Πολιτικές στον χώρο εργασίας

Με τον όρο πολιτικές στον χώρο εργασίας αναφερόμαστε στις διαδικασίες και στις συμπεριφορές των ανθρωπίνων αλληλεπιδράσεων που αφορούν την δύναμη και την εξουσία.[1] Λειτουργούν ως εργαλείο για την αξιολόγηση της επιχειρησιακής ικανότητας και την εξισορρόπηση διαφορετικών απόψεων των εμπλεκόμενων μερών. Είναι γνωστές και με άλλα ονόματα, όπως πολιτικές γραφείου και οργανωτικές πολιτικές. Είναι η χρήση της δύναμης και της κοινωνικής δικτύωσης μέσα σε μια οργάνωση για την επίτευξη αλλαγών που ωφελούν τον οργανισμό ή τα άτομα μέσα σε αυτό. Η επιρροή των ατόμων μπορεί να εξυπηρετήσει τα προσωπικά τους συμφέροντα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η επίδρασή τους στην ίδια την οργάνωση.[2] Μερικά από τα προσωπικά πλεονεκτήματα μπορεί να περιλαμβάνουν πρόσβαση σε πάγια περιουσιακά στοιχεία ή άυλα οφέλη όπως τη θέση που καταλαμβάνουν ή η ψεύτικη εξουσία που κατέχουν και επηρεάζει τη συμπεριφορά των γύρω τους. Από την άλλη πλευρά, η οργανωτική πολιτική μπορεί να αυξήσει την αποδοτικότητα [εκκρεμεί παραπομπή], τον σχηματισμό διαπροσωπικών σχέσεων, την επίσπευση της αλλαγής και το κέρδος της οργάνωσης και των μελών της ταυτόχρονα.

Στις πολιτικές στον χώρο εργασίας μπορεί να συμμετέχουν τόσο άτομα όσο και ομάδες[3] κάτι που μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμιο, όσο τα άτομα επικεντρώνονται σε προσωπικά οφέλη εις βάρος του οργανισμού. «Αυτο-εξυπηρετούμενες πολιτικές ενέργειες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις κοινωνικές ομάδες, τη συνεργασία, την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και πολλές άλλες οργανωτικές λειτουργίες.»[4] Γι' αυτό είναι ουσιώδες να δίνεται σημασία στις οργανωτικές πολιτικές και να δημιουργείτε το κατάλληλο πολιτικό τοπίο. « Οι πολιτικές είναι το λιπαντικό που λιπαίνει τα εσωτερικά γρανάζια ενός οργανισμού.»[5] Οι πολιτικές στον χώρο εργασίας μπορεί επίσης να περιγραφούν «απλά ως ο τρόπος που η δύναμη εξασκείται σε καθημερινή βάση.»[6]

Ο ψυχολόγος Oliver James εντοπίζει την σκοτεινή τριάδα των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας (ψυχοπάθεια, ναρκισσισμός και μακιαβελισμός) που είναι επουσιώδης για την κατανόηση των πολιτικών στον χώρο εργασίας.[7]

Το πολιτικό τοπίο Επεξεργασία

Το πολιτικό τοπίο είναι ένα σύνολο ιεραρχιών που συνδέουν τους πολιτικούς παίκτες μαζί. Με άλλα λόγια, το πολιτικό τοπίο είναι αυτό που καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων μια δεδομένη στιγμή. Η σχεδίαση αυτού του τοπίου αρχίζει με τους ηγέτες της οργάνωσης να επηρεάζουν την επίσημη ιεραρχία που καθορίζει την αρχική δομή και δείχνει την πολιτική ρύθμιση της οργάνωσης όπως αρχικά έχει προβλεφθεί. Οι οργανωτικές ιεραρχίες, καθεμία με τις δικές της μοναδικές πολιτικές προκλήσεις της, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες του συγκεκριμένου οργανισμού. Οι δεδομένοι παράγοντες περιλαμβάνουν τους οργανωτικούς στόχους, το μέγεθος του οργανισμού, τον αριθμό των διαθέσιμων πόρων και τον τύπο των ηγετών στα πλαίσια του οργανισμού. Το πολιτικό τοπίο αλλάζει καθώς τα άτομα εισάγονται στο οργανωτικό σχήμα. Κατά τη διαδικασία της κοινής εργασίας μια άτυπη ιεραρχία δημιουργείται. Η κύρια σύνδεση μεταξύ των ατόμων σε ένα πολιτικό τοπίο είναι η πρόσβαση -επιπρόσθετα- στη ροή των πληροφοριών. Αυτή η ιεραρχία μπορεί να προσδιοριστεί με την εφαρμογή αριθμητικών τιμών στις σχέσεις ανάλογα με το πόσο δυο άτομα υπολογίζουν και δίνουν αξία το ένα στο άλλο. Το άθροισμα αυτών των τιμών σε ατομικό επίπεδο καθορίζει τη θέση στην ιεραρχία. Δύο ή περισσότερα άτομα που υπολογίζουν σχέσεις και συγχωνεύουν αποτελέσματα μπορούν να παράγουν πιο σίγουρα αποτελέσματα. Οι άνθρωποι γρήγορα συνειδητοποιούν ποιος είναι το αφεντικό, από ποιόν εξαρτώνται για πολύτιμες πληροφορίες και ποιος γνωρίζει όλα τα κουτσομπολιά του γραφείου. Είναι πολύ σημαντικό το άτομο να γνωρίζει ποια είναι η θέση του σε αυτό το τοπίο και ποια ισχύ και επιρροή έχει μέσα στην οργάνωση. Είναι σημαντικό όχι μόνο να χρησιμοποιεί αυτήν τη δύναμη για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού, αλλά και για να εξασφαλίζει ότι άλλοι δεν την καταχρώνται. «Κάθε παίκτης στην οργάνωση έχει ένα ρόλο στην πολιτική που λιπαίνει τους τροχούς για να γίνονται πράγματα.»[5]

Κουτσομπολιό Επεξεργασία

Οι πολιτικές στον χώρο εργασίας διαφέρουν από το κουτσομπολιό του γραφείου στο ότι οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην πολιτική ενεργούν με στόχο την απόκτηση πλεονεκτήματος, ενώ το κουτσομπολιό μπορεί να είναι μια καθαρά κοινωνική δραστηριότητα. Ωστόσο, τα δύο αυτά μπορεί να συνδέονται μεταξύ τους. Τα κουτσομπολιά του γραφείου χρησιμοποιούνται συχνά από ένα άτομο για να τοποθετήσει τον εαυτό του σε ένα σημείο όπου μπορεί να ελέγχει τη ροή των πληροφοριών και ως εκ τούτου, να αποκομίσει ένα μέγιστο όφελος. Η μυστικοπαθής φύση της οργανωτικής πολιτικής τη διαφοροποιούν από το δημόσιο κουτσομπολιό και ως εκ τούτου, μπορεί να είναι πιο επιβλαβής για τον οργανισμό. Και τα δύο μπορούν να προκαλέσουν κάποιον να αμφιβάλλει για τις προθέσεις των συναδέλφων του και να δημιουργήσουν ένα εχθρικό περιβάλλον εργασίας. Οι πολιτικές στον χώρο εργασίας αναφέρονται επίσης στον τρόπο που οι συνάδελφοι αλληλεπιδρούν. Η αλληλεπίδραση των εργαζομένων μπορεί να είναι είτε θετικές είτε αρνητικές (δηλαδή συνεργατικές ή ανταγωνιστικές).

Χειραγώγηση Επεξεργασία

Στη βάση των πολιτικών στον χώρο εργασία βρίσκεται το θέμα της χειραγώγησης. Η χειραγώγηση μπορεί να υπάρχει σε οποιαδήποτε σχέση όπου ένα ή περισσότερα από τα εμπλεκόμενα μέρη χρησιμοποιεί έμμεσο τρόπο για να επιτύχει τους στόχους του. Στο χώρο εργασίας, όπου οι πόροι είναι περιορισμένοι, τα άτομα συχνά έχουν ένα κίνητρο για να επιτύχουν τους στόχους τους εις βάρος των συναδέλφων τους. Για παράδειγμα, εάν έξι άνθρωποι κάνουν αίτηση για μια προαγωγή, θα μπορούσαν να περιμένουν ότι η επιλογή θα γίνει αποκλειστικά με αξιοκρατικά κριτήρια. Αν κάποιος από τους υποψηφίους πιστέψει ότι κάτι τέτοιο θα τον θέσει σε μειονεκτική θέση, μπορεί να χρησιμοποιήσει άλλα μέσα εξαναγκασμού ή επιρροής για να θέσει τον εαυτό του σε πλεονεκτική θέση. Όταν εκείνοι που έχουν γίνει αντικείμενα χειραγώγησης αρχίσουν να μιλούν μεταξύ τους απευθείας - ή όταν άλλα αποδεικτικά στοιχεία έρχονται στο φως, όπως οικονομικά στοιχεία- ο χειραγωγός θα έχει μια εξήγηση έτοιμη, σχεδιάζοντας ήδη την έξοδο του, καθώς το κίνητρό του είναι η απόκτηση του ελέγχου και όχι η αντιμετώπιση μιας αποκάλυψης που θα τον εκθέσει.

Στόχοι Επεξεργασία

Οι στόχοι της πολιτικής ή της χειραγώγησης στο χώρο εργασίας δεν αυξάνεται πάντα με μια αμοιβή ή μια προαγωγή. Συχνά, ο στόχος μπορεί απλά να είναι η απόκτηση μεγαλύτερης εξουσίας ή του ελέγχου για προσωπικό όφελος, ή για τη δυσφήμιση ενός ανταγωνιστή. Οι πολιτικές στον χώρο εργασίας δεν προκύπτουν απαραίτητα από καθαρά εγωιστικά κέρδη. Μπορούν να είναι μια διαδρομή προς τα εταιρικά οφέλη, τα οποία δίνουν ώθηση προς τα επάνω στην εταιρία ως σύνολο και όχι μόνο σε ένα άτομο. Ένας «χειραγωγός» συχνά θα επιτύχει προσωπικούς ή σχετικούς με την καριέρα του στόχους, κάνοντας συνεργούς στα σχέδιά του όσους συναδέλφους του μπορεί. Παρά το γεγονός ότι η κρυφή ατζέντα είναι μια προσωπική νίκη, συμμαχώντας με ανυποψίαστους συναδέλφους ενισχύει την προσωπική κατάσταση ως χειραγωγός και διασφαλίζει ότι θα είναι το τελευταίο άτομο που θα κατηγορηθεί για ατασθαλίες.

Θέματα Επεξεργασία

Οι πολιτικές στον χώρο εργασίας είναι ένα σημαντικό ζήτημα για την επιχείρηση, επειδή τα άτομα που χειραγωγούν τις σχέσεις εργασίας τους, καταναλώνουν χρόνο και πόρους για το δικό τους όφελος εις βάρος της ομάδας ή της εταιρείας.

Επιπρόσθετα σε αυτό το πρόβλημα, η πρακτική της πολιτικής στο γραφείο μπορεί να έχει ακόμη πιο σοβαρές συνέπειες σε σημαντικές επιχειρηματικές διαδικασίες, όπως η κατάστρωση του στρατηγικού σχεδίου, η ρύθμιση του προϋπολογισμού, η διαχείριση των επιδόσεων και της ηγεσίας. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν τα άτομα παίζουν με τις πολιτικές στο χώρο εργασίας, παρεμβαίνουν στη ροή πληροφοριών της εταιρείας. Οι πληροφορίες μπορούν να διαστρεβλωθούν, να φτάσουν σε λάθος κατεύθυνση, ή να αποκρυφτούν, προκειμένου να χειραγωγηθεί μια κατάσταση για βραχυπρόθεσμο προσωπικό κέρδος.[8]

Παιχνίδια Επεξεργασία

Ένας τρόπος για την ανάλυση των πολιτικών στο χώρο εργασίας λεπτομερέστερα, είναι να το δούμε ως μια σειρά από παιχνίδια.[9] Αυτά τα παιχνίδια μπορούν να αναλυθούν και να περιγραφούν με όρους που αφορούν το είδος του παιχνιδιού και το ζητούμενο. Τα διαπροσωπικά παιχνίδια είναι παιχνίδια που παίζονται μεταξύ συνομηλίκων (για παράδειγμα το παιχνίδι του «No Bad News», όπου οι παίκτες αποκόπτουν τις αρνητικές πληροφορίες και το ζητούμενο είναι να μην διαταραχθεί κάποιος). Τα παιχνίδια ηγεσίας που παίζονται μεταξύ του προϊστάμενου και των εργαζομένων (για παράδειγμα το παιχνίδι του «διαίρει και βασίλευε», όπου ο επιβλέπων θέτει τους υπαλλήλους του, τον έναν εναντίον του άλλου, με την ανταμοιβή ότι κανένας δεν θα απειλήσει την εξουσία του) και τα παιχνίδια του προϋπολογισμού όπου παίζονται με τους πόρους ενός οργανισμού (για παράδειγμα το παιχνίδι της «τοποθέτησης σακιών άμμου», όπου τα άτομα διαπραγματεύονται έναν χαμηλό στόχο πωλήσεων και η ανταμοιβή τους είναι ένα μεγαλύτερο μπόνους).[8]

Αντιμετωπίζοντας τις οργανωτικές πολιτικές Επεξεργασία

Οι οργανωτικές πολιτικές είναι παρόμοιες με ένα παιχνίδι, που απαιτούν την ανάληψη ρίσκων ακριβώς όπως με κάθε άθλημα επαφής. «Πρέπει να παίζετε με την επιμονή και την πλήρη κατανόηση του τοπίου, παικτών και κανόνων».[5] «Η δυναμική της κατάστασης θα πρέπει πάντα να υπαγορεύει μια επανεξέταση των παικτών και πώς ταιριάζουν στο τοπίο.»[5] Κάποιος θα πρέπει να είναι προσεκτικός όταν στηρίζεται σε συμμαχίες που έχουν διαμορφωθεί υπό προηγούμενες συνθήκες. Όταν η δεδομένη κατάσταση αλλάξει, οι συμμαχίες πρέπει να επανεκτιμηθούν. Η οικοδόμηση ισχυρών συμμαχιών θα μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητα του ραντάρ της συλλογικής πολιτικής και θα ειδοποιήσει πριν προκύψουν συγκρούσεις. Σε περίοδο συγκρούσεων, οι εργαζόμενοι που λειτουργούν βάσει πληροφοριών και βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα, θα είναι ευκολότερο να διαδώσουν τις πολιτικές συγκρούσεις. Δρώντας πάντα έχοντας ως κίνητρο το καλύτερο συμφέρον της εταιρείας, είναι ένας σίγουρος τρόπος να μην αμφισβητηθεί το όποιο κίνητρο. Ο L.A. Witt, από το Πανεπιστήμιο της Νέας Ορλεάνης, μέσα από τη μελέτη του, πιστεύει ότι εάν οι προϊστάμενοι μπορούσαν να διαμορφώσουν τις αξίες των υπαλλήλων ώστε να ταιριάζουν με τις δικές τους, θα προστάτευαν τους υπαλλήλους από τα αρνητικά επακόλουθα των οργανωτικών πολιτικών και θα τους βοηθούσαν να καλυτερεύσουν την εργασιακή τους απόδοση.[10]

Δείτε ακόμα Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

Krackhardt, David “Assessing the political landscape: structure, cognition, and power in organizations”, Administrative Science Quarterly, June 1990.

Dwyer, Kelly Pate “How to Win at Office Politics”, bnet.com, July 2, 2007

Witt, L.A. (1998) Enhancing Organizational Goal Congruence: A Solution to Organizational Politics. Journal of Applied Psychology, 83(4), 666-674. www.businesspsych.org

  1. https://www.academia.edu/22448188/Tip_Sheet_for_Leaders_on_Politics
  2. «Organizational Politics». WebFinance, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2012. 
  3. Marilyn Haight, Office Politics Αρχειοθετήθηκε 2009-11-24 στο Wayback Machine., BigBadBoss.com
  4. Larsen, James. «Business Psychology - Latest Findings». Supervision Findings. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2012. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Bolander, Jarie (28 Φεβρουαρίου 2011). «How to Deal with Organizational Politics». The Daily MBA. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2012. 
  6. Lebarre, Polly (Σεπτεμβρίου 1999). «The New Face of Office Politics». Fast Company.com. Mansueto Ventures, LLC. 
  7. James, Oliver (2013). Office Politics: How to Thrive in a World of Lying, Backstabbing and Dirty Tricks. 
  8. 8,0 8,1 Games At Work - How to recognize and reduce office politics Αρχειοθετήθηκε 2019-04-23 στο Wayback Machine. Goldstein, Read and Cashman April 2009, Jossey Bass Wiley, ISBN 978-0-470-26200-9
  9. Berne, Eric, Games People Play: The Psychology of Human Relationships, Jan. 2010, Penguin Books Ltd., ISBN 978-0-14-104027-1
  10. Larsen, James. «Organizational Politics». Business Psychology. © Management Resources. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2012. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία