Ποιόν ενέργειας (γραμματική)

Ποιόν ενέργειας είναι μια γραμματική κατηγορία που εκφράζει τον τρόπο θεώρησης των γεγονότων από τον ομιλητή. Αν ο ομιλητής βλέπει το γεγονός ως μια ενέργεια στο σύνολό της χωρίς να ενδιαφέρεται για τη διάρκειά του ή τις φάσεις από τις οποίες αποτελείται, αν το βλέπει με άλλα λόγια συνοπτικά, τότε το ποιόν ενέργειας είναι τέλειο και οι χρόνοι που χρησιμοποιεί σχηματίζονται από το θέμα του Αορίστου. Αντίθετα, αν ο ομιλητής βλέπει ένα γεγονός που είτε βρίσκεται σε εξέλιξη, είτε επαναλαμβάνεται με κανονικότητα στην εξέλιξη του, είτε είναι κάτι το συνεχές, τότε το ποιόν ενέργειας είναι ατελές και οι χρόνοι που χρησιμοποιεί σχηματίζονται από το θέμα του Ενεστώτα.

Ποιόν ενέργειας συνεπώς είναι ο τρόπος του ρήματος, δηλαδή το πώς παρουσιάζεται η ενέργεια του ρήματος.

• Στα νέα Ελληνικά μπορεί να παρουσιάζεται:

α) μη συνοπτικά (εξακολουθητικά), με διάρκεια ή επανάληψη (ενεστώτας, παρατατικός, εξακολουθητικός μέλλοντας)

β) συνοπτικά, χωρίς διάρκεια ή επανάληψη (αόριστος, συνοπτικός μέλλοντας)

γ) συντελεσμένα (έχει συντελεστεί-ολοκληρωθεί) (παρακείμενος, υπερσυντέλικος, συντελεσμένος μέλλοντας)

Όταν το ρήμα βρίσκεται στην οριστική τότε για το ποιόν ενέργειας διακρίνουμε:

Ποιόν ενέργειας	Παρελθοντικοί	Παροντικοί	Μελλοντικοί
Εξακολουθητικό ή μη συνοπτικό	Παρατατικός	Ενεστώτας	Εξακολουθητικός Μέλλοντας
Στιγμιαίο ή συνοπτικό	Αόριστος	Αόριστος	Στιγμιαίος Μέλλοντας
Συντελεσμένο	Υπερσυντέλικος	Παρακείμενος	Συντελεσμένος Μέλλοντας

Όταν το ρήμα βρίσκεται στην υποτακτική τότε για το ποιόν ενέργειας διακρίνουμε:

Ποιόν ενέργειας		Ενεργητική Φωνή	Παθητική Φωνή
Εξακολουθητικό ή μη συνοπτικό	Υποτακτική Ενεστώτα	να δένω	να δένομαι
Στιγμιαίο ή συνοπτικό	Υποτακτική Αορίστου	να δέσω	να δεθώ
Συντελεσμένο	Υποτακτική Παρακειμένου	να έχω δέσει	να έχω δεθεί

Όταν το ρήμα βρίσκεται στην προστακτική τότε για το ποιόν ενέργειας διακρίνουμε:

Ποιόν ενέργειας		Ενεργητική Φωνή	Παθητική Φωνή
Εξακολουθητικό ή μη συνοπτικό	Προστακτική Ενεστώτα	δένε	(δένου)
Στιγμιαίο ή συνοπτικό	Προστακτική Αορίστου	δέσε	δέσου

• Στα Aγγλικά μπορεί να παρουσιάζεται:

Χρόνοι	Παροντικοί (Present)	Παρελθοντικοί (Past)	Μελλοντικοί (Future)
Μη συνοπτικοί (Progressive)	Present Continuous	Past Continuous	Future Continuous.
Συνοπτικοί (Simple)	Simple Present	Simple Past	Simple Future.
Συντελεσμένοι μη συνοπτικοί (Perfect Progressive)	Present Perfect Continuous	Past Perfect Continuous	Future Perfect Continuous
Συντελεσμένοι συνοπτικοί (Perfect Simple)	Present Perfect Simple	Past Perfect Simple	Future Perfect Simple

Παραπομπές

χρήσιμη πηγή: http://vprassas.blogspot.com/2011/01/blog-post_6930.html