Πόλεμος της Συμμαχίας του Κονιάκ

Ιταλικοί πόλεμοι

Ο πόλεμος της Συμμαχίας του Κονιάκ (1526-1530) έβδομος στη σειρά των Ιταλικών πολέμων (1494-1559), επίσης αναφέρεται και ως Πόλεμος της Ένωσης του Κονιάκ, διεξήχθη ανάμεσα σε κράτη υπό την κυριαρχία των Αψβούργων - την Ισπανία και την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία - και σε κράτη συνασπισμένα στην Ένωση ή Λίγκα του Κονιάκ, μια συμμαχία που περιλάμβανε τη Γαλλία, τα Παπικά κράτη υπό τον Πάπα Κλήμη Ζ', τη Δημοκρατία της Βενετίας, την Αγγλία, το δουκάτο του Μιλάνου και τη Φλωρεντία.[1]

Πόλεμος της Συμμαχίας του Κονιάκ (1526-1530)
Ιταλικοί Πόλεμοι
Χρονολογία1526–1530
ΤόποςΙταλία
ΈκβασηΝίκη των Αψβούργων
Συνθήκη του Καμπραί
Αντιμαχόμενοι

Ιστορικό Επεξεργασία

Το 1526, ο Φραγκίσκος Α', ενώ βρισκόταν σε αιχμαλωσία μετά τη μάχη της Παβίας, αναγκάστηκε να υπογράψει την ταπεινωτική συνθήκη της Μαδρίτης. Αυτή η συνθήκη όριζε μεταξύ άλλων ότι έπρεπε να αποδώσει το δουκάτο της Βουργουνδίας στον αυτοκράτορα Κάρολο Ε' και να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις του στην Ιταλική χερσόνησο. Μόλις απελευθερώθηκε, ο βασιλιάς της Γαλλίας κήρυξε τη συνθήκη άκυρη και συνέχισε τον αγώνα ενάντια στον αυτοκράτορα συμμετέχοντας στη Λίγκα (ένωση, συμμαχία) του Κονιάκ, που συγκροτήθηκε στις 22 Μαΐου 1526 και στην οποία συμμετείχαν ο Πάπας Κλήμης Ζ΄, ανήσυχος για τις κατακτήσεις του Καρόλου στην Ιταλία, η Γαλλία, η Αγγλία, το δουκάτο του Μιλάνου, η Βενετία και η Φλωρεντία, όλοι εναντίον της επικράτειας του Καρόλου Ε', στα πλαίσια της ισορροπίας των δυνάμεων.

Ο Κάρολος Ε' είχε ήδη εσωτερικά προβλήματα με τους Λουθηρανούς πρίγκιπες λόγω της Θρησκευτικής μεταρρύθμισης αλλά και εξωτερικά στα ανατολικά, όπου ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, που είχε συνάψει συμμαχία με τον Γάλλο βασιλιά, εισήλθε στην Ουγγαρία, νίκησε στη μάχη του Μόχατς το 1526 και προετοιμάζονταν για την επίθεση στη Βιέννη.[2]

Οι συγκρούσεις Επεξεργασία

 
Ο Κάρολος Ε'

Αν και ο Φραγκίσκος Α' είχε ενταχθεί στην Ένωση του Κονιάκ, δεν συνέβαλε πολύ στα πρώτα στάδια των μαχών. Τον Ιούνιο 1526, τα συνασπισμένα στρατεύματα της Ένωσης του Κονιάκ υπό τον Τζοβάννι ντάλλε Μπάντε Νέρε των Μεδίκων κατέλαβαν εύκολα το Λόντι, αλλά αυτοκρατορικά και ισπανικά στρατεύματα μπήκαν στη Λομβαρδία υπό την ηγεσία του Καρόλου Γ΄ ντε Μπουρμπόν, τους συνέτριψαν στο Μποργκοφόρτε, κοντά στη Μάντοβα, και πολιόρκησαν το εξεγερμένο Μιλάνο. Ενώ ο αυτοκρατορικός στρατός ήταν αποδυναμωμένος από ασθένειες και οι μισθοφόροι απλήρωτοι λόγω έλλειψης χρημάτων, ο δούκας του Ουρμπίνο Φραντσέσκο Μαρία Α΄ ντελλα Ρόβερε, διοικητής των στρατευμάτων της Ένωσης, καθυστέρησε να επιτεθεί στους πολιορκητές αυτοκρατορικούς, περιμένοντας ενισχύσεις από Ελβετούς μισθοφόρους. Το Μιλάνο συνθηκολόγησε στις 10 Ιουλίου 1526.[3]

Τον Σεπτέμβριο του 1526, με την απειλή του οθωμανικού κινδύνου μετά την ήττα των Ούγγρων στο Μόχατς και πιεζόμενος από μέρος της Ρωμαϊκής αριστοκρατίας αλλά και τις απειλές του Κάρολου, ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ ήρθε σε διαπραγματεύσεις για να συνάψει εκεχειρία με τον αυτοκράτορα και απέσυρε τις δυνάμεις του τη στιγμή που οι γαλλικές δυνάμεις εισήλθαν στη Λομβαρδία.

Συνειδητοποιώντας ότι ο στόχος της ανάκτησης του Μιλάνου δεν ήταν πλέον εφικτός, ο γαλλικός στρατός άφησε τη Λομβαρδία και επέστρεψε στη Γαλλία.

Η λεηλασία της Ρώμης - 1527 Επεξεργασία

 
Η λεηλασία της Ρώμης, 1527. Πίνακας του Φρανσίσκο Αμέριγκο, 1884.

Την άνοιξη του 1527, ο ντε Μπουρμπόν δεν μπορούσε πλέον να πληρώσει τον αυτοκρατορικό-ισπανικό στρατό, ο οποίος περιελάμβανε μεταξύ άλλων 12 έως 15.000 Λουθηρανούς μισθοφόρους Λάντσκνεχτ με διοικητή τον Γκέοργκ φον Φρούντσμπεργκ. Υποσχέθηκε στους μισθοφόρους ότι θα μπορούσε να τους πληρώσει όταν καταλάμβαναν πόλεις της Τοσκάνης και των Παπικών κρατών. Η Φλωρεντία και η Μπολόνια κατάφεραν να τους απομακρύνουν από τα εδάφη τους πληρώνοντας λύτρα και οι εξαθλιωμένοι λόγω μη καταβολής των μισθών τους Γερμανοί μισθοφόροι κατευθύνθηκαν προς τη Ρώμη. Ο Πάπας Κλήμης Ζ', εν μέσω διαπραγματεύσεων για εκεχειρία με τον αυτοκράτορα, παραμέλησε την άμυνα της πόλης. Το πρωί της 6ης Μαΐου 1527, ο ντε Μπουρμπόν διέταξε τον στρατό του να εισβάλει στη Ρώμη, χωρίς πολιορκία. Ο ίδιος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της επίθεσης, αλλά οι στρατιώτες κατέλαβαν την πόλη σε λίγες ώρες. Ακολούθησε η λεηλασία της Ρώμης για αρκετές ημέρες, με τους στρατιώτες να λεηλατούν και να λαφυραγωγούν τα πάντα, τους ναούς και τα σπίτια των υποστηρικτών του Καρόλου Ε', καταστρέφοντας μεγάλο μέρος της πόλης. Μετά από τρεις εβδομάδες πολιορκίας, το καστέλ Σαντ'Άντζελο, όπου είχε καταφύγει ο πάπας και οι καρδινάλιοι, κατελήφθη. Ο Πάπας χρειάστηκε να πληρώσει λύτρα 400.000 χρυσών δουκάτων. Τα κίνητρα ήταν κυρίως θρησκευτικά, το μίσος των Λουθηρανών εναντίον της ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ο αντίκτυπος της λεηλασίας της Ρώμης ήταν τεράστιος σε όλη την Χριστιανοσύνη.

Ο αυτοκράτορας, παρόλο που είχε καταδικάσει τα γεγονότα, χρονοτριβούσε και μόνο μετά από αρκετούς μήνες κινήθηκε δυναμικά και αφού ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις του με τον πάπα τον Φεβρουάριο του 1528. Τα άλλα ιταλικά κράτη δεν έσπευσαν σε βοήθεια, αντίθετα, φρόντισαν να καταλάβουν εδάφη των Παπικών κρατών, οι Φλωρεντινοί επωφελήθηκαν από τη λεηλασία της Ρώμης για να ανατρέψουν τους Μεδίκους και να αποκαταστήσουν τη Δημοκρατία.[4]

Γαλλική επίθεση κατά της Νάπολης - 1528 Επεξεργασία

 
Ο Κάρολος Κουίντος στέφεται Βασιλιάς της Ιταλίας, 1530

Ο Φραγκίσκος Α' αποφάσισε τελικά να αντιδράσει, κήρυξε πόλεμο εναντίον του Καρόλου τον Ιανουάριο του 1528 και έστειλε στρατό στην Ιταλία υπό τον στρατάρχη Λωτρέκ. Ο τελευταίος κατέκτησε το Μιλάνο και στη συνέχεια βάδισε στο βασίλειο της Νάπολης, και πολιόρκησε τη Νάπολη τον Απρίλιο του 1528. Ο αυτοκρατορικός-ισπανικός στρατός, με επικεφαλής τον Φερράντε Α΄ Γκοντζάγκα, μετά από πολύμηνη παραμονή στη Ρώμη, έφυγε τον Φεβρουάριο του 1528 για να θέσει τέλος στην πολιορκία της Νάπολης. Η Νάπολη ήταν έτοιμη να καταληφθεί, αλλά ο Γενουάτης ναύαρχος Αντρέα Ντόρια, στην υπηρεσία της Γαλλίας από το 1524, άλλαξε στρατόπεδο και προσχώρησε στον Κάρολο Ε', θέτοντας τέλος στον ναυτικό αποκλεισμό της Νάπολης και εμποδίζοντας τη σύνδεση μεταξύ της Γαλλίας και του βασιλείου της Νάπολης. Ο γαλλικός στρατός υπέφερε πολύ από ασθένειες, τύφο και δυσεντερία και αποδεκατίστηκε. Οι λίγες γαλλικές δυνάμεις που απέμειναν συνθηκολόγησαν στην Καζέρτα στις 15 Αυγούστου 1528. Η Γαλλία υπέστη μια νέα ήττα στο Λαντριάνο και έχασε το δουκάτο του Μιλάνου.[5]

Συνθήκες - Συνέπειες Επεξεργασία

 
Η πολιορκία της Φλωρεντίας (1529-30)
  • Όταν ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις του Καρόλου Ε' με τον Πάπα Κλήμη Ζ' τον Φεβρουάριο του 1528, επικυρώθηκαν από τη συνθήκη της Βαρκελώνης (1529). Με τη συνθήκη αυτή όλα τα εδάφη που είχαν αφαιρεθεί επιστράφηκαν στο Παπικό Κράτος, αναγνωρίσθηκαν οι κτήσεις των Ισπανών στην Ιταλική χερσόνησο και διευθετήθηκε η στέψη από τον πάπα του Καρόλου Ε΄ ως Βασιλιά της Ιταλίας, που πραγματοποιήθηκε στην Μπολόνια το 1530.

Με το τέλος του πολέμου, ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε' έφθασε στην Ιταλία. Αυτό το ταξίδι στην Ιταλία και η διευθέτηση των ιταλικών υποθέσεων θεωρείται παραδοσιακά ότι σηματοδοτεί το τέλος της ιταλικής πολιτικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας και την έναρξη μιας μακράς περιόδου κυριαρχίας του Καρόλου.[7]

Παραπομπές Επεξεργασία