Πτολεμαίος ΙΑ΄ Αλέξανδρος Β΄

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Πτολεμαίος.

Ο Πτολεμαίος ΙΑ' Αλέξανδρος Β' ( περ. 105 – 80 π.Χ. ) ήταν ο ενδέκατος (ή δωδέκατος σύμφωνα με κάποιες εκδοχές) βασιλιάς της Δυναστείας των Πτολεμαίων, η οποία κυβέρνησε την Αίγυπτο καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Ήταν γιος του βασιλιά Πτολεμαίου Ι' Αλεξάνδρου και άγνωστης μητέρας, ίσως της Κλεοπάτρας Σελήνης Α' ή της Βερενίκης Γ' ή κάποιας παλλακίδας. Δεν ενσωματώθηκε ποτέ στην οικογενειακή λατρεία ή ίσως αφαιρέθηκε από αυτήν μετά θάνατον.

Πτολεμαίος ΙΑ΄ Αλέξανδρος Β΄
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Πτολεμαῖος Ἀλέξανδρος (Ελληνικά)
Γέννηση	105 π.Χ. (περίπου)
Θάνατος	80 π.Χ. Αλεξάνδρεια
Αιτία θανάτου	μη διεισδυτικός τραυματισμός
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Βερενίκη Γ΄ της Αιγύπτου
Γονείς	Πτολεμαίος Ι΄ Αλέξανδρος και Κλεοπάτρα Σελήνη Α΄
Αδέλφια	Κλεοπάτρα Ε΄ της Αιγύπτου
Οικογένεια	Δυναστεία των Πτολεμαίων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Φαραώ

Βιογραφικά στοιχεία

Μετά το θάνατο του πατέρα της, Πτολεμαίου Θ' Λάθυρου, η Βασίλισσα Βερενίκη Γ' έμεινε μόνη στον αιγυπτιακό θρόνο. Ο Ρωμαίος ρήτορας Κικέρων, που ήταν σύγχρονός της, αναφέρει πως ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στο λαό της Αλεξάνδρειας. Οι Αιγύπτιοι και οι Αλεξανδρινοί δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να μη συμβασιλέψει με κάποιον άλλο, ωστόσο αναγκάστηκε από το εθιμοτυπικό να ανεβάσει πλάι της στο θρόνο έναν άρρενα απόγονο της οικογένειας. Ο μόνος νόμιμος κληρονόμος ήταν ο νεαρός Πτολεμαίος Αλέξανδρος, γιος του Πτολεμαίου Ι', που είχε ζήσει κάποια χρόνια στην Κω, από το 106 π.Χ. και μετά, μέχρι και την αιχμαλωσία του από το Μιθριδάτη Στ' του Πόντου. Μετά από κάποια περίοδο διαμονής στον Πόντο δραπέτευσε στο στρατόπεδο του Σύλλα και τον είχε ακολουθήσει στη Ρώμη.

Όταν ο Πτολεμαίος Θ' πέθανε το 81 π.Χ., ο Σύλλας ήταν δικτάτωρ και κύριος του Ρωμαϊκού κόσμου. Σκεπτόμενος πως βόλευε τα συμφέροντα της Ρώμης να ανεβάσει έναν από τους προστατευόμενούς του στο θρόνο της Αιγύπτου, προώθησε την υπόθεση του Πτολεμαίου Αλέξανδρου στην Αίγυπτο. Κανονίστηκε επίσης ο νεαρός βασιλιάς να παντρευτεί τη χήρα του προκατόχου του και εξαδέρφη του, Βερενίκη Γ'. Καθώς εκείνη δεν ήταν διατεθειμένη να παραδώσει την εξουσία που απολάμβανε εδώ και είκοσι χρόνια, οι τριβές εμφανίστηκαν αμέσως και μέσα σε μόλις τρεις εβδομάδες κανόνισε τη δολοφονία της.

Αυτός, όμως, αποδείχτηκε λάθος χειρισμός εκ μέρους του. Ο Αλεξανδρινός όχλος εξαγριώθηκε και δεν δίστασε να σύρει το νεαρό Πτολεμαίο Αλέξανδρο στο Γυμνάσιο και να τον λιντσάρει. Είχε βασιλέψει μόλις για 18 ή 19 ημέρες. Τον διαδέχτηκε ο αδελφός της Βερενίκης, Πτολεμαίος ΙΒ' ο Αυλητής.

Χρονολόγιο

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
π. 105 π.Χ.	Γέννηση του Πτολεμαίου ΙΑ' Αλεξάνδρου Β' , γιου του βασιλιά Πτολεμαίου Ι' του Αλεξάνδρου και άγνωστης μητέρας.
103 π.Χ.	Ο Πτολεμαίος Θ' Λάθυρος, εξόριστος βασιλιάς της Αιγύπτου, προσπαθεί να επιστρέψει. Για ασφάλεια τα παιδιά του αποστέλλονται στην Κω και διαμένουν στην Ελλάδα μέχρι να περάσει η κρίση.
	Ο Πτολεμαίος Ι' ξαναπαντρεύεται. Η Βασίλισσα Βερενίκη Γ' αναγνωρίζει τον Πτολεμαίο Αλέξανδρο ως γιο της.
89 π.Χ.	Ξέσπασμα του Δεύτερου Μιθριδατικού Πολέμου: ο Βασιλιάς του Πόντου, Μιθριδάτης Στ' επιτίθεται στις ρωμαϊκές κτήσεις στην Ασία.
88 π.Χ.	Ο Πτολεμαίος Αλέξανδρος και άλλοι πρίγκιπες δίδονται στο Μιθριδάτη, αλλά ο νεαρός δραπετεύει με προορισμό το στρατόπεδο του Σύλλα. Την ίδια χρονιά ο Πτολεμαίος Θ' ξαναπαίρνει το θρόνο της Αιγύπτου, ενώ ο πατέρας του Πτολεμαίου Αλέξανδρου θανατώνεται. Ο Πτολεμαίος Αλέξανδρος διαμένει στη Ρώμη.
81 π.Χ.	Το Δεκέμβριο πεθαίνει ο Πτολεμαίος Θ' και ο Σύλλας ανεβάζει στο θρόνο το νεαρό του προστατευόμενο, με το όνομα Πτολεμαίος ΙΑ'.
80 π.Χ.	Ο Πτολεμαίος Αλέξανδρος δολοφονεί τη νέα του σύζυγο και μητριά, Βερενίκη Γ'. Τον λιντσάρει ο όχλος της Αλεξάνδρειας, ενώ είχε συμπληρώσει μόλις 18 ή 19 ημέρες βασιλείας.

Πηγές

• www.livius.org [1]
• Βιογραφία από τον Christopher Bennett [2] Αρχειοθετήθηκε 2007-08-24 στο Wayback Machine.
• The House of Ptolemy,by E. R. Bevan [3]