Προεδρικές εκλογές στην Γκάμπια (2016)
Προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στην Γκάμπια την 1η Δεκεμβρίου 2016.[1] Σε ένα αποτέλεσμα έκπληξη, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Αντάμα Μπάροου νίκησε τον επί 20 και πλέον έτη πρόεδρο, Γιαγιά Τζαμέ.[2][3] Η εκλογή σηματοδότησε την πρώτη αλλαγή της προεδρίας της Γκάμπια από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1994, και την πρώτη μεταβίβαση της εξουσίας με εκλογές από την ανεξαρτησία της χώρας από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1965.[2]
Στις 2 Δεκεμβρίου, προτού ανακοινωθούν τα τελικά αποτελέσματα, ο Τζαμέ ευγενικά παραδέχθηκε την ήττα του, εκπλήττοντας τον λαό, που ανέμεναν να διατηρηθεί ο πρόεδρος στην εξουσία. Το BBC News αποκάλεσε τις εξελίξεις εκείνες ως "μία από τις μεγαλύτερες εκλογικές εκπλήξεις που είχε γνωρίσει ποτέ η Δυτική Αφρική".[4] Τα τελικά επίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο Μπάροου ήταν ο νικητής, με ποσοστό 43,3% πετυχαίνοντας το όριο του 3,7% της νίκης επί του Τζαμέ (έλαβε 39,6%) με τον τρίτο υποψήφιο, Μάμα Κάντε, να λαμβάνει το 17,1% των ψήφων. Μετά τις εκλογές, αποφυλακίστηκαν 19 πολιτικοί κρατούμενοι της αντιπολίτευσης , συμπεριλαμβανομένου του Ουσάινου Ντάρμπο, αρχηγού του κόμματος στο οποίο ανήκει ο Μπάροου , του Ενωμένου Δημοκρατικού Κόμματος (UDP). Έγιναν εκτεταμένοι πανηγυρισμοί για το αποτέλεσμα από την αντιπολίτευση, με κάποια επιφύλαξη για το αν η μετάβαση θα προχωρούσε χωρίς δυσάρεστα περιστατικά.
Ωστόσο, στις 9 Δεκεμβρίου, ο Τζαμέ ανακοίνωσε ότι αρνείται να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και ζήτησε τη διεξαγωγή νέων εκλογών, πυροδοτώντας συνταγματική κρίση. Παρατάχθηκαν στρατεύματα στην Μπανζούλ, την πρωτεύουσα, και τη Σερεκούντα, η μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Η απόρριψη των αποτελεσμάτων από τον Τζαμέ καταδικάστηκε από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων του δικηγορικού συλλόγου, της διδασκαλικής ένωσης δασκάλων, της ένωσης Τύπου, του Πανεπιστημίου της Γκάμπια, του ιατρικού συλλόγου, της Οικονομικής Κοινότητας των κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS), της Αφρικανικής Ένωσης (AU), και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η κατάσταση κλιμακώθηκε περαιτέρω, παρά τις εκτεταμένες διπλωματικές προσπάθειες με την προσωπική συμμετοχή πολλών Αφρικανών αρχηγών κρατών,μέχρι τη στρατιωτική επέμβαση από τις ένοπλες δυνάμεις πολλών γειτονικών χωρών της ECOWAS. Τελικά, στις 21 Ιανουαρίου, Ο Τζαμέ εγκατέλειψε την Γκάμπια και εξορίστηκε αρχικά στη Γουινέα και έπειτα στην Ισημερινή Γουινέα.[5] Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Σενεγάλης και το γραφείο της ύπατης αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, κατά τη διάρκεια της διαμάχης γύρω στους 45.000 ανθρώπους εγκατέλειψαν τη χώρα για τη Σενεγάλη και τουλάχιστον άλλοι 800 άνθρωποι κατέφυγαν στη Γουινέα-Μπισσάου.[6]
Πλαίσιο Επεξεργασία
Ο πρόεδρος Γιαγιά Τζαμέ κατέλαβε την εξουσία με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 1994 και παρέμεινε στην προεδρία της χώρας μέσω εκλογών το 1996, 2001, 2006 και το 2011. Το πραξικόπημα του Τζαμέ ανέτρεψε τον πρώτο πρόεδρο της χώρας Ντάουντα Τζαγουάρα, που κυβερνούσε από την ανεξαρτησία της Γκάμπια το 1965. Τα 22 χρόνια προεδρίας του Τζαμέ χαρακτηρίστηκαν από καταστολή αντιφρονούντων, περιορισμούς στην ελευθερία του Τύπο, και πολλές καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[7] Ο πρόεδρος επίσης ισχυρίστηκε, ότι θεράπευσε ασθένειες όπως το HIV/AIDS και τον καρκίνο με βότανα, πάταξε τη μαγεία και προέβη σε ποινικοποίηση των ομοφυλοφιλικών πράξεων.[8] Το 2011 δήλωσε ότι, Θεού θέλοντος, θα μπορούσε να "κυβερνά για ένα δισεκατομμύριο χρόνια".[7][9]
Εκλογικό σύστημα Επεξεργασία
Ο Πρόεδρος της Γκάμπια εκλέγεται σε έναν γύρο με πλειοψηφικό σύστημα για πενταετή θητεία.[10]
Αντί να χρησιμοποιηθούν χάρτινα ψηφοδέλτια, στις εκλογές στην Γκάμπια χρησιμοποιούνται μάρμαρα. Κάθε ψηφοφόρος παίρνει το μάρμαρο και το τοποθετεί σε ένα σωλήνα πάνω από ένα σφραγισμένο τύμπανο που αντιστοιχεί στον υποψήφιο της αρεσκείας του. Τα τύμπανα για τους υποψηφίους είναι βαμμένα σε διάφορα χρώματα που αντιστοιχούν στην κομματική ταυτότητα του υποψηφίου, και μια εικόνα του υποψηφίου είναι τοποθετημένη στο αντίστοιχο τύμπανο. Το σύστημα έχει τα πλεονεκτήματα του χαμηλού κόστους και της απλότητας, τόσο για την κατανόηση του τρόπου ψηφοφορίας όσο και για την καταμέτρηση των αποτελεσμάτων. Η μέθοδος έχει αναφερθεί ότι παρουσιάζει εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό σφάλματος για τα άκυρα ψηφοδέλτια.[11]
Αποτελέσματα Επεξεργασία
Ο Τζαμέ παραδέχθηκε την ήττα του πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. Τηλεφώνησε και συνεχάρη τον Μπάροου για τη νίκη του και πρότεινε να κανονιστεί συνάντηση με τον Μπάροου προκειμένου να εξομαλυνθεί η διαδικασίας μεταβίβασης της εξουσίας. Στις 2 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκαν τα πρώτα αποτελέσματα και έπειτα από τρεις ημέρες ανακοινώθηκαν νέα, τροποποιημένα αποτελέσματα, συνοδευόμενα από την ανακοίνωση ότι είχε γίνει ένα λάθος στην καταμέτρηση. Τα νέα αποτελέσματα έδωσαν μικρότερο προβάδισμα στον Μπάροου και μείωσαν τη διαφορά του από τον Τζαμέ από το 8,8% στο 3,7%.[12]
| Υποψήφιος | Κόμμα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|
| Αντάμα Μπάροου | Συνασπισμός 2016 | 227.708 | 43,3 |
| Γιαγιά Τζαμέ (Yahya Jammeh) | Συμμαχία για Πατριωτικό Επαναπροσανατολισμό και την Δόμηση | 208.487 | 39,6 |
| Μάμα Καντέ (Mamma Kandeh) | Δημοκρατικό Κογκρέσο της Γκάμπια | 89.768 | 17,1 |
| Συνολικά | 525.963 | 100 | |
| Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι/προσέλευση | 886.578 | 59,3 | |
| Πηγή: IEC (ψήφοι) IEC (εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι) | |||
Ανά εκλογική περιφέρεια Επεξεργασία
| Εκλογική περιφέρεια | Αντάμα Μπάροου Συνασπισμός 2016 |
Γιαγιά Τζαμέ ΣΕΠΕ |
Μάμα Καντέ GDC | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | ||
| Μπανζούλ | 6.639 | 50 | 5.704 | 42 | 1.028 | 8 | |
| Κανιφίνγκ | 56.107 | 50 | 44.873 | 40 | 11.127 | 10 | |
| Δυτική Ακτή | 74.823 | 43 | 76.880 | 44 | 21.656 | 13 | |
| Βόρεια Όχθη | 23.346 | 37 | 18.316 | 29 | 22.039 | 34 | |
| Κάτω Ποταμός | 16.476 | 56 | 7.996 | 27 | 5.048 | 17 | |
| Κεντρικός Ποταμός | 22.215 | 32 | 30.228 | 43 | 17.581 | 25 | |
| Άνω Ποταμός | 28.102 | 44 | 24.490 | 38 | 11.289 | 18 | |
| Πηγή: IEC | |||||||
Επακόλουθα Επεξεργασία
Οι φόβοι ότι ο Τζαμέ θα προσπαθούσε να προσκολληθεί στην εξουσία αποδείχθηκαν βάσιμοι, όταν, στις 9 Δεκεμβρίου ο Τζαμέ εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση και είπε ότι είχε "αποφασίσει να απορρίψει το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών", λόγω "των σοβαρών και απαράδεκτων παρατυπιών ... κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας". Ζήτησε τη διεξαγωγή νέων εκλογών και αρνήθηκε να παραιτηθεί από πρόεδρος. Έπειτα από διπλωματικές προσπάθειες και την τελική στρατιωτική επέμβαση αρκετών αφρικανικών χωρών και της γειτονικής Σενεγάλης, στο έδαφος της οποίας ορκίστηκε πρόεδρος ο Μπάροου,[13] ο Τζαμέ αποχώρησε από την προεδρία έπειτα από 22 χρόνια και εγκατέλειψε τη χώρα (πήγε στην εξορία, πρώτα στη Γουινέα και έπειτα στην Ισημερινή Γουινέα. [14][5]
Αναφορές Επεξεργασία
- ↑ «Global elections calendar». National Democratic Institute. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 «Gambia's Jammeh loses presidential election to Adama Barrow in shock election result». BBC News. 2016-12-02. http://www.bbc.com/news/world-africa-38183906. Ανακτήθηκε στις 2016-12-05.
- ↑ Corey-Boulet, Robbie; John, Abdoulie (2016-12-03). «Gambia leader's hold on power ends with surprising speed». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-12-04. https://web.archive.org/web/20161204133106/https://www.yahoo.com/news/gambia-leaders-hold-power-ends-surprising-speed-121718116.html. Ανακτήθηκε στις 2016-12-06.
- ↑ «Gambia's Adama Barrow says shock win heralds 'new hope'». BBC News. 2016-12-02. http://www.bbc.com/news/world-africa-38186751. Ανακτήθηκε στις 2016-12-06.
- ↑ 5,0 5,1 «Ex-President Yahya Jammeh leaves The Gambia after losing election». BBC News. 22 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ Baloch, Babar (20 Ιανουαρίου 2017). «Senegal: Around 45,000 have fled political uncertainty in The Gambia». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ 7,0 7,1 Keating, Joshua (2016-12-02). «Finally, a Victory for Democracy in 2016». http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/12/02/yahya_jammeh_defeated_in_gambia_election.html. Ανακτήθηκε στις 2016-12-06.
- ↑ Farge, Emma (2016-12-03). «Surprise winner of Gambia poll eyes new cabinet, reforms». Reuters. http://www.reuters.com/article/us-gambia-election-idUSKBN13S0KE. Ανακτήθηκε στις 2016-12-06.
- ↑ «Jammeh announces cure for breast cancer, others». The Point. 2014-01-20. http://thepoint.gm/africa/gambia/article/jammeh-announces-cure-for-breast-cancer-others. Ανακτήθηκε στις 2016-12-09.
- ↑ «IFES ElectionGuide: Nov. 24, 2011 Republic of The Gambia Election for President». International Foundation for Electoral Systems. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ «Gambia election: Voters use marbles to choose president». BBC News. 2016-11-30. http://www.bbc.com/news/world-africa-38164870. Ανακτήθηκε στις 2016-12-03.
- ↑ «The Total of Final Election Results». Independent Electoral Commission of The Gambia. 2016-12-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-12-07. https://web.archive.org/web/20161207154235/http://iec.gm/error-in-the-total-of-final-election-results/. Ανακτήθηκε στις 2016-12-07.
- ↑ «Γκάμπια: Ορκίστηκε νέος πρόεδρος ο Αντάμα Μπάροου». Πρώτο Θέμα (ηλεκτρονική έκδοση). 19 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ Cocks, Tim; Jahateh, Lamin. «Gambia's former leader Jammeh flies into exile in Equatorial Guinea». Reuters. http://www.reuters.com/article/idUSKBN15505N. Ανακτήθηκε στις 2017-11-22.