Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας (επίσημος τίτλος: Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, πορτογ.: Presidente da República Federativa do Brasil) ή (στο εσωτερικό της χώρας) Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχηγός του κράτους και ταυτόχρονα επικεφαλής της κυβερνήσεως της Βραζιλίας και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Το προεδρικό σύστημα άρχισε να ισχύει από το 1889, με την ανακήρυξη αβασίλευτου καθεστώτος από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του Αυτοκράτορα Πέτρου Β΄. Από τότε μέχρι σήμερα η Βραζιλία απέκτησε 6 διαφορετικά συντάγματα, γνώρισε τρεις δικτατορίες και τρεις δημοκρατικές περιόδους. Οι προϋποθέσεις εκλογής, οι εξουσίες, οι ευθύνες, η θητεία και ο τρόπος εκλογής του Προέδρου της Βραζιλίας καθορίζονται από το σημερινό Σύνταγμα της χώρας και τις τροποποιήσεις του[1].

Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας
Κάτοχος
Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα

από 1 Ιανουαρίου 2023
ΠροσφώνησηΚύριε Πρόεδρε ή απλώς Πρόεδρε
(ανεπίσημα)
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας
(επίσημα)
Εξοχότατε
(εναλλαντικά επίσημα, διπλωματικά)
ΚατοικίαΜέγαρο ντα Αλβοράντα
ΈδραΜπραζίλια
Διορισμός απόΕθνικό Κογκρέσο της Βραζιλίας
Διάρκεια θητείαςΤέσσερα χρόνια (ανανεώσιμη μία φορά)
Αρχικός κάτοχοςΝτεοντόρο ντα Φονσέκα
ΔημιουργίαΠροκήρυξη της Δημοκρατίας
15 Νοεμβρίου 1889
ΑναπληρωτήςΑντιπρόεδρος της Βραζιλίας
Μισθός402.151 R$ ετησίως
Ιστοσελίδαplanalto.gov.br

Σύμφωνα με αυτό, ο Πρόεδρος πρέπει να είναι γεννημένος στη Βραζιλία πολίτης της χώρας, να έχει ηλικία τουλάχιστον 35 ετών, να είναι μόνιμος κάτοικος Βραζιλίας πριν την εκλογή του και με πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Επιπλέον όμως, πρέπει να είναι εγγεγραμμένος σε κάποιο πολιτικό κόμμα της χώρας(ανεξάρτητοι υποψήφιοι για το αξίωμα απαγορεύονται).

Εξουσίες Επεξεργασία

Ως προεδρική δημοκρατία, η Βραζιλία παρέχει σημαντικές εξουσίες στον εκάστοτε Πρόεδρό της, ο οποίος ελέγχει την εκτελεστική εξουσία, διορίζει τους υπουργούς, αντιπροσωπεύει τη χώρα στο εξωτερικό και, με την έγκριση της Γερουσίας, διορίζει τους δικαστές του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου. Είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.

Επιπλέον, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας έχει σημαντικές νομοθετικές εξουσίες, που ασκούνται είτε προτείνοντας νόμους στο εθνικό κογκρέσο, είτε χρησιμοποιώντας Medidas Provisórias («προληπτικά μέτρα»), δηλαδή προεδρικά διατάγματα με ισχύ νόμου που μπορεί να εφαρμόσει ο Πρόεδρος σε επείγουσες και αναγκαίες περιπτώσεις. Τα τελευταία δεν μπορούν μόνο να μεταβάλλουν το ποινικό δίκαιο και τον εκλογικό νόμο. Το κάθε προληπτικό μέτρο τίθεται σε ισχύ αμέσως, χωρίς ψήφο του κογκρέσου, και παραμένει σε ισχύ μέχρι 60 ημέρες, εκτός και αν το κογκρέσο ψηφίσει στο μεταξύ να το αναιρέσει. Η περίοδος των 60 ημερών μπορεί να επεκταθεί μόνο μία φορά, μέχρι τις 120 ημέρες. Εάν το κονγκρέσο υπερψηφίσει το μέτρο, αυτό μετατρέπεται σε κανονικό νόμο, με τυχόν τροποποιήσεις που αποφασίζονται από τη νομοθετική εξουσία. Η ισχύς ενός προληπτικού μέτρου λήγει στο τέλος της περιόδου των 60 ημερών (ή των 120), ή και νωρίτερα, αν απορριφθεί από ένα από τα σώματα του κογκρέσου, τη βουλή ή τη γερουσία[2]

Το άρθρο 84 του σημερινού συντάγματος της Βραζιλίας ορίζει ότι ο Πρόεδρος έχει εξουσίες να:

  1. διορίζει και να απολύει τους υπουργούς του κράτους (της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως)
  2. ασκεί, με τη βοήθεια των υπουργών, την υψηλή εποπτεία της ομσπονδιακής διοικήσεως
  3. αρχίσει τη νομοθετική διαδικασία, με τον τρόπο και στις περιπτώσεις που ορίζει το σύνταγμα
  4. επικυρώνει τους νόμους και διατάζει τη δημοσίευσή τους, ενώ εκδίδει διατάγματα και ρυθμίσεις για την εφαρμογή τους
  5. ασκήσει βέτο σε νομοσχέδια, είτε ολικό, είτε σε τμήματά τους
  6. καθορίζει, με διάταγμα, οργανωτικά και δομικά θέματα της ομοσπονδιακής διοικήσεως, με τον όρο να μην επιβάλλει αύξηση των εξόδων ή δημιουργία ή κατάργηση δημόσιων υπηρεσιών, ούτε την κατάργηση αξιωμάτων ή θέσεων όταν κενώνονται
  7. διατηρεί σχέσεις με τα ξένα κράτη και δέχεται τα διαπιστευτήρια των διπλωματικών τους αντιπροσώπων
  8. συνάπτει διεθνείς συνθήκες, συμβάσεις και πράξεις, που πρέπει να επικυρωθούν από το κονγκρέσο
  9. κηρύξει κατάσταση ανάγκης και κατάσταση πολιορκίας, σε συμφωνία με τις συνταγματικές διαδικασίες που προηγούνται και επιτρέπουν αυτά τα έκτακτα διατάγματα
  10. ανακηρύξει και επιβάλει ομοσπονδιακή επέμβαση, σε συμφωνία με τις συνταγματικές διαδικασίες που προηγούνται και επιτρέπουν αυτή την εξαιρετική δράση
  11. στείλει διάγγελμα και σχέδιο στο κογκρέσο με την ευκαιρία της ενάρξεως των εργασιών συνόδου του, με το οποίο να περιγράφει την κατάσταση του έθνους και να απαιτεί τις δράσει που κρίνει απαραίτητες
  12. απονέμει χάριτες και να μειώνει ποινές, αφού ακροασθεί τις κατά τον νόμο αρμόδιες αρχές, αν χρειασθεί
  13. ασκεί την ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, διορίζει τους αρχηγούς του πολεμικού ναυτικού, του στρατού ξηράς και της πολεμικής αεροπορίας, προάγει αξιωματικούς και τους διορίζει στις θέσεις που κατέχουν αποκλειστικά οι ίδιοι
  14. διορίζει, μετά την έγκριση της γερουσίας, τους δικαστές του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου και αυτούς των ανώτερων δικαστηρίων, τους κυβερνήτες των εδαφών, τον γενικό εισαγγελέα της δημοκρατίας, τον διοικητή και τους διευθυντές της Κεντρικής Τράπεζας της Βραζιλίας και άλλους δημόσιους αξιωματούχους, όταν οι θέσεις τους προβλέπονται από νόμο
  15. διορίζει, με σεβασμό στις προβλέψεις του άρθρου 73, τους δικαστές του Απολογιστικού Δικαστηρίου της Ενώσεως
  16. διορίζει έκτακτους δικαστές για τις περιστάσεις που καθορίζονται από το σύνταγμα και τον γενικό εισαγγελέα
  17. διορίζει μέλη του Συμβουλίου της Δημοκρατίας, σε συμφωνία με το άρθρο 89, παρ. VII
  18. συγκαλεί το Συμβούλιο της Δημοκρατίας και προεδρεύει αυτού και του Εθνικού Συμβουλίου Αμύνης
  19. κηρύσσει πόλεμο σε περίπτωση επιθέσεως από ξένη δύναμη, κήρυξη που εγκρίνεται από το κογκρέσο ή βεβαιώνεται από αυτό
  20. συνάπτει ειρήνη, που εγκρίνεται ή βεβαιώνεται από το κογκρέσο
  21. απονέμει παράσημα και τιμητικές διακρίσεις
  22. επιτρέπει, στις περιπτώσεις που καθορίζονται με συμπληρωματικό νόμο, σε ξένες δυνάμεις να περάσουν μέσα από εθνικό έδαφος ή να παραμείνουν προσωρινά σε αυτό
  23. υποβάλλει στο κογκρέσο το πολυετές σχέδιο, το νομοσχέδιο των κατευθύνσεων του κρατικού προϋπολογισμού και τις προτάσεις για τον προϋπολογισμό που καθορίζονται στο σύνταγμα
  24. υποβάλλει στο κογκρέσο ετησίως απολογισμο για το προηγούμενο οικονομικό έτος, μέσα σε 60 ημέρες από την έναρξη της κοινοβουλευτικής συνόδου
  25. πληρώνει και καταργεί θέσεις της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως, όπως προβλέπεται από νόμο
  26. εκδίδει «προληπτικά μέτρα» (προεδρικά διατάγματα) με την ισχύ νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 62
  27. εκτελεί άλλα καθήκοντα που προβλέπονται από το σύνταγμα.

Θητεία Επεξεργασία

Από το 1994 η θητεία του Προέδρου της Βραζιλίας είναι τετραετής, σύμφωνα με την 5η τροποποίηση του συντάγματος. Από το 1889 ως το 1937 και από το 1945 ως το 1997, ο Πρόεδρος απαγορευόταν να επανεκλεγεί για αμέσως επόμενη θητεία, ενώ το 1997 η 16η τροποποίηση επιτρέπει σε ένα πρόσωπο να εκλεγεί στο αξίωμα για απεριόριστες θητείες, αλλά όχι περισσότερες από δύο συνεχείς.

Ο όποιος αντιπρόεδρος (ή άλλος αξιωματούχος στη σειρά διαδοχής) διαδέχεται στην προεδρία τον Πρόεδρο ή δρα ως προεδρεύων, έστω και για λίγο, κατά τη διάρκεια μιας θητείας (κάτι το οποίο κάνουν όλοι οι Βραζιλιανοί αντιπρόεδροι, καθώς στη βραζιλιανική παράδοση ο εκάστοτε αντιπρόεδρος γίνεται προεδρεύων όταν ο Πρόεδρος βρίσκεται σε ταξίδι στο εξωτερικό) μπορεί στο μέλλον να εκλεγεί ο ίδιος Πρόεδρος μόνο μία φορά (για μία θητεία).

Υποψηφιότητα για άλλα αξιώματα Επεξεργασία

Παρά το ότι η επανεκλογή στο ίδιο αξίωμα επιτρέπεται μία φορά στον Πρόεδρο, αυτός δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για άλλο αξίωμα όσο βρίσκεται στην προεδρία. Για να είναι εκλόγιμος για άλλο αξίωμα, σύμφωνα με το σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας πρέπει να παραιτηθεί 6 μήνες πριν την ημερομηνία των εκλογών για το άλλο αξίωμα. Ο ίδιος κανόνας ισχύει για τους κυβερνήτες και τους δημάρχους.

Αποζημίωση και προνόμια του αξιώματος Επεξεργασία

Τον Φεβρουάριο του 2011 η μηνιαία αποζημίωση[3] του Προέδρου της Βραζιλίας είναι 26.723 ρεάλια Βραζιλίας[4], και ένα επιπλέον άγνωστο ποσό που καλύπτει έξοδα ταξιδιών, προμήθειες και υπηρεσίες που σχετιζονται με το αξίωμα[5]. Επειδή όλοι οι ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι στη Βραζιλία παίρνουν ένα επιπλέον ποσό ίσο με ένα μηνιαίο μισθό μετά από ένα έτος εργασίας (γνωστό ως «δέκατος τρίτος μισθός»), ο Πρόεδρος παίρνει 13 μισθούς τον χρόνο, δηλαδή ετήσιο μισθό 347.400 ρεάλια.

Ο επίσημος τόπος εργασίας του Προέδρου της Βραζιλίας είναι το Παλάσιου ντου Πλανάλτου στη Μπραζίλια, ενώ το Παλάσιου ντα Αλβουράντα είναι η επίσημη κατοικία του[6]. Η «επίσημη κατοικία του Τόρτου», γνωστή με την κοινή ονομασία Granja do Torto, είναι ένα αγρόκτημα στα προάστια της πρωτεύουσας και χρησιμοποιείται ως εξοχικό από τον Πρόεδρο[7]. Το Παλάσιου Ρίου Νέγκρου στην Πετρόπολη του Ρίο ντε Τζανέιρο είναι μία θερινή προεδρική κατοικία, αλλά χρησιμοποιείται σπάνια[8].

Η προεδρία της δημοκρατίας διατηρεί επίσης το «Ανάκτορο Τζαμπούρου» (Jaburu) στην πρωτεύουσα Μπραζίλια για χρήση από τον αντιπρόεδρο ως επίσημη κατοικία του.

Για τις επίγειες μετακινήσεις του ο Πρόεδρος της Βραζιλίας χρησιμοποιεί το κρατικό προεδρικό αυτοκίνητο, που σήμερα είναι μία θωρακισμένη παραλλαγή του μοντέλου Ford Fusion Hybrid του 2011[9][10]. Σε επίσημες τελετές, όπως κατά την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, σε επισκέψεις ηγετών και την ημέρα της ορκωμοσίας του, επιβαίνει σε ένα Rolls-Royce Silver Wraith του 1952.[11] Για όλα τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια του εκτός των μικρότερων, ο Πρόεδρος χρησιμοποιεί ένα τροποποιημένο αεροσκάφος Airbus A319 της πολεμικής αεροπορίας με διακριτικά VC-1A.[12][13], ενώ δύο τροποποιημένα Embraer 190 με διακριτικά VC-2, χρησιμοποιούνται για τις συντομότερες πτήσεις του[14]. Δύο τροποποιημένα στρατιωτικά Eurocopter AS 332 Super Puma με διακριτικά VH-34 χρησιμοποιούνται σήμερα ως προεδρικά ελικόπτερα[15].

Για τους διατελέσαντες προέδρους Επεξεργασία

Τα εξής προνόμια είναι εγγυημένα δια νόμου για τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας:

  • Μόνιμο προσωπικό ασφαλείας (από την Προεδρική Φρουρά)
  • Η ισόβια χρήση δύο επίσημων οχημάτων
  • Χρηματοδότηση για προεδρική βιβλιοθήκη
  • Ισόβια σύνταξη για τις χήρες/χήρους και τις ανύπαντρες θυγατέρες τους
  • Σύνταξη για τους γιους των πρώην προέδρων μέχρι την ενηλικίωσή τους αν κάποιος Πρόεδρος ή πρώην Πρόεδρος πεθάνει αφήνοντας ανήλικο γιο.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Σύνταγμα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, άρθρο 15 και κεφ. II
  2. Σύνταγμα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, άρθρο 62, τροποποιηθέν στην 32η συνταγματική τροποποίηση
  3. "Depois da Câmara, Senado também aprova reajuste salarial para o Legislativo" ("After Chamber of Deputies, Senate also approves pay raise for Legislative branch") UOL. Ανακτήθηκε στις 2014-29-08.
  4. Câmara aprova aumento nos salários do presidente da República, ministros e deputados ("Chamber of Deputies raises the salary of the President of the Republic, ministers and deputies") Ο Globo. Retrieved on 2011-05-27. (Πορτογαλικά).
  5. Ajuste ainda não chegou aos gastos sigilosos Αρχειοθετήθηκε 2011-07-14 στο Wayback Machine. Ministério do Planejamento. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  6. Palácio do Planalto Presidência da República. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  7. Granja do Torto Presidência da República. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  8. Rio Negro Palace Prefeitura de Petrópolis. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  9. Brazilian president receives Ford Fusion Hybrid at São Paulo Auto Show Αρχειοθετήθηκε 2012-03-03 στο Wayback Machine. Ford. Ανακτήθηκε στις 2010-11-28.
  10. Recibe Da Silva Ford Fusion Híbrido en Brasil Αρχειοθετήθηκε 2012-08-18 στο Wayback Machine. Terra. Ανακτήθηκε στις 2010-11-28.
  11. Rolls-Royce presidencial é um dos destaques do desfile de 7 de setembro Αρχειοθετήθηκε 2011-07-21 στο Wayback Machine. Presidência da República. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  12. Infográfico especial sobre o avião presidencial Αρχειοθετήθηκε 2011-05-27 στο Wayback Machine. Presidência da República. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  13. FAB 001 – O Avião Presidencial Αρχειοθετήθηκε 2006-02-17 στο Wayback Machine. DefesaBR. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  14. Presidência da República nas asas da Embraer Αρχειοθετήθηκε 2011-07-21 στο Wayback Machine. Presidência da República. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.
  15. Helicóptero Presidencial Brasileiro (VH-34 Super Puma VIP)[νεκρός σύνδεσμος] Hangar20. Ανακτήθηκε στις 2011-05-27.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία