler and the 'Terrible Secret' among the Executioners". Journal of Contemporary History.
  34. ↑ Himka 2014."Ethnicity and the Reporting of Mass Murder: "Krakivs'ki visti", the NKVD Murders of 1941, and the Vinnytsia Exhumation". Chapter: Ethnicizing the Perpetrators. University of Alberta
  35. ↑ Rudling, Per A.. «The OUN, the UPA and the Holocaust: A Study in the Manufacturing of Historical Myths» (στα αγγλικά). The Carl Beck Papers in Russian and East European Studies 0 (2107). ISSN 2163-839X. https://www.academia.edu/1122859/The_OUN_the_UPA_and_the_Holocaust_A_Study_in_the_Manufacturing_of_Historical_Myths_The_Carl_Beck_Papers_in_Russian_and_East_European_Studies_2107_Pittsburgh_University_Center_for_Russian_and_East_European_Studies_2011_. 
  36. ↑ Rudling 2011, p. 9.
  37. ↑ «SS-Man Katzmann's» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 31 Ιουλίου 2020. 
  38. ↑ Kulke 2012, p. 802
  39. ↑ Pohl, Dieter (2008) Shared History, Divided Memory,Leipziger Universitätsverlag
  40. ↑ Beorn 2018, p. 136.
  41. ↑ Stalin and Europe: Imitation and Domination, 1928-1953,Snyder (ed.), Tymothy (2014)
  42. ↑ Himka 2011, p. 217.
  43. ↑ Rudling 2011, pp. 14–15.
  44. ↑ Kopstein & Wittenberg 2018, p. 92 Intimate Violence: Anti-Jewish Pogroms on the Eve of the Holocaust.
  45. ↑ Rudling 2011, p. 16.
  46. ↑ Rudling 2011, pp. 19–20.
  47. ↑ Blacker, Uilleam. «Urban commemoration and literature in post-Soviet L’viv: a comparative analysis with the Polish experience» (στα αγγλικά). Nationalities Papers 42 (4): 1–18. ISSN 0090-5992. https://www.academia.edu/6418597/Urban_commemoration_and_literature_in_post_Soviet_L_viv_a_comparative_analysis_with_the_Polish_experience. 
  48. ↑ Blacker 2014, p. 1
  49. ↑ Blacker 2014, p. 3
  50. ↑ Blacker 2014, p. 10.
  51. ↑ «Falsifying World War II history in Ukraine - May. 08, 2011». KyivPost. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  52. ↑ «Марко Царинник: Історична напівправда гірша за одверту брехню». LB.ua. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  53. ↑ Rudling 2011, p. X
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πογκρόμ_του_Λβιβ_(1941)&oldid=10218756"