Πρόπολη
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η πρόπολη (bee-glue) είναι κολλώδης ουσία, που παράγουν οι μέλισσες, η οποία προκύπτει από την συλλογή ρητινωδών εκκρίσεων από τους φλοιούς φυτών, και την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες. Η πρόπολη χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για να στεγανοποιήσουν και να απολυμαίνουν το εσωτερικό της κυψέλης όπου θα φιλοξενηθούν οι γόνοι των μελισσών και θα αποθηκευτούν το μέλι και η γύρη[1].
Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από τα συνθετικά προ και πόλις, μπροστά δηλαδή από την πόλη. Η λέξη εμπεριέχει την έννοια της προστασίας και της άμυνας.
Φυσικές ιδιότητες Επεξεργασία
Το χρώμα της πρόπολης ποικίλει από κίτρινο-πράσινο, πορτοκαλο-πράσινο μέχρι καστανό και σκούρο καφέ, και εξαρτάται από το φυτό προέλευσής της, από τις προσμείξεις κεριού και γύρης αλλά και από τον χρόνο παραμονής της στην κυψέλη. Σε χαμηλές θερμοκρασίες μικρότερες από 15° C η πρόπολη είναι υαλοποιημένη και άρα ιδιαίτερα σκληρή. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες από 30° C αρχίζει και αποκτάει πλαστικότητα και μετατρέπεται αυξητικά σε κολλώδη ουσία. Τυπικά, η πρόπολη λιώνει στους 60-70° C και έχει πυκνότητα περίπου 1,12gr/ml. Είναι εντελώς αδιάλυτη στο νερό και διαλύεται στην αιθυλική αλκοόλη, στην γλυκόλη και σε άλλους οργανικούς διαλύτες.
Χημική Σύσταση Επεξεργασία
Η χημική σύσταση της πρόπολης όπως και οι φυσικές της ιδιότητες εξαρτάται άμεσα από την χλωρίδα της κάθε περιοχής, καθώς διαφορετικά φυτά δίνουν και διαφορετικές δυνατότητες στις μέλισσες για συλλογή ρητινωδών εκκρίσεων. Η χημική της σύσταση είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη καθώς σε αυτήν έχουν ανιχνευθεί περισσότερες από 300 χημικές ενώσεις. Αποτελείται κυρίως από ρητίνη (50%), κερί (30%), αιθέρια έλαια (10%), γύρη (5%). Τα υπόλοιπα συστατικά της είναι αρωματικές ουσίες, ζάχαρα, βάλσαμα, τερπένεια, αλειφατικά οξέα και οι εστέρες τους, φλαβόνες, ανόργανες ουσίες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα γνωστά και άγνωστα συστατικά.[2]
Βιολογικές Ιδιότητες Επεξεργασία
Οι πιθανές θεραπευτικές ιδιότητες της πρόπολης ήταν γνωστές από την αρχαιότητα, κατά τη διάρκεια της οποίας αναφερόταν και ως «μαύρο κερί». Λαοί οι οποίοι ευδοκίμησαν στα παράλια της Μεσογείου χρησιμοποιούσαν την πρόπολη ως φάρμακο, καθώς είχαν διαπιστώσει την αντιφλεγμονώδη δράση της. Ο Ιπποκράτης την σύστηνε για την επάλειψη ελκών και εγκαυμάτων[2]. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες στις εκστρατείες τους είχαν πάντα στις αποσκευές τους πρόπολη, ενώ οι Αιγύπτιοι την χρησιμοποιούσαν για την ταρίχευση των νεκρών.
Σήμερα η πρόπολη προωθείται ευρέως ως φάρμακο, είτε ως αυτούσιο σκεύασμα, είτε ως συστατικό άλλων σκευασμάτων, παρόλο που οι όποιες θεραπευτικές της ιδιότητες δεν έχουν αποδειχθεί επιστημονικά.[3]
Σκευάσματα πρόπολης Επεξεργασία
Η πρόπολη μπορεί να φτάσει στο εμπόριο υπό την μορφή ακατέργαστης στερεής πρόπολης ή με την μορφή σκευασμάτων πρόπολης[4]. Τέτοια είναι η σκόνη πρόπολης, πάστες, αλοιφές, γαλακτώματα πρόπολης, αλκοολικά ή γλυκολικά βάμματα και εκχυλίσματα πρόπολης, σιρόπια πρόπολης, αλοιφές πρόπολης, έλαια πρόπολης, χάπια και ταμπλέτες πρόπολης. Επίσης, σκευάσματα πρόπολης μπορούν να συνδυαστούν με άλλα προϊόντα της μέλισσας, όπως η γύρη και το μέλι, ή ακόμη και με άλλα βοτανικά σκευάσματα.
Σημειώσεις Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «medΝutrition».
- ↑ 2,0 2,1 Μπίκος, Θανάσης (2001). Πρόπολις ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ. ΑΘΗΝΑ. σελ. 26.
- ↑ «Propolis». MedlinePlus, U.S. National Library of Medicine. 11 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Πρόπολη: Ανακαλύπτοντας τις φαρμακευτικές της ιδιότητες». ThinkPharmacy.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Khorasani M. E. ,Karimi A. H., Nazem M. R. (2010) A Comparison of Healing Effects of Propolis and Silver Sulfadiazine on Full Thickness Skin Wounds in Rats
- Vassya S. Bankova, Solange L. de Castro, Maria C. Marcucci (2000) Propolis: recent advances in chemistry and plant origin
- Krel R (1996). Value-Added Products from beekeeping
- Ghisalberti E.L. (1979) Propolis: a review. Bee World